Филм
Почина познатиот филмски деец Љубе Петковски
Познатиот македонски филмски работник, доајенот на макеоднската кинематографија и директор на фотографија Љубе Петковски, еден од пионерите на домашната филмска уметност, почина на 91-годишна возраст во Скопје, соопшти во понеделникот Друштвото на филмски работници на Македонија
„Љубе Петковски, роден во Скопје 1924 година, по девет децении и нешто, од своето Скопје заминува во вечноста како еден од бардовите на македонската повоена кинематографија. тој заедно со ветеранската генерација, режисери, сценаристи, актери, монтажери, камермани, продуценти, во еден од најзначајните уметнички профили на филмската креативност“, се вели во соопштението на ДФРМ.
Како кинематографер, се истакнува во информацијата на филмскиот еснаф, Петковски беше во првите редови на основоположниците на македонската кинематографија, оставајќи зад себе во својот богат опус, многу филмови од кои и добар дел антологиски дела во жанровите на документаристиката и играниот филм, кои ќе останат трајно сведоштво за неговата голема уметничка и творечка личност. филмови со кои сите се гордееме и ќе го имаме во траен спомен, а бројните домашни и меѓународни награди остануваат како потврда за она што тој го оствари во своето уметничко-филмско творештво.
Љубе Петковски го завршил средното училиште во родното Скопје, за по Втората светска војна својата кариера, како млад филмски работник, да ја започне, во тоа рано пионерско време на македонската кинематографија, како асистент на тогаш искусните режисери од поранешните југословенски простори, како Жорж Скригин од Белград, Вјекослав Африќ од Загреб и Франце Штиглиц од Љубљана. Потоа тој професионално се усовршувал во Загреб и во Париз.
Петковски во „Вардар филм“, како еден од неговите основачи, започна како камерман на документаристот режисерот Кочо Недков, во првите уметнички документарци „Техника на народот“ и „Памук“, двата снимени во 1950 година. Оваа двојка подоцна одново се здружува во документарецот „Средновековни фрески”, реализиран во 1957 година.
Меѓутоа, претходно 1955 година станува многу плодна за Петковски кој беше снимател кинематографер во двата етнографски документарци на режисерот Ацо Петровски „Галичка свадба“ и „Дервиши“, како и документарецот „Ритам и звук“ на режисерот Трајче Попов. Во истата 1955-та година, заедно со колегата Бранко Михајловски, како кинематограферски тандем, го снимија партизaнскиот филм „Волчја ноќ“ во режија на гостинот од Словенија, Франце Штиглиц, што по „Фросина“, беше вториот целовечерен игран филм во продукција на „Вардар филм“.
Првичната наклонетост кон документаристичкиот реализам, како кинематографер, Љубе Петковски на најкреативен начин ја демонстрираво неговите два најдобри долгометражни документарни филма во кариерата, лауреатските „Скопје ‘63” на режисерот Вељко Булаиќ, посветен на катастрофалниот земјотрес во Сопје (освојувач на Златниот лав за најдобар документарен филм во Венеција во 1964 година) и „Тулгеш“ на Коле Манев, инспириран од голготата и масовниот егзодус на егејските Македонци во 1948 година, по граѓанската војна во Грција, од страна на грчките фашисти на режимот на Метаксас (освојувач на Големиот златен медал и- Гран при на Белградскиот мартовски фестивал во 1977 година).
Покрај овие два извонредни долгометражни документарни филмови, Петковски соработува и со режисерот Мето Петровски во неговите два високорангирани лауреатски документарци, „Вранештица“ од 1976 и „Голгота“ од 1979 година, а за вториот на фестивалот во полски Краков го освои признанието Бронзен змев за неговата снимателска креација.
Како дел од високата кинематограферска креативност на Љубе Петковски се и група најуспешни македонски целовечерни играни филмови, како „ Мирно лето“ од 1961 година, првиот игран филм режиран од македонскиот режисер Димитрие Османли, потоа двете историско-епски драми на белградскиот режисер Жика Митровиќ, „Солунските атентатори“ од 1961-ва и „До победата и по неа“ во 1966 година, двата снимени во црно/бела фотографија и ткн wide-screen техника.
Во големиот опус на Петковски се и двата играни филма на режисерот Бранко Гапо, „Време без војна” од 1969 и „Време води“ од 1980 година, две социјално-психолошки драми со критички акцент, во кои Љубе Петковски ја внесува неговата вештина за документаристичка реалност.
Своевиден кинематограферски врв во опусот на Петковски претставуваат и двата наградувани филма на режисерот Кирил Ценевски, „Црно семе“ од 1971 година, филм своевидно документаристичко сведоштво за страдањата на затворените и убивани македонски партизани од Егејска Македонија, по веќе спомнатата граѓанска војна, филм кој триумфираше на ценетиот на поранешните југословенски простори, па и пошироко, филмски фестивал во Пула, а ја освои наградата Жар птица на Московскиот фестивал, како и историската епска фреска од XI век „Јад“, за кој во 1975 на фестивалот во Пула Љубе Петковски беше награден со Златната арена за најдобра фотографија.
Како бард на македонската кинематографија од редовите на кинематограферите, во 1997 година на 18-от Фестивал на филмската камера во Битола, заедно со колегата Бранко Михајловски, станаа лауреати на Златната камера 300 за животно дело, со што Љубе Петковски заслужено влезе во клубот на великаните на фестивалот Браќа Манаки./крај/мф
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Бруталистот“ и „Емилија Перез“ доминираа на Златните глобуси – над 10 милиони луѓе го следеа емитувањето
Овогодинешната церемонија на доделување на Златните глобуси привлече повеќе од 10 милиони гледачи на телевизиските екрани, што е благ пораст на гледаноста во споредба со претходната година, изјавија во понеделникот продуцентите на настанот, на кој доминираа филмовите Бруталист и Емилија Перез во однос на наградите.
Зголемувањето на гледаноста на неделната гала во последниве години покажува благ нагорен тренд кога станува збор за интересот за слични настани, бидејќи Холивуд се обидува да се оддалечи од влијанието на штрајковите и пандемијата, а наградите Глобус постепено се опоравуваат од сопствените контроверзи и скандали.
Просечната бројка од 10,1 милиони гледачи кои го гледале шоуто е зголемување од 7 отсто во споредба со галата во 2024 година и значителен скок од едвај шест милиони гледачи една година порано.
Златните глобуси, холивудски филмски и телевизиски награди, кое некогаш беше второ по популарност по Оскарите, беше во криза во последниве години. Во 2022 година, гала настанот не се ни емитуваше. Поранешната телевизија Ен-Би-Си ја донесе ваквата одлука затоа што нејзиното раководство беше огорчено од недостатокот на различност и етички пропусти на групата новинари кои претходно ги организираа наградите.
Церемонијата на доделување на престижните награди беше повторно лансирана минатата година под нов приватен сопственик, а беше емитувана на „Си-Би-Ес“ во неделата навечер. Исто така, вреди да се напомене дека наградите им беа доделени на холивудските ѕвезди од А-листата во блескавата сала за бал во Беверли Хилс. На овогодинешните награди доминираа мјузиклот Емилија Перез и епската имигрантска драма Бруталист.
Мексиканскиот филм Емилија Перез на францускиот режисер Жак Аудиар освои четири награди, вклучително и за најдобра комедија или мјузикл, додека „Бруталистот“ беше прогласен за најдобра драма, а наградата за најдобар актер му припадна на главниот лик на филмот Адриен Броди, кој го игра архитектот Ласло Тот, Евреин којшто го преживеал холокауст.
Култура
„Бруталистот“ ги воодушеви гледачите и критичарите: „Ремек-дело, ќе размислувате за филмот“
На 82. доделување на наградата Златен глобус, големиот победник беше Бруталистот (The Brutalist).
Филмот освои три награди, вклучувајќи за најдобар филм, најдобар режисер (Брејди Корбет) и најдобар актер во драма (Адриен Броди).
#TheBrutalist director Brady Corbet and star Adrien Brody share a moment during the film’s 12-minute Venice standing ovation. pic.twitter.com/V6Rqd0N3DW
— Variety (@Variety) September 1, 2024
Епската историска драма беше премиерно прикажана на филмскиот фестивал во Венеција, каде што беше проследен со 12-минутни овации. Корбет беше награден со Сребрен лав за најдобар режисер на фестивалот.
Драмата која трае повеќе од три часа го следи архитектот визионер Ласло Тот (Броди) и неговата сопруга Ерзебет (Џонс).
Тот е Унгарец со еврејско потекло кој успеал да го преживее Холокаустот, а по Втората светска војна се преселил во САД со неговата сопруга Ерзебет (Фелисити Џонс). Иако на почетокот страда од сиромаштија, неговиот живот се менува откако ќе запознае богат индустријалец…
Режисерот Корбет претходно изјави дека дебатата за должината на филмот била прилично глупава.
„Овој филм прави сè што ни беше кажано да не правиме. Мислам дека всушност е прилично глупаво да се зборува за должината бидејќи тоа е како да критикувате книга бидејќи има 700 страници наместо 100“, рече режисерот за време на прес-конференција.
„Бруталистот“ моментално има 93% на „Ротен Томатос“ врз основа на 170 критики од критичарите. Има оцена 8,1 на ИМДБ.
„Невозможно е да не се препознае ‘Бруталист’ како ништо друго освен филмски триумф“, напиша критичарот Том Дејвидсон.
„Ремек дело кое ќе ве воодушеви. Ќе размислувате за ова дело”, додал критичарот Даг Џејмисон.
„Бруталист ви дозволува да почувствувате како нечиј живот поминува пред вашите очи“
Филмскиот критичар на Ролинг Стоун, Дејвид Фер, напиша за филмот: „Не е само тоа што веќе не снимаат вакви филмови – се разбира дека не прават. Тоа е што малку луѓе деновиве се мачат да раскажуваат толку опсежни приказни со ова ниво на раскажување приказни кое бара вештина, храброст и енергија“.
Драмата беше позитивно оценета и од критичарот на Варајати, Овен Глајберман, кој напиша: „Јасно е дека Корбет го направи овој филм со намера да има големо значење. Дали тој навистина ќе го постигне тоа е во окото на гледачот. Бруталист ви дозволува да почувствувате како нечиј живот поминува пред вашите очи. Можеби тоа е доволно значење.
Друга позитивна рецензија беше напишана од Бен Крол од TheWrap: „Земено како целина, Бруталист истовремено тагува и ги слави американските амбиции – амбициите на имигрантската класа која бара нов живот без гаранции за успех, како и амбициите на режисерот кој го исполнува платното со животни опсесии“.
Посебни пофалби за својата изведба доби Адриен Броди.
Некои критичари особено го пофалија Адриен Броди, кој веќе импресионираше многумина со неговата изведба во потресната воена драма „Пијанист“ од 2002 година.
„Броди внесува огромна тежина на ликот, но и болка што го нагризува гордото чувство за идентитет, цел и судбина на Ласло. Тоа е монументална изведба; гледањето на овој архитект третиран како ѓубре е едноставно поразително“, напиша критичарот Дејвид Руни од Холивуд рипортер.
Се чини дека филмот не им се допадна само на критичарите. Гледачите веќе напишаа дека „Бруталист“ ќе биде еден од најдобрите филмови на годината.
„Никогаш не сум сакал да гледам филм толку брзо откако го видов трејлерот како што направив со овој. Дефинитивно мора да се види“. „Го видов филмот и верувајте ми, вреди. Дефинитивно најдобриот филм на годината“, се дел од коментарите.
Култура
Ана Василевска во Битола ќе ја промовира книгата „Дискретниот шарм на македонскиот филм“
„Дискретниот шарм на македонскиот филм“ – книгата на македонската филмска критичарка, Ана Василевска, со капучино и пладневна дружба пристигнува во Битола.
Промоцијата на нејзиното дело ќе се одржи денеска во 12 часот во кафулето „Порта џез“, а промотор е критичарот Влатко Галевски.
Книгата којашто е во издание на „Македоника“ е сублимиран приказ на состојбите во нашата кинематографија од осамостојувањето на Македонија до 2021 година, односно опфаќа три децении македонска продукција.
Ана Василевска, родена во Скопје во 1975 година е новинар, филмски теоретичар, критичар. Формалното образование го стекнува на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, како дипломиран филолог по македонски јазик со општа и компаративна книжевност, а магистерските студии по филмска и телевизиска режија, на Факултетот за аудиовизуелна уметност „ЕСРА“, Скопје.
Со професионално новинарство, насочено кон културата, со посебен фокус кон филмот се занимава од 1998 година. Автор е на стотици објави на рецензии, осврти, интервјуа, анализи и критики поврзани со филмот, пласирани во бројни печатени и електронски медиуми. Била уредник на ревијата за филм на првото електронско списание во Македонија, „Блесок“. Селектор и модератор на ревијалната програма „Мак поинт“ на ИФФК „Браќа Манаки“ во периодот од 2016 до 2019 година. Работела и како лице задолжено за односи со јавноста на бројни филмски проекти во македонска продукција.
Иницирала, организирала и модерирала низа тематски трибини за македонскиот филм. Уметнички координатор е на првата манифестација за преглед на годишната филмска продукција, „Златна рамка“, денови на македонски филм 2019- 2023 година. Медиуми во кои работела: Македонска телевизија, Дневник, Форум, Макфакс, Радио Равел, А1 он, Нова ТВ веб и други. „Дискретниот шарм на македонскиот филм“ е нејзина прва објавена книга.