Култура
Фокус на едукација и пренесување на know-how на Skopje Design Week

Центарот за дизајн и иновации „Јавна соба“ (Public Room) од пладневните до доцните вечерни часови е исполнет со дизајнери, претприемачи, презентери и предавачи, како и со вљубеници во естетската страна на секојдневниот живот.
Активностите на 25 ноември (петок) ќе почнат во 14 часот со три последователни презентации. Прва ќе се одржи презентацијата „Кофинансирачки грантови за новооснованите претпријатија“ (Co-financing Grants for Newly Established Enterprises), а ќе ја водат презентерите Катерина Кречева од Фондот за иновации и технолошки развој, и Нина Нинеска од „Модулар Арт Дизајн“. Целта на презентацијата е да се даде детален опис на инструментите за добивање на кофинансирачки грантови за новооснованите претпријатија, старт-апи и спин-офи, вклучувајќи ја целта на одреден инструмент, критериумите за подобност, процесот на селекција и др.
Презентацијата на проектот „Practicing Design“ ќе почне во 16 часот, во Конференциската сала во „Јавна соба“, а презентацијата ќе ја одржат проф. Јана Манева-Чупоска, проф. Гордана Вренцоска, асс. проф. Зоран Ѓурески и Марта Наумовска Грнарова од „Завар дизајн“. Целта на проектот „Practicing Design“ е да се промовира работата базирана на учење и развивање на повеќеслојни и претприемачки вештини во дизајн-едукацијата со развивање и тестирање на сет од иновативни тренинзи. Прирачникот за практичните тренинзи е развиван со размена на знаења и искуства помеѓу седум регионални партнерски организации од три држави, Австрија, Хрватска и Македонија.
Во 17 часот ќе се одржи презентацијата на работилницата „Мапирање на градот – креативни пристапи на Скопје“ на холандските дизајнери Марк Ендрју и Кристијан Деген, кои заедно работат како „ЕндрјуДеген“, графичко и истражувачко дизајн-студио базирано во Амстердам, Холандија. Во форма на работилница, презентацијата веќе ја имаат изведено на многу дизајн-фестивали и градови со светот, како Букурешт, Загреб, Дакар, Мексико Сити, Измир, Кејптаун, Хелсинки, а сега ја реализираат и во Скопје. Двајцата презентери во текот на Недела на дизајнот во Скопје соработуваат со локални дизајнери истражувајќи ги скопските катчиња. Учесниците во работилницата ќе развијат сопствени идеи базирани на социјални теми, лични искуства и ќе се обидат да го откријат уникатниот визуелен јазик на градот.
Во 20 часот ќе се одржи перформансот „Untie“ на македонскиот уметник со светски успех, Игор Јосифов. „Untie“ е кулминација на неговата ефикасност во работата и на животното патување во неговата еволуција како уметник.
„Во ’Untie‘, јас сум задржан во средина, беспомошен и не можам да се ослободам. Моето тело е изложено на погледите од гледачите. Оваа метафора го отсликува уметникот како политичко тело, кое е заложник на материјализмот и ограничено од страна на структурирани простори. Костимот/инсталацијата е направен од ткаенина која е специјално создадена за користење на мојата техника на огнена рефлексија. Јас го насликав платното додека медитирав за моменталната состојба на светот. Во текот на процесот го обликувам пепелот од минатото и спомените што некогаш биле нематеријални, при соодветна реконструкција добиваат одредена форма“, вели Јосифов.
Џез-групата „Eyot“ од Ниш, Србија, на Недела на дизајнот во Скопје ќе настапи на 25 ноември, во 22 часот, со микс од повеќе албуми што досега ги објавиле, вклучувајќи и теми за албумот што го подготвуваат за објава во 2017 година. Однапред се радуваат на настапот и се надеваат на добра атмосфера.
На прашањето што го дава специфичниот израз на групата, текстот, пораката или изведбата, имајќи предвид дека еклектиката, односно миксувањето на жанровите е глобален процес во музиката, пијанистот и композитор во групата, Дејан Илијиќ, одговори:
„Искреноста. Секој што ќе успее со текст или со музика да ја опише својата внатрешна состојба стигнува до својата специфичност. Потребно е време и групата да созрее, да го најде својот правец, и верувам дека тоа е еден од најголемите успеси на секој музичар.
Еклектиката е природна појава во развојот на човековата цивилизација, така и во музиката. Во денешното време на глобализација таа појава е забрзана, веројатно и поради интернетот, каде што е неминовно мешањето на идеи и влијанија, а така и спектарот на изрази се зголемува, што секако е позитивна работа за сите уметници и, воопшто, уметноста“, вели Дејан Илијиќ.
Групата досега имала само еден настап во Скопје со приватен карактер, а концертот на Недела на дизајнот во Скопје ќе биде нивниот прв официјален концерт. Скопје има посебно место во нивната кариера, бидејќи тука го снимиле својот прв студиски албум.
Неделата на дизајнот во Скопје е мултикултурна платформа фокусирана на дизајнот и иновациите која овозможува промоција, презентација, едукација, кулинарство и забава./крај/со/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Драмски со претставата „Кармен“ на театарски фестивал во Анкара

Со монодрамата „Кармен“, Драмски театар Скопје на 24 октомври ќе учествува на 17. Меѓународен театарски фестивал ЕТХОС Анкара 2025. Фестивалот се одржува од 16 до 26 октомври во главниот град на Турција. Годинава под мотото „Градот и театарот“ на фестивалот ќе учествуваат театарски уметници, амбасадори на културата, претставници на центри за култура и членови на граѓанските и невладини организаци од над 20 земји. Публиката ќе може да ги следи театарските претстави и останатите фестивалски настани на повеќе сцени низ Анкара.
Драмски театар Скопје со монодрамата „Кармен“ во која ликот на Кармен го игра Биљана Драгичевиќ – Пројковска, учествувал на десетина меѓународни фестивали и тоа во Грузија, Молдавија, Хрватска, Босна и Херцеговина, Србија, Бугарија и Албанија како и на десетина гостувања во нашата земја.
Монодрамата „Кармен“ е создадена по мотив од романот „Пет часа со Марио“ од шпанскиот писател Мигел Делибес, а својата премиера ја имаше во мај 2021 година. Режијата и драматизацијата се на Дејан Пројковски, сценографијата на Валентин Светозарев, сценските движења на Олга Панго, костимографијата на Раде Василев, а музиката на Горан Трајковски.
Актерката Биљана Драгиќевиќ-Пројковска за улогата Кармен има добиено неколку меѓународни награди и признанија.
Култура
Во македонскиот КИЦ во Загреб отворена изложба за фотографите на Арсовски, кои ги поврзаа Скопје и Загреб

Во македонскиот Културно-информативен центар во Загреб вчера беше промовирана научната монографија „Во потрага по фотографите Арсовски“ и отворена изложбата „Арсовски – фотографи“ посветена на претходно целосно непознатото, но исклучително вредно фотографско творештво на семејството Арсовски.
Изложбата и публикацијата отвораат ново поглавје во историјата на македонската и хрватската фотографија со кое што се надополнува значаен сегмент во историјата на македонската и хрватската фотографија.
Научната монографија „Во потрага по фотографите Арсовски“, чиј автор и уредник е д-р Ива Просоли, објавена во двојазично хрватско-македонско издание, содржи текстови од македонски и хрватски автори и истражувачи.
Монографијата и изложбата ја претставија авторките и кураторите како и директорката на македонскиот Културно-информативен центар во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска и директорот на Музејот за уметности и занаети Сањин Михелиќ кои ги потврдија заложбите за промоција на културните вредности, продлабочување на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, потенцирајќи дека во годината кога Музејот за уметности и занаети ја одбележува 145-годишнината од постоењето организирани се две заеднички значајни изложби кои што наредната година ќе бидат претставени во Музејот на град Скопје и во македонската Национална галерија.
„Поводот за истражување на фотографското семејство Арсовски беше покана од Дејан Кршиќ, кој, додека подготвуваше монографија за Михајло Арсовски, наиде на фотографии од семејното наследство“, нагласи д-р Ива Просоли, уредник и автор на изложбата и монографијата. Преку истражување во архиви, музеи и приватни колекции, реконструиран е фотографскиот опус на семејството Арсовски, со голема уметничка вредност и исклучителен технички квалитет, опфаќајќи урбани сцени од старо Скопско, христијански споменици, обичаи, жетва, мода и општествени трендови и секојдневниот живот во македонскиот меѓувоен период. Денес, нивното дело претставува вреден документ за колективната меморија на еден простор и време.
Изложбата „Арсовски – Фотографи“ ќе биде отворена до 10 ноември 2025 година во македонскиот Културно – информативен центар во Загреб. Македонскиот Културно-информативен центар во Загреб овој проект го реализираше во соработка со Музејот на уметности и занаети, Загреб и Музејот на град во Скопјe.
Две генерации заборавени фотографи
Семејството фотографи Арсовски, од кое потекнува еден од најзначајните хрватски графички дизајнери Михајло Арсовски, работело во Скопјe две генерации, а потоа и во Загреб. Иако нивните студија, прво на браќата Арсиќ, а потоа на „Електрофот“, биле важни фотографски центри во Скопјe во периодот меѓу двете светски војни, делото на ова семејство не било познато ниту професионално третирано досега. Првиот познат фотограф во семејството бил Васил Поп-Арсов, фотограф и учител, кој отворил фотографско студио во центарот на Скопјe на почетокот на 20 век. Неговите синови, Константин (Коста) и Владимир, ја продолжија семејната традиција, преземајќи го студиото на нивниот татко во 1926 година, а во средината на 1930-тите отворија уште едно студио наречено Електрофот. По Втората светска војна, Коста и неговото семејство
се преселија во Загреб, каде што тој водел фотографско студио со исто име до 1957 година, додека Владимир заминал во Париз.
Две генерации заборавени фотографи
Семејството фотографи Арсовски, од кое потекнува еден од најзначајните хрватски графички дизајнери Михајло Арсовски, работело во Скопјe две генерации, а потоа и во Загреб. Иако нивните студија, прво на браќата Арсиќ, а потоа на „Електрофот“, биле важни фотографски центри во Скопјe во периодот меѓу двете светски војни, делото на ова семејство не било познато ниту професионално третирано досега. Првиот познат фотограф во семејството бил Васил Поп-Арсов, фотограф и учител, кој отворил фотографско студио во центарот на Скопјe на почетокот на 20 век. Неговите синови, Константин (Коста) и Владимир, ја продолжија семејната традиција, преземајќи го студиото на нивниот татко во 1926 година, а во средината на 1930-тите отворија уште едно студио наречено Електрофот. По Втората светска војна, Коста и неговото семејство се преселија во Загреб, каде што тој водел фотографско студио со исто име до 1957 година, додека Владимир заминал во Париз.
Култура
„Македонски сновиденија“ – почеток на есен исполнета со џез, страст и фолклор

„Есенските музички свечености“ 2025 година свечено ќе се отворат со концерт на Националниот џез оркестар насловен „Македонски сновиденија“, под диригентската палка на Владимир Николов, на 25.10.2025г. (сабота) со почеток во 20:00 часот на сцената на Малата сала на Филхармонија.
Билетите се во продажба на karti.com.mk.
Македонскиот национален џез оркестар го претставува проектот „Македонски сновиденија“ – енергична фузија од македонски фолклор и современ џез. Програмата ќе ја диригира Владимир Николов, кој ќе го предводи оркестарот низ музичко патување инспирирано од длабоките културни корени на македонскиот фолклор, прераскажани преку јазикот на џезот. Македонскиот национален џез оркестар е симбол на врвна џез музика и високо ниво на уметнички перформанси. Овој Биг Бенд оркестар обединува врвни џез музичари од Македонија и меѓународно признати гости-уметници. Основан како национална институција во 2024 година, тој брзо стана централна сила во културниот живот на земјата. Со иновативна програма и распродадени настапи, тој изгради репутација како национален џез бренд. Меѓу гостите солисти до сега се истакнуваат Курт Елинг, Марија Мендеш, Дони МекКаслин, Курт Розенвинкел, Дон Менца, Шеун Кути, Зиги Фајгл, Луис Бониља, Франческо Беарцати и други меѓународно признати уметници. Сите тие придонесоа за растечкиот меѓународен профил на оркестарот.