Култура
Роденденски концерт на Македонската филхармонија
Овој четврток, со почеток во 20 часот, оркестарот на Македонската филхармонија ќе го одржи својот роденденски концерт со наслов „Вдахновение“. Филхармонијата е единствена институција во земјата, која го афирмира и го изведува симфониското музичко творештво. Преку редовните концерти постојано ја развива и ја промовира класичната музика приближувајќи ѝ ја оваа форма на музицирање публика од разни генерации. Оркестарот на Македонската филхармонија е формиран на 24 ноември 1944 година по завршувањето на Втората светска војна и само 11 дена по ослободувањето на Скопје. На улицата Крушовска бр. 27, во домот на композиторот Тодор Скаловски, биле поставени темелниците на најстарата институција од културата во државата, прва од таков вид во ослободена Македонија.
Роденденскиот концерт в четврток ќе го води диригентот Конрад ван Алфен (Холандија), а како солисти ќе настапат врвните инструменталисти Даниел Роланд, виолина (Англија/Холандија), и Маја Богдановиќ, виолончело (Србија). На програмата се Концерт за виолина и виолончело во А-мол, оп. 102 од Јоханес Брамс и Симфонијата бр. 2 во Е-мол, оп. 2 од Сергеј Рахманинов.
Германскиот композитор и виртуоз на пијано, Јоханес Брамс (1833 – 1897), кому Роберт Шуман ќе му помогне да се афирмира како автор, се смета за еден од претставниците на романтизмот иако структурата на неговите дела во најголем дел е класична. Наследството од Бетовен, за Брамс, претставувало светост, тој најдлабоко во себе ја чувал и негувал оваа традиција, а музиката на големиот германски композитор за него била највисоко музичко остварување од естетски и концептуален контекст. „Не знаете како е да се работи кога постојано ви одѕвонуваат неговите стапки зад сѐ што правите“, напишал Брамс алудирајќи на постојаното присуство на Бетовен во неговите мисли и опус. Концертот за виолина и виолончело во А-мол, опус 102, му го посветил на својот пријател Јозеф Јоаким со кого не биле во најдобри односи во периодот кога е напишан. Кога нивниот заеднички пријател Роберт Хаусман во 1887 година го замолил Брамс да напише концерт за него, композиторот видел можност да го врати пријателството со Јоаким. Неговите инстинкти биле точни. Клара Шуман во својот дневник забележала: „Концертот беше дело за помирување. Јоаким и Брамс повторно се пријатели“. Концертот е напишан во форма на пријатен дијалог меѓу солистите, со богата и рапсодична топлина и меланхолија типична за опусот на Брамс.
Рускиот композитор Сергеј Рахманинов (1873 – 1943) има посебно место во историјата на музиката. Пишуваше исклучително романтична музика иако живееше и создаваше до средината на 20 век. Тој продолжи таму кај што застана Чајковски збогатувајќи го мелодискиот идиом, типичен за музиката на 19 век, со индивидуализам и препознатливост.
По неуспехот на Првата симфонија, која критичарите ја оценија како фијаско, Рахманинов беше повлечен на дното од депресивно расположение и тогаш изјави: „По ѓаволите со сите! Не знам како да пишувам симфонии и немам никаква желба да ги пишувам“. Сепак, и покрај неуспехот на Првата и депресивната состојба, тој почнува да ја пишува Втората симфонија, неговото најголемо оркестарско дело, кое, за разлика од Првата, ќе доживее успех и целосна афирмација од критичарите.
Виолинистот Даниел Роланд е еден од водечките на светската музичка сцена. За него велат дека „звучи како ниеден друг виолинист и дека креира специфичен звук на инструментот на кој свири“ (Шарлот Гарднер, „Грамофон“), дека поседува „гламурозен тон“ (Ричард Бретби, „Грамофон“), „фасцинантен тон во кој има деликатни финеси“ (Тим Ешли, „Гардијан“)…
Роланд се етаблира на светската музичка сцена како изведувач со харизма и со авантуристички дух, кој изведува разновиден репертоар. Изведува музика од Бетовен, Брамс, Елгар, Корнголд, Прокофјев, Шнитке, а соработувал со водечки диригенти и солисти. Изведува и современа музика – концертите на Вакск, Линдберг, Глас, Сааријаго и Ван дер Аа. Роланд е и пасиониран камерен музичар, настапувал со Ајви Гитлис, Николас Даниел, Ана Федорова, Нино Гветадзе, Мајкл Колинс, Елвис Костело… Бил член и на квартетот „Бродски“, еден од водечките камерни состави во светот. Освен што редовно настапува на светските музички сцени, Роланд работи и како професор на Кралскиот колеџ во Лондон.
Роден е во Лондон, а со часови по виолина почнал кога неговите родители се преселиле во Холандија. Студирал со Јан Репко, Давина ван Вели, Херман Креберс, Виктор Либерман и Игор Ојстрах. Добитник е на првата награда на натпреварот „Оскар Бак“ во Концертгебау во Амстердам и на Брамсовата награда во Баден Баден. Неговата виолина е изработена од Лоренцо Сториони (Кремона, 1796).
Српската виолончелистка Маја Богдановиќ поседува неверојатно чувство за креирање боја и карактер на делата, надополнето со изведувачка зрелост и техничка сигурност. Богдановиќ е една од најдобрите виолончелисти на денешнината.
Како солистка настапила со швајцарскиот оркестар „Тонхале“, со Берлинскиот симфониски оркестар во салата на Берлинската филхармонија, со Токиската филхармонија, Државниот оркестар од Бремерхавен, со Словенечката, Белградската и со Македонската филхармонија, со Камерниот оркестар на Минхен, оркестарот „Св. Бартоломео“ од Лондон и многу други.
Има неколку музички изданија зад себе, а најновото е со виолинистот Даниел Роланд, кое вклучува светска изведба на дела од Пендерецки, Васкс, Солима и Нисимен. Критичарите го опишаа како „волшебна средба меѓу челото и виолината“. Иако има широк репертоар, Маја Богдановиќ на својата програма посебно место издвојува за современата музика. Премиерно извела дела од Софија Губадулина, Кшиштоф Пендерецки, Филип Сојерс, Бенџамин Јусупов и др.
Свири на инструмент изработен за неа од францускиот мајстор Франк Раватин. Живее во Амстердам со својот партнер Даниел Роланд и нивната ќерка Лили.
Конрад ван Алфен е инспиративен диригент, кој прави нештата да се случуваат, ќе напише критиката за холандскиот маестро. Етаблираниот холандски/јужноафрикански диригент Конрад ван Алфен се стекнал со својата популарност и кај оркестрите и кај публиката благодарение на посебниот начин на кој тој ги води пробите и изведбите. Маестро Ван Алфен е уметнички директор и шеф-диригент на Симфонискиот оркестар во Ротердам. Во изминатите 16 години го издигнал својот оркестар на ниво да биде интернационално признат оркестар и да стане домаќин на концертни серии во Ротердам, Хаг и Амстердам. Скорешните интернационални турнеи на оркестарот ги вклучуваат: Русија, Мексико, Бразил, Колумбија и Чиле. Од 2005 до 2009 година Конрад ван Алфен бил на позицијата шеф-диригент на Државниот симфониски оркестар „Сафонов“ во Русија, каде што ја добил наградата за својот придонес во културата во Јужна Русија. Во моментот е уметнички директор на Московското филхармониско здружение, во чии рамки редовно диригира со оркестрите од Москва, во познатата сала „Чајковски“. Исто така, тој е гостин диригент и со оркестрите на добро познатите културни центри во Новосибирск и Санкт Петербург. Во изминатите години многубројни оркестри во светот настапиле под диригентската палка на Ван Алфен, и тоа во: Холандија, Германија, Белгија, Италија, Швајцарија, Англија, Данска, Израел, Словенија, Србија, Бугарија, Романија, Полска, Јужна Африка, Кина и Мексико. Неодамна успешно дебитирал со Филхармонискиот оркестар од Брисел, со „Симфоникер“ во Бохум и со Симфонискиот оркестар „Светланов“ во Москва. Многубројни солисти ја уживале неговата придружба, како што се: Даниел Хоуп, Жанин Јансен, Бенџамин Шмид, Куирин Виерсен, Роланд Браутигам, Албан Герхард, Симон Ламсма и Никита Борисо-Глебски. Во текот на изминатите години неговите соработки со Рускиот национален оркестар и со солистот Михаил Плетнеев на фестивалите во Монтро и Мерано резултирале со неколку покани за соработка за турнеите во Кина и Јужна Америка. Конрад ван Алфен е роден 1963 година во Преторија. По завршувањето на своите музички студии, на 26-годишна возраст, тој се преселил во Холандија и ја имал постојаната позиција на контрабасист во Радио-симфонискиот оркестар и на академијата „Бетовен“ во Антверпен, Белгија, паралелно студирајќи и диригирање, под раководство на Ери Клас и Роберто Бензи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„И јас сум Сирма“ на Зоран Спасов-Ѕоф за еден месец стана најпродавана книга за 2024 година
Романот „И јас сум Сирма“ на хит-авторот Зоран Спасов-Sоф е најпродаваната книга за 2024 година според податоците на најголемиот издавач во државата „Арс ламина“ и неговиот синџир книжарници „Литература.мк“.
Овој контроверзен роман од жанрот историска фикција побуди незапаметен интерес кај широката публика и за еден месец стана бестселер за 2024 година.
Да потсетиме дека станува збор за книга со поднаслов: „Лектира, историска читанка и ‘Оче наш’ на секој Македонец“, во која херојката Сирма војвода патува низ времето и е сведок на многу настани од нашата историја, повеќето непознати за читателот. Авторот вели дека ова е „роман што ќе ве натера да плачете и да се смеете на глас, книга што предизвикува болка, љубов и радост“.
Заслужни за овој успех се и веб-страницата www.ijassumSirma.mk, големата кампања што ја реализира маркетинг-агенцијата „Медија хаус“, како и спектакуларната мултимедијална промоција, на која присуствуваа повеќе од 1.000 вљубеници во пишаниот збор.
Средствата од продажбата на книгата, како и секогаш кога станува збор за делата на Sоф, ќе завршат во добротворни цели.
Култура
Филмска програма за деца во Кинотеката – месецот неколку анимирани хитови, меѓу кои и „Јон Врадар против галаксијата“
Во рамките на јануарската програма, Кинотека ги кани најмладите и нивните семејства на специјалниот темат „Кино утро“. Оваа иницијатива нуди незаборавно филмско доживување за децата и младите, исполнето со авантури, смеа и инспиративни приказни преку внимателно избрани анимирани и детски филмови.
Во рамките на програмата на „Кино утро“ ќе бидат прикажани следните неколку остварувања:
Времето на прикажување на сите филмови, на ЛИНКОТ.
„Јон против галаксијата“ (реж. Гоце Цветановски)
Оваа македонска анимација ја носи приказната за храбриот Јон, кој мора да се соочи со вселенски предизвици за да ја спаси планетата Земја. Со многу фантазија и акција, филмот пренесува важни пораки за храброста и одговорноста.
„Мечето Падингтон“
Симпатичното меченце од Перу, кое се обидува да се снајде во Лондон, носи топлина и хумор во секој кадар. Оваа приказна за пријателството и прифаќањето е совршена за гледачи од сите возрасти.
„Божиќната магија на животните“
Анимирано ремек-дело кое ја истражува магијата на празниците преку очите на животните, истовремено нагласувајќи ја важноста на сочувството и љубовта.
„Кариран нинџа 2“
Возбудливо продолжение на популарниот анимиран хит, каде што карираниот нинџа повторно се враќа во акција за да им помогне на своите пријатели. Филмот ја нагласува важноста на храброста и верноста.
„Дедо Мраз супер херој“
Замислете го Дедо Мраз како суперхерој! Овој филм ја пренесува магијата на празниците преку необична и забавна перспектива.
„Соништата на еден робот“
Емотивна анимација која ја истражува темата за самоспознанието и технологијата, преку приказна за робот кој сака да го разбере човечкиот свет.
Тематот „КИНО УТРО“ има за цел да ги доближи најмладите до филмската уметност и да го разбуди нивниот интерес за киното како посебно доживување. Овие проекции не се само забава – тие се и можност за учење, развој на фантазијата и градење на емоционална интелигенција.
Денешните деца, кои растат во дигиталната ера, заслужуваат да ја доживеат магијата на киното – местото каде што светот на фантазијата оживува на големиот екран. Поттикнувањето на љубовта кон киното кај најмладите е не само едукативен, туку и културен чин, кој им помага да ја разберат важноста на уметноста и раскажувањето приказни.
Кинотека на Македонија со „КИНО УТРО“ ја исполнува оваа мисија и испраќа порака дека заедничкото кино искуство е бесценет подарок за секое дете.
Култура
Почина актерката Оливија Хаси (73), најпозната како Јулија во „Ромео и Јулија“
Британско-аргентинската актерка Оливија Хаси, која се прослави со главната улога во филмот Ромео и Јулија, почина на 27 декември на 74-годишна возраст.
„Со длабока тага ја објавуваме смртта на Оливија Хаси Ајсли, која почина мирно дома, опкружена со своите најблиски. Оливија беше неверојатна личност чија топлина, мудрост и чиста добрина ги допреа животите на сите кои ја познаваа“, се вели во објавата.
Зад себе ги остави трите деца и сопругот
„Оливија живееше живот полн со страст, љубов, посветеност на уметноста, духовност и добрина кон животните. Зад себе го остава семејството – децата Алекс, Макс и Индија, сопругот Дејвид Глен Ајсли со кој беа заедно 35 години, правнукот Грејсон и наследството од љубов што ќе ја негуваме засекогаш. Ќе ја чуваме во нашите срца“, пишува понатаму.
Веста за нејзината смрт предизвика повеќе од 30.000 реакции. Меѓу првите кои се простија во коментарите беше актерот Леонард Вајтинг, кој го играше Ромео во филмот на Франко Зефирели од 1968 година.
„Почивај во мир, мојата убава Јулија“
„Споделивме толку многу кога бевме две невини деца, цврсто прилепени едно за друго како што докажува секоја наша заедничка фотографија. Никогаш не се плашеше да го исправиш сето она што не е во ред на светот. Почивај во мир, убава моја Јулија. Светот засекогаш ќе ја памети твојата внатрешна и надворешна убавина“, напиша Вајтинг.
Хаси и Вајтинг поднесоа тужба од 500 милиони долари против „Парамоунт Пикчрс“ во 2022 година. Причината била интимна сцена од филмот, а актерите во тужбата навеле сексуална експлоатација, вознемирување и измама. Тие тврдат дека режисерот Зефирели рекол дека ќе носат долна облека во боја на кожа за да избегне голотија, но дека на последната сцена се гледаат нејзините гради и неговиот задник. Тужбата на крајот беше отфрлена на 25 мај минатата година.
Оливија Хаси е родена на 17 април 1951 година во Буенос Аирес, Аргентина. Нејзиниот татко бил познат аргентински танго пејач Андрес Осуна, додека нејзината мајка Џој Хаси била секретарка. На седумгодишна возраст се преселила во Лондон, каде што присуствувала на Академијата Италија Конти. Таа почна да глуми на 13-годишна возраст, а нејзината прва улога беше во филмот „The Prime of Miss Jean Brody“, каде глумеше со Ванеса Редгрејв.