Македонија
(Видео)Побарајте помош ако имате напнатост и несоница по лажните вести за киднапирање и труење ученици

Анксиозност, нерасположеност, социјално изолирање од другите и чувство на срам иако не направиле ништо лошо се очекувани последици од лажните вести што се појавија во училиштата откога стивнаа дојавите за бомби. Со штетите од лажните вести за киднапер на деца во музичкото училиште во Скопје и отруен средношколец со дрога ставена во пијалак во кафуле допрва треба да се справуваме. Директорот на Универзитетската клиника за психијатрија, Стојан Бајрактаров, вели дека во справувањето со последиците треба да се вклучат не само лекарите туку и сите засегнати институции, како и семејствата.
„Да кажат дека во некое училиште, во некој парк или каде и да било се случила некоја масовна негативна појава кај млади лица, сигурно дека, и да не знаете во кое училиште е, како родител ќе бидете потресени. Ако вашето дете или близок пријател бил изложен на некој напад и потоа изложен на неадекватно известување или промовирање лажни вести поради себепромоција или други бенефити кои може да се насетат, тогаш сигурно ќе бидете под стрес. Замислете лажно да ве обвинат, лажно да напишат за вас, во ваква позиција се, нели, и фамилии на некои ученици, во ваква позиција се и наставници или пријатели, кои лажно се обвинуваат, се шират разни вести за разни појави и многу е реално да се очекува дека тие ќе имаат проблеми со своето ментално здравје. Дали ќе настапи анксиозност, нерасположеност, дали социјално ќе се изолираат од другите, дали ќе чувствуваат срам, а ништо лошо не направиле, тоа се симптоми поради кои секако може да побараат професионална помош. Дали кај нас, дали кај психолог, секако кај некој специјалист за ментално здравје“, вели директорот Бајрактаров.
Од примарно значење е учениците и сите други што се засегнати од лажните вести да се охрабрат да побараат помош. Бајрактаров посочи кои симптоми не треба да ги игнорираат и покажуваат дека треба да се побара стручна помош.
„Кога веќе ќе забележат дека тоа влијае на нивното функционирање, на нивната функционалност, на нивното исполнување на секојдневните обврски, кога ќе забележат симптоми со кои не може да се справат, како напнатост, нерасположение, несоница, сигурно дека може да побараат помош. Живееме во модерно општество, еве денес имавме еден многу убав настан со студентите на медицина. Дојдоа речиси 150 луѓе. Ти самите побараа да зборуваме за разни аспекти на менталното здравје. И тоа ми е еден показател дека веќе менталното здравје не е табу и нема таква стигма, туку можеме отворено да зборуваме и дека многу луѓе отворено бараат помош“, објаснува Бајрактаров.

Не бевме вознемирени, меѓутоа не ни беше пријатно, вели директорката Стојанова
На директен удар на лажните вести беа музичкото училиште „Илија Николовски-Луј“, каде што крадец беше претставен како киднапер на деца, и гимназијата „Георги Димитров“, каде што смртта на матурант по пад од висина беше лажно претставена како труење со дрога ставена во пијалак во кафуле. Во двете училишта директорите велат дека имаат мерки за менталното здравје на учениците и наставниците, но не сакаат да зборуваат пред камери.
Даница Стојанова, директорка на Државниот музичко-балетски училиштен центар „Илија Николовски-Луј“, за „Макфакс“ вели дека лажната вест за киднаперот на деца пред нивното училиште не ги вознемирила многу.

Саша Стоименов, директор на гимназијата „Георги Димитров“ не одговори на прашањата за вознемиреноста на учениците и наставниците
„Во центарот не бевме вознемирени, меѓутоа не ни беше пријатно да читаме фејсбук-статус, каде што е апострофирано училиштето ДМБУЦ ‘Илија Николовски-Луј’. Реагиравме според насоките на полицијата, човекот на фотографиите е крадец, уредно пријавен од наша страна во полиција. Господинот, кој, без да размисли, објавил на својот фејсбук-профил, веднаш јавно се извини и ја тргна објавата, што во случајот беше многу добро. Истовремено, многу од медиумите се јавија и не ја објавија лажната вест, без да проверат. Пријавивме во МВР и по спроведениот протокол, излезе демант од нив и сè се заврши без големи сензации и скандали, на кои сме навикнати од минатото. Ваквите лажни вести оставаат простор за наша голема недоверба на социјалната мрежа, во медиумите и во новинарската фела. Истовремено, остава простор за идеја што може да се оствари. Треба сите да се избориме со ова. Денешната техничка енергија повеќе се насочи кон сензација и злонамерност наместо емпатија, едукација и решавање на проблемите што нè засегаат сите нас како општество. Во иднина апелирам секој родител да пријави во полиција каков било сомнеж, ние како училиште не сме одговорни за учениците надвор од училиштето. Затоа, да бидеме претпазливи и да учествуваме сите заедно – ученици, родители, наставници -во вакви непријатни ситуации, кои може да завршат фатално“, вели директорката Стојанова.
За разлика од неа, директорот на гимназијата „Георги Димитров“, Саша Стоименов, првин рече дека во училиштето имаат формирано посебен тим кој работи со учениците по лажната вест за труењето, рече дека ќе назначи некого од тимот да каже што работат, но потоа се скри. Не креваше слушалка, не одговараше на повиците, а кога „Макфакс“ го побара во училиштето, го испрати обезбедувањето да каже дека не е во канцеларија.
Токму поради затвореноста на институциите, Бајрактаров вели дека и борбата против лажните вести, исто како и справувањето со последиците од нив, треба да тргне од семејството.
„Треба со резерва да земаме сè што се случува. Треба да бидеме и малку критични за она што го слушаме, да знаеме од кај ги земаме вестите, изворите и секој треба да тргне сам од себе. Ако зборуваме за вакви вредности, тие се градат на повеќе нивоа – на општествено, на институционално ниво, меѓутоа и на фамилијарно ниво. Ако не можеме да влијаеме на некое повисоко ниво, она што сите можеме да го направиме е да се обидеме да ги почитуваме, да ги развиваме тие вредности внатре во фамилијата, каде што можеме да влијаеме“, вели Бајрактаров.

Профилот на лица кои прават лажни вести го отсликува Светскиот извештај за среќа, изгубен е зборот доблест
На прашањето дали психијатријата има објаснување за профилот на луѓето што си дозволуваат да објавуваат лажни вести, како киднапирањето и труењето, Бајрактаров одговара со делови од Светскиот извештај за среќа, презентиран неделава.
За да одговорам на вашето прашање, би се осврнал на Светскиот извештај за среќа, кој беше објавен пред неколку дена. Беше погрешно интерпретиран од повеќе медиуми. Не сме ние меѓу најнесреќните, некаде на средина сме. Секако, може да ја подобриме нашата среќа, меѓутоа не се работи во извештајот толку за среќа колку што се работи за квалитет на живот и за многу одредници, карактеристики на еден поединец и според тоа и на народот. Има таму и насоки како да го подобриме тоа. Во однос на вашето прашање би одговорил дека таму се споменуваат и вредносни зборови, кои сме ги заборавиле или кои веќе изгубиле на својата вредност, како што е доблеста, како што е извонредност на карактерот, кои ги читаме, за жал, во старите романи, а во модерното општество се изгубени“, објаснува Бајрактаров.
Неговиот заклучок, исто како и заклучокот на Министерството за внатрешни работи и Јавното обвинителство во однос на лажните вести, е дека Македонија не е исклучок од светскиот тренд на промовирање искривени вредности што ги наметнува дигитализацијата.
Овој текст е изработен во соработка со Институтот за комуникациски студии во рамките на проектот ,,Користи факти”, кој е поддржан од Британската амбасада во Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
„Алкалоид“ отвори нови хоризонти во третманот на ГЕРБ со течниот „омепразол“

Како носител на првиот меѓународен патент за лек со додадена вредност – Омепразол во течна форма: готов за употреба – „Алкалоид“ беше покровител на Првата меѓународна конференција за современ пристап во третманот на ГЕРБ кај педијатриските пациенти, организирана во Загреб, Хрватска.
Повеќе од 200 здравствени професионалци од областа на педијатријата, гастроентерохепатологијата, нутриционизмот, експерти од фармацијата и од фармакологијата, претставници на академската заедница, како и претставници на „Алкалоид“ учествуваа на првиот глобален настан под покровителство на компанијата посветен на најновите достигнувања во третманот на гастроезофагеалната рефлуксна болест (ГЕРБ) кај доенчињата и кај малите деца.
Настанот во фокусот го имаше првиот патентиран течен Омепразол, иновација која носи значителни подобрувања во педијатрискиот третман на ова често заболување. Омепразолот ѝ припаѓа на групата инхибитори на протонска пумпа и претставува терапија од прв избор при лекувањето на ГЕРБ, традиционално достапен во форма на гастрорезистентни таблети, капсули или прашок за растворање, што ја отежнува неговата примена кај доенчињата постари од еден месец, малите деца, кај пациентите со тешкотии при голтањето, пациентите со гастрични сонди за хранење, како и кај геријатриските пациенти.
„Алкалоид“ за првпат во историјата успеа да го развие омепразолот во патентирана течна форма, овозможувајќи нов, практичен и ефикасен пристап во третманот кај овие чувствителни групи пациенти.
„Овој производ ја потенцира посветеноста на ’Алкалоид’ кон врвни достигнувања во сферата на фармацијата и поставува нови стандарди во генеричкото производство на лекови, со фокус на иновацијата и пазарната диференцијација. Иновативниот лек со додадена вредност на ’Алкалоид’ веќе отвора нови хоризонти во третманот на ГЕРБ кај педијатриските пациенти, пред сè, во поглед на достапноста на терапијата, што претходно не беше случај, прикажувајќи позитивни резултати во третманот на овие чувствителни групи на пациенти и подобрувајќи го квалитетот на живот на семејствата кои се соочуваат со ова често заболување“, истакна Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на УО на „Алкалоид“.
По патентирањето во септември 2023 година, течниот Омепразол за првпат беше пуштен во употреба во февруари 2024 година на пазарите во Македонија и во Обединетото Кралство, а оваа меѓународна конференција претставуваше извонредна можност за размена на клинички искуства, како и за споделување добри практики и иновативни пристапи во педијатриската пракса.
Здравствените професионалци од Македонија, Обединетото Кралство, Белгија, од Словенија, Хрватска, БиХ, Бугарија, Романија, Србија и од Косово дискутираа за предизвиците со кои се соочуваат во третманот на ГЕРБ, како и за придобивките од воведувањето на оваа иновативна формулација на Омепразол, укажувајќи на неговата ефикасност, безбедност и на подобрената подносливост кај најмалите пациенти.
Тим од експерти од разни области во „Алкалоид“ 6 години работеше на развојот на течниот Омепразол.
Иновативниот концепт на овој лек вклучува двокоморно шише за еднократна употреба, кое одделно содржи два раствора – еден со висока pH и еден дилуент.
Со мешање на растворите непосредно пред употребата се добива стабилна формулација со оптимална pH-вредност, која ја заштитува активната супстанција од деградација при контакт со желудочната киселина, овозможувајќи соодветна, безбедна и ефикасна примена на терапијата кај педијатриските пациенти, како и кај другите чувствителни групи на пациенти.
За да се задоволат специфичните барања во процесот на производство на овој лек, „Алкалоид“ инвестираше во наменски изработена машина, соодветна за овој иновативен производ, осигурувајќи ефикасен и одржлив синџир на негова испорака низ светот. Омепразол растворот е достапен на пазарите во Македонија, Велика Британија, Ирска, Романија и Хрватска. Во моментов, производот се наоѓа во постапка за добивање на маркетиншка авторизација во повеќе други земји.
Македонија
Еколошкиот систем за гаснење пожар на Борис Јанковски и Искра Јанковска-Михајловска награден за патент на годината

Еколошкиот систем за гаснење пожар, изум на компанијата за истражување и развој „Веда“ и на изумителите Борис Јанковски и Искра Јанковска-Михајловска, ја доби највисоката државна награда за изуми „Патент на годината“.
Наградата традиционално годишно ја доделува Државниот завод за индустриска сопственост.
„Веда“ е мала семејна компанија основана во 1991 од Јанковски, кој е инженер и истражувач, а ја раководи ќерката Јанковска-Михајловска.
„Ова е многу значајно за развој на нашиот бизнис бидејќи сме фирма што ги продава технологиите што ги создава. Но, без иновации нема напредок. Овој пронајдок е значаен за развојот на разни бизниси во кои може да се имплементира, а во исто време да ја заштити животната средина“, вели Јанковска-Михајловска.
Изумот овозможува гаснење во моментот на настанување на пожарот, што е приоритет во техниките на гаснење. Користи супстанција која е потврдена како нетоксична според меѓународните стандарди и протоколи, а тоа е важно затоа што Европската комисија постојано ги заострува регулативите поврзани со емисија на токсични гасови.
Оваа супстанција е соодветна за употреба во станбени и јавни простори, во простории во кои има луѓе и е безбедна алтернатива на постојните системи за гаснење пожари, кои, поради нивната штетност за околината, се во процес на повлекување во Европската Унија.
„Системот може да се примени во разни сектори, електрични возила, камиони, автобуси, воена и полициска опрема, системи за производство на енергија од сонце и ветер. За време на ковид-кризата со тимот работевме интензивно на овој систем, со поддршка на Фондот за иновации, и стасавме до фаза во која веќе може да влезе во индустриско производство“, изјави изумителот Јанковски.
Овој пронајдок во 2022 година ја доби првата награда на американскиот натпревар за висока технологија поддржан од американската армија и од Министерство за одбрана на САД, а следната година Искра Јанковска-Михајловска во Вашингтон го доби признанието жена во фокус на технологијата.
Македонија
Крајно време е да престанеме да преговараме за идентитетските прашања со кого било, рече Муцунски

Министерот за надворешни работи Тимчо Муцунски рече дека Владата се стреми кон компромис, кој ќе биде рационален за да се откочи патот кон Европската Унија. Тој е дециден и дека е крајно време е да престанеме да преговараме за идентитетските прашања со кого било како држава, а се осврна и на владината позиција да се стави крај на билатеризацијата на европската интеграција, која, ако стане пракса, ќе предизвика штета на целиот регион.
„Нашите позиции се да се стави крај на билатеризацијата на европската интеграција и нешто што го повторувам дека создавањето пракса на билатерализација штети на целиот регион. Процесот на проширување нема да биде конечен без интеграција на целиот регион“, рече Муцунски одговарајќи на новинарско прашање на заедничката прес-конференција со министерот за надворешни работи на Црна Гора, Ервин Ибрахимовиќ.
Шефот на македонската дипломатија изјави и дека посветеноста кон европската интеграција треба да престане да се мери по капацитетот на отстапките на која било влада по однос на националните прашања.
„И што доколку утре се прифати тоа што се бара од нас? Што доколку утре се случат уставните измени и за шест месеци повторно сме во иста ситуација. И повторно ќе треба и дијалог и разговори и повторно ќе биде закочен процесот на преговори. Ги следам и пораките што доаѓаат дека реформската агенда, доколку се исполни, ја врши и дел од работата на самите преговори. Притоа, нагласувам, не мислиме како Влада дека реформската агенда може да го замени процесот на преговори, тоа е далеку од нашата позиција. Но, реформската агенда, прво, може да биде трансформативна за целата држава, а второ, ќе ја покаже и на дело нашата посветеност кон европската интеграција“, рече Муцунски.
Тој изрази и надеж дека европскиот парлмент ќе ја продолжи традицијата на извештаи кои се позитивни кон напредокот врз основа на мерит-критериумите за членство во Унијата.