Македонија
Депониите и сиромаштијата заеднички именител за отровниот воздух во најзагадените градови
Горење гуми, пластика и други неразградливи и опасни материи, стари возила и диви депонии, на кои се спалува разновиден опасен отпад, се примарни заеднички именители на Скопје, Лахор во Пакистан, Вухан во Кина, Делхи во Индија и на Приштина, градовите што минатава недела се водечките пет во загаден воздух во целиот свет.
Демографските и географските разлики не може да бидат докрај споредени бидејќи ги немаат истите карактеристики ако се земе предвид дека станува збор за градови со милионски жители наспроти македонската метропола, но, сепак, преголемата густина на населението и градежната џунгла се заеднички за сите.

Анализата на „Макфакс“ покажува дека заеднички причинители за загадувањето во овие градови се чадот што се крева од горењето сè и сешто за затоплување на домовите што немаат пари за посоодветно и еколошко затоплување. Но, светските еколошки организации посочуваат дека ниската свест на населението и несовесното раководење со отпадот од надлежните институции во државите се исто така голем причинител за загадувањето. Дивите депонии во кои неселективно и несоодветно се гори секаков отад имаат најпоразително влијание врз квалитетот на воздухот.
Но, ако се земат предвид разликите во размерите на населението во градовите во Кина и Индија, потоа животните навики, доминантните индустрии, Скопје и Приштина ни одблиску не се доближуваат до овие бројки, а сепак се меѓу петте најзагадени градови во светот. Ова ги отвора сомнежите дека во овие два града во Европа, сепак, се случува и нешто друго.
Поразителните факти од анализата на „Транспаренси интернешнл“, која беше објавена вчера, вели дека Македонија, Косово и Албанија имаат највисока стапка на корупција меѓу земјите во Западен Балкан. Доколку во овие земји цвета корупцијата, тогаш се отвора прашањето кој замижува и пред раководењето со опасниот отпад што се собира и во земјата, а и колку од него нелегално влегува од трети земји.

Вухан, Кина
Иако надлежните институции, како Државниот инспекторат за животна средина, Институтот за јавно здравје, Министерството за животна средина и просторно планирање и градските татковци, секогаш даваат протоколарни одговори во кои не се чувствува некоја особена загриженост, сепак активистите и оние што подолго време ја истражуваат оваа проблематика имаат став дека некој му прогледува низ прсти на отровот за да стигне до нас.
Како што пишуваше „Макфакс“, единствената печка во „Дрисла“ нема доволно капацитет да го спали медицинскиот отпад и речиси 500 тони од ова високоризично ѓубре не е јасно каде завршува.

Лахор, Пакистан
Во земјата има 54 активни и контролирани општински депонии, поделени на депонии со висок, среден и низок ризик, како и 270 неконтролирани депонии во Скопскиот Регион со речиси 5.512 кубни метри отпад, говорат податоците на МВР.
Црниот чад се шири и од оџаците на малите погони, а тие не може да бидат санкционирани затоа што во 2010 година Министерството за животна средина донело правилник за граничните вредности на емисиите во воздухот, но за печките со мал капацитет не предвиделе гранични вредности.
За промена на овој правилник, потребни се најмалку 60 дена за сите процедури. Јавноста е загрижена и секојдневно прави притисок на социјалните мрежи, а се чини дека никој нема слух за итни мерки, кои значително ќе ја подобрат состојбата. Секојдневно се истражуваат и се детектираат загадувачите, но казни и радикални чекори засега не се преземаат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
„Бистро – Матно“ за декември: 50.000 евра за влијание врз судија, ревизии, судир на интереси
Транспаренси Интернешнл-Македонија продолжува да ја спроведува редовната месечна активност за следење на случаи и дејствија поврзани со коруптивни однесувања и борбата против корупцијата, наречена „Бистро-Матно“.
Од тука велат дека следењето на овие случаи има голем одзив, како во јавноста, така и меѓу домашните и странските чинители и со текот на времето прерасна во релевантен показател на корупцијата и на волјата на државата да се справува со овој проблем.
“МАТНИ” НАСТАНИ ЗА МЕСЕЦ ДЕКЕМВРИ 2025 ГОДИНА
Поранешниот државен правобранител, примил 50.000 евра за да влијае врз судија во Апелациониот суд – Полициски службеници по наредба на јавен обвинител од Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција го лишија од слобода Ф.С. поради сторено кривично дело – Примање награда за противзаконито влијание. Во периодот од октомври до 13.12.2025 година осомничениот примил вкупен износ од 50.000 евра за да посредува и да го искористи своето реално влијание за да интервенира кај судија во Апелациониот суд Скопје и за со поткуп кон судијата да влијае за да се изврши службено дејствие што не би смеело да се изврши.
Реакции за Кривичниот законик – законски измени за уште поголема неказнивост на функционерите – Измените ги намалуваат максималните казни во споредба со стариот Кривичен законик од пред 2023 година, што ги скратува роковите за застарување и го стеснува просторот за ефективно гонење сложени корупциски предмети, особено оние што се откриваат по подолг временски период, а не го штитат ниту буџетот од злоупотреби, велат од Платформата на граѓански организации и од Блупринт групата. Предлог-измените на Кривичниот законик се еднакво лоши, ако не и полоши од претходните, создаваат правна несигурност и ризик од институционална конфузија во преоден период и од амнестија во иднина, реагира правната фела, откако по многу месеци чекање и мислење, деветмина пратеници од владејачката партија, која остро ги критикуваше скандалозните измени од 2023 година, до Собранието достави свои предлози.
Различни аршини во интервјуата на кандидатите за судија во Стразбур – Невладините кои ја следеа фазата на интервјуа на кандидатите за македонски судија во судот во Стразбур нотираат слабости во методологијата и транспарентноста на процесот, конфликт на интереси и силни сомнежи за усогласеноста со стандардите на
Советот на Европа за транспарентен и непристрасен избор. Претседателот на Комисијата, Дарко Костадиновски само делумно се согласува со извештајот. Кандидат за судија на Северна Македонија во Европскиот суд за човекови права на интервјуто пред Комисијата за избор ги читал повеќето од одговорите од тефтер, сведочат претставници на мрежата невладини оргaнизации, Блупринт група за реформи во правосудството, кои добија можност да ја следат единствената фаза во процесот за избор, а тоа се интервјуата со кандидатите. Ваквиот потег за нив остава сомнеж дека кандидатот имал спремни одговори, бидејќи тој бил дел и во претходната, поништена постапка од Владата.
Ревизија откри сериозни неправилности во работењето на Фонд за иновации и технолошки развој (ФИТР) – судир на интереси и неподмирени 13,9 милиони евра – Државниот завод за ревизија утврди сериозни слабости во финансиското работење на Фондот за иновации и технолошки развој за 2024 година. Ревизијата покажува дека ФИТР нема воспоставено централизирана база за следење на доделената финансиска поддршка, ниту систем за евалуација на резултатите од завршените проекти. На крајот на годината, фондот пријави и неподмирени обврски од речиси 13,9 милиони евра, а дел од обврските не биле навремено евидентирани. Освен финансиските неправилности, ревизијата укажа и на слабости во управувањето со јавните повици и распределбата на стручни лица за евалуација на проекти. Без каса-прими и без благајничка евиденција – Финансиска полиција истражува во Државна лотарија според дел од ревизорскиот извештај – Се истражува дел од ревизорскиот извештај што укажува на сериозни нерегуларности со готовина – стотици илјади евра дневен промет без уплати на сметки, без каса-прими и без благајничка евиденција. Во 2024 година според ревизорите имало околу 750 илјади евра остварен дневен пазар. Тие утврдиле дека не е извршена уплата на овие пари кои Лотарија ги зема во кеш на ниту една сметка во банките кои ги има, иако по закон тоа требало да го прави најдоцна после еден ден од земањето на уплатите. Ревизорите утврдиле дека нема ниту каса прими за готовината која се зема од играчите на игрите на среќа, ниту пак пракса да се води посебна книга на благајна за секој ден во кој е остварен промет. ДЗР утврди неправилности во работење на Министерството за економија и труд – за прекршочни предмети и неуплатени над 2 милиони евра во Буџетот – Државниот завод за ревизија утврди сериозни неправилности во работењето на Министерството за економија и труд за 2024 година, вклучувајќи застарени прекршочни предмети и неуплатени средства во државниот буџет од над 2 милиони евра. Поради застареност, донесени се над 1.500 решенија за запирање на постапки, што директно влијаело на намалени буџетски приходи. Дополнително, во извештајот на ревизорите утврдени се пропусти во јавните набавки и во процесот на издавање лиценци и категоризација на угостителските објекти, без целосни контроли и навремен инспекциски надзор.
Институцијата за контрола на исполнувањето на законските права на граѓаните, во колапс! – Една од клучните институции, Народен правобранител, која треба да се грижи за уставните и законските права на граѓаните пред колапс и дисфункционалност. Вработените во оваа институција наместо да се грижат и да алармираат за заштита на човековите слободи и права доведени се во позиција да алармираат дека најповикано е Собранието, кое подолго време не е во состојба да избере нов Народен правобранител. Заменик народниот правобранител, Илбер Руфати, вели дека за состојбата информирани се сите страни, од претседател на држава до дипломатските претставништва во државата и странските мисии. Немањето консензус за гласање по принципот на Бадентер, што е неопходно за избор на функцијата е меѓу клучните проблеми поради која вработените од во Народниот правобранител прашуваат дали државата има потреба од ваква институција или не?
Над 90 милиони евра за боледувања, ФЗО откриле злоупотреби, во јавниот сектор најмногу сомнителни – Досега исплатени над 90 милиони евра од Фондот за здравство за боледувања подолги од 30 дена. Од Фондот за здравство констатирале и злоупотреби. Дел од оваа сума се за оние кои заминале на трудничко, другите пари за оние кои отвориле боледување поради други болести. Од ФЗО тврдат дека до нив пристигнале и барања од институции за да направат контроли, поради тоа што имало лица кои со месеци се на боледување и не одат на работа. Рекорден број на барања за контрола пристигнале од МВР.
Штип, Кичево, Струга и половина скопски градоначалници не поднеле имотен лист – Триесет и пет поранешни и 19 нови градоначалници не поднеле изјава за имотната состојба и интереси по локалните избори одржани на крајот на октомври и почетокот на ноември, констатирала Државната комисија за спречување на корупцијата. Сепак, дел од имињата од двата списока се преклопуваат, зашто се работи за старо-нови градоначалници. Некои, пак, поднеле како нови функционери, но не го поднеле истиот како поранешни. Меѓу најзвучните имиња кои не поднеле анкетен лист се поранешната градоначалничка на Скопје Данела Арсовска, но и новиот градоначалник Орце Ѓорѓиевски. Тој има обврска да пријави и како поранешен градоначалник на Кисела Вода и како нов градоначалник на Скопје.
Две фирми цела деценија се главни на тендерите во здравството, покажува истражување на ЦГК – Овие компании, според анализата, имаат значително влијание врз пазарот, што го отежнува влезот на нови понудувачи. Според анализата, вкупната вредност на јавните набавки во здравството се зголемила повеќе од двојно – од околу 135 милиони евра во 2015 година на речиси 293 милиони евра во 2024 година. За разлика од тоа, бројот на компании што добиле договори се зголемил само за 12 проценти, што укажува дека растот на средствата не донел и поголема конкуренција. Истражувањето покажува дека сè поголем дел од јавните пари се концентрираат кај мал број добавувачи. Во 2024 година, десетте најголеми компании добиле околу 49 проценти од вкупната вредност на договорите во здравството. Овој степен на концентрација, според авторите на анализата, е индикатор за ограничена конкуренција и зголемен корупциски ризик.
“БИСТРИ” НАСТАНИ ЗА МЕСЕЦ ДЕКЕМВРИ 2025 ГОДИНА
Управниот суд со дигитална врска до сите институции за поефикасно судство – Управниот суд на Република Македонија го означи значајниот пресврт во дигиталната трансформација на правосудството со промоцијата на нов, иновативен софтверски систем. Ова технолошко решение е дизајнирано да воспостави дигитална врска со сите јавни институции, како и со Вишиот управен суд, со што директно се влијае на поефикасното и побрзо функционирање на судскиот систем.
Иновацијата претставува значаен чекор кон модернизација на административното правосудство, обезбедувајќи потранспарентна и побрза размена на документи и податоци меѓу институциите, што директно ќе ја унапреди услугата за граѓаните и за правните лица.
ОЈО Скопје поднесе обвинение против ексдиректорот на „Комунална хигиена“ и управителот за отпад за загрозување на животната средина – Јавен обвинител предложи мерката притвор за двајцата обвинети да им биде заменета со мерки на претпазливост, бидејќи прибирањето докази е завршено, а тие немаат можност да влијаат на постапката. За обвинетиот управител со отпад, кој се уште е вработен во претпријатието, предложена е дополнителна мерка, односно привремено отстранување од работното место. Основното јавно обвинителство Скопје поднесе обвинителен акт против ексдиректорот на Јавното претпријатие „Комунална хигиена“, и за управителот на секторот за управување со отпад во скопското комунално претпријатие, дека како созивршители сториле кривично дело – загрозување на животната средина и природата со смет.
Жител на Албанија приведен откога оставил пари на биро на Ќафасан, поткуп на граница – На 27.12.2025 околу 14:30 часот на граничен премин Ќафасан, полициски службеници го лишија од слобода В.К.(41) од Република Албанија. При гранични проверки и пасошка контрола, тој на полициската службениничка и понудил поткуп, односно преку прозорот од кабината на бирото оставил пари. Тој е приведен во полициска станица и по целосно документирање на случајот против него ќе биде поднесена соодветна пријава. Приведен 53-годишен маж на Ќафасан поради давање поткуп – На 21.12.2025 околу 09:10 часот на Граничен премин Ќафасан, полициски службеници го лишија од слобода Е.К.(53) од Република Албанија. При пасошка и гранична контрола, тој на полицискиот службеник му дал поткуп, односно на бирото оставил пари, по што е лишен од слобода.
Македонија
„Јавното обвинителство мора да отвори предмет за тендерот од 1,2 милиони евра“, бара СДСМ
„Јавното обвинителство не смее да молчи за криминалните тендери туку да делува. Обвинителството мора веднаш да отвори предмет и да започне истрага за скандалозниот тендер од 1,2 милиони евра во АД Пошта, доделен на фирма на советник од ЗНАМ“, велат од СДСМ.
„Антикорупцискиот тим објави конкретни наводи и докази од свиркач, вработен во Пошта за организирано испумпување јавни пари и системска кражба на пари од граѓаните.
Постојат основани сомнежи дека над 300.000 евра годишно, пари на граѓаните, се вадат преку корупциски шеми.
Како? Според наводите, недостасуваат постојано околу 14 хигиеничари а други работата со половина работно време и покрај тоа што за сите нив се исплаќа целосен износ, како да се вработени и присутни цел ден.
Како се прикрива сето ова?
Со потпишување лажни дневници за отсутни хигиеничари, лажни извештаи за наводни генерални чистења кои никогаш не се реализираат.
Ако институциите не постапуваат значи дека се заштитници на криминалот на ВМРО и ЗНАМ.
Бараме Јавното обвинителство да отвори предмет и итно да покрене истрага.
Секој што го прекршил законот мора да одговара“, се наведува во соопштението на СДСМ.
Македонија
Делови од Карпош и Кисела Вода денеска без вода
Од ЈП Водовод и канализација – Скопје, известуваат дека денеска:
· поради отстранување дефект на водоводна мрежа со пречник од ф-100 мм на ул. Нобелова крстосница со ул. Хелсинки, од 09:00 часот до завршување на интервенцијата, прекинато водоснабдување ќе имаат корисниците од улиците: Нобелова, Виенска, дел од ул. Хелсинки и дел од ул. Лондонска. (Општина Карпош)
· поради изведување приклучок на водоводна мрежа со пречник од ф-100 мм на ул. Жил Верн бр. 10, од 10:00 часот до завршување на интервенцијата, прекинато водоснабдување ќе имаат корисниците од ул. Жил Верн и ул. Есенинова. (Општина Кисела Вода)

