Македонија
ДУИ: Дискриминаторски буџет од Владата, без етнички легитимитет
Демократската унија за интеграција денес преку Прес конференција ја покажа некомпетентноста и празните зборови на оваа владина коалиција без етнички легитимитет, особено на албанскиот партнер кој уште еднаш докажа дека е таму само за лични интереси, без никаков капацитет да влијае врз одлучувањето, овојпат на суштинскиот документ кој ги дефинира сите финансиски, економски, но и социјални текови на една држава.
„Денеска сме пред вас за уште еднаш да посведочиме за некомпетентноста и празните зборови на оваа владина коалиција без етнички легитимитет, особено на албанскиот партнер кој уште еднаш докажа дека е таму само за лични интереси, без никаков капацитет да влијае врз одлучувањето, овојпат на суштинскиот документ кој ги дефинира сите финансиски, економски, но и социјални текови на една држава.
Сега зборуваме за предлог-буџетот на државата како предлог поминат во Владата без етнички легитимитет, а доставен до собранието на Република Северна Македонија.
Во една позната изрека на римскиот политичар и државник Цицерон, за буџетот се вели: Буџетот мора да се избалансира, Државната каса да се надополни, јавниот долг да се намали, ароганцијата на службениците да се ублажи и контролира.
Анализирајќи го предлог-буџетот, со жалење констатираме дека ниту една од овие карактеристики или атрибути на развоен и демократски буџет не е ни приближно предвидена во владиниот предлог-буџет за 2025 година!
Зошто го кажуваме ова?
Имаме енормно зголемување на буџетските расходи, касата нема да се полни затоа што не се почитуваат фискалните правила со дефицит, кој сега е уште поголем од 2024. Јавниот долг уште повеќе ќе се зголеми и сето тоа покажува дека ароганцијата на функционерите ниту се скратуваат ниту се контролираат!
Дозволете ми да одам еден по еден… но накратко, бидејќи, има толку многу да се зборува што не можеме да стигнеме на оваа прес-конференција.
Неопходно е да изразиме длабоко жалење и разочарување, од оние кои ветуваа фискална консолидација по формирањето на владата без етнички легитимитет. Во нивниот предлог-буџет евидентно е дека буџетот за 2025 година не ги почитува фискалните правила сега дефинирани со закон!
За да биде појасно за пошироката јавност, во предложениот буџет за 2025 година има поголеми приходи и расходи од буџетот за 2024 година, во структурата на буџетот капиталните расходи се пониски (12,6% наспроти 13,1%) и има поголем дефицит во однос на првичниот буџет за 2024. (Зборуваме за буџетот за 2024 година пред ребалансот од страна на владата без етнички легитимитет, кога буџетскиот дефицит значително се зголеми, а резервираните средства за капитални и стратешки проекти за 2024 година се намалија).
Еден од главните „дефекти“ на буџетите е високиот буџетски дефицит. Овие планирани приходи и расходи резултираат со проектиран буџетски дефицит во апсолутна вредност од 41,4 милијарди денари или на ниво од 4% од проектираниот БДП. Иако е помал од проектираниот дефицит со ребалансот на буџетот за 2024 година.
(но за ова треба да се почека следниот ребаланс), ако се спореди со првичниот буџет за 2024 година тој е повисок, беше планиран на ниво од 33,5 милијарди денари, поточно на ниво од 3,4% од проектираниот БДП. .
Јавниот долг продолжува да расте. Со високиот буџетски дефицит, јавниот долг се зголемува на над 60% од БДП, што на крајот на оваа година се предвидува да биде 62,7% од БДП и уште поголем на крајот на 2025 година. (дури и според Стратегијата за Управување со јавен долг 2025-2029, објавен во октомври 2024 година, јавниот долг ќе достигне 65,2% од БДП).
Но, да бидеме искрени, мораме да го поздравиме и фактот што во предлог-буџетот за 2025 година е нагласено дека најголем придонес во растот за 2025 година се очекува да имаат бруто инвестициите со пораст од 8,1%, главно како резултат на интензивирањето на реализација на големите инфраструктурни проекти финансирани од државата, главно автопатиштата во Коридорите 8 и 10Д, проекти кои од сите партнери на оваа власт беа повеќе од критикувани дури и од албанските партнери без легитимитет.
Во владините програми (финансирани од основниот буџет)
1. Децентрализација. Обезбедени се 6 милијарди денари за инфраструктурни проекти за општините кои се поделени, но треба да се напомене дека сега тоа се планира да се направи, не по клучот за еднаков регионален развој како досега и исклучување на дијаспората како критериум во распределба на средства. Јавноста е веќе информирано дека со одлука на Владата, дијаспората како можен придонесувач за економскиот развој на државата, иако со право на глас на изборите, веќе не е предвидена во критериумите за распределба на државните средства за развојот на регионите, односно општините, а како резултат на тоа општините со албанско нселение не само што ќе имаат помалку членови во општинските совети, туку и помалку финансиски средства за економски развој распределени од владата на Република Северна Македонија.
2. Интеграција во НАТО, иако државата е полноправна членка на најважната светска алијанса НАТО, членство кое има многу привилегии и придобивки но и дефинирани обврски. Средствата предвидени за интеграција во НАТО се намалени од 5,4 милијарди денари во 2024 година на 4,8 милијарди денари со буџетот за 2025 година.
3. Реформа во јавната администрација. Продолжува трендот на напади врз правичната застапеност, по укиниувањето на балансерот, сега дури се намалени и финансиските средства посветени на остварување правична застапеност! Таа што, средствата за правична и еднаква застапеност се намалени од 135,6 милиони денари на 112 милиони денари во однос на буџетот за 2024 година.
4. Рамноправен регионален развој. Средствата за рамноправен регионален развој според клучот и методологијата предвидени со закон се намалени за повеќе од 50% соодветно од 632,9 милиони денари на 304 милиони денари во однос на буџетот за 2024 година.
5. Инвестиции во образованието. Се зборуваше за развојот на образованието, но тоа не се прави со намалување на средствата, сумата за инвестиции во образованието е намалена за над 30%, или од 779,9 милиони денари на 529,6 милиони денари во однос на буџетот за 2024 година.
Што се однедува на развојните потпрограми (финансирани од основниот буџет)
1. Иако конечно признаа дека проектот „Коридор 8 и 10Д“ е многу важен за нашата држава. И овде имаме огромно намалување на средствата! Сумата е намалена за 50%, односно од 15,1 милијарди денари на 8 милијарди денари во однос на буџетот за 2024 година.
2. Здравство. Не помина ден, без да ја критикуваат состојбата во здравствените установи, а тоа ќе го решат со намалување на средствата за нивна реконструкција!
Намалени се средствата за реконструкција на јавните здравствени установи. На пример, за Општа Болница Кичево, предивдени 15 милиони денари од 65 милиони денари во однос на буџетот за 2024 година.
Додека во, Посебен дел од буџетот (проекти, капитални расходи и други ставки)
1. Износот за проекти во основното и средното образование е намален во однос на буџетот за 2024 година, и тоа за основно образование од 717,6 милиони денари на 551,6 милиони денари и за средно образование од 362,7 милиони денари на 286,4 милиони денари.
2. И почитувани, едно од најголемите достигнувања во првите 100 дена од владата, на партнерот без легитимитет ВРЕДИ, на 3 септември годинава, вицепремиерот, Изет Меџити, помпезно изјави дека: цитирам „Денеска на седница на Владата е донесена историска одлука, голема инвестиција од 34,5 милиони евра. Го градиме Универзитетскиот Кампус „Мајка Тереза“!. Дури и за нас беше изненадување кога видовме дека во предлогот на владиниот буџет без етнички легитимитет, за капитални инвестиции во Универзитетот „Мајка Тереза“ се планирани „нешто помалку“ од 34,5 милиони евра….точно 209.000 евра или 12 милиони денари. Ова е дури помалку од она што беше предвидено во буџетот за 2024 година, кога беше планирано 10 пати повеќе од сега, односно 120 милиони денари или околу 2 милиони евра за капитални инвестиции, во Универзитетот „Мајка Тереза“ во Скопје. Односно, разликата меѓу 34,5 милиони евра буџет и 209.000 евра планирани во предлог-буџетот не може да се прикаже ниту со процент! Но, ова е некаде 150 пати помалку !!!“, велат од ДУИ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Од 1 јануари повисоки сметки за струја, РКЕ објави за колку ќе поскапи
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) информира дека изврши корекција на доставената предлог одлука за финалната цена од страна на универзалниот снабдувач ЕВН Хоме.
Од 1 јануари 2026 година наместо предложеното зголемување од 7,66 % што ЕВН ХОМЕ го достави во одлуката, РКЕ по спроведени анализи и повторни пресметки, одлучи во прв блок да има корекција од 2,45 % . Во втор блок цената ќе се зголеми за 2,87%, додека предлог зголемувањето на ЕВН ХОМЕ е 8,54%. Во трет блок цената ќе се зголеми за 3,32% иако беше предложено да има зголемување од 9,63% и во четврт блок зголемувањето е 3,84 %, наместо предложените 11,86%.
Во однос на евтината тарифа, ЕВН Хоме предложи зголемување за 3,96%, додека РКЕ одлучи истата да се корегира за 2,50%.
„Водејќи се од начелото на транспарентност и имајќи го во предвид јавниот интерес кога се во прашање цените на енергијата и енергенсите кои РКЕ ги регулира или контролира, како и до сега така и денес ги споделуваме во детали одлуките, односно во конкретниот случај одлуката за ЕВН ХОМЕ. Регулаторните анализи покажуваат дека сметките на домаќинствата кои користат електрична енергија во прв и втор блок ќе се зголемат за 2,59 %, додека оние кои што имаат потрошувачка и во трет блок – сметката ќе се зголеми за 2,79%“, изјави Марко Бислимоски, претседател на РКЕ
РКЕ оценува дека ЕВН Хоме го има применето тарифниот систем, но во предлог – одлуките за нови цени и распоредот на трошоците по блокови не е применет клучниот регулаторен принцип, а тоа е урамнотежување на интересите на вршителите на енергетски дејности и корисниците, односно потрошувачите.
Од РКЕ велат дека регулаторот има за цел да дефинира крајни цени што ќе гарантираат услови за непречено снабдување со електрична енергија, при што внимава да се заштитат потрошувачите од ценовен шок. Податоците покажуваат дека вкупно 64% од потрошувачите имаат потрошувачка во првиот блок, додека скоро 21 % им се тарифира и во втор блок, додека третиот блок го користат 1,73 % од потрошувачите.
Македонија
Магла и намалена видливост од Тетово до село Гајре
Поради појава на магла, се бележи намалена видливост од 40 метри од Тетово до с. Гајре.
Сообраќајот на државните патишта се одвива по претежно влажни коловози.
Од 15.11.2025 година почна законската обврска за задолжително поседување зимска опрема во возилата, без оглед на моментната временска состојба. Оваа обврска ќе трае до 15.3.2026 година. Повеќе информации може да прочитате на овој линк.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува приспособена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде што има можност од појава на одрони. Ова осебено се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.
Македонија
(Видео) Цветановски: Нема поголема минимална плата, доаѓаат т.н. економски работници
Сега на сите им е јасно дека поголема минимална плата нема да има. Владата на Мицкоски нема пари за минимална плата, нема пари ниту за земјоделците ниту за пензионерите. Очигледно, сите ќе мора да се навикнат на тоа дека повисоки плати нема да има. Доаѓаат таканаречени економски работници, изјави Симона Цветановски од СДСМ.
Таа вели дека според договорот што го објавиле британските медиуми, државата има обврска да им обезбеди плати, сместување, осигурување и дека мора да им се плаќа, без разлика дали има или нема работа.
„Затоа нема да има пари за поголеми плати за работниците, ниту пари за поголеми пензии за пензионерите. Не, тоа не се мигранти, ова се ‘економски работници’. Токму затоа и го сменија Законот за странците. Со измените се олеснуваат условите за доаѓање, престој и работа, се скратуваат процедурите, се продолжува времетраењето на дозволите и се создава правна рамка за долгорочно задржување во државата. Ако има ‘стратешки парнер’ секако“, рече Цветановски.

