Култура
Заштитата на културното наследство, младите и евроинтеграциите – трите главни столба во мандатот на министерката за култура

Заштитата на културното наследство, евроинтеграциите и младите се трите главни столба во Програмата на Владата и во мојот мандат како министерка за култура, изјави Ирена Стефоска.
„Јас и мојот тим во оваа насока имаме благородна и одговорна мисија зашто културата и уметноста не познаваат граници и не ги делат луѓето ниту по етничка ниту по партиска ниту, пак, по родова, генерациска и која било припадност. Клучниот документ што ги дефинира основите на нашата мисија во културата е Националната стратегија за развој на културата за периодот 2018 – 2022 година, која беше изгласана во Парламентот без ниеден глас против. Ова подразбира обезбедување и осовременување на условите за работа на институциите, на независната сцена и на поединците“, нагласи министерката за култура Стефоска.
Таа истакна дека суштинската грижа за недвижното, движното и нематеријaлното богатство е врвен приоритет на нејзиниот министерски кабинет, а, впрочем, едно од клучните барања и на ЕУ кон Република Северна Македонија е токму заштитата на културното наследство.
Стефоска во своето излагање пред новинарите се осврна на обврските кон УНЕСКО, Охрид и Охридскиот Регион и потсети дека како поранешна претседателка на Комисијата за култура во Собранието, беше иницијатор за организирање на Надзорна расправа за Охридскиот Регион, од која произлегоа 22 заклучоци. Таа посочи дека не е помалку важно што во рамките на Програмата за прославување на јубилеи на историски настани и еминентни личности за периодот 2020 – 2021 година на 40. сесија на Генералната конференција на УНЕСКО беа потврдени двата јубилеја предложени од нашата држава.
Таа рече дека нејзина прва задача како министерка е да овозможи воспоставување на ефикасен систем за заштита на културното наследство и макотрпно, заедно со тимот и институциите, да работи на раскрстувањето со вандалскиот однос кон нашето наследство.
„ Уште веднаш по моето стапување на должност, од надлежните институции побарав детални податоци и анализи за црквата „Св. Ѓорѓи“ во Курбиново каде што по 7 години изготвување проекти, досега се спроведени само заштитна покривна конструкција и превентива на ѕидното сликарство иако со децении сме сведоци на ужасната состојба во која се наоѓа црквата. Замислете, зборувам за културно добро од 12 век, со светска вредност!“, истакна министерката за култура Стефоска.
Таа пред новинарите изрази зачуденост, зошто во последниве децении црквата „Св. Ѓорѓи“ не била прогласена од надлежните институции за културно наследство во опасност иако Законот за заштита на културното наследство го наложува тоа. Стефоска посочи дека таквиот статус, добро во опасност, значи да се мобилизираат сите стручни и материјални ресурси во земјава и да се вклучуваат меѓународни експерти и ресурси за трајно решавање на проблемот.
Таа пред новинарите истакна дека нема да бидат заборавени и спомениците од НОБ кои се еднакво важен сегмент во нашата културна меморија.
Министерката за култура Стефоска го истакна и проблемот со задоцнетите плати во културата за кој беше информирана јавноста, кој се реши и се решава со мачна, деноноќна работа на сите надлежни служби во Министерството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Концерт на јапонската Heavenphetamine во Скопје

Во сабота во „Ла кања“ ќе се одржи концерт на Heavenphetamine. Ќе нстапат Hiroki Oda (синтисајзер/вокали) и Sara Oda (тапани/вокали). Свират музика која е истовремено прецизна и непредвидлива.
Ги синхронизираат тапаните со електронски синт секвенци и луп педали, создавајќи хаос од дисциплина и слобода во кој се раѓаат композиции што пулсираат како техно, но задржуваат панк енергија и органски звук. Мелодичните вокали на јапонски внесуваат дополнителна интимност во нивниот музички универзум (краут, психоделија, пост-панк, есид хаус) во кој жанрот е само хемиска состојка за дожувување и препуштање.
https://heavenphetamine.bandcamp.com/
https://youtu.be/gd4e-0t8GDs?si=pUze2MK82hkjinrd
Двојката го напушти родното Токио во 2021 година и оттогаш практично живее на турнеја. Досега имаат свирено на повеќе од 150 концерти во 37 земји, носејќи ја својата музика насекаде, од сквотови до големи фестивали како Tallinn Music Week Trans Musical Festival. Редовно настапуваат во градовите на Украина погодени од војната и снимаат со локални музичари. Нивниот прв долгосвиречки албум „The Sun on a Winter Day“, снимен во Киев среде воздушни напади и прекини на струја, беше објавен во август 2024 година од украинската издавачка куќа Kontrabass.
Во текот на вечерта, на импозантниот ѕид на Чифте Амам, ќе бидат проектирани експериментални филмови на јапонскиот режисер Toshio Matsumoto.
Со ова започнува концертниот серијал на современа и експериментална музика, насловен: ПРЕΔИЗВУК: од хаос до хармонија
Куратор и продуцент: Ѓорѓи Јаневски
Дизајн на постер: Тања Вукобрат
Култура
„Реконфигурација“ – изложба на скулптури на Вон.проф. д-р Слободан Милошески

На 25 септември 2025 година од 20:00 часот во Уметничката галерија „Амам“ во Гевгелија ќе биде отворена изложбата „Реконфигурација“ од авторот Слободан Милошески. Изложбата е составена од 12 скулпторски дела од галериски формат, создадени во последните три години во материјал инокс. Гевгелиската публика ќе има прилика да ја посети изложбата до 2 окомври.
„Скулптурите се составени од огледални фрагменти кои ја прекршуваат светлината на уникатен начин, создавајќи динамичен и постојано променлив приказ. Така, секој фрагмент одразува различен аспект од идентитетот на гледачот, при што делото станува огледало на личноста и симбол на саморефлексија. Овој принцип овозможува повеќеслојно искуство – од визуелни оптички ефекти до активирање на меморијата, времето и сложеноста на човечкиот ум.
Распоредот на елементите во скулптурата е внимателно дизајниран, постигнувајќи хармоничен баланс помеѓу просторот и формата. Композицијата го повикува набљудувачот да се движи околу делото, при што се создава постојан дијалог меѓу уметничкото дело и гледачот. Така, рефлексијата не се доживува како линеарен процес, туку како повеќеслојна конструкција која ја симболизира комплексноста на човечкиот идентитет и еволуцијата на самоперцепцијата.
Апстрактната природа на овие скулптури овозможува лична интерпретација – секој посетител може да ги проектира сопствените сеќавања и емоции. Во тој контекст, минималистичкиот пристап на Милошески не е редукција, туку проширување на апстрактните идеи во самостоен реалитет на самоспознавање, со елиминација на миметичките претстави на реалноста.“ – вели историчарот на уметност проф. д-р. Џемил Бектовиќ во својата критика по повод оваа изложба.
Слободан Молошески е роден во Охрид во 1977 година. Тој дипломира на Факултетот за физичка култура во Скопје во 2001 година. Во 2009 година дипломира на Факултетот за ликовни уметности во Скопје на вајарски оддел, а магистрира на истиот
факултет во 2011 година. Во 2018 година докторира на Национална уметничка академија во Софија, Р.Бугарија, на катедра „Скулптура“.
До сега има реализирано 35 самостојни изложби , а учествувал на повеќе од 100 групни изложби во земјава и странство. Добитник е на 16 награди и признанија, од кои најзначајни се наградата за скулптура „Јордан Грабул“ доделена од Друштво на ликовни уметници на Македонија во 2012 и 2015 година, наградата за скулптура мал формат „Димо Тодоровски“ доделена од ДЛУМ во 2014 година , „Награда за скулптура“ доделена од ДЛУМ во 2020 година, нагадата за современа скулптура „Боро Митриќески“ доделена во 2021 година и наградата „Адем Кастрати“ доделена од КИЦ-Скопје во 2021 година.
Во неговата биографија се забележливи реализираните скулптури во јавен простор меѓу кои: Скулптураи на Живо Чинко, Ристо Шишков, Кузман Шапкарев, Јоаким Крчоски, Спомен облежјето на Првото заседание на АСНОМ, Скулптура на Муза наменета за фасада на објектот „Стар театар“, скулптури наменети за фасадата на објектот на МНР, како и скулптура „Секвенци на рефлексија“ во Младински кулптурен центар- сите поставени во Скопје.
Авторот Милошески е член на ДЛУМ од 2009 година, а од 2023 година е дел од управниот одбор на друштвото. Работи како вонреден професор на Ликовната академија при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, каде што од 2025 година ја извршува деканската функција.
Култура
Седмо издание на фестивалот на филм и музика „Ѕирни“

Кафе и филм КОТУР го најавува седмото издание на фестивалот на филм и музика Ѕирни, кое ќе се одржи од 29 септември до 6 октомври 2025 година.
Публиката ќе има можност да проследи богата програма со интернационална и национална филмска селекција, 48-часовниот филмски предизвик, специјални проекции, концерти, изложби, интервјуа и музичка селекција, проследено со вкусна храна и урбана атмосфера.
Оваа година, покрај кино салата на КОТУР, фестивалот ќе се одржува и на Платото пред Домот на АРМ, простор од големо културолошко значење и симбол на младата алтернативна сцена во Скопје.
Фестивалот ќе понуди две натпреварувачки програми – официјална и студентска, како и резултатите од 48-часовниот филмски предизвик.
Специјална проекција ќе има документарниот филм „Бабички на револуцијата“, во чест на Илинденка Петрушева.
Во официјалната селекција ќе бидат прикажани домашните филмови:
„Нова енергија“ – Сара Климоска и Радован Петровиќ,
„Избор“ – Марко Црногорски,
„Остров“ – Бранко Костески,
„Зајак“ – Ханис Багашов,
„Сенките на месечината“ – Тина Величковиќ.
Наградата „Данчо Чеврески“, поддржана од Халк банка, ќе се додели за најдобар краток филм. Студентската селекција ќе се натпреварува за најдобар студентски филм, а публиката ќе го избере својот фаворит. Жирито е составено од режисерката Дина Дума, актерката Кристина Леловац и режисерот Трифун Ситниковски.
48-часовниот филмски предизвик ќе има свое жири во состав: Игор Христов (режисер), Горјан Атанасов (монтажер) и Слаѓана Вујошевиќ (актерка).
Концерти и изложби
Програмата вклучува:
концертна промоција на албумот „Наше после сè“ на бендот „Занаду“,
концерт на Луфтханза пред Дом на АРМ,
настап на Hot Jazz Orkestar,
изложбата „Добредојде, добро те најдов“ на Ана В’чкова.
Музичката селекција ќе ја збогатат Томи Бојаџи, Давид Николовски, Миа Ѓоргиевска, Игор Спироски, Никола Димитријеќ (Double G) и Бојан Јанев (Soul Case).
Фестивалот се реализира со поддршка на Македокс, Трн.мк, Саманта ДОО, Скопско, Винарија Тиквеш и Халк банка.
Целосната програма и распоредот се достапни на социјалните мрежи на КОТУР и Ѕирни, како и на dzirnifestival.com
👉 Влезот за целата програма на Ѕирни 7 е слободен.