Македонија
Дураки: Албанскиот јазик опстана илјадници години, но беше пишуван со различни азбуки

Во текот на 19 и почетокот на 20 век, на Балканот исполнет со големи политички турбуленции, албанските преродбеници ја ставија над сите приоритети: унификацијата на пишувањето на албанскиот јазик. Нашиот древен јазик опстана илјадници години, но беше пишуван со различни азбуки и тоа не можеше да продолжи на неодредено време. Во тоа време непријателите на Албанците се обидуваа да нè отуѓат, тврдејќи дека некои се Турци, некои Грци и така по ред. Овој пат беше пат покриен со крв, со невидени страдања. Како ретко кој народ на земјата, Албанците беа одлучни во одбраната на својот јазик, истакна Вицепремиерот Дураки по повод Денот на албанската азбука.
„Здружението “Башкими” од Битола, кое беше центарот на националната активност, го презеде обединувањето на албанските интелектуалци од 23 града, од сите вилаети. Делегацијата се состоеше од Албанци од различни религии: муслиманска, католичка, протестантска православна – кои ги обединуваа албанскиот јазик и албанската азбуката.
14 ноември 1908 година беше денот кога започна Битолскиот Конгрес, а следните 8 работни дена, од 14 до 22 ноември, е периодот кога се реализира сонот за Азбуката. Конгрес беше одраз на засиленото интелектуално ниво во тоа време. Покрај азбуката, имало и политички одлуки кои и се познати на историјата.
На 36-те златни букви, и по унификацијата, не им беше лесно да преживеат, бидејќи албанските училишта, паралелно со судбината на нацијата, помина низ тешки времиња и по независноста на Албанија во 1912 година, продолжувајќи и до модерните времиња.
Пред само 31 година, училишта на албански јазик беа затворени во името на идеологијата на мешани паралелки, во 1988 година. Искрено се надевам дека сите сме научиле од минатото. И да не заборавиме, ние секогаш зборуваме за основното право: употребата на мајчиниот јазик.
Отворањето на 3 универзитети на албански јазик во нашата земја, зборува многу за промените што се случија. Затоа, предрасудите и стравот од албанскиот јазик на оние што сè уште имаат дилеми, е несоодветен. Никој не е загрозен од јазикот на другиот.
Мултиетничка држава подразбира и употреба на различни јазици. Не на штета на другите јазици, туку како културна вредност што го збогатува општеството. Јазикот треба да биде клучен елемент на соработка помеѓу етничките заедници, бидејќи тој е основен елемент на идентитетот на нацијата. Токму поради оваа причина, ние како Влада на Република Македонија, по менување на Законот за јазиците, сме решени во неговата примена. Агенцијата за употреба на јазиците и Инспекторатот за јазици се институции кои ќе помогнат во овој поглед.
Почитувани учесници,
Богатството на оваа земја е диверзитетот. Сите треба да имаме корист од оваа прекрасна можност. Присуството на членови на Владата на оваа манифестација нè поттикнува уште повеќе, затоа што е јасен сигнал по кој пат оди нашата земја.
Министерството за политички систем и односи меѓу заедниците ќе продолжи да работи на унапредување на сите јазици на етничките заедници кои живеат во оваа земја. Нашите меѓународни пријатели се многу добредојдени и потребни за да го поддржат овој процес.
111 години по Битолскиот Конгрес ги славиме и ги почитуваме сите оние што го одржуваа овој јазик жив со векови. Ние, исто така, ја покажуваме нашата решеност да го сочуваме и развиваме ова големо богатство, не само ние како Албанци, туку и светските институции“ рече Дураки.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Се зголемува капитацијата за матичните лекари, за гинекологија и за стоматологија

Владата донесе одлука за зголемување на капитацискиот бод за матичните доктори по општа медицина, гинекологија и стоматологија, почнувајќи од април 2025 година.
Во согласност со оваа одлука, вредноста на капитацискиот бод за општа медицина и гинекологија ќе се зголеми од 75 на 100 денари, а за стоматологија од 61 на 75 денари, што претставува зголемување од 33, односно 23 проценти. Ова беше соопштено на заедничката прес-конференција на премиеро, Христијан Мицкоски и на минисерот за здравство, Арбен Таравари.
Зголемувањето доаѓа по повеќегодишна стагнација во периодот 2019 – 2022 година кога бодот изнесуваше 63 и 48 денари.
Премиерот Мицкоски рече дека од 2015 година до сега капитацијата за општа медицина порасна од 50 на 100 денари – удвојување на вредноста за една деценија. За гинекологијата исто така имаме раст од 50 на 100 денари, а за стоматологија од 35 на 75 денари, што е зголемување за 114 проценти.
„Потценетоста на примарната здравствена заштита доведе до намалување на бројот на амбуланти во 2024 година во однос на 2023 година за 34 амбуланти по општа медицина и 24 по стоматологија, а над стотина помалку амбуланти по општа медицина има сега во однос на 2015 година. Особено намалување има во руралните и помалите места за кои уште во јануари се донесоа посебни мерки“, изјави Мицкоски додавајќи дека државата издвојува речиси 4.5 милијарди за матичните лекари, за гинеколозите и за стоматолозите, а за ова зголемување ќе се издвојат речиси 550 милиони денари или над 9 милиони евра.
Зголемувањето, како што рече тој, ја покажува посветеноста за подобрување на статусот на матичните лекари и обезбедување поквалитетна здравствена заштита за сите граѓани.
Македонија
Меџити: Таравари треба да расчисти со дилемите, неприродно е и „Влен“ и соработка со ДУИ

Арбен Таравари треба да расчисти со дилемите, смета неговиот коалициски партнер, Изет Меџити.
За односите меѓу нив, во рамки на коалицијата „Влен“, оценката на Меџити е дека тие се добри, а и двајцата комуницираат. Сепак, тројца од четворицата лидери на политичките партии кои ја сочинуваат „Влен“ се согласни дека треба да настапат заедно на локалните избори, но Таравари размислува поинаку.
„Разговараме деновиве сите политички субјекти во коалицијата да се претопат во ‘Влен’, како политичка партија која ќе ги претставува Албанците на локалните избори. Единствениот кој има дилеми и гледа како можна опција и соработка со ДУИ е Таравари, за тоа него ќе го прашате. Таравари треба да расчисти со дилемите, неприродно е и „Влен“ и соработка со ДУИ“, рече Меџити.
Планот е коалицијата да настапи на изборите со заеднички кандидати, листи, штаб, програма и платформа. Меџити се осврна на листите, коментирајќи дека градоначалниците се избираат по мнозински модел, додека самите листи ги фаворизираат големите. Нема смисла, вели тој, ние сме кај големите и сега да одиме кај малите оти тоа ќе значи да се изберат гласови во прилог на ДУИ. Тогаш се поставува прашањето и за кого работиме, додаде Меџити.
Прашан дали се планира владина реконструкција пред изборите, Меџити одговори: Ќе видиме тоа, ќе процениме кои се аргументите.
Македонија
(Видео) Филипче: Какви лицемери седат во Владата, ги убедуваат работниците дека може да живеат со 400 евра

Какви лицемери седат во Владата, ги убедуваат работниците дека можат да живеат со 400 евра месечно, рече претседателот на СДСМ, Венко Филипче на прес конференцијата по неговата победа на внатрепартиските избори.
„Оваа Влада на ВМРО-ДПМНЕ, ЗНАМ и ВЛЕН, за 10 месеци само покажа дека не знае, не умее, и што е најстрашно – не сака да се справи со реалните проблеми на луѓето. Понеспособна Влада државата немала никогаш досега. Нема ниту една област и сфера во којшто нешто добро се случува. Гледајте што се случува со платите на работниците, ги убедуваат дека можат да живеат со 400 евра месечно. Видете што се случува во земјоделството, сите субвенции се намалени. Видете какви катастрофални политики се воведуваат во образованието. Видете што се случува во здравството. Здравството е на колена“, рече Филипче
Тој најави силна и консолидирана СДСМ подготвена за борба на сите нивоа: „Ќе бидеме гласни, ќе бидеме искрени и ќе покажеме дека постои алтернатива. Да ја вратиме државата на вистинскиот пат, за доброто на Македонија, за доброто на сите граѓани.
Филипче, кој освои двојно повеќе гласови од претходниот пат, потенцираше дека ова не е негова лична победа, туку заедничка победа на сите членови на СДСМ кои веруваат во правичноста, еднаквоста и напредокот – вредности кои, како што рече, денешната Влада целосно ги погазила.