Македонија
ИЈЗ со препорака до граѓаните на Берово, Гостивар и на Тетово: Не излегувајте од дома

Институтот за јавно здравје им препорачува на граѓаните на Берово, Гостивар и на Тетово дека воздухот таму е екстремно лош поради зголемени концентрации на ПM 2,5-честички.
Како многу лош се класифицира воздухот во Струмица, Битола 2, Кичево поради зголемените концентрации на ПM 10-честички, а во Ѓорче Петров поради зголемени концентрации на ПM 2,5-честички. Во Скопје (Лисиче и Центар), Неготино и во Прилеп како лош поради зголемените концентрации на ПM 10-честички, а во Кочани и Гевгелија поради зголемени концентрации на ПM 2,5-честички.
Ова се податоци од Европскиот индекс за квалитет на воздухот (Европска агенција за животна средина – ЕЕА).
Од ИЈЗ предупредуваат дека некои поединци од пошироката јавност може да доживеат здравствени ефекти, а поединци, кои им припаѓаат на чувствителните групи, може да доживеат посериозни здравствени ефекти. Како најчувствителни и под најголем ризик се децата помлади од 5 години, постарите граѓани (особено над 65-годишна возраст), бремените жени, лицата со хронични заболувања (циркулаторни/кардиоваскуларни заболувања), пациентите со астма и ХОББ, дијабетичарите, луѓето што работат на отворено, социјално загрозени категории граѓани и пушачи, чиј ризик од сериозно срцево оптоварување се зголемува меѓу 3 и 4 пати. Оние со веќе постојни респираторни проблеми се изложени на особен ризик.
Оттаму, заради превенција на потенцијалните штетни здравствени ефекти на суспендираните (лебдечки честички), кои во моментот драстично се зголемени, Институтот за јавно здравје препорачува:
За градовите со екстремно лош (сиромашен) индекс на квалитет на воздухот:
– останете дома ако не треба да излегувате;
– останете дома или намалете го физичкиот напор, особен на отворено, особено доколку почувствувате симптоми, како што се кашлица или болки во грлото;
– возрасните и децата со проблеми со белите дробови, возрасните со срцеви проблеми и постарите луѓе треба да избегнуваат напорна физичка активност;
– бремените жени треба да останат дома;
– луѓето со астма може да откријат дека треба да го користат почесто нивниот инхалатор. Ако треба да излезете, носете маски со докажана ефикасност;
– лицата со хронични заболувања редовно да ја земаат терапијата, а по потреба, доколку почувствуваат симптоми, веднаш да се јават кај својот матичен доктор или во болница;
– избегнувајте престој и активности на отворено (спорт, рекреација).
Ова се однесува не само на чувствителните групи туку и на децата и младите што повеќе време поминуваат надвор на отворено и особено на лицата што професионално се ангажирани и работат на отворено.
– Носете заштитна маска со докажана ефикасност на отворено.
Ефектот е двоен, и како заштита од суспендираните (лебдечки) честички и од сезонските вируси (на грип, настинки, вклучително и SARS-CoV).
– не отворајте ги прозорците во вашиот дом;
– користете прочистувач на воздух без јонизатор (за особено чувствителните лица со астма, хронични заболувања – респираторни или циркулаторни и мали деца и бремени жени).
За градовите со лош индекс на квалитет на воздух:
– секој што чувствува непријатности, како што се зацрвенување или печење на очите, кашлица или болки во грлото, треба да размисли за намалување на активноста, особено на отворено;
– зајакнете го имунолошкиот систем. Јадете здрава храна со многу овошје и зеленчук;
– посетете го вашиот матичен лекар или здравствена клиника ако не се чувствувате добро и искусувате какви било негативни ефекти од загадувањето на воздухот;
– останете дома ако не треба да излегувате. Возрасните и децата со проблеми со белите дробови и возрасните со проблеми со срцето треба да ја намалат напорната физичка активност, особено на отворено, а особено ако искусат симптом;
– бремените жени треба да останат во затворен простор;
– луѓето со астма може да откријат дека треба почесто да ги користат своите инхалатори;
– постарите луѓе исто така треба да го намалат физичкиот напор. Ако треба да излезете, носете маски со докажана ефикасност.
За сите групи на население:
– имајте предвид дека доколку во вашиот дом се греете на дрва или на некое фосилно гориво, вашата изложеност ќе биде значително повисока поради веројатно влошениот квалитет на воздухот во затворената просторија во која престојувате;
– јадете храна богата со витамини (антиоксиданси – витамин А, витамини Ц и Е, бета-каротин, ликопен, лутеин, селен, манган и други), главно присутни во овошјето и зеленчукот;
– консултирајте се со вашиот лекар. Посетете го вашиот матичен лекар или здравствена клиника ако се чувствувате лошо или доколку искусувате какви било негативни ефекти од загадувањето на воздухот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
МОН: Платите во училиштата од овој месец се зголемени за седум проценти и ќе продолжат да растат

Платите на наставниците и директорите во основното и средното образование од овој месец се зголемени за 7% и ова е второ зголемување во мандатот на актуелната Влада, откако претходно во октомври 2024 година беа зголемени за 5%. Повеќе никој не зема плата под минималната, како што беше тоа случај во минатото со техничкиот персонал, соопшти Министерството за образование и наука.
Реакција на МОН како што велат е поттикната од лагите кои денеска ги изнесе политичката партија Левица, за наводно енормно зголемување на платите на директорите на основните и средните училишта, споредбено со зголемувањето на платите на наставниот кадар.
„Платите на директорите и наставниците се зголемени во просек од околу 2500 до 3500 денари, во зависност од звањето, стажот и степенот на образование“.
Потсетуваат дека веќе е направен план за долгорочен раст на личните примања кои во период од 4 години ќе пораснат најмалку за 46% а најмногу до 60%, зависно од степенот на инфлација.
„Левица оспорува договор помеѓу социјални партнери, односно институција и синдикат и изразува непочитување кон нив, како и кон целата јавност со обидите за манипулација и собирање политички поени“, истакнуваат од МОН.
Македонија
Велигден е тука, но нашите деца ги нема, не прашува ли некој нас како ги минуваме деновите, пишува Златкова, мајка на загинато момче во дискотеката во Кочани

Велигден е тука, но нашите деца ги нема. Престанаа да им чукаат срцата, ги закопавме во црната земја. Некои биле заљубени, некои требаше да се заљубат, некои од нив имаа и сопруги и сопрузи и мали дечиња и штотуку родени дечиња. Кој сега ќе се радува на нив? Некои од децата не дочекаа полнолетство, некои не дочекаа матура, некои требаше да дипломираат и да станат академски граѓани кои ќе работат чесно како што ги учеле нивните семејства.
Не прашува ли некој нас како ги минуваме деновите, напиша на социјалните мрежи Јулија Златкова, мајка на момче кое загина во дискотеката „Пулс“ во Кочани.
„Какво е чувството да знаеш дека детето никогаш повеќе нема да се врати дома, да ги видиш неговите убави очи, неговата убава насмевка, да го слушнеш како се смее , да дочекаш уште еден Велигден со него. Еве ќе ви кажеме, живееме за да одиме на гробишта, да си помуабетиме со нашите деца, да им раскажеме колку тие фалат дома .
Ќе се навршат уште малку 40 дена, 40 црни денови без нашите сонца, без нашите анѓели чии кревети од тој ден останаа празни, а нашите срца и души засекогаш завиени во црнило.
Времето поминува, но правдата како што се чини нема изгледи дека ќе излезе на виделина.
Зарем немате ни малку човечност во вашите души?
Зарем толку сте ефтини што со пари се купувате?Ееееј вие убијци на нашите деца!
Зарем нашите невини деца требаше да ја платат цената на вашата алчност и корумпираност? Со нивните штотуку расцветани животи? Вие сте дно на дното! Никој од нас не растел дете да стане херој, туку да стане човек. Вие ги убивте нашите деца! Ееее убијци, многу од вас се исто толку виновни како и сопственикот на Пулс-монструм, почнувајќи од премиер, министри, разно- разни инспектори, па се до обичните полицајци, сите сте гледале, ама не сте виделе ништо! При очи сте биле слепи! Срамота! Бедни сте, ситни души кои за проклети пари на душа ќе ги носите нашите убиени и многу повредени деца! На душа. Само што вие душа немате.
Затоа Ви кажуваме, дека ние родителите и блиските на нашите починати чеда, ќе продолжиме да излегуваме и понатаму, секоја сабота и се надеваме дека на крај нема да останеме единствено само ние, доколку на нашите сограѓани им досади да не следат нас, кои ја бараме правдата за нашите убиени чеда. Но ќе продолжиме да излегуваме и да ги потсетуваме челниците на оваа скапана држава дека сме тука и до наш последен здив ќе ја бараме правдата за сите починати и повредените на 16.март , бидејќи ние си ги закопавме нашите деца поради нечии грешки, поради тоа што некој бил корумпиран, поради тоа што ја злоупотребил својата функција за пари, за корист за личен бенефит.
Правдата мора да излезе на виделина!
Нашите безгрешни деца мора да бидат осветени!
Ние родителите, нема да дозволиме виновниците да останат неказнети!!!!!!!!
Нашите деца ги нема повеќе, но можеби поради нашиот бунт кон овој трул државен систем ќе се смени нешто, па идните генерации ќе имаат побезбедна иднина од нашите деца.
Вечна Ви слава Ангели, утре наместо да кршиме јајца дома како секоја година претходно, ќе ви донесеме јајца на Вашите вечни почивалишта“, пишува Златкова.
Македонија
На Табановце се чека до половина час а на Богородица и Дојран до 15 минути

Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по претежно суви коловози.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини Дојран и Богородица време на чекање за излез е 10 – 15 минути, а на граничниот премин Табановце времето на чекање за влез и излез од државата е 20 – 30 минути.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.