Македонија
Одбележувње на 75 години од холокаустот на македонските Евреи

Со повеќе настани денеска и утре во Скопје, Битола и Штип ќе биде одбележана 75-годишнината од холокаустот на македонските Евреи во Втората светска војна. Организатори се Еврејската заедница во Република Македонија и Фондот на холокаустот на Евреите од Македонија, под покровителство на премиерот Зоран Заев.
Дводневната комеморативна програма ќе почне денеска во Битола, каде се предвидени прием кај градоначалничката Наташа Петровска, положување цвеќе пред споменикот на депортираните Евреи од Битола и споменикот на народниот херој Естреја Овадија-Мара.
На комеморативните активности во Битола ќе се придружи владина делегација предводена од министерот за култура Роберт Алаѓозовски, во придружба на министрите за транспорт и врски и за информатичко општество и администрација, Горан Сугарески и Дамјан Манчевски, и државниот секретар од Министерство за надворешни работи Виктор Димовски.
Во Битола предвиден е симболичен Марш на живите, кој ќе почне од пред платото на Здравствениот дом „Хаим Абраванел“ до железничката станица каде симболично ќе се одбележи „свеченото збогување“, а на еврејските гробишта ќе се одржи молитва (Кадиш) и отворање на ерусалимската патека. Комеморативните активности во Битола ќе завршат со отворање на изложбата „Дипломати праведници меѓу народите“ во Музејот на град Битола. Пред споменикот на депортираните Евреи од Битола и пред споменикот на народниот херој Естреја Овадија-Мара обраќање ќе има претседателот на Собранието Талат Џафери.
За време на комеморативната програма во спомен на депортираните Евреи од Штип, ќе има прием кај градоначалникот Благој Бочварски, положување цвеќе пред споменикот на депортираните Евреи од Штип и на еврејските гробишта во Штип. Во Штип ќе присуствува владина делегација предводена од министерот за здравство Венко Филипче и државниот секретар од Министерството за здравство Владо Милошев.
Во Скопје владина делегација предводена од министерка за странски инвестиции Зорица Апостолска и заменик-министрите за информатичко општество и администрација и за локална самоуправа Александар Бајдевски и Дејан Павлески ќе положат цвеќе пред споменикот на депортираните Евреи и споменикот на паднатите борци во Народноослободителната борба (НОБ).
Македонската филхармонија во Скопје ќе одржи комеморативна вечер, на која се најавени обраќања на претседателот Ѓорге Иванов, заменик-министерот за одбрана на Државата Израел Ели Бен Дахан, претставникот на Американски еврејски комитет и претставник на ОБСЕ претседавачот за борба против антисемитизам, рабин Ендру Бејкер и претседателката на Еврејската заедница во Македонија Берта Романо Николиќ.
Комеморативната програма ќе продолжи утре во Скопје со симболичен Марш на живите, кој ќе почне од Музејот на Град Скопје и ќе заврши во Империал Тобако ТКС (поранешниот Монопол) од каде биле депортирани македонските Евреи. По положувањето цвеќе на споменикот на 7.144 македонски Евреи, предвидени се обраќања на премиерот Зоран Заев, бугарскиот премиер Бојко Борисов и претседателката на Еврејската заедница во Македонија Берта Романо Николиќ. По маршот делегациите ќе се упатат кон Собранието на Република Македонија каде ќе се одржи комеморативна седница.
На настаните кои се дел од комеморативната програма, како што информира владината прес-служба, дополнително ќе присуствуваат странски државни делегации и високи државни претставници на земјите од соседството, домашни претставници на институциите на локално и национално ниво, како и претставници на заедниците на Евреите од Македонија и други земји.
За време на Втората светска војна од Македонија биле депортирани 7.144 Евреи и биле одведени во логорот на смртта Треблинка во окупирана Полска. Собирањето на Евреите од повеќе градови низ Македонија почнало ноќта меѓу 10 и 11 март 1943 година, по што биле донесени во Скопје во зградата на Монополот. Транспортот на Евреите од Македонија почнал на 22 март 1943 година, а до 29 март 1943 биле депортирани сите македонски Евреи во Треблинка, од каде никој не се вратил.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
МОН преку стипендии ќе ги поттикнува средношколците да се запишуваат на студиски програми по македонски јазик

Заради стимулирање на учениците од IV година од средното образование за запишување на студиски програми по македонски јазик, Министерството за образование и наука за студиската 2025/2026 година ќе додели 15 стипендии на редовни студенти запишани студиски програми за изучување на македонскиот јазик во прва година на додипломски студии од прв циклус, информираат од ова министерство.
Право на стипендија ќе имаат студентите запишани во прва година на додипломски студии од прв циклус кои студираат на јавните и приватните универзитети и високообразовни установи во Република Северна Македонија, студиски програми за изучување на македонскиот јазик и кои ги исполнуваат следните услови: да се редовни студенти; да не се корисници на стипендија од други установи, институции или компании; да се државјани на Република Северна Македонија.
„Критериуми за доделување на стипендиите се:
1. Успехот во учењето, односно успехот остварен во текот на средното образование, со просек од сите четири години од најмалку многу добар;
2. Доколку кандидатот користел стипендија за талентирани ученици од Министерството за образование и наука, добива дополнителен 1 бод за секоја година од користење на стипендијата.
Студентите кои ги исполнуваат условите од конкурсот пополнуваат електронска пријава и ја прикачуваат соодветната документација на http://e-uslugi.mon.gov.mk од 01.11.2025 до 15.11.2025 година.
Висината на стипендијата изнесува 6.050,00 денари месечно, за 9 месеци во текот на студиската година.
Стипендијата се доделува за толку семестри за додипломски студии, колку што се предвидени со општиот акт на високообразовната установа, без апсолвентски стаж за студирање“, појаснува во информацијата.
Македонија
Тошковски-Сецуко: разменети иницијативи за продлабочување на соработката со Јапонија

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски денес оствари работна средна со Амбасадорката на Јапонија во земјава, Кавахара Сецуко.
На средбата стана збор за одличните односи помеѓу двете земји, волјата за унапредување на соработката и на стратешко и на оперативно ниво, а се разменија и иницијативи за продлабочување на истата преку членување во разни меѓународни организации за полициска соработка.
Двете страни ја потврдија силната волја и посветеност на развивање на меѓусебните односи и соработка, преку конкретни предлози за нивно реализирање.
Македонија
Попов: Борбата за зачувување на македонскиот јазик не е завршена, тој е загрозен и внатре во самата држава

Аргументирано можеме да тврдиме дека официјализирањето на македонската азбука и на македонскиот стандарден јазик не е некаква “вештачка конструкција“, туку претставува логичен след на долговековниот просторен и временски континуитет на македонскиот јазик и неговите дијалекти на целата јазична територија, истакна претседателот на МАНУ, Живко Попов, по повод одбележувањето на 80-годишнината од кодификацијата на македонскиот стандарден јазик.
Според него, дијалектното богатство, вградено во литературата и стандардот, го прави посебен, уникатен, и докажува дека македонскиот јазик има долга историја и особен влог во рамките на групата словенски јазици и светското јазично семејство, а неговата посебност и специфичност предизвикува особен интерес во меѓународната лингвистичка научна средина.
Но борбата за зачувување на македонскиот јазик, како што нагласи Попов, не е завршена.
Таа мора да трае и да продолжи пред меѓународните институции за човекови права, бидејки неговата официјална употреба од страна на деловите на македонскиот народ во соседните земји е оневозможена со превземените обврски со договорите од Преспа со Грција и оној за добрососедство со Бугарија.
Во исто време македонскиот јазик е загрозен и внатре во самата држава, каде не е подеднакво почитуван на целата нејзина територија. Законот за македонскиот јазик за жал е донесен отпосле и сега државните институции треба да вложат многу поголеми усилби за негова правилна примена. Уставниот суд во чиј капацитет веруваме е на потег да воспостави правилна употреба на македонскиот јазик како официјален јазик за меѓусебно разбирање на сите граѓани на целата територија на државата, согласно општоприфатените меѓународни прописи во светот и ЕУ каде што ние целиме“.
МАНУ, појасни Попов, во соработка со Институтот за македонски јазик, катедрата по македонски јазик при УКИМ и другите универзитети и научни институции продолжува во полна пареа да работи на збогатување и усовршување на македонскиот литературен јазик.
Истакнувајќи неколку цитати на Блаже Конески претседателот на МАНУ нагласи дека зборовите и делата на Конески и денес одекнуваат силно, но исто така и силно ги обврзуваат следните генерации да продолжат да го негуваат, проучуваат и да го афирмираат македонскиот јазик, основен белег на нашиот идентитет и култура, на нашето минато, сегашност и на нашата иднина.