Претседателот Стево Пендаровски се обрати на амбасадорска тркалезна маса со наслов „Западен Балкан помеѓу Западот и Истокот: Северна Македонија – членка на ЕУ до 2030 година?“, во организација на Советот на амбасадорите. Тој говореше за евроинтегративниот процес на Македонија и регионот, влијанието на руската инвазија врз Украина на Западен Балкан, како и за домашната реформска агенда, вклучително и борбата против корупцијата.

Претседателот Пендаровски оцени дека поддршката за членство во Европската Унија опаѓа од разни причини, особено кај етничките Македонци, и укажа дека постоењето дивергентни ставови за важни прашања во надворешната политика е тешко за менаџирање од страна на носителите на одлуки.

Тој посочи на две можни ситуации во наредните години – да правите одлични реформи, а фокусот на Европската Унија да не е на Западен Балкан или да не правите реформи дома, а Европската Унија да има фокус на регионот. И во двете ситуации, според претседателот Пендаровски, ќе нема напредок во интеграциите и додаде дека е потребна посветеност од двете страни – и во однос на реализацијата на реформите и во однос на фокусот кон регионот.

Во контекст на руската инвазија на Украина, претседателот Пендаровски оцени дека првпат по кумановскиот и охридскиот договор, стабилноста на Западен Балкан е приоритет на меѓународната заедница, а не интеграциите.

„Специфично за Западен Балкан, по војната во Украина, по 24 февруари, Европа е повторно во фокусот на надворешната политика на САД, а со тоа и Западен Балкан како сегмент од тоа затоа што по сите процени на експертите, на политичарите и на дипломатите, ако Русија се обиде да го одвлече вниманието на целокупната западна алијанса, која ѝ помага на Украина да се ослободи, тоа полесно ќе го направи на Балканот отколку на Балтикот“, рече претседателот Пендаровски.

Говорејќи за регионалните иницијативи, вклучувајќи ги „Отворен Балкан“ и Берлинскиот процес, претседателот Пендаровски повика Брисел да направи приоритизација меѓу овие две работи.

Осврнувајќи се на главната тема на тркалезната маса, претседателот Пендаровски истакна дека членството во ЕУ до 2030 година е можно, но за тоа, според него, потребно е одржување на националниот консензус и Брисел да го задржи вниманието кон регионот.

„Дали е можно членство до 2030? Можно е. Ние имаме внатрешен потенцијал, имаме паметни луѓе, имаме искуство, имаме одамна поставено систем за преговори и сме најдобро, неспорно најдобро, подготвен кандидат во историјата на Европската Унија, меѓутоа не сум сигурен во овој контекст и во овој комплекс на прашања за две други работи. Прво, не знам дали ќе постигнеме национален консензус по тоа прашање. Во овој момент го немаме. Значи, зборувам за реален, не за реторичен консензус. Дали ќе постигнеме и дали ќе го одржуваме бидејќи мора да го одржувате со години и години додека траат преговорите и, второ, не знам дали Европската Унија и по завршување на војната во Украина, ќе го задржи фокусот врз регионот“, рече претседателот Пендаровски.

Во таа насока претседателот Пендаровски рече дека по почетокот на руската инвазија на Украина, геостратешките резони почнаа да доминираат и во логиката на Европската Унија по што следуваа одлуките за доделување на кандидатскиот статус на Босна и Херцеговина, на Украина и на Молдавија.