Македонија
Проф. д-р Тониќ-Рибарска: Концептот на намалување штети може да ги минимизира штетните ефекти од тутунот

Неодамна беше презентиран мултидисциплинарниот проект „Социјален пристап и прифаќање на намалување на штети преку наука и истражување“ спроведен од Центарот за стратегиски истражувања „Ксенте Богоев“ при Македонската Академија на Науките и Уметностите. Проектот како дел од работната програма на МАНУ се спроведува во соработка со членови на Академијата во други центри и со останати научни институции од областа на предметот на истражување.
Главен заклучок од спроведениот проект е дека „Науката го препознава концептот на намалување на штетите при креирањето на политиките“, а неговото изведување е поттикнато од научните истражувања и сознанија кои го акцентираат пушењето цигари како еден од најзначајните ризик фактори за појава на хронични незаразни болести, влијаејќи на квантитетот и квалитетот на човековиот живот.
Проф. д-р Јасмина Тониќ Рибарска од Фармацевтскиот факултет во Скопје, се појави како еден од презентерите на овој проект. Таа се осврна на здравствените импликации од пушењето и релацијата помеѓу хемијата на тутунот и никотинот, истакнувајќи дека изнаоѓањето на алтернативни начини на задоволување на потребата од никотин, базирани на производи кои се карактеризираат со помала штетност во однос на цигарите е важна гранка од современата наука и технологија.
„ Бројни релевантни научни студии истакнуваат дека цигарите предизвикуваат извонредно сериозни здравствени проблеми, вклучувајќи кардиоваскуларни заболувања, хронична опструктивна белодробна болест, емфизем, рак на белите дробови, зголемена подложност на различни инфективни болести. Штетата што ја предизвикува пушењето на цигари е повеќеслојна и сложена. Изложувањето на штетни и потенцијално штетни хемикалии кои во најголема мера се создаваат при процесот на согорување на тутунот, е главната причина за развој на болести поврзани со пушењето“, посочи Тониќ Рибарска.
Според неа, концептот на ,,намалување на штетата” од користење на тутунот може да помогне во намалувањето на штетните ефекти од тутунот во согласност со активностите за промоција на јавното здравје. „Суштината на овој концепт е престанување со пушење како најдобра опција, но на останатите кои не можат да се откажат од оваа навика, им се дава сугестија за користење на помалку штетни производи кои го загреваат, а не го согоруваат тутунот“.
Од друга страна, Тониќ Рибарска смета дека тутунските производи со модифициран ризик се дизајнирани значително да го намалат или елиминираат ослободувањето на штетни материи, а истовремено колку што е можно повеќе да го зачуваат вкусот, сетилното искуство, профилот на испорака на никотин, како и ритуалните карактеристики на цигарите.
„Штетните здравствени ефекти од пушењето се примарно предизвикани од хроничната изложеност на токсични супстанции кои се формираат при согорувањето на тутунот, а не од самиот никотин. Иако никотинот не е без ризик и предизвикува зависност, сепак тој не е примарна причина за болестите поврзани со пушењето“, нагласи професорката.
Несогорливите производи од тутун, односно електрично загреаните тутунски производи претставуваат понова категорија производи, којашто се базира на иновативни технологии кои
континуирано се развиваат и подобруваат, а се развиени со цел да се намали ризикот поврзан со пушење цигари кај возрасни пушачи, кои немаат намера да се откажат од пушење.
„ Податоците од научните анализи укажуваат на намалена токсичност во аеросолот присутен кај оваа нова категорија на производи. Овие производи го загреваат тутунот на температури доста пониски од температурата која е потребна за да дојде до согорување, така што се генерира аеросол кој содржи никотин, но и значително пониски нивоа на штетни и потенцијално штетни хемикалии (HPHC) за разлика од чадот од цигарите“, истакна Тониќ Рибарска.
Според неа, за да се демонстрира дека целосното преминување на несогорливи тутунски производи ја намалува штетноста врз здравјето, потребно е да се направи споредба со ефектите од континуираното пушење, како и со ефектите кои ги има откажувањето од пушење.
„За добивање на дефинитивни одговори на прашањето дали овие производи го намалуваат ризикот од развој на болести, неопходни се долгорочни епидемиолошки студии, а доколку навистина го намалуваат, тоа намалување треба да може квантитативно да се определи. За таа цел, овие производи треба да бидат достапни на пазарот подолг временски период и треба да бидат користени од голем процент од пушачите. Со оглед на фактот дека станува збор за здравјето на корисниците на овие производи, неопходна е темелна карактеризација на сите хемиски ентитети генерирани од ваквите производи и евалуација на нивната потенцијална штетност“, заврши Проф. д-р Јасмина Тониќ Рибарска.
ПР
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Филипче: Граѓаните се жртви на неспособноста на Мицкоски, народот брои денови до плата

„Граѓаните пред 4 години поверуваа во лажниот маркетинг за подобар живот. Очекуваа подобар живот, а добија влада што живее во луксуз и во лажен маркетинг, далеку од народот. “, рече вечерва од Чучер Сандево претседателот на СДСМ Венко Филипче.
Тој на граѓанската трибина „Се бориме за нашиот дом“ рече дека наместо граѓаните да имаат повисоки плати и повеќе удобности тие бројат денови до следната плата.
„Пензионерите ги излажаа со формули и ветувања, работниците ги оставија без покачувања на платите, земјоделците без поддршка. Сметките растат, цените дивеат, младите си заминуваат. Секој ден е потежок од претходниот. И додека народот брои денови до следната плата, тие се расфрлаат со државни пари, летаат со приватни авиони и купуваат вина по институции. Ова не е визија, ова е небрежност и неодговорност“, рече Филипче.
Претседателот на СДСМ пред граѓаните зборуваше и за т.н економски „успеси“ на власта кои според него, граѓаните во реалноста ниту ги гледаат, ниту ги чувствуваат. Но се осврна и на економската состојба за која рече дека е сериозно загрижувачка.
„Го слушате премиерот Мицкоски од митинг на митинг зборува за некакви си економски „успеси“, мислејќи дека граѓаните не ја чувствуваат и не ја гледаат реалноста. Буџетот на државата е загрижувачки, приходите се реализирани само 70,78% од планираното, а расходите веќе достигнаа 72,82%. Ова значи дека до крајот на годината ќе недостигаат околу 1,4 милијарди евра, што значи повторно задолжување, нови оптоварувања за граѓаните или кратење на јавни услуги. Капиталните инвестиции се историско најниска реализација од и ова ќе биде повторно изгубена година за проекти кои требаше да создаваат работни места и економски раст. Јавниот загрижувачки долг расте, веќе достигна 62,9% од БДП, и во последните 14 месеци државата се задолжи за над 1,86 милијарди евра. А меѓу овие задолжувања се и 950 милиони евра коишто треба да се земат“, истакна Филипче.
За него, реалноста на граѓаните е безидејна, благодарение, како што додаде, на неспособноста на Мицкоски и неговата влада.
„По тоа и ќе остане запаметен неговиот мандат, по заеми, високи цени, ниски плати, пензии и студентски оброк. Владата се фали со бројки и ПР, но реалниот живот за семејствата и бизнисите е поинаков“, рече Филипче во Чучер Сандево.
Филипче на трибината рече дека пензионерите се најголемата жртва на лагите на ВМРО-ДПМНЕ, исто како и земјоделците, лозарите, работниците.
„Предизборно ја направија најголемата измама. Ќе растеле платите, пензиите, ќе го врателе името, ќе репреговарале за подобри позиции во Преговарачката рамка. Ветија гордост и достоинственост, а донесоа беда, сиромаштија и ја вратија режимската матрица. Пензионерите се најголема жртва на ВМРО-ДПМНЕ. И тие како и работниците, земјоделците, лозарите се измамени. Овој месец на сметките им легна покачување од само 1000 денари, што значи дека дури 90% од сите пензионери не добија 2000 кои што требаше да ги добијат со нашиот систем на пресметка. Е тоа е ВМРО-ДПМНЕ, партија на манипулатори и ПР трикови. Земјоделците ги оставија без навремени субвенции, ги скратија субвенциите, каснат со исплати, откупните цени се ниски. Фирмите чекаат поврат на ДДВ, пари кои државата мора да им ги врати. Ова не е грижа за народот. Ова е приватизација на државата“, рече Филипче.
Македонија
Меџити: Чаир не е средство за враќање на власт на оние кои денес тагуваат во опозиција и мислат дека преку победа ќе се вратат во владата

Кандидатот на коалицијата ВЛЕН за градоначалник на општина Чаир, Изет Меџити, вечерва на централниот митинг во Чаир им се заблагодари на сите активисти и граѓани за нивната постојана поддршка за време на целата изборна кампања.
„Вечерва не сум тука ниту да зборувам за нашите проекти во Чаир, затоа што, каде и да се движите низ Чаир, зборува нашата работа, зборуваат машините кои работат во нашиот Чаир. Затоа, сè што би рекол за тоа што правиме за нашиот Чаир би било помалку од она што реално се случува како промена денес во Чаир.
Вечерва на завршницата на оваа кампања, сум овде за да ви кажам дека оваа битка ги надмина димензиите на една обична локална изборна трка. Нашите политички противници сакаа да нè предизвикаат во Чаир, да нè поразат во Чаир, мислејќи дека ќе се повлечеме. Иако имавме многу момци и девојки кои ќе ја водеа оваа битка со успех, како и секогаш, јас ја прифатив оваа одговорност и побарав разбирање од пријателите во ВЛЕН за да се кандидирам лично.
Сакав честа на Чаир да ја преземам врз себе и да им покажеме на сите дека Чаир не е трамполина за спас на политичките кариери на истрошените политичари од Зајас. Чаир не е ниту средство за враќање на власт на оние кои денес тагуваат во опозиција и мислат дека преку победа во Чаир ќе се вратат во владата“
На 19 октомври, порача Меџити, некои од нив ќе бидат испратени во политичка пензија, а некои во историјата.
„Нашата победа во Чаир има врска со честа на Чаир. Затоа што јас не сум во трка со Бујар
Османи, туку со Али Ахмети од Зајас.
Втората работа што сакам да ви ја кажам е дека се вратив да се кандидирам во Чаир за да ја претворам нивната замисла за Чаир како запоставена гето општина, во Чаир од нашите соништа. Во изминатите 15 месеци во извршната власт, владата ВЛЕН насочи кон Чаир десетици проекти и околу 100 милиони евра инвестиции, со што Чаир од периферија го претвораме во центар на градот.
Битката во Чаир не е само борба за тоа кој ќе ја управува оваа општина во следните четири години. Оваа битка ќе ја одреди и политичката иднина на Албанците: дали ќе се вратат оние што владееја со ароганција и завршија на црните листи или ќе продолжиме ние да владееме со елеганција и да бидеме на светлите страници на нашата историја“, кажа Меџити.
Во Чаир, како што истакна, се води битка за сите населени места, од Липково до Струга.
„Затоа оваа кампања ја водев внимателно, со идеи и програма, а не со навреди и омаловажувања. Ја прифатив улогата на слуга на народот и подготвен сум до крај да работиме“.
Македонија
Марковски: Можеме да ставиме крај на хаосот, партизацијата, безредието и апатијата во Скопје

„Диши, диши – јавно здравје во хаотичен град“ беше последното предавање во рамки на кампањата за овие локални избори на Горан Марковски, независен кандидат за градоначалник на Скопје, поддржан од граѓанската платформа „Независни заедно“.
На овој час се дискутираше за аерозагадувањето како еден од најгорливите проблеми во Скопје.
Ирина Ангеловска, специјалист пулмолог, се осврна на причините за аерозагадувањето и последиците по општото здравје. Таа ја истакна и потребата од преземање на континуирани мерки од институциите, но и од секој поединец: носење маски, намалена употреба на штетни возила, да не се гори отпад, контрола на квалитетот на воздухот, доследно спроведување на законските решенија.
Марковски ги претстави дел од мерките за справување со овој проблем. Според него, аерозагадувањето не може да се реши преку ноќ, но можеме да преземеме мерки и политики кои ќе ни помогнат во негово намалување.
– Скопје мора да стимулира алтернативен превоз, а не возење на автомобили. Планираме воведување и набавка на еко – автобуси и такси возила. Исто така, по одредени студии имаме околу 80.000 домаќинства кои се греат на горива кои загадуваат. Овие граѓани, домаќинства мора да ги поддржиме во промената на начинот на греење, но да не ги заборавиме и другите загадувачи: индустрија, возила и сл.
Вера Јовановска Типко, специјалист психијатар се осврна на менталното здравје во еден хаотичен град. Таа истакна дека сообраќајниот хаос е еден од главните стресогени фактори и затоа е потребно дестимулирање на возењето автомобили на дневно ниво.
– Хаос, катастрофа, лудило, немир, недоверба, гнев, страв, нема спас се само дел од зборовите и фразите кои ги користат граѓаните на дневно ниво за да го опишат своето живеење во Скопје, посочи Јовановска Типко.
„Во недела можеме да ставиме крај на хаосот, партизацијата, безредието и апатијата. Гласај за 128 за градоначалник на Скопје – Горан Марковски и 35 за советничката листа за Скопје предводена од Јана Белчева Андреевска“.