Контакт

Македонија

Ретрауматизацијата на преживеаните од родово базирано и семејно насилство со сајбер говорот на омраза

Објавено пред

Моника Тасевска, активистка за човекови права е жена која преживеала семејно насилство. Дел од коментарите на социјалните мрежи, каде таа го споделила своето искуство, биле со осуда.

dobivaj vesti na viber

„Осетив потреба да го опишам [искуството] на мојот Фб профил каде што често сум ‘гласна’ и зборувам ‘гласно’ за проблемите во нашата држава, па покрај коментарите за поддршка од познаници и блиски добив и коментари со осуда, навреди од типот ‘сама сум го барала’. И тоа, најчесто таквите коментари доаѓаат од лица кои воошто не ме ни познаваат. Многумина кои ме осудија дури не ми се ни во листа на пријатели туку се лица кои потајно ме следат и на секоја моја таква или слична објава се тука да ги поддржуваат престапниците, а виктимизират жртвите“, вели Моника. Како што вели таа случајот бил проследен и со непрофесионално постапување на припадници на МВР.

„Дури добив и коментар од полицаец. Најпрво коментираше со навреди, па после и со закани, и сето само за тоа што на мојот профил опишав што доживеав, а тоа што го доживеав не беше ни малку наивно со оглед на тоа што завршив во болница со траен инвалидитет и трајни последици како резултат на насилството“, вели Тасевска.

Тасевска е гласна во однос на политиките што спречуваат и заштитуваат од родово-базирано и семејно насилство, често ги следи објавите и коментарите на социјалните мрежи и тврди дека говорот на омраза и виктимизирањето на жртвите предничат во коментарите.

„Најчесто тоа се случува од мажи, но не се исклучок и жените. Пред некој ден имаше објава за нападната жена во казино и за нашето општество. Според коментарите беше важно што бара жена во казино. Насилството беше занемарено како ништо важно. И баш прашав: ‘А истата жена, со истиот карактер, начин на живот и облека ако беше нападната во верски храм, дали тогаш ќе се солидализиравте со неа?’ Нормално, репликите беа повторно со говор на омраза и виктимизирањето на жртвите на семејно насилство, па и со лични навреди кон мене“, завршува Тасевска.

Незадоволително ниво на казнивост на говор на омраза од страна на органите на прогонот

Порталите и социјалните мрежи се преплавени со негативни коментари за жртвите и говорот на омраза на Интернет го поткопува чувството на сигурност кај корисниците.

Наташа Петковска, правна советничка во Хелсиншкиот комитет за човекови права вели дека двојна виктимизација на жртвите на родово базирано насилство и говорот на омраза е комплексна појава поради лесниот и масовен пристап кон социјалните мрежи. Според неа самите медиуми имаат свои профили на социјалните мрежи и иако тие самите многу ретко користат говор на омраза, коментарите на нивните читатели често шират говор на омраза.

„Тоа е причината за препораката до медиумите и од Комисијата за спречување и заштита од дискриминација и од Советот за етика на медиумите, профилите на социјалните мрежи да бидат исчистени од говор на омраза, односно да се бришат таквите коментари“, вели Петковска и додава:

„Второ и можеби поважно решение кое може да донесе резултати е надлежните институции да постапуваат по претставките и на тој начин поефикасно да се справуват со овие појави“. Петковска потсетува дека сѐ уште нема задоволително ниво на казнивост од страна на органите на прогонот.

На нашето прашање како да се заштитат жртвите на семејно насилство од говор на омраза преку социјалните мрежи, Тасевска, пак,вели дека тие треба треба да се охрабрат и да ги пријавуваат овие случаи.

„Само така на поголем број луѓе ќе им стане јасно дека се работи за кривични дела. Хелсиншкиот комитет е целосно отворен да им помогне на овие жртви со бесплатни правни совети и другите алатки што ни се на располагање“, посочува правната советничка во Хелсиншкиот комитет за човекови права

Хелсиншкиот комитет има посебна платформа за мапирање и следење на говорот на омраза во јавниот простор и медиумите. Оттаму велат дека говорот на омраза годинава е во пораст, а според бројот на регистрирани случаи на прво место се примерите врз основа на етничка припадност, а на второ место е говорот на омраза врз основа на сексуалната ориентација. Според податоците на Хелсиншкиот комитет за човекови права кој ги регистирира случаите на говор на омраза и вознемирувачки говор, преку платформата www.govornaomraza.mk во периодот од почетокот на 2023 година до денеска, имало 1395 случаи на говор на омраза регистрирани на платформата, 769 врз основа на етничка припадност, 320 поради сексуална ориентација и родов идентитет, 288 по национална припадност, 228 по основ на политичка припадност, 103 по основ на род и пол, итн.

Говор на омраза може да се документира и на оналајн формуларот на веб-страницата на невладината организација Коалиција МАРГИНИ.

ЛГБТИ посебно таргетирани со говор на омраза на социјалните мрежи

Мартин Тасевски, правен советник и адвокат во Скопскиот Квир Центар вели дека ЛГБТИ луѓето трпат насилство поради нивната сексуална ориентација или родов идентитет, но, најчесто не го пријавуваат случајот во ниту една институција заради недовербата во системот.

„Кога разговараме за ЛГБТИ како жртви, секогаш мора да имаат комуникација со органите на прогонот како Министерството за внатрешни работи и Обвинителството. За жал, невладините организации кои се бават со прашања од интерес за ЛГБТИ луѓето во Македонија, но и праксата на институциите, покажува дека МВР и Обвинителството, не обезбедуваат доволна заштита на правата и слободите на ЛГБТИ луѓето. Правните механизми ги користат најчесто преку нас, невладините здруженија да им помогнат кога е во прашање насилството дали преку социјалните мрежи или кога е во прашање во домот“, вели Тасевски.

„Говорот на омраза особено е присутен кога се одржува ‘Skopje Pride Weekend’ или ‘Парадата на гордоста’, а стереотипите и предрасудите имаат големо влијание за појава на дискриминација и говор на омраза. Тасевски вели дека и по четири успешни паради на гордоста, ЛГБТИ заедницата во Македонија чувствува страв.

„Заканите секогаш ги има, за време на ‘Прајдот’, после ‘Прајдот’, најчесто ги има на социјалните мрежи, главно, за различни теми, но, најчесто и за политички цели. Граѓаните многу често знаат ЛГБТИ прашањата да ги злоупотребуваат во коментарите и статусите на Фејсбук, кога се во прашање некакви си избори, дали локални, парламентарни, претседателски, особено во објавите на страниците на онлајн порталите. Говорот на омраза на Интернет е зголемен во последните години, а овој говор кој се практикува на социјалните мрежи е со една порака, а тоа е да се чуствуваат засрамено ЛГБТИ луѓето, чувството дека мора да се кријат по плакарите дома, чувството дека не се безбедни овие лица и ако побараат инклузија, права, бракови и сл. дека ќе бидат истепани и уште полошо. За жал, исто така, педофилијата злонамерниците сакаат да ја поврзат со ЛГБТИ заедницата, како начин за да ги дискредитираат и да ја намалат легитимноста на борбата за правата на ЛГБТИ лицата“, посочува Тасевски.

Според него, сето ова е форма на дискриминација и стереотипирање кои треба да биде категорично осудено, а педофилијата е кривично дело и е категорички осудено од сите сериозни држави, заедници и законодавства и не е правилно и не е етички да се поврзува педофилијата со ЛГБТИ заедницата или со било која друга заедница или група.

„Нападите со пристрасна мотивација на социјалните мрежи, се префрлаат и на улиците, како криминал со дискриминаторски мотив или едноставно кажано како дела од омраза. Моето скромно размислување е дека нема да има подобрување во иднина, ако, органите на прогонот, МВР и Обвинителството не почнат со соодветни обуки или сензибилизација на вработените за прашања поврзани со ЛГБТИ заедницата со цел спречување на виктимизација на жртвите на насилство и говор на омраза на Интернет“, истакнува Тасевски и додава:

„Мојата борба во иднина би била, Јавното обвинителство на Македонија да назначи и обучи Обвинители низ Основните јавни обвинителства низ државава, кои ќе соработуваат со невладиниот сектор по прашања поврзани за правата и слободите на Интернет, но, најважно, заштита на жртвите од говор на омраза, но и санкција за сторителите.“

Во анализата на сексуалните малцинства, родот и мидиумите и медиумското покривање на темите поврзани со ЛГБТИ заедницата и родово заснованото насилство во изработка на Ирена Цветковиќ, Мања Величковска и Елена Гаговска се вели дека медиумите имаат главна улога во создавањето на моралната паника, дури и кога не учествуваат активно и механички ги презентираат фактите, соопштенијата, реакциите, честопати целосно преземајќи ги објавите и коментарите од јавните профили на социјалните мрежи.

„Дури и кога релевантните написи се временски дистанцирани и се среќаваат во различни медиуми, штом ќе влезат во медиумскиот дискурс, тие неизбежно учествуваат во пишувањето на приказната која ја портретира заканата и стануваат дел од моралната паника. Сите текстови, надополнувајќи се, ја предизвикуваат т.н. „спирала на преувеличување на ‘девијантното’ и имаат ефект на снежна топка која прераснува во лавина“ . Тоа во пракса резултира со „медиумски хајп“, или зголемување на бројот на медиумски известувања за заканувачкото однесување“, се додава во анализата.

Во Република Северна Македонија веќе се познати случаите ,,Јавна соба,” ,,Јавна соба 2,” и „Ромска, „Јавна соба” каде што фотографии на млади девојки и млади жени, дел од нив малолетни, беа споделувани во групи на социјалната мрежа Телеграм.
„Покрај експлицитни фотографии, се споделуваа и видеоснимки и лични податоци. Групите броеле од 7000-10.000 членови, исклучиво машки. Овие случаи претставуваат типичен пример на родово базирано насилство извршено со злоупотреба на технологијата“, пишува во родово базирата анализа за онлајн – врсничко насилство (сајбер-булинг) од Даниела Антоновска.
Во студијата се додава дека родово базираниот говор на омраза е препознаен кај Законот за спречување и заштита од дискриминација како и кај Комисијата за спречување и заштита од дискриминација. Загрозувањето на безбедноста или испраќањето закани преку информатичка технологија и дигитални уреди може да се пријави во Одделението за компјутерски криминал и дигитална форензика при МВР, кое е единственото што има пристап до механизмите за собирање докази во онлајн-просторот.

Неодамна, на маж од Демир Капија му е изречена условна осуда, казна затвор во траење од една година, бидејќи на социјалната мрежа Фејсбук, под медиумска содржина напишал два коментари со вознемирувачки говор на омраза кон ЛГБТИ+ заедницата, со кои повикувал на насилство кон оваа маргинализирана група. Ова е прва осудителна пресуда во Македонија за говор на омраза врз основа на сексуална ориентација и изречена е условна казна атвор од една година, која нема да се изврши доколку обвинетиот во рок од една година по правосилноста на пресудата не стори друго кривично дело.

Македонија

„Вреди“ бара истрага за намерна манипулација со бројот на Aлбанците на пописот

Објавено пред

Од „Вреди“, известуваат дека ќе поднесат кривична пријава до Основното јавно обвинителство – Скопје против поранешното раководство на Државниот завод за статистика, други одговорни и раководни лица во врвот на поранешната Влада на ДУИ и СДСМ, како и други лица со моќ на договарање во тогашната политичката власт во врска со пописот на населението.

dobivaj vesti na viber

Причина за пријавата, како што појаснуваат е сериозниот сомнеж за политичко договарање и следствено на тоа, фалсификување на резултатите од Пописот во 2021 година. Од „Вреди“ се сомневаат дека е извршено кривично дело Злоупотреба на службена положба и овластување (чл. 353 од Кривичен Законик).

„Последиците од овој чин се далекусежни: драстично и свесно е намален бројот на прикажаните Албанци во многу села, населени места и градови низ државата. Со тоа Албанците лично и поединечно губат многу права (гарантирани со Уставот) како вработувања, политичка застапеност и јазична еднаквост. Но и институциите се доведени во ситуација да олучуваат за намена на средства и фондови по погрешни и намалени бројки, со што повторно се оштетени граѓаните во многу општини“.

Бараат Јавното Обвинителство да ги испита овие наводи.

„Дополнително, овие денови високи функционери на ДУИ јавно признаа дека „пописот бил во рамки на договореното“, што уште повеќе го поткрепува сомнежот за политичка режија на целата операција“.

Од „Вреди“ велат дека ја преземаат ваквата иницијатива во одбрана на законитоста, еднаквоста и реалната статистичка слика на државата. Очекуваат ОЈО итно да отвори предмет, да ги обезбеди сите материјални докази и да спроведе темелна истрага.

„Нема компромис кога се повредува достоинството и бројноста на нашата заедница. Борбата за вистината започнува сега и ќе ја истуркаме до крај, во интерес на сите граѓани на Република Северна Македонија“.

Прикажи повеќе...

Македонија

Поради сообраќајна несреќа, во прекин сообраќајот кај село Луково

Објавено пред

Од 12:42 часот, сообраќајот на патниот правец Струга – Дебар кај с.Луково е во прекин во двата правца, поради случена сообраќајна незгода, соопшти АМСМ.

dobivaj vesti na viber

Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по суви коловози.

Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е зголемен. На граничните премини од македонска страна, нема подолги задржувања за влез и излез од државата.

АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.

Прикажи повеќе...

Македонија

50-60 магационирани БТР, „хермелини“ и „пинцгауери“ ќе гаснат пожари летово, им се вградуваат резервоари за вода, рече Мицкоски

Објавено пред

Застарените и магационирани возила на министерствата за внатрешни работи и за одбрана се приспособуваат за гаснење пожари на непристапен терен. Премиерот Христијан Мицкоски вели дека годинава државата е драматично поподготвена за пожарите во однос на претходните години. Тој рече дека пожари ќе се гаснат како и досега со армиските и со полициските хеликоптери, како и со авионите на Дирекцијата за заштита и спасување, чие дополнување ќе бидат приспособените возила, кои досега стоеле во магацините.

dobivaj vesti na viber

„Она што ќе биде новитет е дел од застарената и магационирана опрема, како што се БТР 70, 80, старите ’хермелини’, ’пинцгауери’ и слично, кои беа во магацините на министерствата за одбрана и за внатрешни работи, се модернизираа, обработија, им се инсталираа посебни резервоари за вода, се купија пумпи што работат на висок притисок и може да пристапуваат на непристапни терени. Тие се за она што многу ни беше важно, навечер, кога огнот, како што велат, спие, да може да му пристапиме и да го изгаснеме за да не се распламти преку ден. Се подготвуваат и многу бргу од денеска ќе бидете сведоци на една таква показна вежба како од ништо направивме нешто. Очекувам 50-60 вакви возила да бидат подготвени со соодветен инсталиран волумен за вода до шест кубни метри, шест тона. Очекувам подготвено да ги пречекаме пожарите и мислам дека драматично сме многу поподготвени од претходните години“, рече премиерот Мицкоски одговарајќи на новинарски прашања по посетата на компанијата „Реплек“.

Премиерот извести дека двата авиона за гаснење пожари на Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС) се тука, а третиот се чека да пристигне од сервис.

ДЗС денес извести дека го надминале и проблемот со недостиг на пилоти за авионите за гаснење пожари со тоа што повторно ги ангажирале двајцата пензионирани пилоти.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија26 минути

„Вреди“ бара истрага за намерна манипулација со бројот на Aлбанците на пописот

Од „Вреди“, известуваат дека ќе поднесат кривична пријава до Основното јавно обвинителство – Скопје против поранешното раководство на Државниот завод...

Топ1 час

Мотоцилистот удрил во пешакот и избегал, МВР со детали за трагичната несреќа на кејот

Мотоцикл „кавасаки“ го прегазил пешакот кој загина вчера на кејот на Вардар, во близина на Паркот на франкофонијата. Според информациите...

Македонија1 час

50-60 магационирани БТР, „хермелини“ и „пинцгауери“ ќе гаснат пожари летово, им се вградуваат резервоари за вода, рече Мицкоски

Застарените и магационирани возила на министерствата за внатрешни работи и за одбрана се приспособуваат за гаснење пожари на непристапен терен....

Македонија2 часа

СДСМ поднесе 160 амандмани за ребалансот на буџетот

Овој ребаланс е фискално нереален, социјално штетен и без развојна компонента, изјави пратеничката на СДСМ, Сања Лукаревска, на денешната собраниска...

Македонија3 часа

Граѓаните може да пријават недостапна здравствена услуга или злоупотреба на клиниките на веб-страницата на Министерството

Министерството за здравство се отвори за жалби на граѓаните од здравствениот систем. Граѓаните веќе може секоја забелешка, жалба од функционирањето...

Македонија3 часа

(Видео) Лукаревска: Со ребалансот власта крати пари од граѓаните за да се луксузира

Предложениот ребаланс на Буџетот наместо да понуди подобрување на состојбите во економијата е всушност доказ за целосниот неуспех на економската...

Свет4 часа

(Видео) Објавено какво оружје Америка престанува да испраќа во Украина

САД ја прекинаа испораката на клучно оружје за Украина, вклучително и системи за воздушна одбрана кои беа клучни за Киев...

Свет6 часа

Мерц: Русија не води војна само против Украина, туку и против нас

Германскиот канцелар, Фридрих Мерц, синоќа изјави дека Русија не води војна само против Украина, туку и против Германија. Во интервју...

Свет6 часа

Иран: Американските бомби сериозно го оштетија Фордоу

Американското бомбардирање на клучниот ирански нуклеарен објект Фордоу сериозно го оштети местото, изјави иранскиот министер за надворешни работи, Абас Араки,...

Македонија7 часа

Арсовска до амбасадорката Агелер: „Не Ви е малку незгодно што на листата со ВИП-гости Ви беа лица што треба да Ви се на црната листа на санкции“

Градоначалничката на град Скопје, Данела Арсовска преку социјалните мрежи упати прашање до американската амбасадорка Анџела Агелер. „Добро утро Амбасадорке Агелер,...

Свет8 часа

(Видео) Силна бура во Сиднеј: урнати дрвја, повеќе од 35.000 дома без струја, откажани десетици летови

Силна бура го погоди Сиднеј втор ден по ред, соборувајќи дрвја, оставајќи илјадници домови без струја и принудувајќи ги домашните...

Свет8 часа

Трамп: Израел се согласи на условите за 60-дневно примирје во Газа

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера изјави дека Израел се согласил со условите за конечен договор за 60-дневен прекин на огнот...

Европа8 часа

(Видео) Бомбардер „су-34“ се урна во Русија

Руски борбен авион Су-34 се урна вчера за време на воена вежба во регионот Нижни Новгород, објави руската државна новинска...

Македонија20 часа

Сиљановска-Давкова се сретна со шпанскиот премиер Педро Санчез

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, во рамки на учеството на 4. Меѓународна конференција за финансирање на развојот во Севиља оствари средба со...

Топ22 часа

(Фото) Запленети околу 100 килограми марихуана во Струмица, уапсени три лица

Полициски службеници од Секторот за внатрешни работи Струмица во координација со Агенцијата за национална безбедност, а во согласност со своите...

Македонија1 ден

Филипче: Не е време за калкулации, ниту за ситнопартиски интереси, СДСМ останува силен промотор на европската идеја

Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, по средбата со еврокомесарката за проширување Марта Кос, изјави дека поддршката од Европската Унија за...

Македонија1 ден

Уписот во средно в година ќе биде подигитален од годинешниот: родителите нема да трчаат да ги скенираат свидетелствата, тие дигитално ќе се преземаат

Годинешното дигитално пријавување во средните училишта значеше само повеќе мака и ангажман на родителите во споредба со претходните уписи. Иако...

Македонија1 ден

(Видео) Мицкоски: Не прифаќаме наметнувања под маска на европскиот процес

Не прифаќаме наметнувања под маска на европскиот процес, изјави премиерот Христијан Мицкоски, на заедничката прес – конференција со еврокомесарката за...

Топ1 ден

Го удрил со тупаница докторот што му давал лекарска помош, а потоа тепал и полицајци: предложен притвор за 28-годишник

Основното јавно обвинителство Битола поведе постапка против едно лице за кое постои основано сомнение дека сторило дело – Напад врз...

Македонија1 ден

Арсовска со отворено писмо до Михалис Рокас: Во секоја држава има мафија, само во Македонија мафијата си има своја држава

Градоначалничката на Град Скопје, Данела Арсовска упати отворено писмо до Михалис Рокас, Амбасадор на Европската Унија во Македонија. „Почитуван господин...