Македонија
Сајбер-малтретирањето на социјалните мрежи може да има сериозни ефекти врз менталното здравје на младите

В четврток (20 април) на Филозофскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје ќе се одржи дискусија за менталното здравје на младите и социјалните медиуми во организација на Центарот за менаџмент на човечки ресурси при Факултетот.
Во сегашната состојба на глобална здравствена криза како резултат на Ковид-19, особено во земјите со ниски и средни приходи како Македонија, младите лица се соочуваат со значителни ризици, вклучувајќи здравствени, економски, како и социјални ризици.
Нивното враќање во новото нормално се оценува како тешко.
Менталното здравје е во основата на човечката способност да размислува, чувствува, учи, работи и гради значајни односи и придонесува за заедницата. Тоа е суштински дел од индивидуалното здравје и основа за здрави заедници и народи.
Физичките, емоционалните и социјалните промени во периодот на младоста заедно со разни генетски фактори и фактори од средината може да придонесат до развој на разни проблеми со менталното здравје кај младите.
Како и физичкото здравје, менталното здравје не е само отсуство на болест или нарушување, тоа ја вклучува емоционалната, психолошката и социјалната благосостојба. Дополнително, значи и успешно справување со разни стресни ситуации, способност за градење врски, приспособување на промени, реализирање сопствен потенцијал, задоволување свои потреби, придонес во социјалниот свет и развој на вештини за разни животни ситуации.
Според СЗО, на глобално ниво, едно од седум деца на возраст до 15 години ќе пројави ментално нарушување. Депресијата, анксиозноста и нарушувањата во однесувањето се најчести проблеми кај младите. Хиперактивноста и проблемите со вниманието се исто така дел од проблемите со кои се соочуваат младите.
Се проценува дека три четвртини од проблемите со менталното здравје се појавуваат пред 25. година.
Секој четврти човек се соочува со проблеми со менталното здравје во некој период од животот.
Сите горенаведени податоци укажуваат на потребата уште од најрани години да се посвети внимание на менталната добросостојба на младите.
Сепак, многу деца и млади се борат во тишина, со чувство на неразбраност, стигма и недостиг на сеопфатна иницијатива, која го промовира и штити менталното здравје.
Дури и во развиените земји постои период од повеќе години на одложување на третманот од почетокот на симптомите, а се претпоставува дека само околу 20 % од младите го добиваат соодветниот третман навремено.
Република Северна Македонија има национална стратегија за унапредување на менталното здравје 2018-2025, во која е опфатена и грижата за менталното здравје на младите.
Не постојат јавно достапни информации за точен број третирани млади во психолошки и психијатриски установи и во приватни ординации. Дополнително, не постојат никакви официјални статистики во однос на младите што се соочуваат со каква било психолошка тешкотија.
Истражувањата покажаа дека прекумерната употреба на социјалните медиуми може да се поврзе со зголемено ниво на депресија, анксиозност и други проблеми со менталното здравје кај младите.
Социјалните медиуми може да имаат и позитивни и негативни ефекти врз менталното здравје на младите луѓе. На пример, иако може да обезбеди чувство на заедништво и поддршка, исто така може да доведат и до чувство на несоодветност, анксиозност и лоша слика за телото и за себе.
Последната студија на Американската психолошка асоцијација покажа дека користењето на социјалните мрежи може да го попречи сонот, што може да има негативни ефекти врз менталното здравје.
Друга студија покажа дека сајбер-малтретирањето на социјалните мрежи може да има сериозни и долготрајни ефекти врз менталното здравје на младите, вклучувајќи депресија и анксиозност.
Сепак, не сето користење на социјалните мрежи е лошо за менталното здравје. Некои студии посочуваат и позитивни искуства од социјалните мрежи, како што е добивањето поддршка од онлајн-заедниците, што може да имаат позитивно влијание врз менталното здравје.
Важно е да се напомене дека врската помеѓу користењето на социјалните медиуми и менталното здравје е сложена и потребни се повеќе истражувања за целосно да се разбере влијанието на социјалните медиуми врз менталното здравје на младите.
Но, што е она што универзитетот може да направи за да го подобри менталното здравје?
Постојат неколку работи што универзитетите може да ги направат за да го подобрат менталното здравје кај нивната студентска популација. Еве неколку примери:
· Обезбедување услуги за ментално здравје: Универзитетите може да понудат услуги за ментално здравје, како што се советување, терапија и групи за поддршка на студентите. Овие услуги треба да бидат лесно достапни и достапни;
· Промовирање на свеста за менталното здравје: Универзитетите може да организираат настани и кампањи за промовирање на свеста за менталното здравје и намалување на стигмата поврзана со менталните болести. Ова може да вклучува работилници, семинари и едукативни материјали;
· Програми за управување со стресот: Универзитетите може да обезбедат програми за управување со стрес, кои ги учат студентите како да управуваат со стресот и анксиозноста. Овие програми може да вклучуваат активности, како што се јога, медитација;
· Креирање поддржувачка средина во кампусот: Универзитетите може да создадат поддржувачка средина во кампусот, што промовира ментално здравје и благосостојба. Ова може да вклучува обезбедување пристап до опции за здрава храна, зелени површини и можности за физичка активност;
· Обука за вработените: Универзитетите може да обезбедат обука за вработените за тоа како да препознаат и да одговорат на знаците на проблеми со менталното здравје кај студентите. Ова може да вклучува обука за тоа како да се упатат студентите до услуги и ресурси за ментално здравје;
· Вклучување на студентите во иницијативите за ментално здравје: Универзитетите може да ги вклучат студентите во иницијативи за ментално здравје, како што се групи за поддршка од врсници и организации за застапување ментално здравје. Ова може да помогне да се создаде чувство на заедница и поддршка за студентите што се борат со проблеми со менталното здравје.
Со имплементирање на овие стратегии универзитетите може да помогнат во промовирањето на менталното здравје и благосостојбата кај нивната студентска популација.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
2.500 денари еднократна помош за пензионерите со ниски примања во Општина Центар

Градоначалникот на Општина Центар Горан Герасимовски ги повикува сите пензионери со ниски примања да се пријават за еднократна финансиска помош од 2.500 денари, на јавниот повик што ќе биде објавен утре, 9 јули.
Право на пријавување имаат сите кои примаат старосна, семејна, инвалидска или социјална пензија, при што месечниот износ не смее да го надминува износот од 26.157 денари, односно просечната пензија исплатена во мај 2025 година.
„И годинава не ги забораваме пензионерите. Продолжуваме со поддршка за нашите највозрасни сограѓани. Оваа мерка е знак на нашата постојана грижа и солидарност“, изјави градоначалникот Горан Герасимовски.
Со барањето потребно е да се достави копија од лична карта, копија од трансакциска сметка и доказ за последната примена пензија, чек или потврда од банка за месец мај или јуни 2025 година (за старосна, семејна или инвалидска пензија). Корисниците на социјална пензија треба да достават потврда или решение од надлежниот Центар за социјална работа.
Барањето може да се подигне и поднесе во Архивата на Општина Центар, барака број 6, или да се преземе од веб-страницата на општината: www.centar.gov.mk. Документацијата се доставува секој работен ден, од 09:00 до 14:00 часот.
Повикот ќе трае до 18 јули или до исцрпување на предвидените средства, по принципот „прв дојден, прв услужен“.
За реализација на оваа мерка, Општина Центар обезбеди 5 милиони денари од буџетот за 2025 година.
Македонија
(Видео) СДСМ: Нов бран економско тонење, животниот стандард уништен

ВМРО-ДПМНЕ и Христијан Мицкоски ја туркаат државата во економски хаос – инфлацијата вртоглаво расте, животот станува се поскап, стандардот на граѓаните од ден во ден се влошува, обвини Јована Тренчевска, пратеничка на СДСМ.
Според неа, Македонија се наоѓа во нов, длабок бран на економска нестабилност.
„Последните податоци за раст на инфлацијата на годишно ниво од 4,5 % се резултат на погрешните економски политики на Владата, за што ги плаќаат граѓаните. Во секој сектор статистиката бележи раст – трошоците за храна и безалкохолни пијалаци во јуни 2025 споредено со јуни 2024 се зголемиле за 6,3 %, облека и обувки за скоро 3%, за 2% на годишно ниво се зголемле трошоците за сметки, за 3,2% трошоците за здравствена заштита се зголемени и така натаму… И ова не се само бројки – тоа е директен удар врз секое семејство, секој дом, секој граѓанин. Една година беше доволна да излезе на виделина неспособноста,неодговорноста и целосната негрижа на Владата на ВМРО ДПМНЕ за граѓаните“, рече таа.
Тренчевска рече дека Македонија и понатаму е на дното во Европа по стандард и дека просечниот македонски граѓанин има само 42% од животниот стандард на ЕУ, Србија и Црна Гора се пред нас.
„Минималната плата нема да се зголеми, просечната плата стагнира, но затоа функционерските плати се зголемуваат. Владата нема пари за повисоки плати за работници, но не се откажува од луксузот на скапи патувања, милиони потрошени на ПР и кампањи, и возење со приватни авиони. СДСМ и во најголемите кризи, ковид пандемијата и енергетската криза, ги зголеми и минималната и просечната плата, со правилни мерки го заштитивме стандардот на граѓаните. Обезбедивме тројно повисока социјална помош, раст на пензиите, милијарда евра поддршка за компаниите – тоа се мерки за реална помош и грижа за граѓаните и стопанството. Цела година континуирано предупредуваме на растечкиот тренд на инфлацијата и дека се потребни конкретни мерки. Сега повторно апелираме владата да преземе итни мерки за заштита на стандардот на граѓаните и да ги покачи платите на работниците“, рече Тренчевска.
Македонија
Петрушевски: Мартин Костовски, Марјан Даскаловски и Горан Герасимовски не може да бидат иднина, само минато

Мартин Костовски, Марјан Даскаловски и Горан Герасимовски не можат да бидат иднина, само минато, изјави пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ, Бране Петрушевски.
„Мартин Костовски како пратеник беше извршител на сите наредби на Заев и Ковачевски, тој ги гласаше сите штетни договори и ја уназади државата. Куманово не смее да падне во рацете на Костовски. Марјан Даскаловски е човекот кој е десна рака на Заев за изборен криминал и корупција во Струмица. Со Даскаловски ќе остане пашалак на Заеви и Филипче. Горан Герасимовски кој аздисано троши народни пари, плаќа скапи адвокати и фрла пари на гориво со налози без основни податоци, на општина Центар гледа како на приватна ризница“, рече Петрушевски.
Додаде дека тројцата се продолжената рака на Заев и Филипче и сите се луѓе на врвот на СДСМ, а не на народот.