Македонија
Сајбер-малтретирањето на социјалните мрежи може да има сериозни ефекти врз менталното здравје на младите

В четврток (20 април) на Филозофскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје ќе се одржи дискусија за менталното здравје на младите и социјалните медиуми во организација на Центарот за менаџмент на човечки ресурси при Факултетот.
Во сегашната состојба на глобална здравствена криза како резултат на Ковид-19, особено во земјите со ниски и средни приходи како Македонија, младите лица се соочуваат со значителни ризици, вклучувајќи здравствени, економски, како и социјални ризици.
Нивното враќање во новото нормално се оценува како тешко.
Менталното здравје е во основата на човечката способност да размислува, чувствува, учи, работи и гради значајни односи и придонесува за заедницата. Тоа е суштински дел од индивидуалното здравје и основа за здрави заедници и народи.
Физичките, емоционалните и социјалните промени во периодот на младоста заедно со разни генетски фактори и фактори од средината може да придонесат до развој на разни проблеми со менталното здравје кај младите.
Како и физичкото здравје, менталното здравје не е само отсуство на болест или нарушување, тоа ја вклучува емоционалната, психолошката и социјалната благосостојба. Дополнително, значи и успешно справување со разни стресни ситуации, способност за градење врски, приспособување на промени, реализирање сопствен потенцијал, задоволување свои потреби, придонес во социјалниот свет и развој на вештини за разни животни ситуации.
Според СЗО, на глобално ниво, едно од седум деца на возраст до 15 години ќе пројави ментално нарушување. Депресијата, анксиозноста и нарушувањата во однесувањето се најчести проблеми кај младите. Хиперактивноста и проблемите со вниманието се исто така дел од проблемите со кои се соочуваат младите.
Се проценува дека три четвртини од проблемите со менталното здравје се појавуваат пред 25. година.
Секој четврти човек се соочува со проблеми со менталното здравје во некој период од животот.
Сите горенаведени податоци укажуваат на потребата уште од најрани години да се посвети внимание на менталната добросостојба на младите.
Сепак, многу деца и млади се борат во тишина, со чувство на неразбраност, стигма и недостиг на сеопфатна иницијатива, која го промовира и штити менталното здравје.
Дури и во развиените земји постои период од повеќе години на одложување на третманот од почетокот на симптомите, а се претпоставува дека само околу 20 % од младите го добиваат соодветниот третман навремено.
Република Северна Македонија има национална стратегија за унапредување на менталното здравје 2018-2025, во која е опфатена и грижата за менталното здравје на младите.
Не постојат јавно достапни информации за точен број третирани млади во психолошки и психијатриски установи и во приватни ординации. Дополнително, не постојат никакви официјални статистики во однос на младите што се соочуваат со каква било психолошка тешкотија.
Истражувањата покажаа дека прекумерната употреба на социјалните медиуми може да се поврзе со зголемено ниво на депресија, анксиозност и други проблеми со менталното здравје кај младите.
Социјалните медиуми може да имаат и позитивни и негативни ефекти врз менталното здравје на младите луѓе. На пример, иако може да обезбеди чувство на заедништво и поддршка, исто така може да доведат и до чувство на несоодветност, анксиозност и лоша слика за телото и за себе.
Последната студија на Американската психолошка асоцијација покажа дека користењето на социјалните мрежи може да го попречи сонот, што може да има негативни ефекти врз менталното здравје.
Друга студија покажа дека сајбер-малтретирањето на социјалните мрежи може да има сериозни и долготрајни ефекти врз менталното здравје на младите, вклучувајќи депресија и анксиозност.
Сепак, не сето користење на социјалните мрежи е лошо за менталното здравје. Некои студии посочуваат и позитивни искуства од социјалните мрежи, како што е добивањето поддршка од онлајн-заедниците, што може да имаат позитивно влијание врз менталното здравје.
Важно е да се напомене дека врската помеѓу користењето на социјалните медиуми и менталното здравје е сложена и потребни се повеќе истражувања за целосно да се разбере влијанието на социјалните медиуми врз менталното здравје на младите.
Но, што е она што универзитетот може да направи за да го подобри менталното здравје?
Постојат неколку работи што универзитетите може да ги направат за да го подобрат менталното здравје кај нивната студентска популација. Еве неколку примери:
· Обезбедување услуги за ментално здравје: Универзитетите може да понудат услуги за ментално здравје, како што се советување, терапија и групи за поддршка на студентите. Овие услуги треба да бидат лесно достапни и достапни;
· Промовирање на свеста за менталното здравје: Универзитетите може да организираат настани и кампањи за промовирање на свеста за менталното здравје и намалување на стигмата поврзана со менталните болести. Ова може да вклучува работилници, семинари и едукативни материјали;
· Програми за управување со стресот: Универзитетите може да обезбедат програми за управување со стрес, кои ги учат студентите како да управуваат со стресот и анксиозноста. Овие програми може да вклучуваат активности, како што се јога, медитација;
· Креирање поддржувачка средина во кампусот: Универзитетите може да создадат поддржувачка средина во кампусот, што промовира ментално здравје и благосостојба. Ова може да вклучува обезбедување пристап до опции за здрава храна, зелени површини и можности за физичка активност;
· Обука за вработените: Универзитетите може да обезбедат обука за вработените за тоа како да препознаат и да одговорат на знаците на проблеми со менталното здравје кај студентите. Ова може да вклучува обука за тоа како да се упатат студентите до услуги и ресурси за ментално здравје;
· Вклучување на студентите во иницијативите за ментално здравје: Универзитетите може да ги вклучат студентите во иницијативи за ментално здравје, како што се групи за поддршка од врсници и организации за застапување ментално здравје. Ова може да помогне да се создаде чувство на заедница и поддршка за студентите што се борат со проблеми со менталното здравје.
Со имплементирање на овие стратегии универзитетите може да помогнат во промовирањето на менталното здравје и благосостојбата кај нивната студентска популација.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
(Видео) Талевски: Тошковски како Груевски, сака да формира партиска милиција под своја команда

Со скандалозниот предлог-закон за изменување и дополнување на Законот за полиција, актуелната власт на ВМРО-ДПМНЕ и министерот Панче Тошковски се обидуваат брутално да ја партизираат полицијата и да формираат партиска милиција под нивна команда, рече пратеникот на СДСМ, Миле Талевски, денес на собраниската седница.
Талевски потенцираше дека станува збор за опасен и корумпиран обид полицијата да стане параполициски апарат за заштита на партиските интереси и криминалот на ВМРО-ДПМНЕ.
„Полицијата не смее да биде под ничија команда. Со законските измени, Тошковски свесно го урива кариерниот систем во МВР, бришејќи ги критериумите за искуство и образование за највисоките оперативни позиции, вклучително и началници на СВР. Со член 4 се бришат критериумите за минимум 6 години работно искуство и 4 години раководна позиција за началник на сектор за внатрешни работи. Тоа значи дека лице без никакво искуство, некој што вчера положил приправнички испит, може да биде поставен на оваа позиција , ако е партиски подобен. Без никакви критериуми, може да се избере Началник на сектор за внатрешни работи. Со овие измени МВР не се јакне, туку се претвора во сервис на партијата на власт. Ова не е реформа, туку реставрација на груевизмот“, потенцираше Талевски.
Тој укажа дека особено загрижува и член 12, со кој се бара полициските податоци да се бришат по 60 години. Прашањето е – зошто? Кој треба да биде заштитен со оваа измена? Ова е уште еден доказ дека власта се обидува да амнестира и сокрие траги од злоупотреби. Загрижува и намерата да се укинат регионалните гранични центри, што претставува директен удар врз граничната контрола, со потенцијални последици по безбедноста, па дури и отворање простор за сомнителни шеми со мигранти.
„Понатаму, со член 15 се подига старосната граница за вработување на 30 години“, со што, според Талевски, се отвора простор за вдомување партиски кадри, наместо отворање шанси за млади, образовани лица со енергија и потенцијал. А најскандалозен е членот 19, со кој се овозможува во полицијата да останат лица со осудителни пресуди и забрани за работа, рече Талевски.
Тој потенцираше и дека наместо полиција што штити законитост, ќе добиеме институција која е прибежиште за лица со криминално досие. Ова е целосна подреденост на институциите на партиските интереси. Се враќаме во времето на МВР под ВМРО, кога брутално се кршеа човековите права на граѓаните.
„СДСМ бара итно повлекување на предложените измени. Полицијата мора да остане професионална, натпартиска и водена од знаење, искуство и јасни критериуми, а не од партиска книшка. Овој закон е закана за правната држава и безбедноста на граѓаните.“, рече пратеникот на СДСМ, Миле Талевски.
Македонија
Цената на парното останува иста

Не се менува цената на топлинската енергија – одлучи Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија.
РКЕ донесе одлука со која продолжуваат да важат актуелните цени за топлинска енергија се до донесување на нова одлука.
„РКЕ изврши длабинска анализа на доставените податоци за работата на компаниите кои вршат производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија во Градот Скопје. Констатиравме дека за донесување на одлука која ќе ги рефлектира во целост реалните трошоци на сите регулирани дејности, посебно производство на топлинска енергија, дополнително е потребна проценка на вредноста на основните средства – топланите. РКЕ во февруари испрати барање за процена на основните средства за дејноста производство до Бирото за процена, но до денес го немаме добиено извештајот за процена и поради тоа не може да се направи финална пресметка. Со цел овозможување на еднаков третман на сите потрошувачи на топлинска енергија на територијата на Град Скопје, РКЕ донесе одлуки да продолжат да важат истите тарифи, односно сметките за парно не се менуваат, се до нова одлука “ изјави Марко Бислимоски, претседател на РКЕ.
Инаку со последната одлука од 1 февруари цената за потрошувачите на топлинска енергија во Град Скопје беше зголемена за 5,03 %, како резултат на зголемената цена на природниот гас на светските берзи за 16 % во последниот квартал од 2024 година.
Македонија
Започна реализацијата на пречистителната станица за отпадни води во Битола

Министерството за животна средина и просторно планирање го најави официјалниот почеток на реализацијата на проектот за проектирање и изградба на пречистителна станица за отпадни води во општина Битола, еден од клучните еколошки проекти во државата.
Проектот опфаќа изградба на пречистителна станица, рехабилитација и надградба на канализациска мрежа и целосно подобрување на условите за управување со урбани отпадни води.
‘Проектот ќе обезбеди подобри санитарни услови, заштита на реката Драгор и Вардарскиот слив, како и заштита на подземните води. Пречистителната станица е проектирана за да им служи на над 110 илјади жители’, изјави првиот заменик претседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити.
Вкупна вредност на изградбата на пречистителна станица е 21,7 милиони евра, а истиот ќе го изведуваат компаниите Лантаниа од Шпанија, Стентон Градба од Македонија, Карканиас од Грција, и тоа во времетраење од 2 години. Надзор на изградбата ќе изврши компанијата Ептиса од Шпанија, со договор вреден 1,06 милиони евра за период од 2025 до 2028 година.
Проектот е финансиран од Европската Унија и општата цел е да се подобри инфраструктурата за собирање и третман на комунални отпадни води во согласност со директивата за третман на третман на отпадни води и националниот закон.
Меџити исто така најави и дека дополнително, во најскоро време се очекува склучување на Договорот за градежни работи за рехабилитација и надградба на канализационата мрежа во општина Битола.