Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, заедно со Претседателот на Владата Христијан Мицкоски, се обрати на конференцијата за промоција на националната ИКТ Стратегија СМАРТ/МК 2030, нагласувајќи дека дигиталната трансформација се реализира преку конкретни, мерливи решенија што директно го подобруваат секојдневието на граѓаните.

„Дигиталната трансформација мора да биде достапна за сите, без разлика на дигиталните вештини или пристапот до лична опрема“, истакна Андоновски.

Денеска беа промовирани Терминалите за услуги (е-Киоск) како практично решение за дигитална инклузија и побрз пристап до услуги. Планот е терминалите да бидат поставени на фреквентни локации низ државата и да бидат достапни 24/7, со јасно воден процес и визуелни инструкции, прилагодени и за граѓани со пониско ниво на дигитални вештини.

Преку е-Киоск, граѓаните ќе можат да се идентификуваат со лична карта или пасош, да изберат услуга, да извршат плаќање и да го добијат документот веднаш – испечатен на самиот терминал. Терминалите се особено значајни за рурални средини, повозрасни лица, граѓани без постојан интернет-пристап и општини со ограничени административни капацитети.

Министерот истакна дека е-Сандачето претставува официјален, безбеден и правно валиден канал за комуникација меѓу институциите и граѓаните – централизирано место за прием на службени документи, решенија, известувања и други акти со доказ за прием.

„Важно е да се нагласи: е-Сандачето не е обична електронска пошта.“ – потенцираше министерот Андоновски.

Системот овозможува нотификации во реално време, побрза достава без чекање, следење на статуси на предмети и поефикасна административна комуникација.

Конкретна и мерлива имплементација

Во завршниот дел, министерот нагласи дека со досегашната дигитализација на услуги, Документ-менаџмент систем во голем број институции, интероперабилност, како и со е-Сандачето и Терминалите за услуги, државата води конкретна и мерлива имплементација на дигиталната трансформација – со цел ефикасна, достапна и европска дигитална држав

Овие денови ДПМНЕ-ЗНАМ изгласаа неуставна Резолуција само да ја замолчат опозицијата. Немаат како да се борат со вистината, за една голема тема, мигранти за пари. Па сакаат да воведат цензура против слободата на говорот. Но вистината не може да се сокрие, вистината секогаш излегува и секогаш победува, изјави портпаролката на СДСМ, Богданка Кузеска.

Таа вели дека денеска објавува нов доказ за вистината на Резолуцијата.

„Денеска ќе објавиме нов доказ. Па граѓаните сами нека заклучат кој ја говори вистината, дали и што е договорено. ДПМНЕ-ЗНАМ во септември оваа година изгласала измени на Законот за странци. Што е клучно во овие измени? Олеснување на постапките за добивање на дозвола за привремен престој на странец по основ на вработување и, внимавајте, особено за оне кои работат на стратешки проекти и доколку има стратешки партер. Клучни се членовите кои се изменети, Член 83, Член 85, Член 86 и член 90. Во член 83 се воведуваваат неколку „исклучоци“ со кои полесно ќе се добива дозвола за странец односно економски работници кои работат на стратешки проекти и со стратешки партнер. Став 1. Цитирам: По исклучок, привремен престој заради работа ќе се одобри и на странец кој работи на стратешки проекти утврдени со посебен закон, независно од искористеноста на квотата и моменталните потреби на пазарот на труд во Република Северна Македонија, односно без издавање на мислење од страна на Агенцијата. Став 3: „За странец кој работи на стратешки проекти утврдени со посебен закон, се издава потврда дека правниот субјект е со статус на стратешки партнер каде работи странецот. Потврдата дека правниот субјект е со статус на стратешки партнер каде работи странецот, ја издава Министерството за економија и труд.“, рече Кузеска.

Таа вели дека е јасно на кого се однесува тоа стратешки проекти и стратешки партнер.

„Член 85, став 5: „Од одребите исклучок привремен престој заради вработување се одобрува со приложување само на Договор за работа и образложение за потребата на работното место“. Дали ова значи ново олеснување кое ги остранува сите други докуметнти? Да. За кого? Сетаме дека на сите им е јасно. Во член 90 став 9 се воведува нов исклучок со кој се зголемива временскиот период а пресој во Македонија кој може да биде со децении. „По исклучок од одредбите на овој член, странец ангажиран во правен субјект со статус на стратешки партнер може да биде упатен на работа во Република Северна Македонија во периодот на имплементирање на проектот, но не подолго од една година, со можност за продолжување на привремениот престој.”. Дали ова значи дека периодот на имплментација на проектот може да биде десетици години? Да ако е за голем проект како желеница.  Дали ова значи дека може и после тие години да се продолжува рокот? Да. Почитувани граѓани. За кого се овие измени? Мислам дека на сите ни е добро јасно. Затоа сакаат да ни забранат да го изговараме зборот“, рече Кузеска.

На денешната прес-конференција на министерот за здравство Азир Алиу, заедно со претседателката на Лекарската комора, Калина Гривчева-Старделова, деканот на Медицинскиот факултет во Скопје, проф. д-р Светозар Антовиќ, како и претставниците на медицинските факултети во Тетово и Штип, беа презентирани новите програми за специјализации, со кои темелно се менува пристапот во креирање на медицинскиот кадар.

„Политиките, мерките и предлозите што ги иницираме како Министерство за здравство секогаш внимателно ги дискутираме со стручната фела и со инклузивен и партнерски пристап заеднички воспоставуваме нови политики и практики за потребите на нашето население и здравствениот систем. На денешната прес-конференција најавуваме една од најсуштинските промени во здравствениот систем. Дефинирани се новите програми за специјализација, со кои темелно се менува начинот на кој го создаваме медицинскиот кадар, кој треба да биде носител на системот во следните години. Повеќе од петнаесет години програмите во високото медицинско образование не беа суштински обновени, а за тие петнаесет години реалноста драстично се смени, имаме демографски промени, промени во зачестеноста на болестите, очекувањата на пациентите, но и во самата медицина. Јас доаѓам од ИТ-секторот, каде што ако 15 години не го менувате моделот, вие повеќе не подготвувате кадар за иднината. Ова важи и за здравството, ако не ги модернизираме програмите, ќе ја пропуштиме шансата новите методи и технологии да станат дел од секојдневната клиничка пракса“, информира министерот Азир Алиу.

Тој посочи дека целта е да добиеме првин лекар со општа специјализација, кој може да одговори на реалните потреби на граѓаните надвор од клиничките болници, во општите и регионалните болници, во секундарното здравство, онаму каде што се најголеми реалните здравствени потреби на граѓаните.

На тој начин, според Алиу, здравствениот систем ќе добие рамномерно дисперзиран медицински кадар, а кој ќе може да понуди специјалистички третман на хронични болести, итни состојби, да обезбеди континуитет на терапија, навремена дијагностика и правилно упатување кон терциерното здравство.

„Суштината на новите програми е едноставна, но воедно и храбра, односно се напушта логиката на премногу тесно профилирани специјализации како почетна точка и се гради силна, општа клиничка основа, врз која потоа рационално ќе се надградува преку супспецијализации. Тоа значи првин стабилен интернист и стабилен општ хирург, а потоа онаму каде што има потреба процесот на образование ќе продолжи со кардиологија, гастроентерохепатологија, ендокринологија и други области како супспецијалистичка надградба. Програмите ќе бидат унифицирани за сите три медицински факултети во земјата. Тоа значи еден стандард, еднакви критериуми, ист квалитет на програмите“, заклучи министерот

Деканот на Медицинскиот факултет, проф. д-р Светозар Антовиќ, појасни дека порано имаше специјализации, при што мора да бидете општ специјалист или општ интернист и овие специјализации траеја четири години, со што беа задоволени сите потреби на болниците во секундарното јавно здравство, а на клиниките и во некои од поголемите болници, како ГОБ „8 Септември“, имаа потреба од дополнително високоспецијализиран кадар и беа упатувани на супспецијализации, кои траеја две години.

„Ова е забележано изминатиот период, но сега во контакт со сите шефови на катедри, професори од медицинските факултети, конечно се нафаќаме тоа да го ревидираме затоа што треба да се вратат тие општи специјализации, особено на хирургија и интерна медицина, кои ќе го понудат она што на нашата држава ѝ е потребно“, информира проф. Антовиќ.

Претстедателката на Лекарската комора посочи дека оваа институција беше иницијатор на овој процес имајќи предвид дека во секојдневните средби со колегите е констатирано дека овие 15 години покажаа оти моделот на специјализации не е доволно добар.

„Ние имаме потреба да им овозможиме на докторите што учеле да може да прегледуваат пациенти и доколку има потреба, понатаму да ги упатат во соодветна установа на повисоко ниво. Сегашните специјализации се предолги ако ги споредиме со супспецијализациите и токму затоа заеднички го дефиниравме овој нов модел“, истакна д-р Гривчева-Старделова.