Македонското здружение на млади правници (МЗМП) информира дека на 5 јуни стапил во сила Законот за странците, кој ќе започне да се применува по една година. Како што појаснуваат оттаму, Законот ги уредува условите за влез, напуштање и престој на странците во Република Македонија, како и нивните права и должности, а најголемата промена е тоа што со Законот се предвидува можност за добивање постојан престој на лицата што по распадот на СФРЈ останале без државјанство, а живеат во Македонија, каде што имаат оформено трајни и нераскинливи врски, со што овие лица последователно ќе бидат во можност да се стекнат со македонско државјанство.

Сепак, од МЗМП изразуваат загриженост што во подготовката на предлог-текстот на Законот не биле вклучени сите релевантни актери.

„Тој не беше достапен на Единствениот национален електронски регистар на прописи – ЕНЕР, спротивно на Деловникот на Владата на РМ, поради што беше исклучена можноста на заинтересираните страни да достават свои мислења и предлози, а не беа вклучени ниту претставниците на граѓанскиот сектор што работат во оваа област“, забележуваат од МЗМП, од каде што се загрижени и поради тоа што во дел од новите законски одредби постои недореченост и непрецизност, па дури и колизија со други одредби од Законот.

Велат и дека иако доставиле свои коментари до Комисијата за одбрана и безбедност при Собранието на РМ, сепак тие не биле земени предвид поради што усвоениот Закон сè уште има слабости што треба да се отстранат, особено во однос на регулирањето на разните видови престој и задржувањето на странците во РМ.

Инаку, според Законот, странците што до 8 септември 1991 година биле државјани на СФРЈ и имале законски престој на територијата на Сојузна Република Македонија, а по 8 септември 1991 година продолжиле да престојуваат во државата, како и нивните деца што се на возраст над пет години, може да стекнат право на постојан престој во Македонија ако поднесат барање за одобрување постојан престој во рок од три години од влегување во сила на законот.

„Цениме дека ова е позитивно решение што во голема мера ќе обезбеди решавање на ситуацијата на голем број лица во социјален ризик, кои во државата немаат пристап до здравствена заштита, образование, вработување и други права поради тоа што немаат државјанство на ниту една земја. Сепак, воедно сметаме дека потребно е допрецизирање на оваа нова одредба со цел да не создадат забуни кај лицата што треба да го регулираат престојот на овој начин и дека неопходно е да се превенира можниот ризик од преголема дискреција на службениците што одлучуваат по барањето за престој“, истакнуваат од Македонското здружение на млади правници, од каде што велат и дека од голема важност е што Законот врши делумно усогласување со европското aquis, со цел хармонизација на македонското законодавство во оваа област со правото на ЕУ.

Со денот на започнување на примената на новиот закон ќе престане да важи досегашниот Закон за странците, кој беше донесен во 2006 година.