Македонија
Царовска: Реформите во образованието ќе овозможат функционална писменост

Слабите резултати на учениците во земјата покажале дека се неопходни итни реформи во организирање на наставата и содржините за што ќе бидат изготвени нови учебници, а наставниот кадар ќе добие насоки за новото т.н. интегрирано учење. Нацрт-програмата, која ја подготвило Министерството за образование и наука во соработка со Бирото за развој на образованието и тим од седум професори, ќе биде дадаена на јавна дебата, а се очекува реформите да бидат спроведени во новата учебна 2021 година за учениците од прво и од шесто одделение.
„Сите сме согласни дека реформи ни се неопходни веднаш. Секоја учебна година сите домашни и меѓународни истражувања потврдуваат дека нашите ученици не се стекнуваат со вештини и знаења што се применливи. Исто така, нашите ученици следат 900 наставни часа помалку. Помалку од 40 отсто од учениците не учат со разбирање, туку само акумулираат знаење што не може да го применат. Високи 82 процента од наставниот кадар сметаат дека треба да се реформира. Ниту еден наставник нема да го изгуби работното место и на факултетите и натаму ќе се произведуваат кадри од сите научни дисциплини“, рече министерката за образование и наука, Мила Царовска, на денешната прес конференција.
Според Царовска, образованието ќе се фокусира на компетиција, на приспособена настава.
„Однапред определени стандарди, јазична писменост, дигитална писменост, уметнико изразување, мултикултура, препораки што излегуваат во сите наставни програми. Клучните компетиции за доживотно учење ќе бидат приспособени на контекстот на нашата земја. Содржините ќе бидат спроведени на начин учениците знаењето да може да го восприемаат во реален контекст“, рече Царовска.
Професорката Виолета Бешка од Бирото за развој на образованието детаљно го објасни предлог-концептот со кој е предвидено учениците да поминуваат најмалку 6 часа во училиште, но 60 проценти со следење настава и 40 проценти од времето да го поминуваат посветени на кретивни и мотивирачки дисциплини.
„Наставниот план предвидува да има задолжителни предмети, како македонски, односно српски, албански, турски или бошњачки јазик, математика, природни науки, општествени науки и англиски јазик. Природните науки ќе ги интегрираат предметите биологија, физика, хемија и физичка географија. Општествените науки ќе ги интегрираат историја, општествена географија, граѓанско образование и други хуманистички општествени дисциплини“, истакна Бешка.
Во сите одделениа ќе се менува застапеноста на предметите.
„Уметничкото образование, ликовно, музичко и физичко и здравствено образование, техничко образование, техника, технологија или информатика ќе се предаваат со флексибилни програми. Тие што следат настава на друг мајчин јазик задолжителнно ќе учат македонски јазик по четврто одделение. Секое училиште ќе понуди изборни премети, слободни изборни предмети, кои се нарекуваа секции, кои ретко беа применувани во пракса, како и јазиците. Во групата изборни предмети како втор странски јазик изборно може да се изучува и албански јазик. Другата листа на изборни предмет ќе биде продлабочувана и насочена кон математичко логичко учење, или цртање или сексулано образование, изборни предмети што ги поддржуваат, како и фотографија, драма, моделарство, отворено поле на внесување многу други. За поддршка на личниот и социојалниот развој на учениците, образование за животни вештини. Изборни предмети ќе има и од спортовите, како планинарење, јога, велосипедизам. Листата на предмети ги следи возрасните разлики, секое училиште треба да понуди најмалку по три изборни предмети, може да биде во договор со учениците“, рече Бешка.
Според новиот концепт, училиштето е ставено во функција на промовирање на најдоброто од детето, да има флексибилност на наставниците и учениците, квалитетна интеракција и мора да се води сметка за сите компетенции на децата.
„Со наставните програми се воведува мултидисциплинарен пристап во учењето, природни или општествени науки, но тоа е поврзување предмети и со овој пристап се поврзуваат вештините и знаењето за одредено прашање или проблем. Целта е учениците тоа што го учат да го доживуваат како релевантно за нив. Овие наставни програми ќе се реализираат по модуларен пристап, стандардите за оценување ќе бидат дефинирани со наставните програми од страна на лица што се експерти од тие наставни содржини. За успешно реализирање, неопходна е соработка меѓу наставниците и преземање на одговорноста за реализација“, рече Бешка.
Иновативни пристапи ќе се базираат и на апликативни проекти, кои адресираат проблеми од секојдневниот живот на ниво соодветно на нивната возраст, односно да се учи преку проекти што се базирани на истражување. Со овој концепт, како што истакнаа од Бирото за развој на образованието, неопходна е замена на постојните учебници со нови, но исто така ќе се оди кон подготовка на дигитални верзии на учебници.
Новите реформи треба да ги поттикнат автономијата и кретивноста на децата, а во изборните предмети ќе може да учат и кулинарство, градинарство и слични животни вештини.
Што се однесува до начинот на оценување, фокусот ќе биде ставен кон формативното оценување, а не како досега како сумативно оценување.
„Наставниците треба да го следат секој ученик одделно и да ги земат предвид сите вештини на децата за да може правилно да го оценат. Целта е на возраст од 15 години секое дете да има функционално знаење што ќе може да го користи во реалниот живот“, објаснува Бешка.
Директоротр на Бирото за развој на образование рече дека процесот на воведување на новите реформи ќе биде транспарентен и инклузивен и сите досегашни нацрт-програми ќе бидат ставени на јавна расправа, а на наставниот кадар ќе му биде овозможена обука.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Заштитете се од труење на високите температури: водете сметка за рокот и начинот на чување на храната

Порастот на температурите, кој неделава според најавите на синоптичарите во одредени региони ќе го надмине четириесеттиот степен ги зголемува и потенцијалните ризици од појава на труење со храна и претставува потенцијална опасност и за здравјето на животните доколку за нив, навреме не се обезбедат доволни количини храна и вода за пиење.
Од Агенцијата за храна и ветеринарство препорачуваат дека за да се спречи евентуална појава на труење со храна кај граѓаните, неопходно е да се направи правилен избор и нејзина набавка, да се обезбеди соодветен транспорт и услови за чување. Да се води сметка за изгледот, рокот на употреба и соодветното чување на храната, да се купува храна од проверени места каде има соодветни услови за чување и каде производите, особено лесно расипливите од животинско потекло се чуваат во разладни уреди.
Во услови на високи температури, да се избегнува да се купува и консумира храна со оштетена амбалажа (нагмечена, надуена или напукната), разладените или замрзнатите производи да се купуваат на крајот од пазарењето, а лесно расипливата храна да не се чува долго време во автомобилите и во други транспортни средства на несоодветна температура. Да се одбегнува купување на и разладена или замрзната лесно расиплива храна која се чува надвор од ладилник или замрзнувач.
Разладената храна треба да се чува на температура пониска од 5 степени Целзиусови, а храната која треба да се зготви термички да се обработи на темпeрaтура повисока од 60 степени Целзиусови. Овошјето и зеленчукот пред консумација темелно да се измијат под млаз вода, месото, млекото и јајцата термички добро да се обработат. Домашните миленичиња и другите животни да се внимава да не дојдат во контакт со храната што се подготвува.
Кога станува збор за консумирање на храна во угостителските објекти треба да се води сметка тоа да бидат оператори кои водат сметка за хигиената и безбедноста на храната и да имаат добра репутација. Во објектите за брза храна одбегнувајте ги додатоците кои не стојат во ладилник како што се мајонез, кечап, крем салати, сосови, преливи и слично.
И за животните порастот на температурите претставува голем стрес кој може да се манифестира со намалено консумирање на храна, зголемена потреба за вода, намалено производство на млеко и слаб прираст. Висок процент влага и недоволна вентилација во објектите може да биде причина за појава на топлотен удар кај животните, а сончаницата се појавува како последица на непосредно, директно изложување на сонце. Во двата случаи исходот може да биде фатален доколку не се делува на време.
Македонија
Земјотрес во Охрид и околината

Земјотрес со јачина од 2,4 степени е регистриран утрово во 3,59 часот на територијата на Охрид и околината.
„Телеметриската сеизмолошка мрежа на Република Северна Македонија, на сеизмолошките станици инсталирани ширум нашата територија, одржувани од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет во Скопје, рано утринава во 3 часот и 59 минути регистрира земјотрес чии епицентар потекнува од епицентралното подрачје Пештани-Охрид-Струга, 115 км југозападно од Скопје, со Рихтерова локална магнитуда, ML2.4“, соопшти Сеизмолошката опсерваторија.
Според досегашните податоци со кои располага опсерваторијата, земјотресот е почувствуван во Охрид и околината со интензитет од III степени според Европската макросеизмичка скала.
Македонија
Филипче до Мицкоски: Најлошото допрва доаѓа

Во рамки на теренските активности, претседателот на СДСМ, Венко Филипче, беше во Кавадарци каде што оствари средби со граѓани и со членови на СДСМ. Од таму Филипче зборуваше за првата година на ВМРО-ДПМНЕ, предупредувајќи дека државата тоне, додека владините функционери се кријат зад празни зборови и лажни успеси.
„Откако сфатија дека незадоволството расте и граѓаните се чувствуваат измамени, од ВМРО-ДПМНЕ велат дека најдоброто допрва ќе дојдело. По четири години локална власт и една централна, ВМРО-ДПМНЕ порачува: не гледајте што правевме досега, туку гледајте кон иднината“, рече Филипче пред присутните.
Тој реагираше на, како што истакна, обидите на власта да го релативизира сопствениот неуспех.
„Но јас имам една порака до Мицкоски – денот по утрото се познава. А утрото кое требаше да донесе надеж, гордост и перспектива, донесе само понижувања, негрижа, ароганција и своеволие. Додека Мицкоски држи прес-конференции за „успеси“ што никој не ги видел, земјоделците се оставени без денар поддршка, економијата е заглавена во место, со негативен раст. Нема поврат на ДДВ за фирмите, нема раст на платите. Нема реформи во судството. Нема мерки за цените. Има само долгови – 7 милијарди евра нов долг за една година. Има и галопирачка инфлација, во време кога властите нè убедуваат дека сме економски „тигар““, додаде Филипче, потенцирајќи ја апсурдноста на владините наративи во споредба со реалноста.
Во завршницата на своето обраќање, тој ја истакна директната реакција на граѓаните од теренот.
„Манипулациите не поминуваат кај граѓаните – денес тоа јасно го почувствував во Кавадарци. Сите се свесни дека не може ништо добро да се очекува од оваа власт. Напротив, како што тргнале состојбите, најлошото допрва доаѓа“, рече Филипче.
Завршувајќи го обраќањето, тој ја пренесе пораката на СДСМ:
„СДСМ останува таму каде што власта одамна не е – меѓу народот. Битката што следи не е само изборна – таа е борба за нормалност“, заклучи Филипче во Кавадарци.