Македонија
Без Балканот не може да се пополни европската сложувалка
Европската унија е отворена за проширување, а европската “сложувалка“, може да биде поплнета само со приклучување на земјите од Балканот кон Европа
Пред дваесет години падот на Берлинскиот ѕид претставуваше историски момент, но и најважна промена како вовед во почетокот на обединувањето на Европа, врз основа на европските вредности, слобода, демократија, почитување на човековите права. Земјите како Чешка и Словачка, Полска, кои до скоро беа зад железната завеса со процесот на евроинтеграцијата и по темелни реформи, според копенхашките критериуми станаа дел од Унијата, пред пет години. Ова се неколку заклучоци од денешната панел дискусија „Од паѓањето на железната завеса во 1989 до проширувањето во 2004“, организирана од Мисијата на ЕУ во Македонија по повод петгодишнината од најголемото проширување на Унијата и 20-годишнината од паѓањето на Берлинскиот ѕид.Евроамбасадорот Ерван Фуере, смета дека мора да и се прости на историјата, но не смее да се заборави, бидејќи таа не потсетува на изминатиот пат во последните децении особено по Втората светска војна и на извонредната моќ на европската интеграција како процес кој ги турка овие вредности напред во умовите на денешените политичари. За време на неговиот престој во земјава увидел дека граѓаните на Македонија се определени за членство во ЕУ и повтори дека во процесите на евроинтеграцијата треба да бидат вклучени сите фактори во општеството, особено дијалогот, посочувајќи го притоа, примерот и искуството на Словенија.“Проширувањето што се случи во 2004 година ја покажа т.н “мека моќ“ на ЕУ која ги поттикна овие реформи, а наградата за тоа беше членството во ЕУ. Оваа моќ е една од најголемите успеси на ЕУ и на нејзините политики, на тој начин придонесувајќи кон мирот и стаблноста преку проширување на границите на мир и стабилност во 27 земји членки“, рече Фуере.Според Фуере, ЕУ останува на заложбата за отвореност кон останатите земји, бидејќи мапата на Европа нема да биде целосна без приемот на земјите од балканскиот регион. Амбасадорите на Полска, Дариуш Бачура, Чешка, Јозеф Браун, Унгарија, Ференц Кекеши и Словенија, Алан Бергант, како и Роберт Кирнаг, вршител на должност амбасадор на Словачка во Македонија, го делат ставот дека процесот на евроинтеграциите е напорен, а особено нагласија дека процесот на визната либерализација не е исто што и членство во Унијата. Чешка е една од државите кои, по интервенцијата на тогашниот СССР во 1968 година, беше цврсто зад железната завеса, а сега е актуелен претседавач со Европската унија. Амбасадорот на Чешка во Скопје, Јозеф Браун зборуваше за зголемувањето на безбедноста и на квалитетот на животот на граѓаните од зачленувањето во ЕУ. Словенечкиот амбасадор, Бергант, рече дека Словенија напорно работеше за исполнување на стратешката цел – членството во ЕУ, а имајќи предвид дека и Македонија доаѓа од една иста поранешна држава со Словенија изрази надеж дека 2009 ќе биде историска година за Македонија. Роберт Кирнаг, словачкиот в.д. амбасадор, смета дека националниот идентитет не смее да се заборави за сметка на европскиот.“Мојата порака е дека не треба да го жртвувате својот идентитет со цел да го добиете европскиот. Тоа е како додадена вредност и не е во спротивност со првото. Градењето идентитет е процес кој е во континуитет на постојано потврдување на вашиот национален идентит во европското опкружување“, рече Кирнаг. Дариуш Бачура, амбасадорот на Полска во Македонија се осврна на проширувањето на ЕУ од аспект на зајакнувањето на Унијата и нејзината политичка улога во светот, при што рече дека земјите од Балканот, вклучително и Македонија се дел од сложувалката Европа. Според него, со проширување на ЕУ, пред пет години, со десет земји од источниот дел на Европа, таа се збогатила за едно, како што рече “источно“ искуство. “Секогаш е добро да бидете член на една голема група, и да имате влијание во неа“, рече БачураИако во повеќето членки на ЕУ на евроинтеграцијата се гледа позитивно, сепак, има и такви кои сметаат оти таа носи и одговорност. Некои од учесниците на дебатата сметаа дека македонија е изоставена неправедно од процесот на проширување на ЕУ, а беа спомнати и двојните стандарди. Евоамбасадорот Фуере не се согласува со забалешките искажани на дебатата дека слабее процесот на евроинтергација.“Напротив процесот на проширување не слабее. ЕУ досега демонстрираше дека продолжува да јакне. Причината поради која луѓето во некои земји се изјаснија против Лисабонскиот договор е јавното мислење.Тоа не беше гласање против ЕУ, туку поради начинот на кој Европа се развива, како и против властите кои не успеаја да им објаснат на граѓаните што значи процесот на проширување“, рече Фуере. Во 2004 се случи најголемото историско проширување на ЕУ со 10 земји од кои повеќето од поранешниот социјалистички блок – Летонија, Литванија, Естонија, Унгарија, Словенија, Словачка, Чешка, Полска, Малта и Кипар. На Унијата од 1 јануари 2007 година и се придружија и Бугарија и Романија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Лукаревска: Не се знае колку ќе трае супсензијата на ИПАРД, а во буџетот се кратат 185 милиони денари за земјоделците
Пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет, ги повика пратениците да го преиспитаат намалувањето на средствата во програмата за рурален развој за скоро половина и да го прифатат предложениот амандман на СДСМ износот да остане ист како во 2025 година. Годишната стапка во буџетот беше околу 300 милиони денари.
-За 2026 година се предлага намалување на оваа ставка, скоро половина, односно 185,9 милиони денари, или намалувањето е во износ од 115 милиони денари, истакна Лукаревска.
Таа додаде дека суспензијата на ИПАРД, која е актуелна овие денови, создава и големи финансиски проблеми на самите корисници и во сегашно време, меѓутоа и во иднина.
Лукарецска стакна дека скратените буџетски средства се користат за кофинансирање на финансиска поддршка, која корисниците ја добиваат, и тоа ќе биде еден лош сигнал и за земјоделците, меѓутоа и за стопанствениците, коишто очекуваат од Владата, пред се од Министерството за финансии, како креатор на буџетот, паметно и прагматично да ги планира средствата.
-Ние не можеме да знаеме колку време ќе трае самата суспензија, а во тој период веќе ќе имаме одредени обврски коишто ќе мора да се спроведуваат, односно ќе доспее рокот за обврските коишто агенцијата ќе ги има кон корисниците, рече Лукаревска, додавајќи дека по враќањето на оваа програма повторно во сила ќе може да се компензираат овие средства преку средствата од Европската унија.
-Затоа е добро да се прифати овој амандман за доброто на земјоделците и за целиот тој засегнат – секој којшто е дел од столбовите во нашето општество за соодветен раст и развој, па дури и промоција, истакна пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска пред собраниската комисија за финансирање и буџет.
Македонија
Сиљановска-Давкова ги додели стипендиите „Борис Трајковски“
„Изминативе дваесетина години се создаде почитувана, позната и експонирана заедница од над 300 успешни, реализирани личности, кои се издигнале над индивидуалните кариери и придонеле за општото добро“, оцени претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, на доделувањето на стипендиите „Борис Трајковски“ за академската 2025/2026 година.
Според претседателката, оваа грчко-македонска образовна соработка е уште едно камче во мозаикот на искрена доверба меѓу двете држави и општества.
За неа е најважно државата да не ги заборави стипендистите по завршувањето на програмата и да ги вклучи во креирањето на јавни политики и вредности.
Упатувајќи честитки и посакувајќи им успех на годинешните добитници на стипендиите, министерката за образование и наука, Весна Јаневска, изрази задоволство од функционирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ, којшто изнедри 20-тина генерации дипломирани студенти, успешно интегрирани во македонското општество.
За неа, стипендијата е признание за упорноста, талентот и потенцијалот на избраните студенти.
Директорот Јанис Верверидис ја истакна посебната вредност на студирањето на Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ. Тој посочи дека Executive MBA е современа програма што се реализира заеднички со Универзитетот во Стразбур (високопрестижна француска институција со 18 добитници на Нобелова награда во својата историја) и води до две MBA дипломи: една од Универзитетот Јорк и една од Универзитетот во Стразбур.
Стипендиите „Борис Трајковски“ за студии од втор циклус на извршната МБА програма се доделуваат на 20 студенти веќе 22 години и се резултат на заедничката активност и соработка на Претседателот на државава, Министерството за образование и наука, Меѓународната фондација „Борис Трајковски“ и Европскиот кампус на Универзитетот Јорк, Сити Колеџ од Солун, Грција.
Македонија
Николовски: Програмата за рурален развој е преполовена, субвенции не се исплаќаат, суспендирани се 130 милиони евра од ИПАРД
Пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во рамките на амандманската расправа за буџетот за 2026 година во собраниската комисија за финансирање и буџет посочи на хаосот во земјоделството со кратење и суспендирање на програми.
-Имаме суспендирана програма од 130 милиони евра и сосема неодговорен пристап на орган надлежен за управување со ИПАРД. Гледаме дека министерот бега и се крие и ги крие информациите, па дава контрадикторни информации секој ден за вака сериозна тема. Прво, немаше суспензија, па после призна дека има суспензија, па не беа засегнати договори, па станаа 50 договори засегнати, истакна Николовски.
Тој нагласи дека според официјалните бројки потврдени од Министерството за финансии има 453 склучени договори, 270 делумно исплатени и 180 комплетно неисплатени.
-Програмата за рурален развој, од милијарда и 200 милиони е скратена на половина, на 650 милиони. Националното кофинансирање за ИПАРД во програмата за рурален развој е скратено, рече Николовски, додавајќи дека во времето на владата на СДСМ за еден повик, како овој каде што се фатени корупциски зделки, биле потребни 4 месеци, а сега се потребни 18 месеци, што може да се провери на страната на Делегацијата на Европската унија, но и на Платежната агенција.
Николовски нагласи дека јавно од собраниската говорница алармирал за овие состојби, меѓутоа не добил никаков одговор од министерството.
-Се крати на субвенциите, милијарда денари, не се исплатени субвенциите за овчарите, за млекото, укината е авансната исплата на субвенции, за која сега се измислуваат некакви причини зошто е скратена итн. Факт е дека земјоделците до крајот на годината нема да ги добијат за првпат овие 30%, а големите фирми ќе добијат по еден милион евра, рече Николовски, додавајќи дека се крати и ИПАРД-програмата и програмата за рурален развој, што претставува огромен шок и огромно кратење, буквално на секој поглед, во секоја програма, во секоја мерка во земјоделството.
Николовски истакна дека веднаш по објавата на скандалот има промена на 40% од раководниот кадар на ИПАРД, за којшто за да се промени треба да се пријави во Европската унија.
Таму има уште поголем проблем, затоа што во ваков скандал, со суспендирани пари, еден ден по завршувањето на изборите се носи решение за распоредување на 40% од кадарот кој го работеше најуспешниот ИПАРД-2 во регионот, каде што има 85% искористеност, најдобро од сите земји, истакна Николовски.
Наместо да откочиме и да ги ослободиме работите, се прават грешки во оваа нервоза, за да се заглават уште повеќе процедурите. Заедно со скратените износи за субвенции од 500 милиони денари и преполовената програма за рурален развој, се инвестициските мерки со укинатите програми за малите производители, но се форсираат големите компании. Со тоа што нема исплата на субвенции со месеци и нема аванс на исплата, сериозно ќе биде доведен доходот на земјоделците и нивната спремност за нова реколта. Со ова, мерките се креираат за големите фарми или една–две винарии преку програмите во владина процедура и одлуки на Собранието, каде што се гледа дека се форсираат големите компании, а треба да се гордееме на четири илјади мали производители и на постојана поддршка на малите земјоделци, а не на пет–шест големи компании, порача пратеникот на СДСМ Љупчо Николовски во обраќање пред собраниската комисија за финансирање и буџет.

