Македонија
Скопски сликички
Лична библиотека
Пишува: Јелена ЛУЖИНАПред дваесетина-и-нешто години, кога ќерка ми започнала интензивно да го запознава Скопје, настојувајќи притоа да му се доближи на некој свој начин (ама и – поважно – да ги разбере причините поради кои нејзината мајка успева толку искрено да се идентификува со апсолутно “нестандарната” приказна на овој град), честопати повторувала две цврсти визуелни импресии. Прва: дека Скопје најубаво (или најдобро?) изгледа кога се гледа од високо. Да речеме, од Нерези. И втора, дека Скопје е најшармантно кога се гледа “од дистанца”. Имено, од оние стари фотографии, чиишто меки ведути (со Камениот мост, Калето, џамиите, Чаршијата…) и не можат а да не поттикнуваат носталгични чувства. Ќерка ми, која во меѓувреме зачекори во онаа сериозна животна доба што се нарекува средна (поради што, се разбира, мајка ì, во истото меѓувреме, мораше сериозно да остаре!), живее во еден од оние преубави, високо урбанизирани а (сепак!) силно носталгични италијански градови, во кои историјата и нејзиното паметење го условуваат севкупниот живот. Дури и сечиј чекор. Не мислам само на чекорењето на секој патник-намерник (таканаречен случаен турист), туку и на секој од постојаните жители кои, далдисани по секојдневната им работа, бргу се движат низ улиците. Сепак, колку и да се тие “свикнати” на опкружувањето што меѓусебно го споделуваат, свеста за “историчноста” на нивниот град и на неговиот специфичен гениус лоци, постојано “лебдее” над нивните животи. Збогатувајќи ги на секој чекор.Им се случува ли нешто слично и на жителите на денешново Скопје? Како тие го доживуваат напластеното “минато” на својот град? Го познаваат ли, воопшто, тоа минато? Умеат ли да го почитуваат, ама и соодветно да се “инспирираат” од него, “престорувајќи” го во концепт на сопственото живеење? Каде се крие автентичниот гениус лоци на ова денешно Скопје, кое – за жал – како да не остава впечаток на град што умее соодветно да се носи со сопственото паметење, интимно и колективно? Писателот Данило Коцевски е еден од оние што решиле – одамна, многу одамна –постојано да ги потсетуваат скопјаните на тоа богато, убаво и носталгично минато на нивниот град. На традицијата што градот го профилирала како особено, прилично “нестандарно” место за живеење. На некогашниот негов животец што – ѕиркан од височина или “од дистанца” – како да се гледа некако помек, поубав и побогат од овој наш. Поради ваквата упорност на потсетување на делчињата (иверките, фрагментите) од таканаречената меморија на градот, Коцевски одамна го нарекле “хроничар на Скопје”. Нè има многу коишто, веќе со децении, ги препрочитуваме неговите мали прикаски посветени на деталите од живеалицата на “некогашното Скопје”, кои тој пасионирано ги собира, запишува и ги објавува не само по весниците и по списанијата, ами – на времето – и во некои популарни телевизиски емисии, снимани во оние години кога Македонската телевизија сериозно ја почитуваше и ја негуваше документарната продукција. Книгата Чај од јужните мориња е уште една меморабилија во таа долга интермедијална низа што неколкумина автори, меѓу нив и Коцевски, настојуваат да ја додржуваат во живот, свесни за нејзината исклучителна културна важност. Таа е составена (“прераскажана”) од 56 “мали наративи”, во кои, во едноставен и непретенциозен веристички/репортерски манир, простосрдечно се раскажуваат анегдотите преку кои се тематизираат носталгичните епизоди “од оние дни”. Сите тие се автентични (“документарни”), ама и поетични до коска. Испишани со силна доза на носталгија, чијашто топлина неминовно “преминува” и на читателот.Не знам каде – освен во книгата на Коцевски – денес можете “на брзинка” да ги дознаете шармантните детали за Камениот мост. Или за Елвија Челебија. Или за некои “поегзотични” топоси од Старата чаршија – на пример, за некогашниот нејзин Резил сокак, метафора за проституцијата. Или за старите пајтони, за калдрмата, за првите фудбалски натпревари, за прочуените кафеани Маргер и Кермес, за “најубавата саат-кула во царството”, за одамна заборавените плажи на Вардар, за легендарниот скопски градоначалник Јосиф Михајловиќ кому му должиме многу повеќе отколку што можеме да претпоставиме (ама, чинам, не се сетивме некоја од денешниве улици да ги именуваме по него!)… Некои од најсентименталните епизоди Коцевски им ги посветува на нештата кои битно го одредиле и неговиот сопствен живот: првите скопски кина, старото корзо, скопските боеми, циркусот, веќе заборавените мајстори – кожари, свилари, филиграни, оружари/пушкари… – чиишто вештини, прочуени надалеку, карваните ги разнесуваа до Египет и до Индија… Книгата е збогатена со извесен број документарни фотографии. Макар што, знам колку е тешко да се дојде до фотографии од тие дамнешни времиња, жалам што Коцевски не успеал да ги собере и објави барем двојно повеќе.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Јавниот обвинител Љупчо Коцевски поднесе оставка
Републичкиот обвинител Љупчо Коцевски денеска поднесе неотповиклива оставка од функцијата.
Тој предмалку ја соопшти одлуката на прес-конференција во Обвинителството. Коцевскирече дека си заминува од функцијата гордо и со крената глава.
„Функцијата што ја вршев нешто помалку од две години ја извршував чесно и достоинствено, заминувам со гордо крената глава, но и со разочараност поради непочитување на принципите врз кои почива правната држава. Доказ за тоа е дека дури денес во 10 часот, на само еден час пред закажаниот почеток, ми беше доставена покана од Собранието да присуствувам на седницата за која ќе се раправа за мое разрешување. Предлогот за мое разрешување не ми е доставен и немам на што да се произнесам“, рече Коцевски.
Тој вели дека е јасно оти предлогот за негово разрешување не е заснован ниту на закон ниту на факти, туку претставува преседан со далекосежни последици врз независноста на Јавното обвинителство.
Македонија
ДЗР утврди неправилности во финансиското работење на АД „Државна лотарија“ и можни злоупотреби со паричните средства во готово
Со извршената ревизија во АД Државна лотарија за 2024 година, утврдени се сериозни неправилности кои се поврзани со нелогични и непостоечки трансакции, записи без соодветна финансиска документација или поткрепени со неверодостојни документи, поради што постои сомнеж за злоупотреба на парични средства, како и незаконско работење со благајната и платежните сметки, соопшти Државниот завод за ревизија.
Со извршената ревизија е утврдено дека во 2024 година, вкупно остварениот дневен пазар, по основ на продажба на лотариски и електронски игри на среќа кај 10 сопствени продажни места на друштвото, изнесува 46.039 илјади денари (746.970 евра), но истиот не бил редовно уплатуван на платежни сметки во деловните банки на друштвото, иако согласно законската регулатива правното лице е должно сите парични средства од дневниот пазар примени во готовина по било која основа да ги уплати најдоцна до следниот работен ден на својата платежна сметка.
Во текот на 2024 година друштвото само во два наврати извршило уплата на име “дневен пазар‘‘ и тоа: во април 2024 година уплатени се 36.364 илјади денари и на крајот на 2024 година уплатени се 15.427 илјади денари. При тоа, ревизорите утврдија дека овие уплати не се од примените парични средства во готово – „дневен пазар‘‘, туку претставуваат средства кои се подигнати како готовина од една и уплатени како дневен пазар на друга сметка на друштвото.
Државните ревизори, исто така, утврдиле дека директорот на Секторот за финансии и сметководство директно исплаќал аванси за мали добивки на дел од деловните соработници (околу 320 правни лица со договор за соработка) во износ од 13.971 илјади денари, без да го користи пропишаниот начин на исплата преку Мастер дилер.
За поголем дел од овие трансакции, во износ од 13.054 илјади денари, доставени се неуредни и невалидни документи или воопшто не се доставени документи, поради што постои несигурност во однос на вистинитоста на евидентираните настани.
„Постојат случаи во кои на деловните соработници, на ист ден им се извршени исплати на парични средства и преку благајна и преку Мастер дилер, без логично објаснување за причините и потребата од овој начин на дејствување. За евидентираните одливи (36.465 илјади денари) и приливи на парични средства (7.897 илјади денари) во готово, по основ на дадени и вратени аванси за исплата на мали добивки кај сопствените продажни места на друштвото, ревизорите утврдија дека поткрепувачката документација е спорна и неверодостојна“, се наведува во ревизорскиот извештај.
Во 2024 година, инстант лотаријата е застапена со 12 различни вида на инстант лозови со добивки во пари и предмети. Ревизорите истакнуваат дека евидентираниот износ на неисплатениот фонд на добивки за инстант лотарија во сметководството е за 63.294 илјади денари помал во однос на износот добиен според централниот on–line систем, што не е во согласност со правилата на играта, ја доведува во прашање можноста за исплата на идните добивки и го загрозува интегритетот на Државна лотарија.
Во текот на 2024 година во Државна лотарија евидентирани се трошоци за реклама, пропаганда, промоција и саеми во износ од 220.823 илјади денари, односно 3.582.811 евра. Во периодот од 2020 до 2024 година, овие трошоци бележат континуиран раст, односно во годината предмет на ревизија истите се 10 пати поголеми споредено со 2020 година.
Ревизорите утврдиле и други случаи во кои не е можно во целост да се потврди наменското и рационално користење на јавните средства за маркетинг активности. Според информацијата добиена од националната телевизија на која се емитувани забавните емисии, во текот на сезоните 2023/2024 и 2024/2025 година биле емитувани вкупно 70 емисии, додека 8 емисии за кои се исплатени вкупно 2.723 илјади денари, не се доставени до друштвото, поради што ревизорите не се увериле дека истите се продуцирани.
Утврдени се неправилности и во управувањето и користењето на објектите земени под закуп, нерационално користење на јавни средства за закуп, нивна реконструкција и реновирање, како и отсуство на сметководствена евиденција за вложувањата во туѓи средства.
Ревизорите во извештајот истакнуваат дека за деловната 2024 година раководното лице на друштвото склучило договори за дело за вршење на привремени работи со вкупно 195 лица, од кои 75 лица не доаѓале на работа и не извршувале работни задачи, а за истите незаконски и ненаменски исплатени се 14.911 илјади денари, односно 241.928 евра.
Неправилности и незаконитости се утврдени и кај трошоците за службени патувања во странство во вкупен износ од 6.041 илјади денари, при што за дел од нив исплатени се издатоци иако истите не биле реализирани (3.331 илјади денари) или биле исплатени без документација која го потврдува трошокот (2.710 илјади денари).
Во овие трошоци, според извештајот, се вклучени и трошоци за репрезентација, посета на културни институции, набавка на облека за лична потреба, сувенири и слично во вкупен износ од 3.092 илјади денари.
„Дел од трошоците за репрезентација се оправдани врз основа на неверодостојни документи. Слични неправилности се констатирани и кај трошоци за одржување на возила и набавка на гориво во износ од 985 илјади денари“, се наведува во извештајот.
Македонија
(Видео) Манасиевски: Никој не сака да биде во тимот на Заев и Филипче
„Никој не му се нафаќа на Филипче да му биде дел од тимот, затоа што со Зоран Заев ја држат СДС во заложништво поради нивните криминални бизниси и интереси. Јужноамериканските криминалци Пабло Ескобар и Густаво Гавириа, кај нас пресликани во Зоран Заев и Венко Филипче, ја држат во заложништво партијата која некогаш важеше за партија со кредибилитет и визија“, рече Валентин Манасиевски, член на ЦК на ВМРО-ДПМНЕ.
„Поради нивните бизнис интереси, ја уништија партијата, а чесните кадри во СДС не можат да дојдат до израз. Но, до израз можат да дојдат луѓе како Александар Трајановски, луѓе како Оливер Спасовски, Никола Спасов, мали Фрчко и Жерновски.
Лојални на Заев и Филипче се истите оние луѓе кои ја испокрадоа и продадоа државата. Ете на ова се сведе СДС.
Како може СДС да се реформира, кога се уште се поистоветуваат со аболициран криминалец и доктор кој наместо да спасува животи, тој сакаше да заработи на нивното здравје? Како СДС да се реформира, кога врвот на партијата им е вмешан во криминал? Како СДС да се реформира кога едните исти луѓе скоро 15 години ја узурпираа партијата и ја спаднаа на 120 илјади гласови?
Реформите во СДС треба да дојдат со оставка на Филипче, оградување и дистанцирање од Зоран Заев и воведување на нов кадар во партијата“, изјави Валентин Манасиевски, член на ЦК на ВМРО-ДПМНЕ.

