Свет
Алекс Салмонд: Мадрид прави маченици од лидерите на независност на Каталонија
Со казнувањето на деветтемина каталонски политичари на вкупно 100 години затвор за противдржавно дејствување поради ненасилен отпор, Мадрид ги направи маченици и си ја потпиша својата смртна казна, изјави поранешниот шкотски прв министер, Алекс Салмонд, за РТ.
„Пресудата на шпанскиот суд за деветтемина каталонски политичари на девет до 13 години затвор, секој за архаичниот прекршок противдржавно дејствување поради нивните мирни напори за постигнување независност, ќе биде ден на демократскиот срам за Шпанија. Уште полошо – за Шпанија, барем тоа е знак дека шпанската контрола врз покраината завршувa“, рече Салмонд, кој како прв министер го водеше шкотскиот референдум за независност во 2014 година.
Пресудите, според Салмонд, се недемократски, угнетувачки и тотално контрапродуктивни за шпанската влада затоа што сега политичарите за независност ќе постигнат статус на мачеништво.
„Ова е ден кога овие шпански судии всушност ја запечатија судбината на шпанската држава. Не верувам дека каталонската криза ќе заврши на поинаков начин, освен со независност на Каталонија“, објасни Салмонд.
Каталонците беа прогласени за виновни за противдржавно дејствување, но не и за бунт, најсериозно од обвиненијата со кои се соочија поради прогласувањето независност во 2017 година. Обидот за отцепување следува по референдумот, забранет од владата на Мадрид, на кој 90 отсто од Каталонците се изјаснија за независност и покрај големиот притисок врз оние 42 отсто што излегоа на гласање.

Жестоко критикувајќи го Мадрид за архаичната дефиниција на противдржавното делување како кривично дело, дури и во отсуство на насилство, Салмонд повика Владата да биде судена поради нејзините недемократски дејства и предвиде дека каталонските политичари ќе добијат правда во Европскиот суд на правдата во Стразбур, каде ќе ја обжалат пресудата.
„Кога избраните политичари користат неизбрани судии за казнување на други избрани политичари на вкупно 100 години за деветмина од нив, тогаш работите достигнале точка што не може да се одржи и не мислам дека шпанската држава ќе го преживее овој бес“, посочи Салмонд.
Зборовите на Салмонд се совпаѓаат со оние на лидерот на партијата на Каталонската Републиканска левица, Ориол Јункерас, кој доби најдолга затворска казна во групата – 13 години. По изрекувањето на казната, Јункерас рече дека независноста на Каталонија е поблизу од кога било.
Карлос Пуџдемон, поранешниот премиер на Каталонија кој го предводеше обидот за независност во 2017 година, објави твит во знак на солидарност од Белгија, каде што избега за да избегне апсење по бунтот, нарекувајќи ја пресудата злосторство.
Шпанија досега не успеа да ги убеди другите европски земји да ги екстрадираат Пучдемон и неговите колеги, каталонски политичари поборници за независност, но тоа не го спречи Врховниот суд да ја реактивира европската потерница за него по изрекувањето на казната во понеделникот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Мета ги деактивира профилите на лица под 16 години во Австралија
Австралиските тинејџери под 16 години наскоро ќе ги изгубат своите профили на Инстаграм, Фејсбук и Тредс откако Мета почна да им испраќа известувања за затворање на сметките. Овој потег доаѓа пред националната забрана за социјалните медиуми за оваа возрасна група, објавува Би-Би-Си.
Мета, сопственикот на платформите, им кажа на корисниците за кои верува дека се на возраст меѓу 13 и 15 години дека нивните сметки ќе бидат деактивирани од 4 декември. Самата забрана стапува на сила во Австралија на 10 декември, а опфаќа и други популарни платформи како што се Тикток Јутјуб, Икс и Редит.
Премиерот Ентони Албанес рече дека целта на она што го нарече водечка забрана во светот е да им се дозволи на децата да бидат деца. Иако Мета и другите технолошки компании се противат на мерката, тие потврдија дека ќе се придржуваат кон неа.
Австралискиот интернет регулатор проценува дека забраната ќе влијае на околу 150.000 корисници на Фејсбук и 350.000 корисници на Инстаграм на возраст од 13 до 15 години. Платформите кои нема да преземат „разумни чекори“ за блокирање на пристапот за лица под 16 години се соочуваат со казни до 50 милиони австралиски долари (25 милиони фунти).
„Иако работиме напорно за да ги отстраниме сите корисници за кои веруваме дека се под 16 години до 10 декември, усогласеноста ќе биде тековен и повеќеслоен процес“, изјави за Ројтерс Фајненшл Антигон Дејвис, потпретседател и глобален раководител на безбедноста во Мета.
Тинејџерите кои веруваат дека се доволно возрасни за да користат Инстаграм, Фејсбук и Тредс ќе можат да го оспорат ограничувањето. Мета им нуди можност да ја потврдат својата возраст со правење „видео селфи“ што ќе се користи за скенирање на нивното лице или со обезбедување возачка дозвола или друг документ за идентификација издаден од владата. Пред да им се затворат сметките, корисниците можат да ги преземаат и зачувуваат своите објави, видеа и пораки.
фото: принтскрин
Свет
Трамп признава дека му паднал рејтингот: „Падна, но кај паметните луѓе порасна“
Американскиот претседател Доналд Трамп направи нешто што ретко го прави денес – призна дека неговиот рејтинг во анкетите опаднал.
Притиснат од растечкото јавно незадоволство поради високите трошоци за живот и аферата Епштајн, Трамп зборуваше за тешкотиите што ги има со својата политичка база во инаку жив говор пред бизнис лидерите и функционерите од Саудиска Арабија.
Неговата поддршка падна на 38 проценти, најниска од враќањето на функцијата во јануари, според анкетата на Ројтерс/Ипсос објавена оваа недела.
„Мојот рејтинг во анкетите само се намали, но кај паметните луѓе многу се зголеми“, рече Трамп.
Несогласување со сојузниците околу имиграциската политика
Според него, неговиот углед опаднал кај конзервативните сојузници кои не се согласуваат со неговиот став дека се потребни квалификувани странски работници за развој на клучните индустрии во земјата.
„Секогаш прифаќам малку критики од мојот народ, луѓе кои ме сакаат и луѓе кои ги сакам. Понекогаш тие се апсолутно во право“, рече Трамп.
Некои конзервативци ја обвинуваат имиграцијата за одземање работни места од Американците, намалување на нивните плати и отежнување на нивната конкуренција во брзорастечките индустрии. Трамп, кој самиот е тврдокорен за имиграцијата, вели дека странските работници помагаат во обуката на американските работници за работни места во тие индустрии.
„Тие се неверојатни патриоти, но не разбираат дека нашите луѓе треба да бидат образовани“, рече Трамп за своите сојузници.
Помала поддршка кај испитаниците со високо образование
Анкетите на Ројтерс/Ипсос постојано покажуваат дека рејтингот на поддршка на Трамп е помал кај Американците со високо образование отколку кај оние без.
Во анкетата од оваа недела, само 33 проценти од испитаниците со високо образование го одобруваат работењето на Трамп, во споредба со 42 проценти од оние без.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Индонезиските власти евакуираа повеќе од 900 луѓе по ерупцијата на вулканот Семеру
Индонезиските власти евакуираа повеќе од 900 луѓе и им помогнаа на 170 алпинисти кои беа заглавени по ерупцијата на вулканот Семеру на островот Јава безбедно да се вратат, одржувајќи го највисокото ниво на тревога.
Опасноста останува висока
Откако Семеру еруптираше 10 пати во средата, исфрлајќи огромни облаци од пепел и исфрлајќи лава и камења дури 13 км по своите падини, официјалните лица изјавија дека опасноста останува висока.
The dramatic advance of a glowing pyroclastic flow from Mount Semeru was captured today by AfarTv’s live webcam.
📍East Java, Indonesia. pic.twitter.com/4GUIgsJoDZ
— Weather Monitor (@WeatherMonitors) November 19, 2025
Алпинистите беа заробени преку ноќ во камп покрај езерото во подножјето на вулканот, околу шест км од кратерот, но сега им се помага да се евакуираат, изјави Септи Вардани, службеник во Националниот парк Семеру.
„Сите алпинисти и нивните водичи се безбедни“, изјави Вардани за Ројтерс, додавајќи дека „ситуацијата е под контрола“.
Снимките од индонезиската вулканолошка агенција покажаа огромен облак од жешка пепел како се издига од кратерот и ги покрива падините на вулканот. Последната голема ерупција беше во декември 2021 година, кога загинаа најмалку 51 лице, а околните села беа покриени со пепел.
Вулканот Семеру, висок 3.676 метри, е еден од околу 130 активни вулкани во Индонезија. Земјата лежи на „Тихоокеанскиот огнен прстен“, високо сеизмички активна зона каде што се судираат тектонските плочи, создавајќи бројни земјотреси и вулкански ерупции.
Агенцијата за спасување на Источна Јава распореди десетици работници за да помогнат во евакуацијата, а 956 луѓе што живеат во близина на вулканот веќе се преместени во училишта, џамии и владини згради, изјави претставникот на агенцијата Прахиста Диан.
фото: принтскрин

