Европа
Борел: Проширувањето на ЕУ – геополитички императив
Проширувањето повторно е високо на агендата на ЕУ, но со неговото заживување, мора да се направат напори за реформирање на Унијата и нејзин начин при донесување на одлуките, бидејќи и проширената Унија мора да може да функционира, изјави високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност Жосеп Борел, пренесуваат медиумите во регионот.
Во авторскиот текст на веб-страницата на Европската служба за надворешни работи, тој посочува дека тоа може да се направи со стеснување на правилата за консензус во надворешната политика и во други области, за да може одлуките да се носат со квалификувано мнозинство.
Руската војна во Украина, како што истакнува, ја забрза историјата од многу перспективи, а создаде и дебата за европскиот поредок и принципите што го поткопуваат.
За многу земји, вклучително и Украина, ова е стратешки момент да ги изразат своите аспирации за пристапување во ЕУ, вели Борел, додавајќи дека во исто време земјите од Западен Балкан со право побарале нивниот пристапен процес да се оценува врз основа на заслуги.
Поминаа речиси 20 години откако ЕУ објави во Солун дека „иднината на Западен Балкан е во ЕУ“, па затоа е разбирливо одреденото нетрпение од нивна страна, наведува тој.
„Проширувањето на ЕУ со земји кои сакаат и можат да ги исполнат условите не е „услуга“ или отстапка. Тоа е наш стратешки интерес. Веродостојната политика на проширување е геостратешка инвестиција во мирот, стабилноста, безбедноста и економскиот раст низ цела Европа“, истакнува Борел.
Истовремено, со заживување на проширувањето на ЕУ мора да се задржи капацитетот на нејзиното дејствување, вели тој, нагласувајќи дека тоа е и геополитички императив.
Посочувајќи на поделеноста на членките на ЕУ во надворешната политика, Борел смета дека ЕУ треба да го преиспита процесот на одлучување.
Силата на системот на ЕУ отсекогаш некако несогласувањата ги претворала во договори. Во таа смисла, важно е дали одлуките се донесени едногласно или со квалификувано мнозинство, објаснува тој.
Војната во Украина ја нагласи потребата ЕУ да може да носи стратешки одлуки во реално време, вели тој, и потсетува дека многу лидери и граѓани на ЕУ апелираат да се откажат од неопходноста од консензус во надворешната политика.
„Сега проширувањето е цврсто вратено на агендата, не можеме повеќе да ги туркаме главите во песок пред прашањето како би функционирала ЕУ со, на пример, 35 членки“, вели тој.
„Постојат убедливи причини за влез на Западен Балкан, давајќи им статус на кандидат за Украина и Молдавија, а наскоро и на Грузија. Но, исто така е лудо да се направи нешто што не функционира 27 години да стане целосно нефункционално на 30 и повеќе години. Мораме да го намалиме Гордиевиот јазол“, рече тој.
Има многу проблеми во надворешната политика на ЕУ и отфрлањето на едногласноста не е решение за сите проблеми, но граѓаните бараат поефикасна акција, рече тој.
Борел укажува и на идејата за изградба на поширока европска политичка заедница, како што предложија претседателот на Франција, Емануел Макрон, и претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел.
„Овој поширок клуб може да ги обедини сите европски земји кои споделуваат демократски принципи и сакаат да создадат конкретни и флексибилни форми на соработка. Станува збор за идната организација на нашиот континент и како ние како ЕУ ќе се позиционираме по војната на Русија против Украина“, напишал тој.
Таквата заедница, вели Борел, би била комплементарна на проширувањето, а не нејзина замена.
Тој веднаш ќе им овозможи на кандидатите да учествуваат во различни политики на ЕУ, а може да вклучи и некои земји кои немаат потреба да се приклучат на Унијата, како Норвешка или Швајцарија или Обединетото Кралство, доколку сакаат, рече Борељ.
Темата е сложена, но идејата има свои предности и дебатата секако ќе продолжи, заклучува Борел.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Зеленски: Мировните преговори се многу блиску до вистински резултат
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека разговорите со САД и европските земји со цел да се стави крај на речиси четиригодишната војна со Русија се „многу блиску до вистински резултат“.
Украинските преговарачи, предводени од високиот функционер Рустем Умеров, заедно со претставници од Европа, одржаа серија состаноци со американски претставници, вклучително и во последните денови во Флорида.
Рускиот преговарач Кирил Дмитриев, претставник за инвестиции на претседателот Владимир Путин, исто така одржа одделни разговори со американски претставници во Флорида. И украинските и руските претставници изјавија дека нивните тимови се враќаат дома за да известат за исходот од разговорите.
„Се чини дека сè вредеше… И она што е важно тука е дека ова е дело и на нас (Украина) и на САД, што сугерира дека сме многу блиску до вистински резултат“, рече Зеленски на собир на украински дипломати.
Европа
Орбан: Колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија и дека мора да се направи сè за да се спречи тоа.
Тој ја испрати пораката во неделата за време на говорот во Сегед како дел од својата предизборна турнеја, каде што се соочува со силна опозиција пред претстојните избори прв пат по 15 години на власт, пренесува „Евроњуз“.
„Немојте да се залажувате: колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија. Затоа колапсот на Украина не е во интерес на Унгарија, но ние мора да направиме многу за да го спречиме“, им рече Орбан на своите поддржувачи фокусирајќи се на надворешната политика.
Тој го илустрира својот став со споредба: „Луѓето од село совршено добро разбираат дека вредноста на вашето парче земја е под влијание не само на состојбата на таа земја туку и на состојбата на соседното парче земја, како и на тоа кој живее таму“.
Клучен снабдувач со енергија
Орбан исто така истакна дека Украина зависи од Унгарија за 44 % од својата електрична енергија и 56 % од природниот гас што го троши. Тој додаде дека значителен дел од оваа енергија доаѓа од руски извори. Унгарските власти претходно ги наведоа овие бројки како одговор на критиките за блиските врски на Унгарија со Русија.
💥 “It’s not clear who attacked whom,” Hungarian PM Viktor Orbán said today at a presser on the Russia–Ukraine war, after an EU summit where he opposed any financial help for Ukraine. He’s escalating his rhetoric, for the first time openly questioning that Russia started the war. pic.twitter.com/liuQGa0Dsm
— Szabolcs Panyi (@panyiszabolcs) December 19, 2025
Еден ден претходно, унгарскиот премиер коментира за руската инвазија на Украина наведувајќи дека е „тешко да се каже кој кого нападнал“, што е спротивно на преовладувачкиот меѓународен став за војната.
Во својот говор во саботата тој исто така го повтори својот став дека обезбедувањето воена помош за Украина само го продолжува конфликтот и, според него, не им служи на интересите на Украина.
Европа
„Асошиетед прес“: Русија наводно развива ново оружје за уништување на сателитите „Старлинк“
Разузнавачките агенции на две членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива ново антисателитско оружје дизајнирано да ја нападне констелацијата „Старлинк“ на Илон Маск со деструктивни облаци од шрапнели во орбитата, со цел да ја ограничи западната вселенска супериорност, што ѝ помогна на Украина на бојното поле, објавува „Асошиетесд прес њуз“.
Според разузнавачките информации, во кои увид имал „Асошиетед прес“, таканареченото оружје со зонски ефект би се обидело да ги преплави орбитите на „Старлинк“ со стотици илјади топчиња со висока густина, потенцијално онеспособувајќи повеќе сателити одеднаш, но исто така ризикувајќи катастрофална колатерална штета на други орбитални системи.
Аналитичарите што не ги виделе извештаите изразуваат сомнеж дека таквото оружје би можело да функционира без да предизвика неконтролиран хаос во вселената за компаниите и земјите, вклучувајќи ги Русија и нејзиниот сојузник Кина, кои се потпираат на илјадници сателити во орбитата за комуникации, одбрана и други витални потреби.
Ваквите последици, вклучувајќи ги и ризиците за сопствените вселенски системи, би можеле да ја одвратат Москва од распоредување или користење такво оружје.
Сомнежи на експертите
„Не верувам во тоа. Навистина не верувам во тоа“, рече Викторија Самсон, експерт за вселенска безбедност во фондацијата Secure World. „Искрено, би била многу изненадена ако направат нешто такво“.
Сепак, командантот на вселенската дивизија на канадската војска, бригаден генерал Кристофер Хорнер, рече дека таквата руска работа не може да се исклучи во светлината на претходните американски обвинувања дека Русија исто така развива неселективно нуклеарно оружје базирано во вселената.
„Не можам да кажам дека сум свесен за таков систем. Но, тоа не е неверојатно“, рече тој. „Ако извештаите за систем на нуклеарно оружје се точни и ако се подготвени да го развијат и да одат до тој степен, тогаш не би бил шокиран ако нешто малку помало од тоа, но еднакво штетно, е во нивниот дофат на развој“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, не одговори на барањата за коментар. Русија претходно повика на напори на Обединетите нации за спречување поставување оружје во орбитата, а претседателот Владимир Путин рече дека Москва нема намера да постави нуклеарно оружје во вселената.
„Старлинк“ како клучна закана
Според разузнавачките информации, Русија го смета „Старлинк“ за особено сериозна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита беа клучни за опстанокот на Украина против руската инвазија, која сега е во четвртата година.
Украинските сили ја користат брзата интернет-услуга на „Старлинк“ за комуникации на бојното поле, таргетирање оружје и други цели како што прават и цивилите и владините претставници, каде што руските напади ги прекинаа комуникациите. Руските претставници постојано предупредуваат дека комерцијалните сателити што ѝ служат на украинската војска би можеле да бидат легитимни цели.

