Свет
Борел: Трамп на чело на САД не е крај на светот, туку почеток на нов, поинаков

Високиот претставник на ЕУ, Жозеп Борел, оцени дека изборот на Доналд Трамп за претседател на САД ќе има многу општествени, политички и геополитички последици, кои ќе го одбележат развојот на светот и за нашите внуци.
Борел во Европскиот парламент истакна дека доаѓањето на Трамп на чело на САД „не е крај на светот, туку почеток на нов, поинаков свет“.
„Мораме да се подготвиме за она што може да следува“, предвиде тој велејќи дека тоа мора да се направи „разумно, внимателно и без да се остави впечаток дека сме парализирани како елен во ноќта пред фаровите на автомобилот“.
Борел посочи дека партнерите во ЕУ мора да покажат дека не се ниту исплашени ниту поделени, но додаде дека реалноста покажува оти тие сигурно се бидејќи, како што додаде, победата на Трамп не била на ист начин добредојдена во сите главните градови на Унијата.
Според него, тоа ќе има последици за односите меѓу ЕУ и САД и објавувањето на американските царини од 10 отсто за европскиот увоз, како што истакна, несомнено ќе ја загрози конкурентноста на ЕУ, а многу повисоките давачки за кинеските производи потоа ќе ги пренасочат кинеските стоки во Европа.
Борел особено посочи дека Европа мора финансиски и индустриски да компензира за најавеното американско намалување на воената и економската поддршка за Киев.
Високиот претставник на ЕУ, кој изминативе денови беше во посета на Украина, рече дека воената ситуација таму не е лесна, има големи жртви на двете страни.
„Мораме да избегнеме дипломатско решение на конфликтот што ќе ја турне Украина настрана и ќе нѐ отстрани и нас“, рече тој.
„Договорот меѓу Соединетите Американски Држави на Трамп и Русија на Путин, заобиколувајќи ги Украина и Европската Унија, со цел да се запре војната и да се одложи за подоцнежни политички разговори, е она што Украина го отфрла, а ЕУ исто така мора да го отфрли“, додава тој, пренесува „Бета“.
Шефот на надворешната и безбедносната политика на ЕУ се осврна и на војната во Газа и рече дека со доаѓањето на Трамп во Белата куќа сигурно ќе има повеќе разбирање за експанзионистичките аспирации на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и помала безбедност за Палестинците.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.