Петина од украинската територија е под руска окупација, а голема карта која тоа подрачје го прикажува со црвена боја беше поставена во Овалната соба за време на разговорите на претседателот Доналд Трамп со Володимир Зеленски во понеделникот, пишува Би-Би-Си.

„Претпоставувам дека сите ја видовте картата“, рече Трамп за Fox News во вторникот. „Голем дел од територијата е заземен.“

Пораката на Белата куќа до Украина е јасна – таа земја е изгубена и време е да се разгледа територијален компромис со Владимир Путин, или како што некои го нарекоа, размена на територии.

Сепак, тимот на украинскиот претседател Зеленски на средбата донесе своја сопствена карта. Зеленски подоцна изјави дека за време на разговорот со Трамп „се борел со тоа што е на таа карта“, објаснувајќи „кој што контролира – не според гласини, туку во реалност“.

Иако Зеленски сметал дека успеал да исправи одредени погрешни перцепции, до вторникот гледиштето на Трамп останало непроменето. Било јасно, рече тој, дека руската сила е „очигледно многу помоќна“. На прашање за ставот на европските лидери околу размена на територии, рече: „Сега зборуваат за Донбас, но Донбас моментално… 79% е во сопственост и под контрола на Русија.“

Пред почетокот на војната во 2014 година, украинскиот рударски регион Донбас учествувал со околу 16% од економското производство на земјата. Путин наводно му рекол на Трамп дека ја сака целата област Донбас како дел од мировниот договор, што би му заштедило значителни ресурси.

Војна со бројки и проценти

Зеленски откри дека ги оспорил и процентите на картата на Белата куќа кои прикажувале руска контрола врз низа украински региони: 99% од Луганск, 76% од Доњецк, 73% од Запорожје и Херсон, 4% од Харков и 1% од Суми и Миколаев. Анализа на Американскиот институт за проучување на војната (ISW) дала слични бројки, а разликите можат да произлегуваат од различни методологии.

И покрај руските бројки, во утврдените градови Краматорск и Словјанск во Доњецкиот регион и понатаму живее голем број жители. Локалните власти наведуваат дека околу 242.000 луѓе живеат во области под украинска контрола во регионот, и ниту еден украински лидер не би разгледувал предавање на територии на Москва.

Состојбата на терен

Според картата што Зеленски му ја покажал на Трамп, Русија во изминатите 1000 дена успеала да окупира помалку од 1% од украинската територија. Украинската група DeepState наведува дека станува збор за 5.842 квадратни километри од ноември 2022. Иако Русија направила напредок во последните неколку месеци, пошироката линија на фронтот малку се поместила од почетокот на војната.

Одбранбениот аналитичар Конрад Муѕика истакнува дека руското напредување се забрзало на исток околу Купјанск и Кремина. Како причини ги наведува недостигот на украинска работна сила и зголемената руска употреба на дронови. „Гледаме многу повеќе пожари, а Украинците всушност не се во можност да распоредат доволно пожарникари за да ги изгаснат“, изјави тој за Би-Би-Си. Според него, Русија успева да регрутира 30–35 илјади војници месечно и, и покрај тешките загуби, гради големи резервни сили.

Две карти, две реалности

Сепак, брзите руски придобивки на исток не се пресликале на други подрачја. Обидот за руски пробив кај Добропоље во Доњецкиот регион минатата недела беше успешно одбиен. Според неодамнешната проценка на разузнавачката служба на Обединетото Кралство, на руските сили, врз основа на досегашното темпо на напредување во 2025 година, би им требале уште 4,4 години само за заземање на регионите Луганск, Доњецк, Запорожје и Херсон.

Токму тоа го објаснува сосема различното гледање на Трамп и Зеленски кога ги разгледуваат картите на фронтот долг 1200 км. И покрај разликите, Зеленски на крајот од разговорот му рекол на Трамп: „Ви благодарам за картата, патем, беше одлична. Размислувам како да си ја вратам територијата.“