Свет
Под Атлантскиот Океан откриен голем мистериозен резервоар со слатка вода

Нуачниците кои дупчат длабоко под Атлантскиот Океан покрај брегот на североисточниот дел на САД ова лето открија огромен, мистериозен резервоар на слатка вода. Нивното откритие би можело да има огромни импликации за светот кој се соочува со сè посериозна криза со водата, објавува CNN.
Мистерија позната со децении
Постоењето на слатка вода под Атлантикот е познато со децении, но во голема мера останало неистражено. Во текот на 1960-тите и 1970-тите, научните експедиции и компаниите кои дупчат за нафта на океанското дно повремено наидувале на слатка вода. Клучниот момент дојде во 2019 година, кога научниците од океанографскиот институт Вудс Хоул и Универзитетот Колумбија објавија „изненадувачко откритие“. Користејќи електромагнетни бранови, тие мапираа гигантски појас на слатка вода што се протега по должината на брегот од Масачусетс до Њу Џерси, а можеби и пошироко.
„Се чини дека е најголемата таква формација некогаш пронајдена во светот“, рекоа научниците во тоа време.
Откритието покрена големи прашања: Како водата стигнала таму? Колку е стара и дали се надополнува? И најважно од сè, дали таквите крајбрежни водоносни слоеви би можеле да станат нов извор на свежа вода за жедниот свет? За да најдат одговори, тим меѓународни научници, како дел од проектот Експедиција 501, одлучија директно да дупчат во водоносниот слој.
Во мај, тие испловија од Конектикат со брод опремен со дупчалка и поминаа три месеци на море. Тие истражуваа длабочини помеѓу околу 300 и 400 метри под морското дно на различни локации за да соберат примероци од седименти и вода.
Тие пронајдоа вода со содржина на сол значително пониска од морската вода, на нивото препорачано од американските и меѓународните агенции за вода за пиење. Примероците сега се испратени на лабораториско тестирање за да се утврди какви микроби содржат и колку би можеле да бидат безбедни за пиење. Друга мистерија е староста на водата. „Можеби е стара 200 години, може да биде стара 20.000 години“, рече Брендон Дуган, професор по геофизика на Училиштето за рудници во Колорадо и водач на експедицијата.
Присуството на помлада вода би сугерирало дека резервоарот се надополнува, додека постарата вода би укажувала дека станува збор за ограничен ресурс. Дуган рече дека треба да имаат одговори за околу шест месеци. Научниците, исто така, ќе спроведат тестови за да го утврдат потеклото на водата – дали доаѓа од топење на глечерите или од врнежи од дожд.
„Мислиме дека слатката вода стигнала таму пред илјадници години, кога нивото на морето било многу пониско, а континенталниот гребен бил изложен на копно“, објасни Холи Мајкл, професорка на Универзитетот во Делавер и членка на експедицијата.
Потенцијал за жеден свет
Водоносниот слој потврден од експедицијата изгледа огромен. Ерик Атијас, доцент на Универзитетот во Тексас, кој не бил вклучен во проектот, го нагласува неговото значење. Може да „содржи доволно слатка вода за да снабдува метропола со големина на Њујорк стотици години“, изјави тој за CNN, додавајќи дека тоа буди надежи дека може да „ги ублажи идните недостатоци за крајбрежното население“.
Речиси половина од светската популација живее во радиус од 100 километри од брегот, а многумина зависат од внатрешните водоносни слоеви, ресурси кои брзо се намалуваат поради прекумерното пумпање и влијанието на климатските промени.
„Крајбрежните водни ресурси ќе бидат под зголемен притисок во иднина“, рече Мајкл, принудувајќи ги заедниците да се свртат кон поскапи извори како што е десалинизацијата. Подводните водоносни слоеви би можеле да бидат алтернатива, но прво треба да се справат со голем број предизвици. Екстракцијата и транспортот на вода до брегот би било енергетски интензивно и скапо. Исто така, постои прашањето кој би управувал со водата испумпана од федералните води.
Постои и технички предизвик за спречување на контаминација на слатката вода од околната солена вода. Користењето на подземните води од брегот „ќе биде скапо, а не бесконечно“, нагласи Мајкл. „Заштитата на слатката вода што ја имаме на копно е сè уште најдоброто нешто што можеме да го направиме. Секако, тоа не значи дека не треба да бараме алтернативни опции, затоа се занимаваме со оваа наука.“
И покрај сето тоа, Дуган е оптимист, проценувајќи дека ќе поминат околу 10 години пред да можат да се искористат подводните водоносни слоеви. Доказите сугерираат дека слични резерви постојат на секој континент. „Можеме да го земеме она што го научивме во овој мал дел од Нова Англија и да почнеме да размислуваме како тоа се применува во други области“, заклучи тој.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Израелскиот претседател: Нема сомнение дека Трамп заслужува Нобелова награда за мир за ова

Израел и Хамас се согласија за првата фаза од планот на американскиот претседател Доналд Трамп за Газа, договор за прекин на огнот и размена на заложници, што би можел да го отвори патот за крај на крвавата двегодишна војна на Блискиот Исток.
Само еден ден по втората годишнина од нападот на милитантите на Хамас што го предизвика разорниот напад на Израел врз Газа, индиректните разговори во Египет резултираа со договор за почетната фаза од рамката од 20 точки на Трамп за воспоставување мир во палестинската енклава. Според извори, договорот би можел да биде потпишан во Египет уште во четврток.
Израелскиот претседател нагласи дека Трамп заслужува Нобелова награда за мир.
„Ова е утро на историски и клучни вести. Целосно го поддржувам постигнатиот договор во Египет. Изразувам благодарност до премиерот Нетанјаху, преговарачкиот тим, медијаторите и сите што учествуваа во овој важен напор.
Сакам да му упатам најдлабока благодарност на американскиот претседател Доналд Трамп за неговото извонредно водство во обезбедувањето на ослободувањето на заложниците, завршувањето на војната и создавањето надеж за нова реалност на Блискиот Исток. Нема сомнение дека тој заслужува Нобелова награда за мир за ова. Доколку нè посети во наредните денови, ќе биде пречекан со големо почитување, наклонетост и благодарност од страна на израелскиот народ.
Овој договор ќе донесе неописливо олеснување на семејствата што не спиеле 733 дена.
Договорот дава можност за закрепнување, лекување и отворање нов хоризонт на надеж за нашиот регион.
Време е да им оддадеме почит на хероите меѓу нас – нашите синови и ќерки кои храбро се бореа за да ги вратат заложниците дома, ожалостените семејства, ранетите по тело и дух и сите оние кои платија неподнослива цена за овој историски момент.
„И тие ќе се вратат од земјата на непријателот… и децата ќе се вратат во своите граници.Со Божја помош.
Am Yisrael Chai – Да живее израелскиот народ“, напиша Херцог на X.
This is a morning of historic and momentous news.
I give my full support for the agreement reached in Egypt. I express my thanks to Prime Minister @Netanyahu and the negotiating team, the mediators, and all those involved in this vital effort.
I wish to extend my deepest…
— יצחק הרצוג Isaac Herzog (@Isaac_Herzog) October 9, 2025
Свет
Светските лидери му се заблагодаруваат на Трамп за договорот меѓу Хамас и Израел

Светските лидери го поздравија договорот за прекин на огнот меѓу Израел и Хамас, објавен од американскиот претседател Доналд Трамп.
Еве како реагираа:
Велика Британија
„Ова е момент на длабоко олеснување што ќе се почувствува низ целиот свет, но особено за заложниците, нивните семејства и цивилното население во Газа, кои издржаа незамисливо страдање во последните две години“, рече премиерот Кир Стармер, според Британската асоцијација за печат.
Канада
„Му честитам на американскиот претседател Доналд Трамп за неговото клучно лидерство и им се заблагодарувам на Катар, Египет и Турција за нивната неуморна работа во поддршка на преговорите“, напиша премиерот Марк Карни на платформата X. „Олеснување е да се знае дека заложниците наскоро ќе бидат повторно обединети со своите семејства.“
Индија
Премиерот Нарендра Моди, според „Ројтерс“, изјави дека се надева дека ослободувањето на заложниците и зголемувањето на хуманитарната помош ќе им донесат олеснување на луѓето од Газа и ќе го отворат патот за траен мир.
Пакистан
„Објавувањето на договор што ќе го прекине геноцидот во Газа е историска можност за постигнување траен мир на Блискиот Исток“, објави премиерот Шехбаз Шариф на X.
Австралија
„По повеќе од две години конфликт, држење заложници и ужасна загуба на цивилни животи, ова е многу потребен чекор кон мирот“, се вели во заедничката изјава на премиерот Ентони Албанезе и министерката за надворешни работи Пени Вонг. „Ги повикуваме сите страни да ги почитуваат условите на планот“.
Нов Зеланд
Објавата на претседателот Трамп… е пресвртница во конфликтот што одзеде премногу животи“, напиша премиерот Кристофер Луксон на X. „Нов Зеланд ја поздравува веста и се надева дека таа ќе биде основа за трајно решение во кое идните генерации Израелци и Палестинци ќе можат да живеат во мир и безбедност“.
Аргентина
Претседателот Хавиер Миел му честиташе на својот американски колега, нарекувајќи го договорот историски и извонреден придонес кон светскиот мир, напиша тој на X.
Фото: ЕПА
Свет
Израел и Хамас се согласија за прекин на огнот во Газа

Израел и Хамас се согласија за првата фаза од планот на американскиот претседател Доналд Трамп за Газа, договор за прекин на огнот и размена на заложници, што би можело да го отвори патот за крај на крвавата двегодишна војна на Блискиот Исток.
Само еден ден по втората годишнина од нападот на милитантите на Хамас што го предизвика разорниот напад на Израел врз Газа, индиректните разговори во Египет резултираа со договор за почетната фаза од рамката од 20 точки на Трамп за мир во палестинската енклава.
Изворите велат дека договорот би можел да биде потпишан во Египет уште денес.
Палестинската група Хамас утрово објави дека ја прифатила првата фаза од планот за прекин на огнот во Газа изразувајќи благодарност за напорите на Трамп, како и за напорите на Турција, Катар и Египет, објави Анадолу.
„Хамас објавува дека е постигнат договор што предвидува крај на војната во Газа, повлекување на окупаторските сили, испорака на хуманитарна помош и размена на затвореници“, се вели во соопштение објавено на Телеграм.
Во соопштението се додава: „Ги цениме многу напорите на нашите браќа посредници од Катар, Египет и Турција. Исто така, ги поздравуваме напорите на американскиот претседател Доналд Трамп, чија цел е конечно да се стави крај на војната и целосно да се повлечат израелските окупациски сили од Појасот Газа.“
Соопштението на Хамас дојде кратко откако Трамп потврди дека Израел и Хамас ја потпишале првата фаза од договорот за Газа, предложен од САД.