Шефовите на дипломатија на ЕУ в четврток ќе бидат информирани за серијата обиди за саботажа и нарушување на воздушниот простор, за кои соседите на Русија тврдат дека претставуваат многу опасна фаза на ескалација што може да ги загрози цивилите.

Литванскиот министер Кестутис Будрис предупреди дека станува збор за „жешка фаза на ескалација“. Неговите коментари доаѓаат откако Полска утврди дека експлозијата што оштети железнички линии на истокот на земјата била саботажа поддржана од Кремљ. Варшава соопшти дека бил користен воен експлозив C-4, а осомничените двајца украински државјани поврзани со Русија побегнале во Белорусија.

Будрис рече дека ова не е изолиран случај – во Европа се пријавуваат сомнителни дронови, а десетици инциденти се истражуваат како можни обиди за дестабилизација. Тинк-тенкот Globsec пресметал дека од јануари до јули се случиле повеќе од 110 саботажи во Европа, главно во Полска и Франција.

Шефицата на европската дипломатија Каја Калас порача дека „Русија нè тестира и се обидува да посее страв“. Италија, Литванија и други земји побараа посилна реакција од ЕУ. Министрите в четврток ќе разговараат за нов пакет санкции против Русија и за мерки за одвраќање на Белорусија од хибридни напади.

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави денес дека преговорите во Истанбул претставуваат важна пресвртница во постигнувањето мир во руско-украинскиот конфликт и порача дека процесот мора повторно да се активира.

„Веруваме дека би било корисно повторно да се активира истанбулскиот процес со посеопфатна содржина што ќе се занимава со акутните проблеми. Очекуваме сите наши партнери кои сакаат да го запрат крвопролевањето во регионот да покажат конструктивен пристап кон истанбулскиот процес. Веруваме дека истанбулските преговори претставуваат важна пресвртница во напорите за дипломатско решение во време кога разорните последици од војната сè повеќе се продлабочуваат“, изјави Ердоган на заедничката прес-конференција со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Анкара, пренесе ТРТ Хабер.

Според него, продолжувањето на преговорите во Истанбул со посеопфатен и попрагматичен пристап би можело да придонесе за пронаоѓање патишта кон мир во Украина.

Ердоган потсети на хуманитарните резултати од трите рунди преговори што беа одржани во Истанбул и нагласи дека Турција е подготвена да разговара со Русија за предлози кои би можеле да го забрзаат прекинот на огнот и да го отворат патот за праведен и траен мир.

САД му сигнализираа на претседателот Володимир Зеленски дека Украина мора да ја прифати американската нацрт-рамка за завршување на војната со Русија, потврдија денес за Ројтерс две лица запознаени со ситуацијата. Според истите извори, предлогот предвидува Киев да се откаже од дел од својата територија и дел од своето оружје.

Соговорниците, кои побараа анонимност поради чувствителноста на темата, рекоа дека предлогот, меѓу другото, вклучува намалување на големината на вооружените сили на Украина. Според нив, Вашингтон сака Киев да ги прифати главните точки од предлогот.

Според сите извештаи, ова се барања кон Украина што би претставувале огромни отстапки за Москва. Ројтерс не пишува што САД му нудат на Киев за возврат.

Според „Фајненшл тајмс“, повикувајќи се на три извори директно запознаени со планот, нацртот бара Украина да го предаде остатокот од источниот регион Донбас, вклучувајќи ги и деловите што се уште се под контрола на Киев, и да ги преполови своите вооружени сили.

Планот, нагласуваат изворите, исто така бара од Украина да се откаже од одредени клучни видови оружје. Тој би вклучувал и постепено повлекување на американската воена помош, која досега беше клучна за одбраната на Украина, што би можело да ја остави земјата ранлива на идна руска агресија.

Според нацртот, не треба да има странски војници на украинска територија, а Киев повеќе нема да добива западно оружје со долг дострел што може да таргетира цели длабоко во Русија.

Планот, исто така, би предвидувал рускиот јазик да биде признаен како службен јазик во Украина и дека локалната гранка на Руската православна црква ќе добие официјален статус, што е во согласност со долгогодишните политички цели на Кремљ.

Трет извор од Русија, кој е запознаен со ситуацијата, рече: „Тоа не е план, туку мешавина од конкретни, практични предлози и добри намери“. „Дел од тоа за Украина е целосно неприфатливо“, додаде тој.

Украинските претставници кои го виделе документот веруваат дека нацртот практично се совпаѓа со максималистичките барања на Кремљ и дека би бил неприфатлив за Украина без сериозни промени.

Сепак, еден од изворите беше малку пооптимистичен и рече дека „Американците вршат притисок врз Москва јасно да каже што всушност очекува за да можат да започнат преговорите“.

За потсетување, Аксиос објави претходно денес дека администрацијата на Трамп тајно формулира нов план за прекин на војната во Украина во консултација со Русија. Станува збор за план од 28 точки инспириран од планот на американскиот претседател Доналд Трамп за прекин на огнот во Газа, објави новинската агенција. Слично на планот за Газа, предлогот би се состоел од „мир во Украина, безбедносни гаранции, безбедност во Европа и идни односи на САД со Русија и Украина“, според „Аксиос“.