Свет
САД го тргнаа Судан од списокот спонзори на тероризмот

Државниот секретар на САД, Мајк Помпео, потпиша известување дека се отстранува Судан од списокот државни спонзори на тероризмот, а одлуката стапува на сила од денеска, соопшти американската амбасада во Картум.
„Периодот на известување на Конгресот од 45 дена измина и државниот секретар потпиша известување во кое се вели дека отстранувањето на ознаката ‘спонзор на тероризмот’ од Судан стапува во сила од денес (14 декември) и ќе биде објавено во Федералниот регистар“, напиша амбасадата на својата страница на Фејсбук.
Кон крајот на октомври, американскиот претседател, Доналд Трамп, официјално го извести Конгресот дека неговата администрација ќе го тргне Судан од списокот на спонзори на тероризмот откако Картум им исплати 335 милиони долари на американските жртви на тероризам и на нивните семејства. Се верува дека отстранувањето е дел од тековната политика на САД за нормализирање на односите меѓу Израел и арапскиот свет. Во септември, Картум и Вашингтон постигнаа договор за ова прашање иако ниту една од официјалните страни не ја потврди врската помеѓу тргањето на Судан од црната листа и нормализирање на односите со Израел.
Африканската нација беше ставена на црната листа уште во 1993 година како речиси петгодишно засолниште на Осама бин Ладен во исто време кога водачот на терористичката група Ал Каеда беше вклучен во напади врз цели во САД. Четири години подоцна, Вашингтон воведе санкции против Картум со кои се ограничува можноста на суданските банки да работат со странски партнери.
Напредокот во односите меѓу САД и Судан беше постигнат во август 2019 година, кога новиот премиер Абдалах Хамдок најави почеток на преговори со Вашингтон за отстранување на Картум од црната листа. Подобрувањето на врските се случи откако Судан го основаше Суверениот совет, официјално распуштајќи го Преодниот воен совет, кој дојде на власт откако во април беше симнат од власт поранешниот претседател Омар Башир.
Во март 2020 година Централната банка на Судан соопшти дека САД ги информирале за укинување на сите економски ограничувања, освен неколку санкции поврзани со Дарфур. Кон крајот на октомври, Судан и Израел постигнаа договор за воспоставување на целосни дипломатски односи меѓу двете нации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) „Тие се мразат толку многу што не може да дишат“: Трамп инсистира дека тој е клучен за средба меѓу Путин и Зеленски

Американскиот претседател Доналд Трамп во неделата ја повтори својата подготвеност да воведе нови санкции врз Русија, но постави јасен услов – посилен одговор од европските земји и од сојузниците на НАТО. Во разговор со новинарите Трамп нагласи дека американските акции зависат од европските потези критикувајќи ги сојузниците за она што тој го смета за недоволен придонес кон заедничката безбедност, пишува „Киев пост“.
„Европа купува нафта од Русија. Не сакам тие да купуваат нафта“, нагласи Трамп. „А санкциите што ги воведуваат не се доволно строги. Јас сум подготвен да воведам санкции, но тие ќе мора да ги заострат своите санкции пропорционално на она што го правам јас“, додаде тој.
Оваа позиција, со која тој ја условува американската акција, е тема што се повторува во неговата политика. „Тие не си ја работат својата работа. НАТО мора да се обедини. Европа мора да се обедини“, рече тој додавајќи дека „не може да се очекува од нас да бидеме единствените што одат напред со полна пареа“.
🇺🇲🇺🇦🇷🇺 There is boundless hatred between Zelensky and Putin, they hate each other so much that they cannot talk, — Trump
Trump stated that the next stage of negotiations regarding the war in Ukraine should be a trilateral summit.
See the latest updates with us: @NSTRIKE1231 pic.twitter.com/oGnfg2iID4
— Visioner (@visionergeo) September 15, 2025
„Омразата меѓу Зеленски и Путин е несфатлива“
Трамп исто така се осврна на можноста за директна средба меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и рускиот претседател Владимир Путин. Запрашан за перспективите за мировни преговори, тој рече дека омразата меѓу двајцата лидери е несфатлива.
„Тие се мразат толку многу што не може да дишат“, рече тој инсистирајќи дека тој е клучот за нивно зближување. „Мислам дека ќе морам да зборувам за сè“.
Иако состанокот сè уште не е потврден, Трамп рече дека ќе се одржат разговори.
„Ќе има разговори. Без разлика дали ќе го наречете самит или само собир, не е важно, но веројатно ќе морам да се вклучам. Тие не се способни да разговараат едни со други“.
Трамп ја нарекува Русија агресор
Во своето обраќање Трамп конкретно го истакна човечкиот данок од војната наведувајќи бројки за жртви. „Речиси 8.000 млади војници загинаа оваа недела меѓу двете земји… всушност, неделава 8.017 загинаа во оваа војна“.
Иако претходно се двоумеше, овој пат не се двоумеше да ја нарече Русија агресор. „Знаете, кога сте агресор, губите повеќе. Не знам дали го знаете тоа, но во војна, кога сте агресор, обично губите повеќе“.
Тој заврши со забелешката: „Зошто? Тие се Руси. Тие не се американски војници, но сепак се човечки суштества. Тие се души и сакам да ги запрам“.
FINALLY!!! Trump admits that russia is ‘aggressor’ 👇🏻 pic.twitter.com/c8VBU6SNTL
— Alex Raufoglu (@ralakbar) September 15, 2025
Коментарите на Трамп предизвикаа остри критики во Капитол Хил. Конгресменот Адам Смит, врвен демократ во Комитетот за вооружени сили, понуди сосема поинаков став.
Појавувајќи се на „Фокс њуз сандеј“, Смит рече дека трговската војна со Кина е одвоено прашање од конфликтот во Украина. „Не мислам дека царините за Кина ќе направат значајна разлика во конфликтот во Русија“, рече тој. Тој ја нагласи потребата од единство меѓу Соединетите Американски Држави и нивните сојузници од НАТО во поддршка на Украина и рече дека Трамп „треба да биде појасен дека Путин ја почна оваа војна. Ова е војната на Русија во Украина“.
Смит ги отфрли тврдењата на Москва за легитимни безбедносни загрижености како оправдување за инвазијата. „Русија нема легитимни безбедносни загрижености што би ги принудиле да ја нападнат Украина. Тие ја почнаа оваа војна. Тие мора да ја завршат“, рече тој.
И покрај неговите смели изјави, односот на Трамп со Русија останува извор на контроверзии. Критичарите често го обвинуваат дека бил премногу мек кон Москва за време на неговото претседателствување, а неговите закани за санкции честопати не се материјализираа.
Неговите најнови коментари ја разгореа дебатата за најефикасниот начин за управување со конфликтот. Додека еден републикански помошник во Конгресот тврди дека фокусот на Трамп на жртвите одразува желба за брзо завршување на борбите, критичарите како Смит ја истакнуваат недоследноста во неговиот пристап. Засега патот до решение останува неизвесен, како и мировните преговори за кои Трамп тврди дека сам може да посредува.
фото: принтскрин
Свет
Американските авиокомпании суспендираа вработени поради објави за убиството на Чарли Кирк

Водечките американски авиокомпании „Делта ерлајнс“, „Американ ерлајнс“ и „Јунајтед ерлајнс“ потврдија дека суспендирале неколку свои вработени поради несоодветни објави на социјалните мрежи поврзани со убиството на конзервативниот активист Чарли Кирк минатата недела, пишува Си-ен-ен.
Реакција на „Делта“
Извршниот директор на „Делта“, Ед Бастијан, во интерно писмо објасни дека дознале за објави на вработен што „далеку ги надминуваат границите на здрава, пристојна дискусија“. Тој додаде: „Овие објави на социјалните мрежи се во остра спротивност со нашите вредности и нашата политика на социјалните мрежи, а овие вработени се суспендирани во исчекување на истрагата“.
„Американ“ и „Јунајтед“ го следат примерот
„Американ ерлајнс“ во соопштението изјави дека вработените што објавиле содржина „што промовира такво насилство на социјалните мрежи се веднаш отстранети од работа“. „Јунајтед ерлајнс“ постапи слично потврдувајќи ги суспензиите и нагласувајќи во соопштението: „Јасно им кажавме на нашите клиенти и на вработените дека постои нулта толеранција за политички мотивирано насилство или каков било обид да се оправда“.
Притисок од администрацијата
Овие одлуки следуваа по притисокот од администрацијата на Трамп да го санкционира секој „што е фатен како слави атентат“. Министерот за транспорт, Шон Дафи, објави на социјалната мрежа „Икс“ во саботата: „Ова однесување е одвратно и тие треба да бидат отпуштени. Секоја компанија одговорна за безбедноста на патниците не може да толерира такво однесување“.
фото: принтскрин
Свет
Украина остана без клучните комуникации на бојното поле

„Старлинк“, сателитската интернет-мрежа во сопственост на Илон Маск, вчера доживеа глобален прекин, потврди компанијата на својата официјална веб-страница.
Сè уште не е потврдено дека „Старлинк“ е целосно вратен во употреба во Украина
Прекинот ги погоди корисниците во светот и беше особено сериозен во Украина, каде што „Старлинк“ ги одржува болниците, училиштата и воените единици на фронтот поврзани.
„’Старлинк“ повторно е паднат на целата фронтовска линија“, напиша украинскиот командант за борба со беспилотни летала Роберт (Мадијар) Бровди на „Телеграм“.
Речиси еден час подоцна тој објави дека врската постепено се враќа, иако „Старлинк“ сè уште не потврди целосно враќање на услугата.
Десетици илјади проблеми пријавени во целиот свет
Downdetector, платформа што ги следи прекините на интернет-услугите, регистрира десетици илјади пријави за проблеми од корисници во светот. Компанијата соопшти дека ја истражува причината за прекинот. Ова е втор голем прекин на услугата во последните месеци.
„Старлинк“ замени голем дел од уништената комуникациска инфраструктура во Украина и продолжува да обезбедува поврзување и за цивилите и за војската. Од почетокот на руската инвазија во 2022 година Киев доби повеќе од 50.000 терминали на „Старлинк“, од кои речиси 30.000 беа обезбедени од Полска.
Во јули 2023 година „Ројтерс“ објави дека Маск привремено го оневозможил покривањето над областа Херсон за време на украинската контраофанзива во 2022 година, што иницира прашања за зависноста на критичната инфраструктура од одлуките на приватна компанија.
фото: принтскрин