Свет
Асад првпат поврзан со можно користење хемиско оружје
Меѓународните иследници првпат изјавија дека сметаат дека сирискиот претседател Башар ал-Асад и неговиот брат се одговорни за користење хемиско оружје во сирискиот конфликт, се наведува во документот во кој увид имал Reuters, кој доаѓа речиси две години по извештајот предаден во Обединетите нации и предавањето на сите залихи од вакво оружје и агенси од страна на сириската влада на меѓународните набљудувачи од Организацијата за забрана на хемиското оружје (OPCW) на коишто им беше овозможена детална инспекција на сите капаците и складишта на армијата.
Листата којашто ја видел Reuters, но уште не е објавена, се заснова на комбинација од наводни докази кои во Сирија ги собрале ОН и OPCW, а особено на информации од западните и разузнавачките земји од регионот кои всушност ги поддржуваат бунтовниците против владата на претседателот Асад. Изворот на Reuters барал да остане анонимен „поради чувствителноста на темата“.
Информациите се појавуваат во периодот кога во Сирија главно се почитува прекинот на огнот постигнат на 30-ти декември под покровителство на Русија и Турција, како вовед во мировните преговори за политичката транзиција на земјата меѓу сириската вооружена опозиција и сириската влада кои треба да започнат кон крајот на јануари во казахстанската престолнина Астана.
Заедничката истрага на ОН и OPCW попрано идентификуваше само воени единици, и не ги именуваше командантите и функционерите како виновните за наводното недозволеното војување.
Сириската влада во текот на истрагата понуди докази дека хемиските реагенси употребени крај главниот град Дамаск ги користеле бунтовници, на коишто им ги доставила тајната служба на сунитска монархија од регионот, а ги набавила од западноевропски компании. Целта на ваквите инциденти и вести за наводни хемиски напади, според Дамаск, била да се вовлечат западните земји, во прв ред САД, во сирискиот конфликт на страна на сунитските сили кои сакаат да го соборат претседателот Башар ал-Асад, почнувајќи од март 2011 година.
Сега била наводно изработена листа од поединци кои иследниците ги поврзуваат со низата напади со хлор меѓу 2014 и 2015 година, а неа се претседателот Асад, неговиот брат Махер и други високи функционери, со што се тврди дека наредбите за користење на токсично оружје дошле од самиот политички врв, тврди за Reuters извор запознаен со истрагата. Но не се споменува за користењето на биолошкото оружје од страна на бунтовниците и екстремните исламистички групи кои на почетокот од бунтот пред шест години успеаја да заземат големи територии од Сирија, вклучително и воени складишта, воени аеродроми и гарнизони.
Претставници на семејството Асад не биле наводно достапни за коментар за Reuters, но функционер на сириската влада изјавил дека обвинувањата дека владините сили наводно користеле хемиско оружје „немаат упориште во вистината“. Асад и сириската влада повеќепати ги отфрлаше тврдењата дека користеле оружје за масовно оружје против својот народ. Изворот на Reuters истакнал дека повеќето споменати напади се изведени од страна на Исламската држава и сириските бунтовници.
Истрагата на ОН и OPCW, позната како Заедничките истражен механизам, го предводи група од три независни експерти и група технички и административен кадар на кои владата во Дамаск и дозволи престој и инспекција на сириска територија која е под нејзина контрола. Ги покрена Советот за безбедност на ОН, во согласност со Русија, која инаку е воен сојузник на Башар ал-Асад, за да се утврдат поединци и организации одговорни за хемиските напади во Сирија.
Сепак, челничката на Заедничкиот механизам, Вирџинија Гамба негира дека постои каков и да е список со осомничени поединци.
„Утврдувањето на личности сега не се разгледува“, изјавила Гамба за Reutes.
Според текстот од наводниот извештат кој го наведува Reuters се наоѓале 15 имиња „кои треба да се истражат врзано со употребата на хемиско оружје од страна на Вооружените сили на Сириската Арапска Република меѓу 2014 и 2015-та“. Но не се изнесени поединости за улогите кои посочените наводно ги имале во тоа.
Списокот е поделен во три дела. Во првиот под наслов „Внатрешниот круг на претседателот“ се наведени шест лица вклучително и Асад, неговиот брат Махер Асад кој командува со елитната 4-та оклопна дивизија, министерот за одбрана и шефот на воената разузнавачка служба. Во вториот дел се наведени имињата на шефот на воздухопловните сили и на четворица команданти на воздухопловните дивизии. Во третиот дек се наведуваат имињата на двајца полковници и четворица генерал-мајори.
Хармиш Бретон-Гордон, независен стручњак за биолошко и хемиско оружје кој ја набљудува во ситуација во Сирија, тврди дека списокот всушност ја претставува воената командна одговорност, но не изнесува оцена за тоа дали навистина и кој користел хемиско оружје во Сирија.
„Одлуките се носат на највисоко ниво, па потоа се делегираат подолу… Поради тоа, првата употреба (на оружјето) треба да го авторизира Асад“, вели експертот кој е поранешен командант на британските и НАТО дивизиите за одбрана од хемиско и биолошко оружје кој чест ја посетува Сирија.
Сирија се придружи на Меѓународната конвенција за хемиското оружје по договорот со САД и Русија, по нападот за кој Западот тврди дека се убиен со сарин стотици цивили в Источна Гута крај Дамаск во август 2013 година, кое до почетокот на декември беше под контрола на екстремните исламисти, вклучително и Исламската држава. Сириската влада неколкупати докажуваше дека од позициите каде биле ракетирани бунтовничките населби немало сириска армија. Потоа владата се согласи да ги предаде 1.300 тони отровни реагенси, и да ја укине својата програма за развој на хемиско оружје, а предавањето на резервите и демонтирањето на постројките го надгледуваше меѓународна комисија за супервизија.
Употребата на хемиско оружје е забранета со меѓународното право и претставува воено злосторство. Иако конкретната истрага нема правосудни овластувања, какво и да е именување на осомничените може да доведе до нивен кривичен прогон. Сирија не е членка на Меѓународниот кривичен суд, но евентуални воени злосторства на нејзини функционери пред судот може да ги даде Советот за безбедност. Меѓутоа, поради моменталните големи тензии меѓу Западот и Русија, малку е веројатно дека тоа може да се стори. За осуда на сириските функционери би била потребна резолуција на Советот за безбедност на ОН, каде што Москва поддржана од Пекинг веќе вложуваше вето на неколку резолуции кои за сирискиот конфликт го обвинуваа само Асад и бараа интервенција како во Либија во 2011 година./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Кремљ ја коментира вербалната војна Трамп – Маск
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека се сомнева дека контроверзноста меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и милијардерот Илон Маск ќе има какво било влијание врз решавањето на украинската криза.
Зборувајќи на прес-конференција во Москва, Песков одби да коментира за вербалните судири меѓу Трамп и Маск, опишувајќи ги како „внатрешна работа на Соединетите Американски Држави“.
„Претседателите на државите се истовремено вклучени во огромен број различни прашања, повеќе или помалку важни“, рече Песков, додавајќи дека „шефовите на државите имаат доволно време за сè“.
Тој, исто така, не се согласи со описот на војната во Украина од страна на Трамп како „детски борби“.
„За нас, ова е егзистенцијално прашање, прашање на нашите национални интереси, нашата безбедност, нашата иднина и иднината на нашите деца, иднината на нашата земја“, нагласи Песков.
Свет
Познат стартап пропаѓа: 700 Индијци се преправаа дека се вештачка интелигенција
Builder.ai, стартап со седиште во Лондон кој успеа да привлече глобални инвеститори и да достигне проценета вредност од 1,32 милијарди евра, банкротираше. Компанијата, поддржана од Microsoft и катарскиот суверен фонд за богатство Qatar Investment Authority, собра повеќе од 390 милиони евра од инвеститорите, пишува Windows Central.
Ветуваше дека ќе го револуционизира создавањето мобилни и веб апликации, правејќи го процесот „лесен како нарачување пица“.
Во центарот на тоа ветување беше виртуелен асистент наречен „Наташа“, кој требаше да користи напредни алгоритми на вештачка интелигенција за да изгради софтвер. Алатката, првично позната како Engineer.ai, беше лансирана во 2016 година. Со години, Builder.ai ја промовираше својата платформа како решение за вештачка интелигенција кое автономно дизајнира и програмира апликации со вртоглава брзина.
Сепак, како што откриваат извештаите и внатрешните истраги, реалноста беше драстично различна од тие амбициозни тврдења.
„Вештачката интелигенција“ всушност беа 700 програмери од Индија. Тие беа оние кои пишуваа код врз основа на барањата на клиентите, додека компанијата ја претстави таа човечка работа како резултат на напредни алгоритми за вештачка интелигенција.
Оваа измама не беше сосема непозната за некои блиски до компанијата. Уште во 2019 година, Wall Street Journal ги доведе во прашање тврдењата за вештачка интелигенција на Builder.ai, истакнувајќи ја нејзината голема зависност од човечки изведувачи. Неколку поранешни вработени ја опишаа компанијата како „сите инженери, без вештачка интелигенција“, истакнувајќи дека поголемиот дел од работата се извршува рачно во Индија.
Проблемите на Builder.ai не застанаа само на лажната вештачка интелигенција.
Внатрешната ревизија на почетокот на 2025 година откри сериозна финансиска манипулација, особено драстично преценување на приходите. Новиот извршен директор Манприт Ратија, кој ја презеде функцијата во февруари 2025 година откако основачот Сачин Дев Дугал поднесе оставка, го откри обемот на неправилностите. Компанијата ја намали својата проценка на приходите за 2024 година од 193 милиони евра на само 44 милиони евра, што е пад од 300%.
Блумберг откри дека Builder.ai наводно се вклучил во сомнителни финансиски практики со индискиот стартап VerSe, разменувајќи надуени фактури за вештачки да ги зголеми бројките на продажба помеѓу 2021 и 2024 година. VerSe силно ги негираше обвинувањата.
Кризата кулминираше во мај 2025 година кога еден од нејзините главни доверители, Viola Credit, заплени 32,5 милиони евра од сметките на Builder.ai откако стартапот не успеа да ги отплати своите кредити. Компанијата остана со само 4,4 милиони евра замрзнати средства, парализирајќи ги операциите во пет земји, вклучувајќи ги Велика Британија, САД, ОАЕ, Сингапур и Индија.
Builder.ai отпушти околу 1.000 вработени. Откривањето на технолошки измами и финансиски манипулации предизвика меѓународна истрага, вклучувајќи ја и канцеларијата на федералниот обвинител на САД, која побара финансиски извештаи и список на клиенти. Стартапот, исто така, остана со големи долгови кон своите технолошки партнери – 75 милиони долари кон Amazon и 26,4 милиони долари кон Microsoft за cloud услуги.
Во јавна изјава на LinkedIn, Builder.ai го призна својот неуспех.
„И покрај неуморните напори на нашиот сегашен тим и истражувањето на сите можни опции, компанијата не беше во можност да се опорави од историските предизвици и минатите одлуки кои значително ја оптоварија нејзината финансиска состојба.“
Компанијата поднесе барање за формална постапка за банкрот во сите земји каде што работи, вклучувајќи ги Индија, Велика Британија и САД.
Свет
(Видео) Снимки од рускиот напад врз Киев: Уништени згради и други објекти, илјадници цивили поминале часови во засолништа
Русија рано утрово започна масовен напад со беспилотни летала и ракети врз Киев и други делови од Украина. Се чини дека тоа е одмазда за историскиот украински воен напад врз руските воздухопловни бази претходно оваа недела.
Според украинскиот претседател, Володимир Зеленски, во нападите загинаа најмалку три лица, а 49 се повредени. Сите тројца загинати биле членови на државната служба за вонредни состојби на Украина.
Руското Министерство за одбрана потврди дека нападот бил одговор на она што го нарече „терористички акти на режимот во Киев“ и дека целите биле воени објекти. Во нападот биле користени „високопрецизни ракети со долг дострел од воздух, море и копно“, како и борбени беспилотни летала, соопшти Москва.
Нападот доаѓа само неколку дена откако Украина го изврши својот најголем напад со беспилотни летала врз четири руски воени бази, како дел од операцијата „Пајажина“. Според Киев, биле погодени околу 40 руски воени авиони, вклучувајќи 34 проценти од носачите на стратешки крстосувачки ракети.
Во операцијата, спроведена од безбедносната служба на СБУ, биле користени 117 беспилотни летала. Американските служби објавија дека биле погодени околу 20 авиони.
Зеленски рече дека во денешниот руски напад биле испукани повеќе од 40 ракети и повеќе од 400 дронови и предупреди дека бројот на жртви може да се зголеми.
Russia doesn`t change its stripes – another massive strike on cities and ordinary life. They targeted almost all of Ukraine – Volyn, Lviv, Ternopil, Kyiv, Sumy, Poltava, Khmelnytskyi, Cherkasy, and Chernihiv regions. Some of the missiles and drones were shot down. I thank our… pic.twitter.com/O1iemSp3s2
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) June 6, 2025
„Ова е моментот кога Америка, Европа и целиот свет можат заедно да ја запрат оваа војна со притисок врз Русија“, напиша Зеленски на платформата X.
Тој, исто така, додаде прикриена критика кон поранешниот американски претседател Доналд Трамп, кој се спротивставува на директниот притисок врз Москва:
„Ако некој не изврши притисок и ѝ даде на оваа војна повеќе време да одземе животи – тоа е соучесништво и одговорност. Мораме да дејствуваме решително“.
Киев беше во состојба на готовност за воздушни напади во текот на целото утро. Градоначалникот Виталиј Кличко рече дека четири лица се убиени во главниот град, а гранатирањето погодило станбени згради и го оштетило метро системот, предизвикувајќи прекини во сообраќајот.
Russia launched more than 400 drones and more than 40 missiles, including ballistic missiles, at Ukraine last night. The Russian attack killed 4 people and injured more than 40.
▪️ In Kyiv, 4 people were killed and 23 injured. Residential buildings, subway tracks, cars, and… https://t.co/fh60oMsTyv pic.twitter.com/XJoC59jyZB
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) June 6, 2025
Илјадници цивили поминале часови во засолништа додека противвоздушниот оган и карактеристичните звуци на дронови одекнувале над градот.
Нападите ги погодија и Харков, Суми и регионот Луганск. Во регионот Тернопол, регионалниот воен командант Вјачеслав Негода рече дека тоа е „најмасовниот воздушен напад врз регионот досега“. Градоначалникот на Тернопол, Игор Полишчук, рече дека пет лица се повредени, а училишта, домови и државна институција се оштетени.
Во градот Луцк, локалните власти соопштија дека пет лица се повредени во напад со 15 беспилотни летала и шест ракети.
Невреме во Скопје: паднати дрвја, поплавени улици, заглавени возила кај „Мавровка“
Поплавени улици, паднати дрвја и пречки во сообраќајот во Скопје по денешното силно невреме проследено со пороен дожд, град и...
(Видео) Снимки од рускиот напад врз Киев: Уништени згради и други објекти, илјадници цивили поминале часови во засолништа
Русија рано утрово започна масовен напад со беспилотни летала и ракети врз Киев и други делови од Украина. Се чини дека...
Уапсен малолетникот кој избоде маж пред џамија во Студеничани
МВР го расчисти вчерашниот обид за убиство што се случи пред џамија во скопско Студеничани и го уапси осомничениот 16-годишник....
Огромен објект никнува во Охридската чаршија, секој прави што сака, алармира Охрид СОС
Чаршијата во Охрид го губи својот лик. Иако е дел од Старото градско јадро, за кое важи посебен закон, односно...
СДСМ нема да му се извини на Љутков: „Сѐ што објавивме е вистина“
Од СДСМ велат дека нема да му се извинат на министерот за култура, Зоран Љутков, затоа што, како што велат...
Николоски: Позицијата на Македонија станува афирмирана во Европа
Дали Извештајот за Македонија ќе се усвои оваа недела и следната во Европскиот Парламент не менува ништо. Ова се историски...
Трамп назначи 22-годишен градинар за шеф на канцеларијата за спречување на тероризам
Американскиот претседател, Доналд Трамп, назначи 22-годишник за раководител на главниот центар за спречување на тероризам на Министерството за внатрешна безбедност....
Русија го нападна Киев со ракети и дронови, погодени воз и станбени згради
Русија изврши интензивен ракетен и беспилотен напад врз украинскиот главен град Киев, во текот на ноќта, при што загинаа четири лица,...
Незапаметена кавга меѓу двајца најмоќни луѓе во светот: Трамп и Маск „војуваа“ на социјалните мрежи
Само десет минути по почетокот на средбата со германскиот канцелар Фридрих Мерц, американскиот претседател Доналд Трамп беше прашан за сè...
Гужва на граничните премини Богородица и Дојран
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по суви коловози, информира АМСМ. Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од...
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп
Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на...
Арсовска до Елмази: Ќе ти објаснам уште еднаш ама читање до 4 одделение се учи
Градоначалничката на Град Скопје, Данела Арсовска, му одговори на Мухамед Елмази од Влен, дека Градот нема надлежност во Сарај. „Мухамед...
Мисајловски на состанок на НАТО во Брисел: Единството на Алијансата е на највисоко ниво
Mинистерот Владо Мисајловски заедно со министрите за одбрана на сојузничките земји денеска во седиштето на НАТО во Брисел учествуваше на...
За патувањето во Јапонија се потрошени 3.485.080 денари за билети, сместување и дневници, велат од ВМРО-ДПМНЕ
Во интерес на јавноста најостро реагираме на целосно шпекулативните информации и невистинити тврдења дека министерот за култура Зоран Љутков потрошил...
12 повредени од пожарот во Кочани се на лекување во болница, еден е во тешка состојба, рече Клековски
Сашо Клековски од ФЗО на денешната панел-дискусија, „Кочани е нашиот приоритет“, се осврна на ситуацијата во моментот во однос на...
(Видео) Кузеска: Власта организирано ги штити виновниците за трагедијата во Кочани
Христијан Мицкоски, Панче Тошковски и Коцевски и натаму ги штитат полициските службеници кои имаат директна вина за најголемата трагедија во...
„Шоферот го унапредил во службеник, вработена во кабинетот ја поставил за претседател на Управен во Опера и Балет, зошто на Љутков му се дозволува аздисување“, прашува СДСМ
„СДСМ денеска алармира за сериозни злоупотреби и скандалозно однесување во Министерството за култура и туризам, под раководство на Зоран Љутков....
Арсовска: Наредбите за девалвации и напади од штабот на ВМРО се спроведуваат
Наредбите за девалвации и напади од штабот на ВМРО се спроведуваат, објави на социјалните мрежи градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска....
СВР Скопје го расчисти убиството во обид од 1 јуни, поднесени кривични пријави против три лица
СВР Скопје – Единица за насилен криминал поднесе кривична пријава против Г.А.(33) од Скопје поради постоење основи на сомнение за...
Тројца осомничени за обид за убиство пред фитнес-клуб во Чаир
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против три лица за кои постои сомнение...
