Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.

Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.

Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.

Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.

Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.

За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.

Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.

И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека ќе отпатува во Истанбул на мировни преговори и дека е подготвен да се сретне директно со рускиот претседател Владимир Путин – доколку се појави. Во објава на социјалната мрежа, X му се заблагодари и на американскиот претседател Доналд Трамп за неговата поддршка на иницијативата за прекин на огнот и го покани лично да се придружи на состанокот.

„Тукушто ја слушнав изјавата на претседателот Трамп. Многу важни зборови“, напиша Зеленски, реагирајќи на денешната изјава на Трамп дека постои можност тој лично да отпатува во Истанбул, каде што треба да се одржи состанок меѓу украинската и руската страна.

„Го поддржав предлогот за целосен и безусловен прекин на огнот – доволно долго за да се создаде основа за дипломатија. Ние сме подготвени, од наша страна, да го одржиме прекинот на огнот“, објави Зеленски.

„Исто така, го поддржав претседателот Трамп во идејата за директни преговори со Путин. Отворено реков дека сум подготвен за средба. Ќе бидам во Турција. Се надевам дека Русите нема да се извлечат“, додаде украинскиот претседател.

Зеленски нагласи дека би им значело многу на Украинците доколку Трамп лично се придружи на разговорите: „Тоа е вистинската идеја. Можеме многу да промениме. Претседателот Ердоган навистина може да биде домаќин на состанок на највисоко ниво. Благодарам на сите што помагаат.“

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно денес изјави дека тој инсистирал состанокот да се одржи во Турција.

„Мислам дека од таа средба можат да произлезат добри работи“, рече Трамп, додавајќи: „Размислував да одлетам. Не знам каде ќе бидам во четврток, но постои можност ако мислам дека нешто може да се случи“.

Досега само Зеленски официјално го потврди своето учество. Рускиот претседател Владимир Путин сè уште јавно не изјавил дали ќе се појави. Кремљ претходно изјави дека не прифаќа ултиматуми, но не ја исклучи можноста за разговори во Истанбул.

Според неофицијални извори, Москва би можела да го испрати министерот за надворешни работи Сергеј Лавров, со што ќе се создаде впечаток за подготвеност за дијалог без директно присуство на Путин.

Половина милион луѓе во Појасот Газа се соочуваат со критичен ризик од глад што би можел да се појави до крајот на септември, предупреди денес глобалниот мониторинг за глад.

Нов извештај предупредува на значително влошување на ситуацијата од нивниот последен извештај во октомври, повторувајќи ги предупредувањата од меѓународните агенции дека во Појасот Газа се одвива катастрофа.

Извештајот предвидува дека 2,1 милиони луѓе во Појасот Газа, речиси целото население, веројатно ќе доживеат високо ниво на акутна несигурност во однос на храната до крајот на септември, а 469.500 на „катастрофални“ нивоа.

Израел го блокираше Појасот Газа на почетокот на март кога ја продолжи воената кампања против Хамас, прекршувајќи го примирјето. „ИПЦ постојано зборува за глад, глад никогаш не се случил поради напорите на Израел да достави поголема помош“, изјави денес портпаролот на израелската влада, Дејвид Менсер.

Менсер го повтори обвинувањето дека Хамас го предизвикал гладот ​​крадејќи помош наменета за цивилите и дека „создал хуманитарна криза“. Хамас ги негира овие обвинувања и го обвинува Израел дека го користи гладот ​​како оружје.

ИПЦ вели дека постои „висок ризик“ од глад во Појасот Газа помеѓу 11 мај и 30 септември, бидејќи Израел планира воени операции од големи размери, а хуманитарните агенции не се во можност да обезбедат основни стоки и услуги. Израелскиот претседател Исак Херцог денес ја повика меѓународната заедница да помогне со нов план за директно дистрибуирање на помошта до луѓето од Појасот Газа, без Хамас.

ИПЦ верува дека планот за помош на Израел за Појасот Газа не е доволен за да ги задоволи потребите на луѓето за храна, вода, засолниште и лекови. „Покрај тоа, механизмите за дистрибуција би можеле да создадат значителни пречки за пристап за големи делови од населението. Итна акција е од суштинско значење за да се спречат понатамошни смртни случаи, акутна неухранетост и глад.“

За да се прогласи глад, најмалку 20 проценти од населението мора да страда од екстремен недостиг на храна, едно од три деца мора да биде акутно неухрането, а две лица на 10.000 мора да умираат секој ден од глад или неухранетост и болести.

Според извештајот, од април 2025 до март 2026 година, се очекуваат речиси 71.000 случаи на акутна неухранетост, вклучувајќи 14.100 тешки случаи, кај деца на возраст од 6 до 59 месеци. Извештаите на IPC се резултат на соработка меѓу агенциите на ОН, невладините организации и други организации.

Извештајот „навистина покажува дека ситуацијата во Газа драматично се влошила во последните месеци“, изјави Бет Бечдол, заменик-директор на Организацијата за храна и земјоделство на ОН (ФАО). „Од 2 март, општата блокада навистина ја спречи испораката на основна хуманитарна помош, па дури и на други стоки“, рече таа.

МПК признава дека двомесечното примирје овозможило привремено олеснување на акутниот недостиг на храна и неухранетоста, но предупредува дека сегашната блокада ја променила ситуацијата. Според извештајот, 1,95 милиони луѓе, или 93 проценти од населението на Појасот Газа, живеат во услови на високо ниво на акутна несигурност во однос на храната, вклучувајќи 244.000 во најтешки или „катастрофални“ услови.