Нов автопат кој минува низ десетици илјади хектари заштитена амазонска прашума се гради за климатскиот самит COP30 во бразилскиот град Белем.

Според „Би-Би-Си“, целта е да се олесни сообраќајот до градот, кој ќе биде домаќин на повеќе од 50.000 луѓе, меѓу кои и светските лидери, на конференцијата во ноември.

Државната влада ги промовира одржливите карактеристики на автопатот, но некои локални жители и конзерватори се огорчени од влијанието врз животната средина. Амазон игра клучна улога во апсорпцијата на јаглеродот за светот и зачувувањето на биодиверзитетот, а многумина велат дека ова уништување на шумите е во спротивност со самата цел на климатскиот самит.

For the climate summit to be held in Brazil, trees were cut down to build a new four-lane highway in a protected area of the Amazon rainforest. pic.twitter.com/Mslv4Fs033

— wR (@WeReporter) March 12, 2025

Покрај делумно изградениот пат, бујна прашума се издига од двете страни – потсетување на она што некогаш било таму.

Багери и механизација го сечат шумското дно, поплочувајќи го мочурливото подрачје за да се создаде пат кој ќе минува низ заштитеното подрачје.

Клаудио Верекете живее на околу 200 метри од местото каде што ќе биде патот, јави „Би-Би-Си“. Некогаш заработувал со берење абобинки од дрвјата што некогаш го зафаќале тој простор.

„Се е уништено“, рече тој, покажувајќи кон расчистениот простор.

„Жетвата ни е веќе скратена. Веќе ги немаме тие приходи за да го издржуваме семејството“.

Тој вели дека не добил никаков надомест од државната власт и во моментов се потпира на своите заштеди. Тој е загрижен дека изградбата на овој пат ќе доведе до дополнително уништување на шумите во иднина, сега кога областа е подостапна за бизнисите.

„Нашиот страв е дека еден ден некој ќе дојде овде и ќе рече: „Еве малку пари, оваа област ни треба за да изградиме бензинска пумпа или складиште“. И тогаш ќе мора да заминеме.

So… anyone know why there is a roughly 10km straight line going through the Amazon Rainforest? 👀

Here are the coordinates:
1°35’33″S 66°50’53″W pic.twitter.com/tRCo9YRq2Y

— Jay Anderson (@TheProjectUnity) November 21, 2024

„Ние сме родени и израснати овде во заедницата. Каде ќе одиме?“

Неговата заедница нема да биде поврзана со патот.

„За нас што живееме покрај автопатот, нема да има корист. Ќе има корист за камионите што ќе поминат.

Според Би-Би-Си, автопатот ќе одвои две области на заштитени шуми, а научниците се загрижени дека ќе го фрагментира екосистемот и ќе го наруши движењето на дивиот свет.

Проф. Силвија Сардиња е ветеринар за диви животни и истражувач во Универзитетската болница за животни. Таа и нејзиниот тим рехабилитираат диви животни со повреди, најчесто предизвикани од луѓе или возила. Откако ќе се излечат, тие се пуштени назад во дивината – што, вели таа, ќе биде потешко со автопатот веднаш пред нивната врата.

„Од моментот кога ќе се исчистат шумите, има загуба. Ќе ја изгубиме областа за ослободување на овие животни назад во дивината, природната средина на овие видови“, рече таа.

„Копнените животни повеќе нема да можат да преминат на другата страна, со што се намалуваат површините каде што можат да живеат и да се размножуваат.

Бразилскиот претседател Луис Инасио Лула да Силва и министерката за животна средина Марина Силва велат дека ова ќе биде историски самит.

Претседателот вели дека состанокот ќе обезбеди можност да се фокусира на потребите на Амазонија, да се прикаже шумата на светот и да се претстави што направила федералната влада за да ја заштити. Но, проф. Сардиња вели дека иако овие разговори ќе се одржат „на многу високо ниво, меѓу деловните луѓе и владините претставници“, а оние што живеат таму „не се слушнати“.

Државната влада Пара ја изнесе идејата за овој автопат уште во 2012 година, но таа постојано беше отфрлана поради еколошки грижи.

Сега, голем број инфраструктурни проекти се оживеани или одобрени за да се подготви градот за самитот на COP.

Адлер Силвеира, државниот секретар за инфраструктура, го наведе автопатот како еден од 30-те проекти кои се во тек во градот за да се „подготви“ и „модернизира“ за „да можеме да имаме наследство за населението и што е уште поважно, да им служиме на луѓето за COP30 на најдобар можен начин“.

Говорејќи за Би-Би-Си, тој рече дека тоа е „одржлив автопат“ и „важна интервенција за мобилноста“.

Тој додаде дека ќе има премини за диви животни, велосипедски патеки и соларно осветлување. Се градат и нови хотели, а пристаништето се реконструира за да можат да се закотват бродовите за крстарење и да ги сместат посетителите.

Обвинителството на Босна и Херцеговина (БиХ) издаде наредба за приведување на претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик, премиерот на РС Радован Вишковиќ и претседателот на Народното собрание на РС, Ненад Стевандиќ, на сослушување.

Додик, Вишковиќ и Стевандиќ треба да бидат приведени од судската полиција со асистенција на која било полициска агенција, пишува „Кликс“. Обвинителството ги товари за сторено кривично дело нарушување на уставниот поредок.

Од прес-службата на Вишковиќ во РС потврдија дека добиле информации за налогот за апсење потпишан од државниот обвинител Ќазим Хасанспахиќ. Оваа наредба, наводно, била проследена до правосудната полиција, Министерството за внатрешни работи на РС и Државната агенција за истрага и заштита (СИПА), но од Обвинителството на БиХ нема коментар.

Додик, Вишковиќ и Стевандиќ не се јавија на претходните покани од Обвинителството на БиХ на распит. Доколку не бидат приведени, ќе биде издадена внатрешна потерница според која секоја полициска агенција во БиХ може да ги приведе, вклучително и Граничната полиција.

Доколку не се приведени ниту врз основа на внатрешна потерница, тогаш се распишува потерница од Интерпол, односно меѓународна.

Полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски потврди дека испораката на американската помош за Украина преку логистичкиот центар во Жешов-Јасионки е вратена на нивото пред краткиот прекин.

Сикорски зборуваше на прес-конференција заедно со украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха, кој отиде во Полска на враќање од Џеда.

Сибиха истакна дека Украина е „земјата која најмногу сака да стави крај на оваа војна и да постигне праведен, траен мир“. Тој додаде дека Украина е подготвена да формира преговарачки тим за да работи на патоказот кон прекин на огнот со Русија.

Синоќа, САД и Украина постигнаа договор за враќање на воената помош и размена на разузнавачки информации како дел од поширокиот мировен процес.

Во коментарите кои доаѓаат само неколку дена откако тој јавно се судри со американскиот државен секретар Марко Рубио и советникот на Трамп, Илон Маск, за „Старлинк“, сателитската интернет технологија на „Спејс Икс“, Сикорски додаде: „Старлинк сè уште работи“.