Свет
Две третини од смртните случаи поради топлина во Европа се должат на глобалното затоплување
Глобалното затоплување предизвикано од човекот e причина за две од три летни смртни случаи поради топлина во Европа, според анализата на истражувачите од Империјал колеџот во Лондон.
Од јуни до август, околу 24.400 луѓе починале поради топлината, од кои 16.500 случаи се припишуваат на дополнителна топлина предизвикана од емисиите на стакленички гасови, според брза анализа која сè уште не е испратена на преглед, објавува Гардијан.
Според студија спроведена од епидемиолози и климатолози во 854 големи градови, просечната температура во градовите е за 2,2 степени повисока поради климатските промени, што значително го зголеми бројот на смртни случаи од екстремна топлина.
Коавторката на извештајот и климатолог Фредерике Ото изјави дека причинско-последичната врска помеѓу согорувањето на фосилни горива и зголемувањето на температурите и зголемената смртност е неоспорна.
„Доколку не продолживме да согоруваме фосилни горива во текот на последните децении, повеќето од проценетите 24.400 луѓе во Европа немаше да умрат ова лето“, рече Ото.
Истражувачите откриле дека дополнителната топлина е одговорна за околу 68 проценти од проценетите смртни случаи од топлина, и дека постарите лица се најтешко погодени од екстремните температури – 85 проценти од оние што починале биле над 65 години, а 41 процент над 85 години.
Епидемиологот Гарифалос Константинудис, исто така еден од авторите на студијата, рече дека ризикот за јавното здравје од топлината продолжува да се потценува, и покрај опасностите.
„Никој не би очекувал некој да го ризикува својот живот работејќи во обилни дождови или ветрови со сила на ураган. Но, опасната топлина сè уште се третира премногу лежерно“, рече тој.
Европските градови се подобро подготвени да се справат со екстремна топлина отколку во 2003 година, кога екстремен топлотен бран уби 70.000 луѓе, но службите за итни случаи сè уште се борат со зголемувањето на температурите и стареењето на населението.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Мамдани објави водич за имигранти: „Вака треба да реагирате ако ве пресретне имиграционата“
Новиот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, објави видео на социјалните мрежи во кое ги објаснува правата на мигрантите кога се среќаваат со агенти на американската Служба за имиграција и царина (ICE).
Видеото беше објавено неколку дена откако федералните агенти извршија рација во Менхетен, предизвикувајќи протести во близина на Кинеската четврт.
Мамдани, кој ќе ја преземе функцијата градоначалник на 1 јануари, рече дека ќе заштити околу три милиони имигранти кои живеат во Њујорк. „Сите можеме да се спротивставиме на ICE ако ги знаеме нашите права“, рече тој.
Know your rights. Protect your neighbors.
New York is — and always will be — a city for all immigrants. pic.twitter.com/nuntRzgEwq
— Zohran Kwame Mamdani (@ZohranKMamdani) December 7, 2025
Објавувањето на видеото дава прв поглед на тоа како Мамдани планира да ги управува тензиите меѓу политиката на „град засолниште“ на Њујорк и федералните операции за имиграција на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Мамдани, кој ќе стане првиот муслимански градоначалник на Њујорк, освои 50,4 проценти од гласовите, победувајќи го поранешниот гувернер Ендру Куомо на демократските прелиминарни избори и општите избори. Трамп најави репресија врз градовите засолниште и се закани дека ќе ги задржи федералните средства од локалните самоуправи кои одбиваат да соработуваат со федералните органи за спроведување на имиграцијата.
Со оглед на тоа што ICE спроведува рации во неколку американски градови, упатствата на Мамдани би можеле да влијаат на однесувањето на милиони имигранти во Њујорк кога ќе се сретнат со федерални агенти.
Во видеото, Мамдани ги наведува клучните права на луѓето кои се среќаваат со агенти на ICE. Тој објасни дека луѓето имаат право да одбијат да разговараат со федералните агенти за имиграција, да ги снимаат без да им ја нарушуваат работата и да им забранат влез во приватни простори.
Според Мамдани, агентите на ICE не можат да влегуваат во домови, училишта или приватни простории на работни места без судска наредба потпишана од судија.
„ICE има законско право да ве лаже, но вие имате право да молчите. Ако ве приведат, секогаш можете да прашате: „Дали сум слободен да заминам?“ и да продолжите да прашувате додека не добиете одговор“, рече Мамдани во видеото.
Свет
Зеленски: Преговорите со Америка не се лесни
Разговорите со американските претставници за мировниот план за Украина беа конструктивни, но не и лесни, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски пред планираните консултации со европските лидери во наредните денови.
Во саботата, Зеленски разговараше со специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, а се очекува да се сретне и со француските, британските и германските лидери во Лондон денес. Планирани се понатамошни разговори во Брисел.
„Американските претставници ги знаат основните украински позиции“, рече Зеленски во своето вечерно обраќање. „Разговорот беше конструктивен, иако не и лесен“, додаде тој.
Трамп рече дека завршувањето на војната на Русија во Украина, која сега се приближува кон својата четврта година и е најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна, останува неговиот најтежок предизвик во надворешната политика.
И покрај посредништвото на САД и повремените контакти на високо ниво, напредокот во мировните преговори е бавен, а споровите околу безбедносните гаранции за Киев и статусот на територијата окупирана од Русија сè уште не се решени.
Москва вели дека е отворена за преговори и ги обвинува Киев и Западот за блокирање на мирот, додека Украина и нејзините сојузници велат дека Русија одолговлекува и користи дипломатија за да ги консолидира своите придобивки.
Европските лидери поддржаа постепен дипломатски процес за Украина, поврзан со долгорочни безбедносни гаранции и континуирана воена помош. Трамп, сепак, се фокусираше на постигнување брз договор и поделба на товарот, а дипломатите предупредуваат дека сите разговори остануваат кревки и ранливи на промените во политиката на САД, објавува „Ројтерс“.
Свет
Вода протече низ таванот на Лувр, оштетени стотици вредни предмети
Во познатиот музеј Лувр во Париз, се случи протекување на вода, а неколку стотици предмети од египетскиот дел беа оштетени. Инцидентот се случува само неколку недели откако дрската кражба на накит покрена прашања за безбедноста на музејот и застарената инфраструктура, објавува The Guardian.
Заменик-директорот на музејот, Франсис Штајнбок, потврди дека „помеѓу 300 и 400 дела“ биле погодени од протекувањето, откриено на 26 ноември. Како што објасни, станува збор за „египтолошки списанија“ и „научна документација“ што ја користат истражувачите.
Штајнбок нагласи дека оштетените предмети, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, биле „исклучително корисни“, но „во никој случај не се уникатни“. „Ниеден историски артефакт не беше засегнат од оваа штета“, рече тој. „Во оваа фаза, немаме непоправливи и дефинитивни загуби во овие колекции.“
Лувр објави внатрешна истрага, наведувајќи случајно отворен вентил во системот за греење и вентилација, што предизвикало истекување на вода низ таванот на крилото Молиен, каде што се чувале вредни документи.
Директорот на музејот додаде дека „целосно застарениот“ систем не функционирал со месеци и дека неговата замена не е закажана до септември 2026 година.
Инцидентот дополнително го привлече вниманието кон проблемите со инфраструктурата на музејот, кои почнаа гласно да се дискутираат по кражбата на накит од 102 милиони долари во октомври, кога банда ги украде вредните предмети сред бел ден за само седум минути.
„Оштетените дела ќе бидат сушени, испратени во книговезница за реставрација, а потоа вратени на полиците“, објави Штајнбок.
За да се финансираат потребните структурни подобрувања, Лувр, исто така, објави зголемување на цените на билетите кон крајот на ноември.
Зголемувањето од 45% значи дека туристите од надвор од ЕУ, вклучувајќи ги посетителите од САД, Велика Британија и Кина, ќе платат 32 евра за влез. Музејот очекува овој потег да ги зголеми годишните приходи за околу 23 милиони долари. Лувр, за потсетување, го посетиле 8,7 милиони луѓе во 2024 година, од кои 69% биле странски државјани.

