Свет
Европа ќе се откаже од американскиот долар во плаќањата за иранската нафта

Европската Унија планира плаќањата за купување нафта од Иран да ги врши во евра, со што ги елиминира трансакциите во американски долари, изјави дипломатски извор за „РИА новости“. Брисел е во судир со Вашингтон поради повлекувањето на САД од нуклеариот договор со Иран, кој беше постигнат за време на администрацијата на Барак Обама. Претседателот Доналд Трамп се заложи за повторно наметнување на санкциите против Исламската Република.
„Дојдов до информации дека ЕУ ќе се префрли од долари во евра за плаќање на суровата нафта од Иран“, изјави изворот за агенцијата.
Претходно неделава шефицата на ЕУ за надворешна политика, Федерика Могерини, рече дека министрите за надворешни работи на Велика Британија, Франција, Германија и на Иран се согласиле во следните неколку недели да изготват практични решенија како одговор на потегот на Вашингтон. Наводно, европскиот блок планира да ги одржи и да ги продлабочи економските врски со Иран, вклучително и во областа на нафтата и гасот. Могерини истакна дека страните треба заеднички да работат на укинување на санкциите како интегрален дел од историскиот нуклеарен договор.
„Не сме наивни и знаеме дека ќе биде тешко за сите страни“, изјави таа.
Иранскиот нуклеарен договор беше потпишан пред три години во Виена меѓу Техеран и групата П5 + 1 (Кина, Франција, Русија, Велика Британија, САД плус Германија). Со договорот се укинаа неколкудецениски меѓународни санкции во замена за прекинување на контроверзната нуклеарна програма на Иран. На 16 јануари 2016 година страните на договорот го објавија почетокот на неговото спроведување. Укинувањето на меѓународните санкции првпат по речиси четири децении му овозможи на Иран пристап до светските пазари. Оттогаш Техеран успеа значително да го зголеми својот извоз на сурова нафта.
Иранската економија ќе биде подготвена ако американскиот претседател Доналд Трамп одлучи да го напушти нуклеарниот договор посредуван во 2015 година, велат од Централната банка на земјата. Меѓутоа, нафтата е поврзана со американскиот долар на меѓународните пазари, што им отежнува на иранските партнери да вршат исплати за суровата нафта и нивно префрлање на Техеран.
Бидејќи доларот ја игра водечката улога на меѓународните финансиски пазари, повторното наметнување санкции би значело исклучување на Иран од глобалниот финансиски систем. Со тоа ќе ѝ се наштети на иранската економија, а европските фирми ќе изгубат огромен пазар на Блискиот Исток. Преминувањето во алтернативни валути за исплата им овозможува на двете страни да продолжат со тргување и покрај санкциите на САД.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Сириската влада и Курдите постигнаа договор за прекин на огнот

Сирискиот министер за одбрана Мурхаф Абу Касра и командантот на Сириските демократски сили (SDF) поддржани од САД, генерал Мазлум Абди, денес се согласија за сеопфатен прекин на огнот на сите фронтови во северна и североисточна Сирија.
Договорот стапува на сила веднаш, соопшти сириското Министерство за одбрана.
Неодамнешните судири меѓу двете страни фрлија сенка врз значајниот договор потпишан во март меѓу SDF предводени од Курдите и новата влада на Сирија предводена од исламистите за интегрирање на регионалните сили во државните институции.
Договорот има за цел да помогне во обединувањето на земјата растргната од 14 години граѓанска војна и да го отвори патот за курдските сили, кои држат четвртина од Сирија, да се спојат со Дамаск, заедно со регионалните курдски администрации.
Сирискиот претседател Ахмед ал-Шара се сретна во Дамаск со специјалниот претставник на САД за Сирија, Томас Барак, и началникот на Централната команда на САД, адмирал Бред Купер, соопшти сириското претседателство.
Разговорите, на кои присуствуваа сирискиот министер за надворешни работи, Асад ал-Шибани, министерот за одбрана, Абу Касра и шефот на разузнавањето, Хусеин ал-Саламех, се фокусираа на неодамнешните случувања во Сирија, поддршката на политичкиот процес и напорите за зајакнување на безбедноста и стабилноста.
Свет
Доделена Нобеловата награда за физика

Американските научници Џон Кларк, Мишел Деворе и Џон Мартинис ја освоија Нобеловата награда за физика за 2025 година за „експерименти што ја открија квантната физика во акција“, овозможувајќи развој на следната генерација дигитални технологии.
„Воодушевен сум. Секако, никогаш не ми падна на памет дека ова може да биде основа за Нобелова награда“, рече Кларк во на телефонска прес-конференција за да ја прослави Нобеловата награда.
„Зборувам на мобилен телефон и претпоставувам дека и вие зборувате, а една од основните причини зошто мобилниот телефон работи е целата оваа работа“, додаде Кларк.
„Овогодинешната Нобелова награда за физика обезбеди можности за развој на следната генерација квантна технологија, вклучувајќи квантна криптографија, квантни компјутери и квантни сензори“, се вели во соопштението на Комитетот за доделување на Нобеловата награда.
Квантните механички однесувања се добро проучени на ниво на неверојатно мали атомски и субатомски честички, но често се сметаат за бизарни и неинтуитивни во споредба со класичната физика и нејзините многу поголеми размери.
Квантната механика ѝ овозможува на честичката да се движи директно низ бариера користејќи процес наречен тунелирање. Штом се вклучени голем број честички, квантно-механичките ефекти обично стануваат занемарливи. Експериментите на лауреатот покажаа дека квантно-механичките својства можат да се конкретизираат на макроскопска скала.
Фото: ЕПА
Свет
Градоначалничка на германски град тешко повредена во напад со нож

Новоизбраната градоначалничка на германскиот град Хердек, социјалдемократката Ирис Шталцер, е тешко повредена во напад со нож, објавија германските медиуми.
Според полицијата, Шталцер претрпела повеќекратни убодни рани, а во градот во Северна Рајна-Вестфалија е во тек голема полициска операција, пишува германскиот „Шпигел“.
Деталите за нападот и идентитетот на сторителот засега се непознати.
Германскиот канцелар Фридрих Мерц изрази длабока загриженост, велејќи на платформата Икс дека се надева на целосно закрепнување на политичарката.
Педесет и седумгодишната Шталцер беше избрана за градоначалничка пред нешто помалку од две недели, освојувајќи 52,2 проценти од гласовите во вториот круг од изборите.
Фото: принтскрин