Свет
Забележани големи разлики во просечниот животен век во текот на втората година од Ковид-19
Драматична разлика во просечниот животен век на луѓето меѓу разни региони во светот се појавила во текот на втората година од пандемијата на коронавирусот, покажува студија, според која во Хрватска е забележано намалување на очекуваниот животен век за 11,6 месеци.
Истражувањата покажуваат дека повисоките стапки на вакцинација им помогнале на некои нации да закрепнат многу побргу од другите, објави АФП.
Бидејќи владите водеа разни статистички податоци за Ковид-19, научниците се обидоа да добијат појасна слика за вистинското влијание на пандемијата со мерење на вкупниот број годишни смртни случаи во земјите од сите причини и споредувајќи го со бројот пред пандемијата.
Минатата година, научниците од Леверхулм, центарот за демографска наука на Универзитетот во Оксфорд, рекоа дека во 2020 година пандемијата предизвика најголемо намалување на очекуваниот животен век од Втората светска војна. Но, во 2021 година се појавува ненадејна дивергенција, рече Риди Кашјап, професор по демографија на „Оксфорд“ и коавтор на најновата студија објавена во списанието Nature Human Behaviour.
„Некои земји почнуваат да покажуваат знаци на закрепнување“, а во други ситуацијата „се влошува, загубите се зголемуваат“, рече тој за АФП.
Научниците ги анализираа податоците за смртноста во 29 европски земји вклучувајќи САД и Чиле од 2015 година. Во многу западноевропски земји очекуваниот животен век се врати на нивоата пред пандемијата.
Франција, Белгија, Швајцарија и Шведска дури успеаја целосно да се вратат на бројката од 2019 година. Сепак, во Источна Европа очекуваниот животен век падна на ниво што не е забележано од распадот на Советскиот Сојуз, се вели во студијата.
Во Бугарија очекуваниот животен век се намали за 25 месеци во 2021 година откако падна за 18 месеци претходната година, што значи дека е намален повеќе од три и пол години од почетокот на пандемијата. Бугарија има најниска стапка на вакцинација во Европската Унија.
Според тоа, во 2021 година во Хрватска е забележано намалување на животниот век за 11,6 месеци, во однос на 9,4 месеци пред една година, а во Словенија има зголемување од 3,1 во 2021 година и намалување од 10,4 месеци претходната година.
„Бугарија, Чиле, Хрватска, Чешка, Естонија, Германија, Грција, Унгарија, Литванија, Полска и Словачка претрпеа значително поголеми дефицити во очекуваниот животен век во 2021 година отколку во 2020 година, што укажува на влошување на товарот на смртност за време на пандемијата“, се додава во студијата.
Истражувањето покажува дека Хрватска, Грција, Унгарија, Северна Ирска и Словачка речиси не забележале загуби на живот кај возрасната група од 40 до 59 години во 2020 година, но имаат значително зголемување на смртноста во истата група во 2021 година.
Земјите што имале поголем процент од населението целосно вакцинирано до октомври 2021 година имале помал пад на очекуваниот животен век, покажа студијата.
„Ова сугерира дека постои јасна врска“, рече Кашјап.
Возраста на луѓето што умираат од Ковид-19 исто така се префрли кон помладите луѓе, при што очекуваниот животен век над 80 се враќа во нормала на многу места.
Тоа е „делумно знак дека вакцините навистина ги штитат постарите лица“, рече Кашјап.
Во САД стапката на смртност кај луѓето над 80 години се врати на нивоата пред пандемијата, но стапките на смртност се зголемија за средовечните и помладите, што резултира со опаѓање на очекуваниот животен век во земјата за речиси три месеци.
Во групата на луѓе над 60 години, Словачка, Хрватска и Унгарија се издвојуваат како земји со изненадувачки висок дефицит во очекуваниот животен век со оглед на нивната стапка на вакцинација.
Јонас Шоли, коавтор на студијата од германскиот институт за демографски истражувања „Макс Планк“, рече дека земјите како „Шведска, Швајцарија, Белгија и Франција успеале да закрепнат на нивоата на очекуваниот животен век пред пандемијата бидејќи успеале да ги заштитат и старите и младите“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
(Видео) Хаос во Белград, одекнуваат топовски удари
Големи тензии се забележани вечерва пред Народното собрание во Белград, каде што голем број граѓани се собраа во поддршка на Дијана Хрка, мајката на трагично загинатиот Стефан Хрка, која утрово започна штрајк со глад.
Во исто време, во непосредна близина, во шаторска населба со прекар „Чациленд“, се собраа и поддржувачи на владата, а меѓу двете групи беше поставен силен кордон од полицијата за немири, пишува Нова.рс.
Како што објавија Нова.рс и Н1, пред зградата на Народното собрание одекнуваат топовски удари, а на улицата има голем број припадници на интервентната полиција кои се обидуваат да ги одвојат двата табора со кордон.
Počeli neredi pic.twitter.com/iWaqNQj6jc
— Luka Pesic (@LukaPes13010586) November 2, 2025
Ћацад кренула на народ. pic.twitter.com/7qkLEhzFWq
— Инжењер 🇷🇸 (@Ortodox_Serb) November 2, 2025
Povlače se ili regrupišu… pic.twitter.com/7ekWePriP4
— Momir Boskovic (@MBoskovic) November 2, 2025
Свет
Трамп: Кси Џинпинг е свесен за последиците од можна инвазија на Тајван
Американскиот претседател Доналд Трамп во интервју емитувано на Си-би-ес тврди дека неговиот кинески колега Кси Џинпинг ги разбира последиците од можна кинеска инвазија на Тајван, одбивајќи да одговори дали САД ќе го бранат островот во случај на напад.
„Ќе знаете ако тоа се случи, а тој го разбира одговорот на тоа прашање“, одговори Трамп во врска со интервенцијата на САД во случај на потенцијален воен напад од страна на Пекинг врз Тајван, додавајќи дека кинескиот лидер ги разбира последиците од таквата интервенција.
Пекинг тврди дека има суверенитет над островот, додека Вашингтон останува најголем застапник на неговата независност.
Сепак, само неколку дена претходно, Доналд Трамп изјави дека Тајван „дури и не бил споменат“ за време на неговата средба со Кси Џинпинг во Јужна Кореја во четврток. „На таа тема не беше дискутирано“, додаде тој. Во интервју во петок, кое се емитуваше во неделата на емисијата „60 минути“ на Си-Би-Ес, тој рече дека не може да „ги открие своите тајни“, велејќи дека е „во контакт со другата страна“.
Американскиот претседател, исто така, рече дека Кси Џинпинг и неговата делегација „отворено изјавиле“ дека „нема да преземат никакви мерки додека Трамп е претседател, бидејќи се свесни за последиците“.
Независноста на Тајван останува камен на сопнување меѓу Кина и САД, прашање што двајцата претседатели се чини дека го избегнуваа за време на нивниот последен состанок, фокусирајќи се наместо тоа на ублажување на трговската војна меѓу Вашингтон и Пекинг.
фото: принтскрин
Свет
Таткото на Маск: Советскиот Сојуз се извлече од „канџите на ѓаволот“
Советскиот Сојуз ја извлече гигантската земја од „канџите на ѓаволот“, изјави за руските медиуми таткото на американскиот бизнисмен Илон Маск, Ерол Маск.
„СССР беше обвинет за многу работи, но ако сакате да го знаете моето мислење – тие извлекоа огромна земја од канџите на ѓаволот и го создадоа ова модерно чудо што го имате денес. Мора да бидете објективни. Мислам дека сум во право. И затоа бев многу среќен кога ги слушнав моите соговорници во Русија како отворено зборуваат за советската ера. Бев многу горд што седев на Лениновата столица. Тоа не значи дека сум некој луд човек или нешто слично, како што би рекол остатокот од светот. Не. „Тие беа големи луѓе. Тие беа џинови“, рече тој, според Спутник.
Ерол Маск рече дека за време на престојот во Русија го посетил Казањ.
„Тоа е неверојатно место. Вреди да се види и чуе неговата историја“, истакна тој.
„Моите соговорници отворено разговараа со мене за советската ера. Мислев дека би претпочитале да молчат. Но не – тие отворено зборуваат за тоа што правеле во советско време. Пробав храна што беше популарна во советскиот период. Ми раскажаа за некои работи што ги откриле во тоа време. Потоа ми ги покажаа местата каде што студирале Ленин и Лав Толстој. Седев во фотелјата на Ленин каде што седел како момче – и бев многу горд на тоа“, рече таткото на Илон Маск.
Фото: принтскрин

