Свет
Заразна болест се шири во Европа: Унгарија и Словачка во вонредна состојба

Унгарија и Словачка сугерираа дека сегашните случаи на високозаразната болест шап и лигавка (ШПА) би можеле да бидат поврзани со биотероризам – без никакви научни докази што би го поткрепиле таквото тврдење.
Првиот случај на шап и лигавка во Унгарија по 50 години беше регистриран на почетокот на март на фарма за добиток во близина на границата со Словачка. Оттогаш вирусот е потврден кај добиток на уште три фарми во Унгарија и на шест фарми во Словачка. Поради оваа причина, надлежните служби итно почнаа со вакцинација на добитокот, со цел да се спречи понатамошно ширење пред евентуалното уништување на заразените грла.
Словачка прогласи вонредна состојба, воведе гранични контроли и формира кризен центар со поддршка на полицијата, армијата и пожарникарите – и на терен и од воздух.
Сепак, вирологот Јиржи Черни од Чешкиот универзитет за природни науки во Прага предупредува дека нема конкретни докази за тврдењата за намерно ширење на вирусот.
„Според моите сознанија, нема докази што укажуваат дека станува збор за биотерористички напад“, рече Черни.
„Ова не значи дека не треба да се разгледуваат сите можни сценарија, но тие мора темелно да се испитаат и да не се претпоставуваат без никаква основа“.
Болеста шап и лигавка е најстрашната што може да влијае на добитокот во светот. Иако ретко предизвикува смрт, многу е заразна за преживарите, како што се кравите, свињите, овците и козите. Предизвикува висока температура, губење на апетитот и болни плускавци во устата и на копитата, што обично бара евтаназија на цели стада. Во исто време, се воспоставуваат изолациски зони за да се спречи ширењето на инфекцијата.
Оваа болест има потенцијал сериозно да го загрози земјоделството. За време на епидемијата во Велика Британија во 2001 година земјата претрпе штета од над 15 милијарди евра, а повеќе од шест милиони животни беа убиени во тоа време со цел да се сузбие болеста.
Германија исто така пријави случај во јануари, но инфекцијата бргу беше ставена под контрола.
Черни истакнува дека најверојатно станува збор за случаен пренос на вирусот: „Вирусот може да се пренесе преку контаминирани обувки, облека, опрема, па дури и од пердуви на птици преселници. Слични случаи на ненамерно внесување на вирусот веќе се регистрирани во минатото.“
Сепак, шефот на кабинетот на унгарскиот премиер Виктор Орбан, Гергели Гуљас, беше првиот што отворено ја спомена можноста дека станува збор за биолошки напад.
„Во овој момент не можеме да исклучиме дека вирусот нема природно потекло и дека можеби имаме работа со вештачки создаден вирус“, рече Гуљас на прес-конференцијата. Тој додаде дека ова сомневање се темели на информации од странска лабораторија, но дека сè уште не се потврдени.
Гуљас истакна дека компетентните експерти треба да ги истражат сите можности, вклучително и намерен напад.
Еден ден подоцна, слична изјава даде и словачкиот министер за земјоделство, Ричард Такач, кој во интервју на „Јутјуб“ рече дека Словачка ја разгледува и можноста за биотероризам.
„И тука се поставуваат разни шпекулации и прашања. Европската комисија исто така ги поставува истите прашања“, рече Такач. „Можам да потврдам дека во официјалните документи по состаноците на европско ниво, биотероризмот се споменува како едно од можните сценарија. Дека некој можеби намерно го вовел вирусот. Истрагата е во тек.“
Европската комисија не сакаше да коментира за изјавата на Такач, но објави дека активно соработува со земјите членки за да се утврди потеклото на вирусот.
„Не можеме да коментираме. Комисијата интензивно работи со земјите членки за да го пронајде изворот на инфекцијата. Вирусот моментно се изолира и секвенционира во референтната лабораторија на ЕУ, што би можело да помогне да се расветли неговото потекло. Сè уште е рано за шпекулации“, изјави портпарол на Комисијата, пренесе „Политико“.
Во меѓувреме, неколку земји преземаат дополнителни мерки на претпазливост: Австрија и Чешка ги заострија граничните контроли, а Велика Британија го забрани увозот на месо и млечни производи од ЕУ во личен багаж.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Огномет на фестивал во Дизелдорф експлодирал во публиката – 19 повредени

Најмалку 19 лица се повредени, меѓу кои и едно дете, кога за време на традиционалниот огномет на фестивалот Рајнкирмис во Дизелдорф, едно пиротехничко средство експлодирало во публиката, соопштија локалните власти.
Четири лица се здобиле со тешки повреди, а најверојатно се работи за изгореници, пишува Билд.
Несреќата се случила синоќа, кога ракетата од огнометот „скршнала од патеката“ и експлодирала низокo над земја.
Еден од организаторите на фестивалот изјавил дека можно е да се превртела лансирната рампа, предизвикувајќи насочување на ракетите кон публиката.
Во моментот на експлозијата, на местото на настанот веќе биле присутни припадници на противпожарната служба, итната помош и полицијата, кои веднаш реагирале.
Саемот бил брзо затворен, а организаторите најавија дека ќе разгледаат дали огнометот ќе остане дел од фестивалската програма во иднина.
Полицијата спроведува истрага за причините на несреќата.
Свет
(Видео) Русија и Украина со жестоки меѓусебни напади изминатата вечер

Најмалку едно лице загина, а тројца беа повредени кога пожар зафати станбена зграда по рускиот напад со беспилотно летало врз Одеса синоќа.
– Непријателот изврши масовен напад врз Одеса со беспилотни летала. И покрај активната работа на нашите сили за воздушна одбрана, имаше штета на цивилната инфраструктура – изјави гувернерот на областа, Олех Кипер.
2⃣9⃣5⃣🏘️19.7.25 Odesapic.twitter.com/tEMdvZ4L52
— Hilado de MelóNafo 🇪🇸🇪🇺🇺🇦 (@hiladomelonafo) July 19, 2025
Државната служба за вонредни состојби објави дека како резултат на нападот, избувнал пожар од шестиот до деветтиот кат од деветкатната станбена зграда. Пожарот бил изгаснат од пожарникари заедно со волонтери.
Привремено сместување и помош беа обезбедени во локалната градинка, каде што беше формиран оперативниот штаб, изјави градоначалникот на Одеса, Хенадиј Труханов.
They drank tea, kissed goodnight, tucked the kids in.
Someone burned alive that night.This time it was an Odesa apartment — just a home.
This is our everyday life now.
While the world plans weekends, we count who won’t wake up tomorrow. pic.twitter.com/xHVBf6NeGq
— UAVoyager🇺🇦 (@NAFOvoyager) July 19, 2025
Од друга страна, украински беспилотни летала повторно ја нападнаа Москва. Градоначалникот Сергеј Собјанин, објави дека руските единици за воздушна одбрана пресретнале 13 дронови што летале кон Москва за помалку од два часа. Нема извештаи за жртви или материјална штета.
🦅💥 Massive attack on Moscow region at night! pic.twitter.com/2ePzW5qKRE
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) July 19, 2025
Повеќе од 50 возови се одложени, а железничкиот сообраќај е делумно запрен во Ростовскиот регион откако остатоци од беспилотно летало паднаа на пругата, соопштија Руските железници.
На патниците им е обезбедена вода, а во возовите што доцнат повеќе од четири часа, се обезбедуваат и оброци.
Во меѓувреме, инфраструктурата е проверена, а екипите почнаа со поправка на оштетената мрежа.
Свет
Полска забрани пушење на сите видови цигари на работно место

Од 5 јули годинава, Полска воведе целосна забрана за пушење на работното место, вклучително и електронски цигари – дури и оние без никотин.
Прекршувањето на оваа забрана се казнува со 500 злоти (околу 7 илјади денари), а на вработените им се заканува дисциплинска мерка, па дури и отказ. Пушењето е дозволено само во посебно означена и затворена просторија, доколку работодавачот самиот одлучи да ја обезбеди.
Новите прописи воведуваат дополнителни забрани: продажбата на електронски цигари и производи што содржат никотин на лица под 18 години сега е забранета. Рекламирањето на овие производи е исто така забрането, а од јануари 2026 година е забранета и нивната продажба преку интернет. Електронските цигари без никотин ќе мора да бидат означени како штетни, додека количината на никотин во производите ќе биде ограничена на 20 mg/g.
Со ова, Полска се приклучува кон редот на земји кои строго ја регулираат употребата на сите форми на тутун и електронски цигари, без оглед на содржината на никотин, не само на јавни места, туку и во работната средина.