Европа
Зеленски најави драстични промени: „Нема да сменам само една личност“
Веќе некое време се претпоставува дека украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе го разреши командантот на армијата Валериј Залужни. Инаку, Залужни во некои анкети е двојно попопуларен од претседателот.
Зеленски рече дека размислува за реконструкција на военото раководство во кое би биле вклучени неколку искусни офицери, пишува Гардијан.
„Прашањето е кој треба да ја води Украина. Зборувам за смена на неколку државни лидери, не само во армијата“, изјави тој. „За да ја добиеме војната, сите треба да се притиснеме во иста насока. Не смееме да се обесхрабруваме, мора да имаме добра, позитивна енергија, негативното мора да го оставиме дома“, коментира претседателот.
Расправиите меѓу претседателот и генералите се зголемија по неуспешната контраофанзива минатата година. Минатата недела украинските медиуми неколку пати објавија дека Залужни веќе е отпуштен, по што портпаролот на претседателот демантираше. Некои тврдат дека му била понудена друга позиција. Залужни ја стекна својата популарност преку успешната одбрана на Киев и операциите на југот и североистокот на земјата.
Украинската влада ја известила Белата куќа дека планира да го отстрани Залужни, изјавија за Ројтерс два извори запознаени со ова прашање.
Извор близок до канцеларијата на Зеленски рече дека двајцата, исто така, не се согласиле за нова воена мобилизација, при што претседателот се спротивставил на предлогот на Залужни да повика 500.000 нови војници. Изворот додава дека процесот за разрешување на Залужни од функцијата врховен командант на украинските вооружени сили во моментов е во мирување бидејќи официјалните лица размислуваат кој ќе го замени.
Друг информиран извор изјави дека Белата куќа не го искажала својот став за планираното отпуштање на Залужни.
„Би нагласил дека одговорот на Белата куќа беше дека тие ниту ја поддржуваат ниту се противат на нивната суверена одлука“, изјави анонимен извор за Ројтерс.
„Белата куќа изрази дека зависи од Украина да донесе сопствени суверени одлуки за нејзиниот персонал“, додаде тој.
„Вашингтон пост“ најпрвин објави дека Украина ја известила Белата куќа за планот да го замени Залужни. Американските власти и рекоа на Украина дека не се против промените, изјави извор близок до кабинетот на украинскиот претседател.
Шпекулациите за проблемите меѓу претседателот и врховниот командант првпат се појавија веднаш по руската инвазија во пролетта 2022 година, а се интензивираа во летото истата година. Причината наводно била политичката љубомора на претседателот или неговата околина – никој не знае со сигурност – за популарниот генерал. Тие сомнежи, меѓу другото, Зеленски се обиде да ги отфрли со објавување на заедничка фотографија со Залужни.
Гласините стивнаа. Но, во ноември 2023 година, разликите одеднаш станаа јавни. Потоа, во интервју и напис за британски Економист, Залужни најави премин кон рововски војни и призна дека контраофанзивата на украинската армија не успеала. Зеленски делумно му противречеше, велејќи дека нема стагнација на фронтот. Конфликтот стануваше се поочигледен.
Без консултација со врховниот командант, претседателот разреши неколку офицери и почна да комуницира со генералите покрај Залужни. Вториот, пак, ја критикуваше одлуката на претседателот да ги разреши сите воени комесари за мобилизација поради наводна корупција.
Тој се огради и од мобилизацијата на половина милион луѓе што ја најави претседателот, а која наводно ја барала армијата. Зеленски на прес-конференцијата на крајот на годината рече дека имал „работен однос“ со Залужни и посочи дека не му се допаѓаат коментарите на врховниот командант.
Засега не е јасно што го поттикна Зеленски да побара оставка од Залужни, но потегот не беше сосема изненадувачки. Имаше знаци дека тоа може да се случи долго време. Претставничката на претседателот на партијата Слуга на народот, Марјана Бешул, на крајот на ноември отворено побара оставка од Залужни, обвинувајќи го дека нема воен план за 2024 година.
Подоцна голема дебата во земјава предизвика најавата за нов закон за мобилизација. Првиот нацрт подоцна беше ревидиран. А потоа се случи соборувањето на рускиот воен транспортен авион Ил-76 недалеку од Белгород во Русија. Русија тврди дека авионот превезувал десетици украински воени затвореници наменети за размена, а авионот бил соборен од украинските сили. Претседателот Зеленски повика на меѓународна истрага за катастрофата.
50-годишниот Валериј Залужни потекнува од воено семејство. Тој е нетипичен на многу начини. Тој е првиот врховен командант на вооружените сили на Украина кој не учел во советските воени училишта, но дипломирал на украинските, вклучувајќи го и Институтот за копнени сили во Одеса. По 2014 година беше назначен на местото заменик командант во Донбас, а во 2021 година Зеленски го назначи на позицијата шеф на вооружените сили. Самиот Залужни изјави дека тоа го изненадило и нагласил дека има добри односи со претседателот.
По руската инвазија, Залужни брзо стана симбол на успешната украинска одбрана против руските трупи. Довербата во него како врховен командант на вооружените сили на Украина е поголема отколку во Зеленски, кој се чини дека го поминал врвот на својата популарност. Според анкетите од декември 2023 година, 88 до 94 отсто од Украинците му веруваат на Залужни. Тогаш три четвртини од испитаниците беа против неговата оставка. Поддршката за Зеленски варира меѓу 62 и 77 проценти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Сојузникот на Фицо ја спореди Украина со Хамас: „Ова е ист вид провоциран конфликт“
Тибор Гаспар, заменик-претседател на словачкиот парламент и пратеник од владејачката партија Смер, ја спореди Украина со милитантната група Хамас.
„Роберт Фицо постојано зборуваше за тоа како ги перцепира дејствијата на Русија. Тој верува дека почетокот на војната е кршење на меѓународното право, но… ова е провоцирана агресија“, рече Гаспар.
Пратеникот отиде подалеку, изедначувајќи ја Украина со Хамас и неговиот напад врз Израел на 7 октомври 2023 година. „Ова е ист вид провоциран конфликт како кога терористите од Палестина го нападнаа Израел. Војната се разви на потполно ист начин“, тврдеше тој.
„Киев Индепендент“ пишува дека оваа споредба „ја искривува реалноста со тоа што ја изедначува Украина, суверена држава која се брани од руска инвазија, со Хамас, милитантна група прогласена за терористичка од неколку земји, која масакрирала цивили и земала заложници“.
Откако се врати на власт во 2023 година, Фицо и неговата партија Смер ја прекинаа воената помош за Украина и ги оспорија европските санкции кон Русија. Дополнително, Фицо објави дека ќе го блокира пристапот на Украина во НАТО.
За време на состанокот со Фицо во Пекинг минатата недела, рускиот претседател Владимир Путин го пофали ставот на Братислава како „независна надворешна политика“ која дава „позитивни резултати“. Словачка, заедно со Унгарија под премиерот Виктор Орбан, се соочува со растечки критики од европските сојузници за продлабочување на врските со Москва.
фото: принтскрин
Европа
Сè е подготвено за воената вежба „Запад 2025“; Европа ја очекуваат неколку нервозни денови
Соседите на Русија се подготвуваат за неколку нервозни денови, бидејќи Русија и Белорусија ја одржуваат воената вежба „Запад 2025“, прва по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година. Вежбите, што ќе се одржат од 12 до 16 септември, ќе вклучуваат неколку маневри во близина на Полска и Литванија, бидејќи Кремљ вежба за можен судир со силите на НАТО.
„Мораме сериозно да ги сфатиме вежбите во близина на границите на НАТО и ЕУ. И соседните земји и самото НАТО се однесуваат кон нив со најголема сериозност. Литванија и нашите сојузници се подготвени, обединети и внимателно ќе го следат развојот на настаните, подготвени да одговорат доколку е потребно“, рече заменик-министерот за одбрана на Литванија, Томас Годљаускас.
Членките на НАТО организираат свои вежби
Како одговор на воената вежба „Запад 2025“, земјите од НАТО што се граничат со Русија одржуваат свои воени вежби. Во вежбата „Tarassis 25“ учествуваат 10 северноевропски земји од НАТО, додека Литванија ќе одржи своја национална одбранбена вежба „Thunder Strike“.
Полска оваа недела ја одржува својата вежба „Iron Defender-25“, во која учествуваат 30.000 војници. „Полска соодветно ќе одговори на вежбите „Запад 2025“, изјави заменик-министерот за одбрана Чезари Томчик за полската телевизија RMF.
Русија ги одржува вежбите „Запад“ на секои четири години од 1999 година, а загриженоста за нив стана традиција. Иако формално дефанзивна, вежбата од 2009 година симулираше нуклеарен напад врз Варшава, а вежбата од 2021 година доведе до масовно зголемување на силите во Белорусија кои беа искористени месеци подоцна за напад врз Украина, објавува Политико.
„Поради растечката загриженост дека Русија би можела да нападне членка на НАТО, веројатно во Балтикот, НАТО многу внимателно следи дали воената вежба му дава на Западот некаква индикација за идна руска офанзива“, забележа Томас Јанелиунас, професор на Институтот за меѓународни односи и политички науки на Универзитетот во Вилнус.
Белорусија покани набљудувачи од НАТО и ОБСЕ
Западните набљудувачи ќе ги користат вежбите за да ја проценат подготвеноста на руската војска три години откако таа ја нападна Украина. „НАТО многу внимателно ги следи руските воени активности. Не гледаме никаква непосредна воена закана против кој било сојузник на НАТО. Сепак, остануваме будни“, соопшти воениот сојуз.
Организаторите на „Запад“, тврдат дека нивните вежби нема да надминат 13.000 луѓе, а Белорусија соопшти дека поканила набљудувачи од земјите на НАТО, како и од Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ).
„Русија, исто така, спроведува три одделни вежби со земјите од Организацијата на договорот за колективна безбедност, прикривајќи ја вистинската големина на вежбите. Се очекува сценаријата на овие вежби да укажуваат на видот на војување за кое Русија се подготвува против Западот“, објави Германскиот совет за надворешни односи.
Помалку војници отколку пред четири години
Вежбата „Запад“ ќе ги опфати руските воени области Москва и Ленинград, енклавата Калининград, арктичкиот регион, Балтичкото и Баренцовото Море и Белорусија.
Некои вежби, во близина на белоруското село Гожа и во Доброволск во Калининград, ќе се одржат само неколку десетици километри од Полска и Литванија. Војници ќе бидат распоредени и од двете страни на превојот Сували, коридор од 70 километри помеѓу Белорусија и Калининград, кој се смета за еден од најранливите одбранбени тесни грла во Европа.
Литванското воено разузнавање очекува до 30.000 војници да учествуваат во вежбата „Запад“, многу помалку отколку во 2021 година, кога учествуваа околу 200.000 војници. „Ова е далеку од она што би му било потребно на Русија за да нападне членка на НАТО, особено затоа што војната во Украина сè уште трае“, тврди Јанелиунас.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Украинци: Ослободивме уште едно село во регионот Донецк
Украинските сили го ослободија селото Зарично во Донецката област и таму го кренаа националното знаме, соопшти Генералштабот на вооружените сили на Украина.
Силами 425 окремого штурмового полку "Скеля" повністю взято під контроль село Зарічне на Донеччині.
Слава Україні! pic.twitter.com/j1c1OIr24L
— Генеральний штаб ЗСУ (@GeneralStaffUA) September 8, 2025
Зарично се наоѓа во источна Украина, во близина на административната граница со Луганската област. Стратешката важност на селото произлегува од неговата локација во близина на клучните транспортни патишта што ги поврзуваат Славјанск и Лиман. Според украинската група за следење на бојното поле, ДипСтејт, поголемиот дел од селото е под украинска контрола, а руските сили се потиснати назад.
Генералштабот објави дека операцијата ја извршиле војници од 425-от ударен полк Скала. Претходно овој месец, истата единица објави дека ги исчистила Новоекономична и Удачна, две села западно од Покровск.
фото: принтскрин
Се судрија четири возила и четири мотоцикли, петмина повредени: прекинат сообраќајот на патот Мавровска крстосница-Гостивар
Денеска во ОВР Гостивар во 15:56 часот пријавена е сообраќајна несреќа на магистралниот пат од Мавровска крстосница кон Гостивар, во...
Едно и полгодишно дете од Радовиш пренесено во Клиничката болница Штип, според таткото испило таблета
Вчера во 18:22 часот во Полициската станица Радовиш од Итната медицинска помош Радовиш е пријавено дека кај нив бил донесено...
Мицкоски за прислушуваните материјали: Ме следеле мене, но и моите деца, речиси исти луѓе блиски до некоја мината власт, оперираат со системот
Претседателот на Владата на Република Северна Македонија Христијан Мицкоски во своето обраќање по повод 8 Септември – Денот на независноста...
Шест активни пожари во државата, еден е под контрола
Денеска, до 12:00 часот, на територијата на Македонија регистрирани се вкупно девет пожари на отворен простор, од кои активни се...
Ахмети: Никаква опасност, на ниту еден Македонец, а уште помалку на нашата држава, не и се заканува од еднаквоста со Албанците
„Годишнината од прогласувањето на независноста на Северна Македонија е секогаш повод да рефлектираме за тоа како беше, како е и...
(Фото) Започна увидот во опожарената фабрика во Виница
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Кочани го започна увидот по настанатиот пожар во фабриката „Макпрогрес-Винчини“ во Виница. Увидните дејствија...
(Видео) Филипче: Ова е држава на сите, мора да се бориме за нашиот дом
„Државата не е ничија сопственост. Не е сопственост на партиите, ниту на владата. Државата е на граѓаните. Таа е нашиот...
Сиљановска-Давкова по повод 8 Септември: Денес, 34 години потоа, сè уште водиме битка за суверена, рамноправна, модерна, стандардна, европска, правна држава, членка на Европската Унија
Претседателката на Македонија, Гордана Сиљановска-Давкова упати честитка по повод 8 Септември – Денот на независноста. „На 8 Септември 1991 година,...
Министерот Мисајловски со честитка до македонските граѓани по повод 8. Септември – Денот на независноста
Министерот за одбрана Владо Мисајловски им упатува честитки на македонските граѓани, по повод 8. Септември, Денот на независноста. Во честитката,...
Гаши: Време е секој од нас да придонесе во зајакнувањето на мирот, стабилноста и соживотот
Претседателот на Собранието на РС Македонија, Африм Гаши на сите граѓани им ја честита 34-годишнината од независноста на државата. „Денот...
(Фото) Вечерашниот небесен спектакл нема да се повтори сè до 2029 година
Љубителите на астрономијата и набљудувачите на ноќното небо вечерва имаа можност да уживаат во небесен феномен. Во ноќта помеѓу 7...
Полициски хеликоптер и два ер трактори се борат со пожарот кај Раштак
Пожар попладнево изби над скопското село Раштак на Скопска Црна Гора. Чадот од пожарот се гледа од поголем дел од...
28-годишен струмичанец сексуално злоставувал малолетна роднина
Дваесет и осумгодишен струмичанец е приведен под сомнение дека се обидел да изврши обљуба врз малолетничка со која бил во...
Сите хоспитализирани од пожарот во Виница се во стабилна здравствена состојба, соопшти МЗ
Тринаесет лица се хоспитализирани по пожарот што вчера доцна попладне избувна во фабриката за кандирани производи и вафли „Макпрогрес“ во...
Се урна покрив на супермаркет во Германија, двајца се тешко повредени
Две лица се тешко повредени, а уште двајца се со полесни повреди при делумно уривање на покрив на супермаркет во...
Руските сили извршија нов масовен напад врз повеќе региони во Украина, меѓу загинатите е и бебе
Руските сили ноќеска извршија нов масовен напад врз повеќе региони во Украина, меѓу кои и главниот град Киев, каде е...
Во пожарот во „Винчини“ повредени се пожарникари, доброволци и вработени во фабриката
Медицинска помош во текот на синоќешниот пожар во фабриката Макпрогрес-Винчини побарале 16 лица, изјави градоначалникот на Општина Виница, Миле Петков....
Зеленски тврди дека речиси 60 проценти од оружјето што го користи украинската армија се произведува во Украина
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави синоќа дека речиси 60 проценти од оружјето што го користи украинската армија се произведува во...
Подметнат е големиот пожар кој избувна кај селото Косово Дабје близу планината Голак
Пожарот кој синоќа околу 23 часот избувна кај селото Косово Дабје во Општина Делчево, е целосно изгаснат и ставен под...
Пожарот во фабриката „Винчини“ е под контрола, пожарникарите со часови се бореле со огнот
Ставен е под целосна пожарот што изби вчера во фабриката за кандирани производи и вафли „Макпрогрес“ во Виница позната по...
