Свет
Истражување: Ковид-пандемијата му наштети на здравјето на мозокот, дури и кај незаразени луѓе

Пандемијата на Ковид-19 била штетна за здравјето на мозокот, дури и кај луѓе што никогаш не биле заразени, открива нова студија. Научниците предупредуваат дека притисоците на кои биле изложени луѓето, од продолжена изолација до неизвесноста што ја придружувала кризата, можеби ги остареле нивните мозоци.
Тие откриле дека стареењето на мозокот за време на пандемијата било поизразено кај мажите, постарите лица и кај оние од посиромашните социјални класи.
Моделите на стареење на мозокот биле обучени на повеќе од 15.000 здрави испитаници. Потоа биле применети на речиси илјада луѓе, кои учествувале во долгорочна студија во Велика Британија, наречена „Биобенк“, која го следела здравјето на возрасните на средна и постара возраст.
На половина од групата им биле скенирани мозоците пред пандемијата, а на другите пред и по глобалната здравствена криза. Откога ги проучиле скенирањата, научниците заклучиле дека пандемијата значително го забрзала стареењето на мозокот. Тие дошле до овој заклучок врз основа на возраста на нивните мозоци во скенирањата во споредба со нивната вистинска возраст.
Научниците откриле дека скенирањата на мозокот на испитаниците откога ја доживеале кризата, имале просечно 5,5 месеци поголемо отстапување во возраста на мозокот.
„Откривме дека пандемијата на Ковид е штетна за здравјето на мозокот и предизвикува забрзано стареење на мозокот, независно од инфекцијата со SARS-CoV-2“, напишаа експертите од Универзитетот во Нотингем во списанието Nature Communications.
Професор по радиологија: Пандемијата изврши притисок врз луѓето
„Она што најмногу ме изненади беше тоа што дури и луѓето што немаа Ковид имале значително повисоки стапки на стареење на мозокот. Тоа навистина покажува колку искуството со самата пандемија, од изолација до неизвесност, можело да влијае на нашето здравје на мозокот“, рече д-р Али-Реза Мухамади-Неџад, кој ја водеше студијата.
Научниците исто така истражуваа дали Ковид-19 имал влијание врз когнитивните способности проучувајќи ги резултатите од тестовите направени за време на скенирањето на мозокот. Тие открија дека оние што биле заразени се чини дека имаат полоши резултати на когнитивните тестови по пандемијата.
Професорката по радиологија, Дороти Ауе, виш автор на студијата, рече: „Оваа студија нè потсетува дека здравјето на мозокот е обликувано не само од болести туку и од нашата секојдневна околина. Пандемијата изврши притисок врз луѓето, особено оние што веќе имаа некои проблеми. Сè уште не можеме да тестираме дали промените што ги видовме ќе исчезнат, но тоа е секако можно и тоа е охрабрувачко“.
фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Застрашувачки снимки од напад врз болница во Газа, меѓу загинатите има и новинари

Најмалку 15 лица, вклучувајќи четворица новинари, беа убиени денес во израелските напади врз болницата „Насер“ во градот Кан Јунис во јужниот дел на Појасот Газа, соопштија палестинските здравствени власти.
على الهواء مباشرة… إسرائيل تقصف طواقم الدفاع المدني أثناء محاولتها انتشال جثمان الصحفي حسام المصري الذي ارتقى إثر قصف إسرائيلي لمستشفى ناصر.
جرائم متسلسلة أمام أعين العالم أجمع pic.twitter.com/6bzPn2gfCV— Ramy Abdu| رامي عبده (@RamAbdu) August 25, 2025
Меѓу загинатите е и снимателот на „Ројтерс“, Хусам ал-Масри.
Фотографот Хатем Халед, исто така поврзан со „Ројтерс“, беше ранет во вториот напад, кој се случи додека спасувачите и новинарите брзаа кон местото на првиот удар.
Al Jazeera journalist among 14 killed in Israeli strike on Gaza hospital
Read more at: https://t.co/mxYLWxJlSO#Israel #Palestine #Gaza #IsraelAirstrikes #Death #AlJazeera #Photojournalist #MohammadSalama
— Mathrubhumi English (@mathrubhumieng) August 25, 2025
Очевидци изјавија дека нападите следувале по пристигнувањето на спасувачите и медиумските екипи на местото на првиот напад.
Four Palestinian journalists among the people killed in Israeli attack on Nasser Hospital in southern Gaza
📸 @anadoluimages / Monday August 25, 2025 pic.twitter.com/OSM697pXWU
— Clauda Tanios (@ClaudaTanios) August 25, 2025
Еден спасител бил меѓу загинатите, а здравствените службеници ги идентификувале новинарите Маријам Абу Дага, Мохамед Салама и Моаз Абу Таха.
Four Palestinian journalists among the people killed in Israeli attack on Nasser Hospital in southern Gaza
📸 @anadoluimages / Monday August 25, 2025 pic.twitter.com/OSM697pXWU
— Clauda Tanios (@ClaudaTanios) August 25, 2025
„Асошиетед прес“ потврди дека меѓу убиените во израелските напади врз болницата „Насер“ е и нивната колешка, 33-годишната новинарка Маријам Дага.
Во соопштението тие велат дека Дага често известувала од болницата и дека нејзините последни статии биле за неисхранети деца во Газа.
„’Асошиејтед прес’ е шокиран и тажен од веста за смртта на нашата колешка Маријам Дага заедно со неколку други новинари во Кан Јунис. Маријам редовно известуваше од болницата ‘Насер’, а нејзината работа вклучуваше моќни приказни за гладот и за неисхранетоста кај децата. Таа работеше за ‘Асошиетед прес’ и за други медиуми. Правиме сè што можеме за да ги заштитиме нашите новинари во Газа додека тие продолжуваат да донесуваат витални сведоштва од терен“, се вели во соопштението на агенцијата.
Израелската војска (ИДФ) издаде соопштение по нападот врз болницата.
„Началникот на Генералштабот нареди што е можно побргу да се спроведе почетна истрага. Израелските одбранбени сили жалат за сите невини жртви и не ги таргетираат новинарите како такви. Војската дејствува за да ја минимизира штетата врз невините, а воедно да ја одржува безбедноста на израелските сили“, се вели во соопштението.
Од почетокот на војната во Газа на 7 октомври 2023 година повеќе од 240 палестински новинари се убиени во израелски напади, според Палестинскиот сојуз на новинарите, како што објави „Ројтерс“.
Фото: ЕПА
Свет
Остатоците од ураганот Ерин се движат кон Западна Европа, можни се бури и бранови до 12 метри

Западна Европа, Обединетото Кралство и Ирска се соочуваат со нестабилно време во текот на следните неколку дена, бидејќи остатоците од ураганот Ерин се приближуваат кон континентот.
Откако достигна јачина од категорија 5, Ерин се движеше кон Европа од источниот брег на Северна Америка како моќен посттропски циклон, а системот веќе предизвикува загриженост за можни силни бури на крајот од неделата, пишува Severe Weather Europe.
Остатоците од ураганот ќе останат силни во текот на понеделник и вторник, со центар западно од Ирска и Обединетото Кралство. Пред да пристигне циклонот, температурите во Обединетото Кралство би можеле да достигнат 30°C денес, но топлото време ќе биде краткотрајно. Дожд и ветер се очекуваат во текот на ноќта во вторник, прво во Ирска и Северна Ирска, а потоа и во остатокот од Кралството.
Ерин е првата бура од атлантската сезона во 2025 година што достигна јачина на ураган. Своето патување го започна како тропски бран на 9 август, а до 16 август се засили во бура од категорија 4. Кратко потоа, „ловците на урагани“ на NOAA објавија дека Ерин се засилила до бура од категорија 5, со ветрови од 260 км/ч и минимален централен притисок од 915 милибари. Таа јачина ја задржа поголемиот дел од денот, по што почна да слабее.
Се очекува времето да се влоши од средината на неделата со силни ветрови и обилни врнежи од дожд придружени со грмотевици. Иако најсилните ветрови претежно ќе останат на отворено море, високите бранови ќе го погодат западниот брег на Европа.
Денес, тие би можеле да достигнат висина од 10 до дури 12 метри западно од Ирска. Во средината на неделата, во среда и четврток, се очекуваат бранови од 8 до 10 метри по должината на бреговите на Ирска, Северна Ирска и делови од Шкотска, а ќе се прошират низ Бискајскиот Залив кон Франција и Шпанија.
Свет
Најмалку 15 мртви во израелски напад во Газа, меѓу нив и четворица новинари

Во израелски напад врз болницата „Насер“ во Газа загинаа најмалку 15 лица, вклучувајќи четворица новинари, соопштија денес палестинските здравствени претставници. Меѓу убиените е снимателот Хосам ал-Масри, соработник на „Ројтерс“.
Официјалните лица изјавија дека Масри е убиен во првиот воздушен напад, а фотографот Хатем Халед, исто така соработник на „Ројтерс“, е ранет во вториот напад.
Сведоците за „Ројтерс“ изјавија дека вториот напад се случил кога спасувачите, новинарите и цивилите се собрале на местото на првиот напад.
Здравствените власти во Газа изјавија дека преостанатите тројца убиени новинари се Маријам Абу Дага, Мохамед Салама и Моаз Абу Таха. Меѓу загинатите е и еден спасувач.
Израелската војска и канцеларијата на премиерот Бенјамин Нетанјаху сè уште не дале коментар за нападите врз болниците.
Синдикатот на палестинските новинари објави дека повеќе од 240 палестински новинари се убиени во израелските напади во Газа од почетокот на војната на 7 октомври 2023 година.
фото: принтскрин