Свет
Како реагираше светот на офанзивата на Хамас врз Израел
Обединетите Нации повикаа на итен прекин на насилството во Газа, од каде што исламистичкото движење Хамас го изврши најголемиот напад врз Израел досега со најмалку 40 мртви, а нападите ги осудија ЕУ, западните лидери и Украина. Од друга страна, Русија и Арапскиот свет повикуваат на воздржаност, додека групите и државите блиски до Хамас ги поздравуваат.
Високиот комесар за човекови права на Обединетите нации, Волкер Туерк, беше шокиран од извештаите за илјадниците ракети истрелани врз Израел утрово и извештаите за држење на израелски цивили како заложници.
Најмалку 22 Израелци загинаа, а стотици се ранети во нападот на Хамас, според официјалните податоци.
„Цивилите никогаш не смеат да бидат цел“, рече Туерк, повикувајќи го Израел да преземе мерки за да избегне цивилни жртви во неговите воздушни напади врз Газа како одговор на нападот на Хамас.
„Повикувам на итен прекин на насилството и сите страни и клучните земји во регионот да се деескалираат за да се избегне понатамошно крвопролевање“, рече Туерк.
Портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа изјави дека САД „недвосмислено ги осудуваат“ нападите на палестинската исламистичка група Хамас врз израелските цивили и силно ја поддржуваат владата и народот на Израел, објави „Си-Ен-Ен“.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа Џејк Саливан разговарал со неговиот израелски колега Цачи Ханегби и најави дека ќе остане во близок контакт со него.
Европската унија и бројните европски престолнини „најостро ги осудија“ нападите во зори врз Израел и нагласија дека Израел има право да се брани.
Русија повика на „воздржаност“, а Турција да се избегне ескалација.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, јасно ги осуди нападите, кои таа ги нарекува тероризам и рече дека Израел има право да се брани.
„Европската унија изразува солидарност во овие тешки моменти“, изјави шефот на европската дипломатија, Жозеп Борел и нагласи дека тероризмот и насилството не решаваат ништо. Нападите ги осуди и претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел.
Русија ги повикува палестинската и израелската страна на итен прекин на огнот, на откажување од насилството и на неопходно воздржување, изјави портпаролката на руската дипломатија Марија Захарова.
Во саботата, украинскиот претседател Володимир Зеленски го осуди терористичкиот напад врз Израел и рече дека не смее да има сомнеж дека земјата има право да се брани.
Зборови на осуда упатија францускиот претседател Емануел Макрон, британскиот премиер Риши Сунак, шефицата на германската дипломатија Аналена Баербок и официјален Рим, кои порачаа дека Израел има право да се брани.
Шпанскиот министер за надворешни работи беше шокиран од, како што рече, исклучително сериозните терористички напади.
Нападот е апсолутно осуден од Холандија, рече премиерот Марк Руте, кој му се јави на својот израелски колега Бенјамин Нетанјаху.
Нападите најостро ги осудија Полска, Чешка, Хрватска, Грција и Албанија.
Арапскиот и муслиманскиот свет
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги повика Израелците и Палестинците да „дејствуваат разумно“ и „да се воздржат од импулсивни акции, кои само ќе ги зголемат тензиите“.
Министерството за надворешни работи на Саудиска Арабија во саботата повика на „итен прекин на насилството меѓу Израел и Палестинците“, објави државната новинска агенција.
„Го следиме невидениот развој на настаните меѓу голем број палестински фракции и израелските окупаторски сили, што доведе до високо ниво на насилство на многу фронтови“, соопшти саудиското Министерство за надворешни работи.
Оман повикува и на максимална воздржаност, пренесува официјалната агенција. Оман ја повикува меѓународната заедница „итно да интервенира за да се запре ескалацијата и повторно да се воспостави владеење на меѓународното право“.
Друга земја од Персискиот залив, Катар, го обвини Израел за ескалацијата и повика на воздржаност. Министерството за надворешни работи на Катар ја повика меѓународната заедница да го спречи Израел да користи такви напади како изговор за да започне непропорционална војна против палестинските цивили во Газа.
Поддршка за Хамас
Воениот советник на врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, ја поздрави, како што рече, храбрата офанзива на Хамас против Израел.
„Ја поддржуваме оваа храбра операција и сигурни сме дека и фронтот на отпорот ја поддржува“, рече генералот на елитната воена формација на Револуционерната гарда Јахја Рахим-Савахи.
Проиранското шиитско движење Хезболах од Либан, кое има силно вооружено крило, го пофали и му честиташе на Хамас.
„Хезболах му честита на палестинскиот народ и неговите сојузници на јуначката и победничка операција“, се наведува во соопштението.
Дополнително, Хезболах наведува дека „командата на исламскиот отпор во Либан (…) одржува директен контакт со командата на палестинскиот отпор во земјата и во странство и постојано ги оценува настаните и текот на операциите“.
„Оската на отпорот“ е термин кој се користи за означување на палестинските, либанските, сириските и други движења кои се блиски до Иран и се противници на Израел.
„Тоа е и порака до арапскиот и муслиманскиот свет (…) особено до оние кои се залагаат за нормализација на односите со Израел“, рече Хезболах.
Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) и Бахреин го потпишаа Аврамскиот договор со Израел за нормализација на односите со посредство на поранешниот американски претседател Доналд Трамп.
Министерството за надворешни работи на ОАЕ повика на „максимална воздржаност и итен прекин на огнот за да се избегнат сериозни последици“.
Мароко и Судан исто така ги прекинаа непријателствата со Израел, а Саудиска Арабија преговара со Израел за започнување на процесот на нормализирање на односите.
Самех Шукри, министерот за надворешни работи на Египет, кој има дипломатски односи со Израел, разговараше со шефот на европската дипломатија, Жозеп Борел, за „сериозната ескалација на палестинско-израелско ниво“, изјави во саботата портпаролот на Министерството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Сменет вториот најмоќен човек во Украина, објавено кој би можел да го замени
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, ги објави имињата на кандидатите за нов шеф на Кабинетот на претседателот, клучна позиција што остана празна по оставката на Андриј Јермак.
На списокот се министерот за одбрана Денис Шмихал, министерот за дигитална трансформација Михајло Федоров, шефот на разузнавачката служба Кирило Буданов, заменик-министерот за надворешни работи Серхиј Кислиќа и заменик-шефот на Кабинетот на претседателот Павло Палис, пишува „Украинска правда“.
За време на онлајн прес-конференцијата, Зеленски нагласи дека е свесен за предизвиците што ги носи назначувањето на некои од кандидатите.
„Имам опции: министерот Шмихал или министерот Федоров, но постои предизвик бидејќи украинскиот парламент мора да ги разреши пред да можам да ги назначам. Не сакам да биде како Џенга, каде што ќе извадите едно парче и сè ќе се сруши. Канцеларијата на претседателот е важна, но има и други институции“, рече Зеленски.
Тој особено ја истакна важноста на Министерството за дигитална трансформација и Министерството за одбрана.
„Не знам кој би можел да го замени Федоров во Министерството за дигитална трансформација, но таму има многу млади паметни луѓе. Можеби Михајло може да најде замена за себе“, рече тој, додавајќи: „Што се однесува до Министерството за одбрана – тоа е покомплицирано, бидејќи е приоритет број еден. Сè уште не можам да ги најдам раководителите на Министерството за правда и Министерството за енергетика, се надевам дека наскоро ќе го решат тоа.“
Претседателот нагласи дека иако сите кандидати се на важни позиции, мора да се донесе одлука.
„Во секој случај, мора да се направи избор. Ако потрае долго, ќе се навикнам да управувам сам, без шефот на Канцеларијата. Но, мора да се донесе одлука“, заклучи тој.
Да потсетиме дека позицијата шеф на Канцеларијата на претседателот остана празна откако Зеленски ја прифати оставката на Андрије Јермак кон крајот на ноември. Оставката следеше откако службеници на Националното биро за борба против корупцијата (НАБУ) и Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата (САПО) ја претресоа канцеларијата на Јермак.
Јермак потврди дека претресот се случил во неговиот дом и изјави дека е подготвен да помогне во истрагата. Откако претседателот ја прифати неговата оставка, Јермак објави дека се приклучува на вооружените сили на Украина. Потоа Зеленски најави целосна реорганизација на Канцеларијата.
Свет
Зеленски: Трамп има своја визија за крајот на војната, ние имаме поинаква
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, одржа прес-конференција во Лондон по средбата со британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц. Тој нагласи дека американскиот мировен предлог има нова, скратена форма и дека украинските позиции за клучните точки не можат да се променат.
Зеленски рече дека мировниот план на САД сега е намален на 20 точки и дека САД бараат компромис, но дека „нема компромис кога станува збор за територијата“.
„Украина нема право – ниту според Уставот, ниту според меѓународното право, ниту според моралниот закон – да се откаже од територија“, рече Зеленски. Тој најави дека Украина ќе го ревидира сегашниот нацрт на американскиот мировен предлог и ќе го достави до Вашингтон, „веројатно во вторник навечер“.
Зборувајќи за обновата на земјата, Зеленски рече дека клучното прашање е финансирањето и дека позицијата на Европа, за која тој верува дека има клучна улога, мора да се земе предвид. „Европското учество во овие преговори е клучно“, рече тој.
Тој додаде дека одлуката за кредитите за репарации е исклучиво на Европската комисија. „Ние сметаме на овие средства, но сè зависи од Европа“, рече тој.
Зеленски особено ја истакна разликата во пристапот на Киев и Вашингтон.
„Трамп има своја визија за завршување на војната, која е различна од онаа на Украина. САД сакаат војната да заврши, но за Украина, клучни се условите под кои оваа војна ќе заврши“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека безбедносните гаранции мора да бидат потврдени од американскиот Конгрес.
Зеленски заклучи дека единството на Западот сега е клучно за Киев: „Клучот е единството на Европа и Украина, како и единството на Европа, Украина и САД“.
Изјавите на Зеленски се значајни затоа што ова е првпат украинскиот лидер, по планот од 28 точки меѓу САД и Русија, кој сега е ревидиран на 20, јавно да каже дека не се согласува со Трамп по клучните точки.
Свет
Вработените во Лувр најавија штрајк по големиот грабеж: „Музејот е запоставен“
Вработените во парискиот музеј Лувр гласаа за штрајк, протестирајќи против лошите услови за работа и безбедносните пропусти што го привлекоа вниманието на јавноста по спектакуларниот грабеж на француски накит во октомври, пишува „Асошиејтед Прес“. Синдикатите предупредуваат дека музејот е во криза, со низа проблеми што кулминираат по дрската кражба и неодамнешното истекување на вода што оштети стотици книги.
Во писмо упатено до француската министерка за култура Рашида Дати, синдикатите CGT, CFDT и Судот наведуваат дека музејот е во криза поради недоволни ресурси и влошување на условите за работа. Тие тврдат дека посетата на Лувр стана вистинска пречка за милионите посетители кои доаѓаат секоја година за да ги видат неговите огромни колекции на уметност и артефакти.
Како клучен фактор за незадоволството, синдикатите го посочуваат грабежот од 19 октомври, кој „ги истакна долго пријавените недостатоци во приоритетите“. Крадците провалиле во галеријата Аполо на горниот кат од музејот користејќи скали монтирани на камион за да добијат пристап низ прозорец.
За неверојатно кратко време, помалку од осум минути, тие провалиле во две витрини и избегале со плен проценет на 88 милиони евра (102 милиони долари). Директорот на музејот подоцна призна за „страшен пропуст“ во безбедноста.
Украдените предмети, кои сè уште не се пронајдени, вклучуваат ѓердан од дијаманти и смарагди што Наполеон ѝ го дал на царицата Мари-Луиз, накит поврзан со кралиците од 19 век Мари-Амели и Хортенза, како и бисерната и дијамантската тиара на царицата Евгенија.
Како да не беше доволен грабежот, Лувр се соочува и со други инфраструктурни проблеми. Кон крајот на ноември, протекување на вода оштети помеѓу 300 и 400 книги, дополнително фрлајќи светлина врз запуштената состојба на најголемиот музеј во светот, објавува CNN. Оштетените публикации, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, се дел од библиотека специјализирана за египетски антиквитети.
Според портпаролот на музејот, протекувањето се случило на 26 ноември кога случајно бил отворен вентил во водоводниот систем кој со месеци не бил во употреба и чека замена како дел од реновирањето планирано за септември 2026 година. Иако официјалните лица инсистираат дека книгите не се единствените во светот и дека нема да има трајна штета откако ќе се исушат и поправат, инцидентот ги зголеми загриженостите.
Одржувањето на огромните и историски згради на Лувр, некогашниот дворец на француските кралеви, очигледно не го држеше чекорот со својата популарност. Музејот, кој минатата година прими 8,7 милиони посетители, призна „структурни проблеми“. Минатиот месец, дури мораше привремено да затвори некои канцеларии и јавна галерија поради ослабени греди на подот.
За финансирање на програмата за модернизација, музејот во ноември објави дека ќе ги зголеми цените на билетите. Од 14 јануари 2026 година, еден билет за посетителите надвор од Европската економска зона (ЕЕА) ќе чини 32 евра, што е зголемување од 45%. Се очекува овој потег да генерира дополнителни 15 до 20 милиони евра годишно за инвестиции во инфраструктура.
Сепак, синдикатите бараат ресурсите итно да се насочат кон подобрување на зградите и заштита на музејот, неговите колекции, посетителите и вработените. Кристијан Галани, функционер во синдикатот CGT, ја сумираше фрустрацијата на работниците.
„Се наоѓаме во запуштен музеј кој ги покажа своите безбедносни слабости“, рече тој, додавајќи дека гласањето за штрајкот, кој започнува следниот понеделник, било едногласно. „Ни треба промена на темпото“, заклучи Галани.

