Свет
Нагорно-Карабах престанува да постои како самопрогласена република од јануари, досега избегаа 65.000 Ерменци

Претседателот на самопрогласената Република Нагорно-Карабах, Самвел Шахрамањан, потпиша указ за распуштање на сите институции од 1 јануари в година, соопштија денеска властите на претежно ерменскиот регион.
Таа самопрогласена република ќе престане да постои од тој датум, според указот, пренесува „РИА новости“.
„Донесена е одлука: до 1 јануари 2024 година да се распуштат сите државни институции и организации од нивната одделенска надлежност и Република Нагорно-Карабах да престане да постои“, се наведува во декретот.
Во документот се посочува дека тоа е направено врз основа на приоритетот за обезбедување физичка безбедност и виталните интереси на народот на Карабах, како и земајќи го предвид договорот со Азербејџан што беше постигнат со посредство на руските мировни сили.
Населението на Нагорно-Карабах, вклучително и оние што се наоѓаат надвор од нејзините граници, се поканети да се запознаат со условите за реинтеграција што ќе ги обезбеди Азербејџан, со цел самостојно да одлучува за можноста да остане во регионот во иднина.
Регулативата стапи во сила веднаш по објавувањето.
Ерменскиот премиер Никол Пашинјан смета дека за неколку дена повеќе нема да има Ерменци во Нагорно-Карабах, кои масовно го напуштаат регионот.
„Анализите покажуваат дека во наредните денови нема да има Ерменци во Нагорно-Карабах. Ова е директен чин на етничко чистење и депортација за што долго време ја предупредувавме меѓународната заедница“, рече Пашинјан на владиниот состанок, јавува „Тасс“.
Според ерменскиот вицепремиер, Тигран Хачатријан, утрово, до 9 часот, повеќе од 66.000 пристигнале во Ерменија од Нагорно-Карабах, што е повеќе од половина од 120.000 жители на непризнатата република.
Околу 11.000 луѓе веќе добиле сместување во Ерменија, а на некои од бегалците, како што пренесува руската агенција, не им е потребна помош од ерменската влада.
Претседателот на Азербејџан, Илхам Алиев, го посети градот Џабраил во Нагорно-Карабах, каде што ги обиколи градежните работи, соопшти неговиот кабинет.
Алиев го посети Џабраил неколку дена откако азербејџанските сили ја вратија контролата врз планинскиот регион во молскавична воена операција, јавува „Ројтерс“.
Џабраил, кој беше окупиран од сепаратистичките ерменски сили во 90-тите за време на распадот на Советскиот Сојуз, се врати под контрола на Азербејџан за време на кратката војна во 2020 година.
Претседателството на Азербејџан не прецизира кога се случила посетата, но тоа е веројатно прво патување на Алиев во Нагорно-Карабах по азербејџанската офанзива.
На 19 септември Азербејџан почна воена операција во Нагорно-Карабах нарекувајќи ја „антитерористички мерки од локална природа“ за враќање на уставниот поредок во регионот.
Ереван ги карактеризира овие акции како агресија велејќи дека нема ерменски единици во Нагорно-Карабах.
Еден ден подоцна, со посредство на руските мировни сили, беше постигнат договор за прекин на огнот, а меѓу условите на примирјето особено беше истакнато разоружувањето на ерменските формации.
На 21 септември во азербејџанскиот град Јевлах се одржа состанок на претставници на Ерменците од Карабах со делегацијата на Азербејџан, посветен на интеграцијата на регионот во Азербејџан.
Од утринава повеќе од 65.000 луѓе, од вкупно 120.000 етнички Ерменци што живеат во регионот, веќе го напуштиле Нагорно-Карабах, покажуваат најновите податоци на властите во Ереван.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Фото) Вечерашниот небесен спектакл нема да се повтори сè до 2029 година

Љубителите на астрономијата и набљудувачите на ноќното небо вечерва имаа можност да уживаат во небесен феномен.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Во ноќта помеѓу 7 и 8 септември се случи целосно затемнување на Месечината, познато и како „крвава месечина“, видливо за повеќе од седум милијарди луѓе низ целиот свет, што го прави највидливото затемнување во повеќе од една деценија.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Што е „крвава месечина“?
Овој небесен феномен се случува кога Земјата поминува директно помеѓу Сонцето и Месечината, фрлајќи ја својата сенка врз Месечината. Иако е во сенката на Земјата, Месечината не исчезнува целосно, туку добива црвеникава нијанса. Оваа боја е резултат на расејувањето на сончевата светлина од атмосферата на Земјата, слично на тоа како кога зајдисонцата изгледаат црвени.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Како и каде да се гледа затемнувањето?
Спектаклот е видлив низ Северна и Јужна Америка, Европа, Африка и делови од Азија. Фазата на целосно затемнување овој пат трае еден час и 27 минути, што обезбедува доволно време за уживање во спектаклот.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
За разлика од затемнувањата на Сонцето, набљудувањето на затемнувањето на Месечината не бара никаква посебна опрема и е целосно безбедно за очите. Сепак, двогледот или телескопот можат да го подобрат искуството и да откријат повеќе детали на површината на Месечината.

People watch a lunar eclipse in Dubai, United Arab Emirates, 07 September 2025. EPA/ALI HAIDER
Можност што не треба да се пропушти
Експертите претходно истакнаа дека ова е единствена можност за набљудување на вселенските феномени. „Ова е небесен настан за сите. Тоа е шанса да го видиме нашиот сончев систем во акција од нашиот сопствен двор“, рече д-р Алфонс Стерлинг од Центарот за вселенски летови „Маршал“ на НАСА.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV
Низ историјата, „крвавите месечини“ биле гледани со страхопочит и биле поврзани со пророштва и важни настани во народните преданија и суеверието. Следното целосно затемнување на Месечината толку широко видливо нема да се случи до 2029 година.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

A lunar eclipse seen from Lahore, Pakistan, 07 September 2025. EPA/RAHAT DAR

A combo picture of a lunar eclipse as seen from Peshawar, Khyber Pakhtunkhwa (KPK) province, Pakistan, 07 September 2025. EPA/BILAWAL ARBAB

The blood moon rises behind the cross and rooster of two churches’ steeples during a total lunar eclipse in Bottens, Switzerland, 07 September 2025. EPA/LAURENT GILLIERON

A lunar eclipse on the Blood Moon as seen from Bishkek, Kyrgyzstan, 07 September 2025. EPA/IGOR KOVALENKO

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood moon’. EPA/MAXIM SHIPENKOV
Регион
Над 126.000 луѓе присуствуваа на 111 собири против блокадите во Србија

Директорот на српската полиција Драган Васиљевиќ изјави дека на 111-те собири „Граѓани против блокади“, чие одржување го пријави Центарот за социјална стабилност, денеска имало вкупно 126.399 луѓе.
Тој рече дека сите собири поминале без инциденти, но дека во Шабац и Чачак имало ненајавени паралелни собири на луѓе кои се обиделе да го спречат одржувањето.
„На ненајавениот собир во Шабац, сообраќајот бил затворен, граѓаните (против блокади) биле запрени од група луѓе… Таму можело да се случат инциденти, јас лично разговарав (со организаторот на собирот) и ги замолив да ја променат рутата. Разговарав и со претседателот Александар Вучиќ. Морам да напоменам дека на регистрираниот собир биле над 4.200 луѓе, додека на ненајавениот собир имало околу 400, значи десетпати помалку. Организаторите го прифатија мојот предлог за промена на рутата, поради што им се заблагодарувам за разбирањето“, рече директорот на полицијата.
Свет
Илјадници вработени во лондонското метро штрајкуваат со глад поради платите

Илјадници вработени во лондонското метро денеска почнаа серија штрајкови поради платите и условите за работа, а синдикатот за железница, поморство и транспорт соопшти дека членовите, вклучувајќи ги машиновозачите, сигналистите и работниците за одржување, ќе учествуваат во штрајкови во различни периоди до четврток.
Транзитниот оператор „Транспорт за Лондон“ објави дека од имало прекин во системот за испорака на услуги и дека се очекува малку или воопшто да нема возови да сообраќаат од понеделник до четврток .
Компанијата вели дека им понудила на вработените зголемување на платите од 3,4 проценти, но синдикатот се уште инсистира на намалување на работната недела од 35 часа на 32 часа, што компанијата вели дека не може да си го дозволи.