Свет
НАТО-самит во Вилнус: последен обид да се убеди Турција да ја пушти Шведска во алијансата

Лидерите на државите членки се собираат во Вилнус оваа недела за НАТО-самитот со цел да ги надминат поделбите во врска со притисокот на Украина за пат кон членство и да стават крај на блокадата на Турција за приклучување на Шведска во трансатлантската воена алијанса.
Самитот во литванската престолнина утре и задутре ќе го чуваат ракетни батерии „Патриот“ од Германија, воени авиони и сили од 17 земји.
Американскиот претседател Џо Бајден, турскиот претседател Таип Ердоган, германскиот канцелар Олаф Шолц, францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот премиер Риши Сунак ќе бидат меѓу лидерите на НАТО, кои ќе присуствуваат на самитот во малата балтичка држава.
Се очекува да присуствува и украинскиот претседател Володимир Зеленски и да изврши притисок Украина да биде примена во НАТО набргу по завршувањето на војната предизвикана од руската инвазија.
Членките на НАТО во Источна Европа изразија силна поддршка за ставот на Украина тврдејќи дека ставањето на Киев под чадорот за колективна безбедност на алијансата е најдобриот начин да се спречи нова војна со Русија.
Но, други, како што се САД и Германија, беа многу повнимателни, претпазливи за каков било потег за кој се плашат дека може да го вовлече НАТО во директен конфликт со Русија, што потенцијално ќе предизвика глобална војна.
„Очекувам нашите лидери да потврдат дека Украина ќе стане членка на НАТО и ќе се обединат за тоа како да ја приближат Украина до нејзината цел“, изјави во петокот генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, чиј мандат беше продолжен за една година пред самитот.
Разговори меѓу Турција и Шведска
Руската инвазијата ги поттикна Финска и Шведска да се откажат од децениското воено неврзување и да аплицираат за влез во НАТО. Во Вилнус, Финска ќе присуствува на својот прв самит на НАТО како членка. Но, пристапот на Шведска беше задржан од Турција.
Турција ја обвинува Шведска дека не прави доволно за да ги сузбие курдските милитанти, но Стокхолм вели дека ги исполнила своите обврски од договорот со Анкара – став што го поддржа Столтенберг.
Ердоган во петокот во тенко прикриената референца за Шведска рече дека Турција нема да ѝ верува на земја која е засолниште за терористи додавајќи дека ќе ја усвои секоја одлука што е поволна за Анкара на самитот.
Во пресрет на самитот Столтенберг ќе биде домаќин на Ердоган и на шведскиот премиер Улф Кристерсон на разговори за да се обидат да ги надминат нивните разлики.
На самитот лидерите на НАТО исто така, се очекува да се согласат дека сите треба да потрошат најмалку 2 отсто од националниот БДП на одбраната – надградба на ветувањето од 2014 година за придвижување кон тој број.
Во моментот само 11 од 31 земја членка на НАТО ја исполнуваат целта.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп повторно би го бомбардирал Иран ако извештаите покажат загрижувачки заклучоци за збогатување на ураниум

Претседателот на САД, Доналд Трамп, денес изјави дека апсолутно ќе го преиспита бомбардирањето на нуклеарните објекти на Иран доколку смета дека е потребно, пишува „Си-ен-ен“
„Секако, без сомнение, апсолутно“, им рече Трамп на новинарите во брифингот во Белата куќа, кога директно беше прашан дали би размислил за бомбардирање на земјата доколку идните разузнавачки извештаи покажат загрижувачки заклучоци за збогатувањето на ураниум на Иран.
Трамп рече дека не верува дека Иран би можел „повторно да влезе во нуклеарната програма во скоро време“ по нападите на САД врз неговите нуклеарни објекти минатата недела.
Администрацијата продолжи да изразува доверба во успехот на тие напади, но не понуди никакви разузнавачки податоци за да го поткрепи тврдењето на Трамп дека нуклеарната програма на Иран е, според неговите зборови, уништена.
„Може ли да ви кажам – тие се исцрпени. И Израел е исто така исцрпен. Разговарав со едната и со другата земја, и двете сакаа тоа да се реши – и двете – и ние направивме одлична работа. Но, тие се исцрпени. Последното нешто за кое размислуваат во моментов е нуклеарното оружје. Знаете за што размислуваат? Тие размислуваат за утре, за тоа како да преживеат“, рече американскиот претседател.
Свет
Велика Британија почна да ги одбива украинските бегалци: „Можете да одите во безбеден дел од Украина“

Обединетото Кралство почна да ги одбива барањата за азил од Украинците, тврдејќи дека апликантите можат безбедно да се преселат во други делови од Украина, соопшти „Гардијан“.
Адвокатска фирма со седиште во Лондон изјави за „Гардијан“ дека добива неделни барања од Украинци во чии писма за одбивање често стои дека не ги исполнуваат условите за прогон според Конвенцијата за бегалци, бидејќи се смета дека можат да се преселат во побезбедни делови од Украина.
Во писмата, исто така, се споменува достапноста на јавни услуги во Украина и се предлага да се побара помош од Високиот комесаријат на ОН за бегалци (УНХЦР) и локалните организации.
Компанијата забележува дека зголемувањето на одбивањата е поврзано со промените во упатствата на Министерството за внатрешни работи на Велика Британија во јануари, кои сега ги сметаат регионите како Киев и западна Украина за „генерално безбедни“.
Статусот на бегалец во Велика Британија им дава на примателите пет години престој со право на работа, социјална помош, здравствено осигурување, помош за домување и семејно обединување.
Велика Британија, исто така, нуди привремени визи преку програмите „Домови за Украина“ и „Украинско семејство“, кои овозможуваат престој до 18 месеци. До март 2025 година, беа издадени повеќе од 270.000 визи.
Околу 4,3 милиони Украинци добија привремена заштита во ЕУ
Портпарол на Министерството за внатрешни работи изјави за Гардијан дека Велика Британија понудила или продолжила заштита на повеќе од 300.000 Украинци откако започна конфликтот во февруари 2022 година. Министерството за внатрешни работи нагласи дека барањата за азил се оценуваат од случај до случај и дека шемата „Домови за Украина“ останува отворена.
Неколку милиони Украинци ја напуштиле земјата во последните три години. Според податоците на Евростат, околу 4,3 милиони добиле привремена заштита во ЕУ до март 2025 година.
Лондон ѝ вети на Украина милијарди воена помош од 2022 година.
Свет
Путин: Подготвен сум да се сретнам со Трамп, го почитувам

Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека односите меѓу Русија и Соединетите Американски Држави почнуваат да се стабилизираат, што го припиша на напорите на американскиот претседател Доналд Трамп.
Путин повтори дека има голема почит кон Трамп и дека е подготвен да се сретне со него. Иако таквата средба би барала внимателна подготовка, Путин рече дека тоа е „целосно можно“.
„Општо земено, благодарение на претседателот Трамп, односите меѓу Русија и Соединетите Американски Држави почнуваат да се враќаат во рамнотежа на некој начин“, рече Путин на прес-конференција во Минск.
„Не е сè одлучено во сферата на дипломатските односи, но првите чекори се преземени и ние напредуваме“, додаде тој.