Свет
Нови правила за влез во ЕУ: крај на печатите, објавен е датумот кога ќе започне примената
Европската комисија денес објави дека од 12 октомври ќе започне постепената имплементација на новиот Систем за влез и излез (EES) во земјите од Шенген зоната, кој ќе го следи движењето на граѓаните на трети земји за време на кратки престои во 29 европски земји.
Како што е наведено, EES дигитално ќе го евидентира влезот и излезот на патниците, заменувајќи го претходното рачно печатирање на пасошите и собира биометриски податоци, како што се отпечатоци од прсти и фотографии на лицето.
Новиот EES систем ќе овозможи поефикасно управување со надворешните граници на ЕУ, откривање на пречекорување на дозволениот престој, како и случаи на злоупотреба на идентитетот и документите. Како што наведоа, постепената имплементација на системот ќе трае шест месеци, во текот на кои граничните служби ќе почнат да ги евидентираат податоците на патниците од трети земји, пренесуваат медиумите во регионот.
Од октомври 2025 година, ЕУ го воведува Системот за влез и излез (EES), кој дигитално ќе ги евидентира пристигнувањата и заминувањата на граѓаните на трети земји, заменувајќи го печатирањето на пасошите. Системот ќе собира биометриски податоци, вклучувајќи отпечатоци од прсти и фотографии од лице, што ќе овозможи поефикасна идентификација и откривање на злоупотреба на идентитетот, според написите.
Во текот на шестмесечната фаза на воведување, граничните контроли постепено ќе почнат да снимаат податоци во 29-те земји од Шенген зоната. Системот е дел од пакетот „Паметни граници“, со кој ЕУ ги модернизира безбедносните протоколи на надворешните граници.
Што е ETIAS и кој мора да го има?
EES е дел од пакетот на ЕУ за паметни граници, кој го вклучува и ETIAS (Европски систем за информации и авторизација за патување).
Иако сè уште не е ни започнат, европската електронска дозвола за патување ETIAS веќе го доживува своето прво зголемување на цената. Наместо претходно најавените 7 евра, сите патници од земји на кои не им е потребна виза за влез во ЕУ – вклучувајќи ги и граѓаните на САД – ќе мора да платат 20 евра за авторизација од крајот на 2026 година.
ETIAS е електронски систем за претходно одобрување за влез во земјите од Шенген зоната и се однесува на 59 земји кои имаат безвизен режим со ЕУ, вклучувајќи ги Соединетите Американски Држави, Канада, Австралија, Обединетото Кралство и Србија.
Системот не е класична виза: нема посета на конзулатот, не е потребна дополнителна документација или биометриски податоци. Апликацијата се поднесува онлајн, а одобрението обично се добива во рок од неколку минути до неколку дена.
„ETIAS не е виза и не воведува визни обврски. Нема физичка посета на амбасадата или земање отпечатоци од прсти“, изјави портпаролката на Европската комисија, Анита Хипер.
Дозволата важи три години или до истекот на пасошот, а за патници помлади од 18 години или постари од 70 години – авторизацијата е бесплатна.
Според соопштението на Европската комисија, одлуката за зголемување на цената доаѓа во светлината на растечките трошоци за дигитална инфраструктура и сајбер безбедност. Иако системот сè уште не стапил во сила, ова е веќе втора промена на условите, со оглед на тоа што првичното лансирање беше најавено уште во 2016 година, а првиот рок за почеток на имплементацијата беше 2022 година.
„Целта на ETIAS е да се подобри безбедноста на ЕУ, а во исто време да им се олесни на патниците влегувањето во Шенген“, се наведува во официјалното соопштение.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Првпат во историјата откриени комарци во Исланд
Комарци се откриени во Исланд, првпат во историјата, откако овој месец беа пронајдени три примероци во Ќос, рурална долина во близина на фјордот Хвалфјордур, објави Исландската национална радиодифузија.
Откритието првично го објави ентузијастот за инсекти Бјорн Хјалтасон во Фејсбук групата Skordyr a Islandi (Инсекти во Исланд). Примероците потоа беа испратени во Исландскиот институт за природна историја за анализа, каде што ентомологот Матијас Алфредсон потврди дека навистина станува збор за комарци.
Видот беше идентификуван како Culiseta annulata, комарец отпорен на студ, вообичаен во северна Европа.
„Многу е веројатно дека комарците ќе станат постојани жители тука“, рече Алфредсон. „Овој вид обично ја поминува зимата во потопли, позаштитени подрачја, како што се подруми и објекти за добиток.“
Иако комарците повремено пристигнувале во Исланд како слепи патници со авиони, ова е првпат да бидат пронајдени како живеат и преживуваат во дивината на исландска почва.
Научниците со години предупредуваат дека комарците би можеле да станат постојани жители на Исланд, особено откако ситните муви успешно се прилагодија на локалната клима во 2015 година.
Откривањето на комарци во Исланд, велат експертите, сугерира дека климатските промени и промените во животната средина им овозможуваат на видовите инсекти отпорни на студ да се шират подалеку на север од кога било досега.
Свет
Новинар: „Кој ја избра Будимпешта како место за средба?“; Белата куќа: „Мајка ти“
Откако американскиот претседател Доналд Трамп најави уште една средба со рускиот претседател Владимир Путин, овој пат во Будимпешта, новинар на „Хафингтон Пост“ ја праша Белата куќа: „Зошто Будимпешта?“.
Токму во унгарската престолнина беше потпишан Меморандумот од Будимпешта во 1994 година, со кој Украина се откажа од својот нуклеарен арсенал наследен од распадот на СССР, во замена за гаранции дека Русија ќе го почитува својот територијален интегритет.
Путин ги прекрши овие ветувања во 2014 година со анексијата на Крим, а потоа и со војната во Донбас, која кулминираше со целосна инвазија на Украина во 2022 година.
„ХафПост“ ја праша Белата куќа кој ја избрал локацијата на средбата. Одговорот дојде брзо. Портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, одговори со порака: „Мајка ти“.
For context, S.V. Dáte of the Huffington Post is not a journalist interested in the facts. He is a left-wing hack who has consistently attacked President Trump for years and constantly bombards my phone with Democrat talking points.
Just take a look at @svdate’s feed, it reads… https://t.co/NxWn2mdUsa pic.twitter.com/v7owI5N4us
— Karoline Leavitt (@PressSec) October 20, 2025
Откако новинарот С.В. Дејт ја праша Ливит дали нејзиниот одговор ѝ е смешен, по што следеше нов напад: „Смешно ми е што се сметате себеси за новинар. Вие сте левичарски агитатор кого никој не го сфаќа сериозно – дури ни вашите колеги, едноставно не ви го кажуваат тоа во лице. Престанете да ми ги испраќате вашите пристрасни и глупави прашања“, напиша Ливит.
Подоцна објави јавна порака на официјалниот профил на Белата куќа на платформата X, заедно со снимка од пораката:
„С.В. Дејт од ‘Хафингтон пост’ не е новинар заинтересиран за факти. Тој е левичарски активист кој со години го напаѓа претседателот Трамп и постојано ми го бомбардира телефонот со демократски тези. Погледнете го неговиот профил, изгледа како негов личен дневник против Трамп. Активистите кои се преправаат дека се новинари им прават лоша услуга на медиумите.“
„ХафПост“ одговори велејќи дека ќе продолжи да поставува прашања до портпаролите на Трамп, особено до оние на кои не сакаат да одговорат.
„Училишното малтретирање нема да нè спречи. Слободните и независни медиуми мора да ги постават тешките прашања“, се вели во уредничкиот текст.
Регион
Бугарија може да му дозволи на Путин да прелета над земјата за да се сретне со Трамп во Будимпешта
Авионот што го превезува рускиот претседател Владимир Путин би можел да добие права за прелет над Бугарија, за да може рускиот лидер да присуствува на состанок со американскиот претседател Доналд Трамп во Будимпешта, според министерот за надворешни работи Георгиев, објави државното радио.
„Доколку има напори за постигнување мир, ако тоа е услов за одржување на состанок, тогаш најлогично е да се овозможи состанок од ваков тип на изводлив начин“, рече Георгиев, според извештајот.
Георгиев зборуваше на маргините од состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Луксембург. Една можна воздушна рута од Москва до Будимпешта ги опфаќа Црното Море, Бугарија и Србија, но бугарскиот воздушен простор е затворен за руски авиони од инвазијата на Украина во февруари 2022 година.
Други рути се протегаат на север, низ Белорусија и Полска или преку Балтичкото Море, Германија и Чешка. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и американскиот државен секретар Марко Рубио, кои се задолжени за подготовка на самитот Путин-Трамп, разговараа во понеделник, објави руското Министерство за надворешни работи.
Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде потерница по Путин, а Унгарија е во процес на повлекување од таа меѓународна институција.
Москва го отфрла обвинението на МКС и ја прогласува потерницата по Путин за доказ за непријателството на Западот кон Русија.
Најголема победа во првиот круг има Јане Мицевски во Сопиште со освоени 80,2% од гласовите, вети нов резервоар за вода
Кандидатот за градоначалник на Сопиште од ВМРО-ДПМНЕ, Јане Мицевски, извојува најголема победа во првиот круг на овие локални избори со...
Мециновиќ: Скопје се разбуди, надежта ќе ја претвориме во реалност во вториот круг
Амар Мециновиќ, кандидатот за градоначалник на Левица кој влезе во вториот круг на Локалните избори им се заблагодари на граѓаните...
Не сум фокусиран на противникот затоа што противник и немам, тука сум за народот, вели Ѓорѓиевски и најавува посилно темпо
Кандидатот за градоначалник на Скопје од ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски, кој наспроти очекувањата, не победи во прв круг, вели дека уште...
(Видео) Николоски: Победа на ВМРО-ДПМНЕ во првиот круг во 33 општини, оставка од Филипче
Македонија е обoена во црвено. ВМРО-ДПМНЕ ја има убедливо најголемата победа на локални избори до сега, било кога видена во...
Втор круг во Аеродром, Центар, Карпош и Шуто Оризари, шест скопски општини добија градоначалници во првиот круг
Граѓаните во шест скопски општини веќе избраа градоначалници во првиот круг – Бутел, Чаир, Гази Баба, Кисела Вода, Ѓорче Петров...
Шукова: Резултатот не е оној што го посакувавме, сепак се гордеам со кампањата што ја водевме
Кандидатката за градоначалник на Град Скопје од СДСМ, Каја Шукова, се огласи на социјалните мрежи откако вчера не успеа да...
ВМРО-ДПМНЕ доминира во Советот на Град Скопје со 18 мандати, Левицата, „Влен“ и ДУИ имаат по 6
ВМРО-ДПМНЕ освои најголем број гласови во Советот на Град Скопје, вкупно 35,15 отсто, или 81.649 гласови. Со тоа, бројот на...
Го удирал со дрвена ногарка по главата, а потоа легнал да спие и го оставил брата си да лежи во крв: 37-годишник осомничен за обид за убиство
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против лице за кое постои сомнение дека...
СДСМ по изборите: Oстануваме втора најсилна партија, ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ имаат пад на поддршката
По обработени 99 отсто од гласовите, од СДСМ соопштија дека владејачката ВМРО-ДПМНЕ, заедно со коалицискиот партнер ЗНАМ, забележала голем пад...
ВМРО-ДПМНЕ добива 32 градоначалника во првиот круг, „Влен“ зад нив со победа во пет општини
ВМРО-ДПМНЕ е убедлив победник во првиот круг од локалните избори, со освоени 32 општини, покажуваат утрово податоците објавени на страната...
Зеленски: Украина нема ништо да му подари на агресорот и нема ништо да заборави
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Украина „ниту ќе ѝ даде ниту ќе ѝ заборави“ нешто на Русија најавувајќи зајакнување...
(Фото) Огромно парче запален отпад откриено во пустина во Австралија: најверојатно е вселенски отпад
Огромно парче запален отпад откриено во пустината Пилбара во Западна Австралија најверојатно е вселенски отпад што повторно влегол во атмосферата...
(Видео) Товарен авион „боинг 747“ се излизга од пистата во морето во Хонг Конг, двајца мртви
Товарен авион од Дубаи се излизга од пистата во морето при слетувањето на Меѓународниот аеродром во Хонг Конг рано утрово,...
(Видео) Трамп: Не му кажав на Зеленски дека мора да ѝ го предаде целиот Донбас на Русија
Американскиот претседател Доналд Трамп им потврди на новинарите во „Ер Форс Уан“ дека прекинот на огнот меѓу Израел и Хамас...
(Видео) Се појави снимка од ограбувачите на „Лувр“
Вчераутро, околу 9.30 часот, група од четири маскирани разбојници извршија брз и прецизен грабеж во музејот „Лувр“ во Париз, во...
Орце Ѓорѓиевски и Амар Мециновиќ одат во втор круг за градоначалник на Скопје, ВМРО-ДПМНЕ и Левицата имаат најмногу гласови и во Советот
Кандидатите за градоначалник на Град Скопје од ВМРО-ДПМНЕ и Левица, Орце Ѓорѓиевски и Амар Мециновиќ ќе се соочат во вториот...
Орце не бегај од дебата, од вечерва Левица е вистински лидер на опозицијата, порача Апасиев
Вечерва објавуваме дека Левица станува лидер на опозицијата во Македонија, објави на прес-конференција Димитар Апасиев, лидерот на оваа партија. „За...
Победивме убедливо во првиот круг во Струмица, дваесет години чекавме на овој ден, рече Мицкоски и кажа дека Орце Ѓорѓиевски оди во втор круг
Историски резултати се бележат на овие избори и според премиерот и претседател на ВМРО – ДПМНЕ, Христијан Мицкоски. Тој доцна...
СДСМ победи во три општини во првиот круг, Филипче рече дека резултатот не е каков што посакувале сите, но не е лош
Првиот човек на СДСМ, Венко Филипче, соопшти дека партијата на локалните избори победила во три општини во првиот круг –...
„Времето на Ахмети заврши“: „Вреди“ прогласи победа во повеќе општини
Со слободен глас и чиста совест граѓаните ставија крај на ерата на една измама и страв отворајќи го патот за...
