Свет
Нови правила за влез во ЕУ: крај на печатите, објавен е датумот кога ќе започне примената

Европската комисија денес објави дека од 12 октомври ќе започне постепената имплементација на новиот Систем за влез и излез (EES) во земјите од Шенген зоната, кој ќе го следи движењето на граѓаните на трети земји за време на кратки престои во 29 европски земји.
Како што е наведено, EES дигитално ќе го евидентира влезот и излезот на патниците, заменувајќи го претходното рачно печатирање на пасошите и собира биометриски податоци, како што се отпечатоци од прсти и фотографии на лицето.
Новиот EES систем ќе овозможи поефикасно управување со надворешните граници на ЕУ, откривање на пречекорување на дозволениот престој, како и случаи на злоупотреба на идентитетот и документите. Како што наведоа, постепената имплементација на системот ќе трае шест месеци, во текот на кои граничните служби ќе почнат да ги евидентираат податоците на патниците од трети земји, пренесуваат медиумите во регионот.
Од октомври 2025 година, ЕУ го воведува Системот за влез и излез (EES), кој дигитално ќе ги евидентира пристигнувањата и заминувањата на граѓаните на трети земји, заменувајќи го печатирањето на пасошите. Системот ќе собира биометриски податоци, вклучувајќи отпечатоци од прсти и фотографии од лице, што ќе овозможи поефикасна идентификација и откривање на злоупотреба на идентитетот, според написите.
Во текот на шестмесечната фаза на воведување, граничните контроли постепено ќе почнат да снимаат податоци во 29-те земји од Шенген зоната. Системот е дел од пакетот „Паметни граници“, со кој ЕУ ги модернизира безбедносните протоколи на надворешните граници.
Што е ETIAS и кој мора да го има?
EES е дел од пакетот на ЕУ за паметни граници, кој го вклучува и ETIAS (Европски систем за информации и авторизација за патување).
Иако сè уште не е ни започнат, европската електронска дозвола за патување ETIAS веќе го доживува своето прво зголемување на цената. Наместо претходно најавените 7 евра, сите патници од земји на кои не им е потребна виза за влез во ЕУ – вклучувајќи ги и граѓаните на САД – ќе мора да платат 20 евра за авторизација од крајот на 2026 година.
ETIAS е електронски систем за претходно одобрување за влез во земјите од Шенген зоната и се однесува на 59 земји кои имаат безвизен режим со ЕУ, вклучувајќи ги Соединетите Американски Држави, Канада, Австралија, Обединетото Кралство и Србија.
Системот не е класична виза: нема посета на конзулатот, не е потребна дополнителна документација или биометриски податоци. Апликацијата се поднесува онлајн, а одобрението обично се добива во рок од неколку минути до неколку дена.
„ETIAS не е виза и не воведува визни обврски. Нема физичка посета на амбасадата или земање отпечатоци од прсти“, изјави портпаролката на Европската комисија, Анита Хипер.
Дозволата важи три години или до истекот на пасошот, а за патници помлади од 18 години или постари од 70 години – авторизацијата е бесплатна.
Според соопштението на Европската комисија, одлуката за зголемување на цената доаѓа во светлината на растечките трошоци за дигитална инфраструктура и сајбер безбедност. Иако системот сè уште не стапил во сила, ова е веќе втора промена на условите, со оглед на тоа што првичното лансирање беше најавено уште во 2016 година, а првиот рок за почеток на имплементацијата беше 2022 година.
„Целта на ETIAS е да се подобри безбедноста на ЕУ, а во исто време да им се олесни на патниците влегувањето во Шенген“, се наведува во официјалното соопштение.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Туск остро ја критикува идејата за мировните преговори да се одржат во Будимпешта

Полскиот премиер Доналд Туск остро ја критикува идејата Будимпешта да стане место за мировни преговори меѓу украинскиот претседател, Володимир Зеленски, и рускиот претседател, Владимир Путин, пишува „Политико“.
Туск се потсети на лошите искуства од минатото поврзани со унгарската престолнина.
„Будимпешта? Можеби не сите се сеќаваат, но во 1994 година Украина веќе доби гаранции за територијален интегритет од САД, Русија и од Обединетото Кралство. Во Будимпешта“, рече Туск додавајќи: „Можеби сум суеверен, но овој пат би се обидел да најдам друго место“.
Неговата реакција дојде откога „Политико“ вчера откри дека Белата куќа ја разгледува можноста за трилатерален состанок во унгарската престолнина, на кој би учествувале американскиот претседател Доналд Трамп, Зеленски и Путин. Информацијата беше потврдена од претставници на администрацијата и луѓе блиски до американската влада.
Изборот на Унгарија како локација би бил исклучително проблематичен за Украина. Токму во Будимпешта во 1994 година беше потпишан меморандум, во кој САД, Велика Британија и Русија се обврзаа да го почитуваат суверенитетот на Киев во замена за откажување на Украина од нуклеарно оружје. Овие гаранции станаа бесмислени по руската анексија на Крим во 2014 година и недостигот на конкретна воена поддршка од потписниците.
Ситуацијата е дополнително влошена од фактот дека унгарскиот премиер Виктор Орбан е близок сојузник на Доналд Трамп, а во исто време одржува добри односи со Кремљ и покрај целосната инвазија на Украина. Орбан сè уште јавно не коментирал за овој предлог. Интересно е што ова не е првпат Унгарија да ги понуди своите услуги – министерот за надворешни работи Петер Сијарто ја предложи Будимпешта како безбедно место за преговори уште на 25 февруари 2022 година, само еден ден по почетокот на руската агресија.
Додека се дискутира за Будимпешта, руските претставници ги намалуваат очекувањата дека средбата меѓу Путин и Зеленски е дури и блиску.
Во меѓувреме, се споменуваат и други можни локации. Францускиот претседател Емануел Макрон предложи состанок да се одржи во Женева, што веднаш беше поддржано од италијанскиот министер за надворешни работи, Антонио Тајани.
Швајцарскиот министер за надворешни работи, Игнацио Касис, потврди дека неговата земја е подготвена за таков состанок додавајќи дека Путин нема да биде уапсен и покрај налогот на Меѓународниот кривичен суд.
Самиот Путин, за време на телефонскиот разговор со Трамп во понеделникот, ја предложи Москва како место за средбата со Зеленски. Сепак, Зеленски и европските лидери веднаш го отфрлија предлогот како лекомислен.
Фото: ЕПА
Свет
(Видео) Неидентификуван објект експлодира на поле со пченка во Полска, локалните куќи оштетени

Неидентификуван предмет паднал и експлодирал во полскиот град Осине, а сега се појавија првите снимки од безбедносните камери.
Во инцидентот нема повредени, неколку куќи се оштетени, а полицијата на самото место пронашла јагленосани остатоци од метал и пластика.
🇵🇱 Na území Lublinského vojvodství došlo k pádu neznámého objektu, který explodoval v okrese Łuków na východě Polska. Podle předběžných informací při incidentu nikdo neutrpěl zranění.
📹 Na sociálních sítích se nyní objevilo video z kamerového systému – záběry pocházejí z polské… pic.twitter.com/LnXHxuV3AO
— neČT24 (@42TCen) August 20, 2025
Според претставникот на локалната полиција, Марчин Јозвик, извештајот стигнал околу 2.20 часот наутро.
„На полето со пченка се пронајдени траги од експлозија на неидентификуван објект. Пронајдени се јагленосани фрагменти со разни големини, расфрлани во радиус од неколку десетици метри“, објасни тој.
Специјализираните служби во моментот ги утврдуваат деталите, а детонацијата била толку моќна што се скршиле прозорците на три блиски куќи.
Како што изјави командантот на противпожарната служба во Луково, Зенон Писиевич, немало потреба од гаснење на пожарот.
Претставници на вооружените сили на Полска објавуваат дека прелиминарната анализа на радарските системи не открила нарушување на воздушниот простор ниту од правецот на Украина ниту од правецот на Белорусија.
Понатаму се наведува дека пронајдените делови, според првите процени, може да припаѓаат на стар мотор со пропелер, објавува RP.pl.
„Во моментот нема опасност, сите се безбедни. Нивото на зрачење е измерено. Понатамошните активности на терен ќе ги водат армијата и Обвинителството. Ќе им ја обезбедиме целата потребна поддршка на жителите“, објавија локалните власти.
Според непотврдени информации од дневниот весник „Жечпосполита“, објектот што експлодирал во Осини би можел да биде беспилотно летало од типот „Шахед 131“ или „136“.
Понатамошната истрага ќе покаже што точно се случило.
Свет
Трамп: Не грижете се, нема да има трета светска војна

Планетата повеќе не се движи кон трета светска војна, изјави американскиот претседател Доналд Трамп во интервју за новинарот Марк Левин.
Зборувајќи за конфликтот во Украина, тој истакна дека за време на администрацијата на поранешниот американски претседател Џо Бајден, ситуацијата само се влошувала.
„Мислам дека сè водеше кон трета светска војна, но сега не. Тоа е добра вест. Веќе не мора да се грижите за тоа“, рече Трамп.
„Ќе видиме како ќе се одвива процесот на решавање на кризата. Но, сè се движеше кон трета светска војна. Ова е најстрашната работа што се случила во однос на воените конфликти од Втората светска војна“, додаде тој.
Претседателот на САД, по средбата со претседателите на Русија и Украина, Владимир Путин и Володимир Зеленски, сака да ја процени можноста за дијалог меѓу нив без негово присуство.
„Имав многу успешна средба со претседателот Путин. Имав многу успешна средба со претседателот Зеленски. А сега помислив дека ќе биде подобро ако се сретнат без мене, само да видиме, сакам да видам што ќе се случи“, рече тој.
Трамп додаде дека, доколку е потребно, ќе им се придружи на Путин и Зеленски за да им помогне на страните да постигнат договор.
Фото: ЕПА