Свет
Норвежаните протестираат против надградбата на американскиот арктички радар

Додека американскиот радарски систем во најсеверниот регион во Норвешка, Финмарк, кој се наоѓа на 28 километри од руската граница, се надградува со сосема нова опрема, локалното население станува сè повнимателно и несигурно, пренесува „Спутник“.
Надградувањето на американскиот радар во поларниот норвешки град Вардо предизвикува незадоволство кај локалното население, објави националниот радиодифузер НРК. Минатиот викенд, 153-метарскиот американски товарен брод „Оушн фридом“ пристигна во Вардо со втор товар со разузнавачка опрема директно од Портланд, Мејн.
„Целиот кеј на Вардо беше затворен со високи метални огради. Областа беше под силна стража од воени и цивилни лица. Најголемиот дел од специјалната достава беше придружуван од полицијата. Ова не беше добредојдена глетка за жителите на рибарското село, кои се чувствуваат сè повеќе вовлечени во борбата на суперсилите против нивната волја“, стои во извештајот.
Локалниот жител Стиг Нилсен ја опишал ситуацијата како „чисто војување“. Тој посочил дека американската опрема може да се користи за попречување на руските авиони.
„Тоа е едноставно закана за градот. Апсолутно страшно “, рекол Нилсен за НРК.
Друг локален жител, Асле Кристијансен, ја довел во прашање законитоста на надградбата, посочувајќи дека има околу 2.000 луѓе кои живеат околу новиот радар.
„Како ќе спасуваме животи ако нешто се случи, не можам да разберам. За возврат нема да добиеме ништо. Ги гледам само негативностите на целата работа. Ова ја прави целата заедница тука во Вардо небезбедна“, вели Кристијансен.
Рони Бјорклунд, кој живее на 200 метри од радарот, целиот Вардо го гледа како бомбашка цел.
„Прво, ова е провокација кон нашите соседи на исток. Второ, ние сме бомбашка цел ако нешто се случи. Воопшто не е добро“, смета Бјорклунд.
Градоначалникот на Вардо, Орјан Јенсен, рекол дека иако лично не е загрижен, може да ја разбере загриженоста на жителите. Тој дури и се согласил дека може да дојде до „остра ситуација“.
„Радарскиот систем е трн во око на Русија. Можна е таква ситуација во Вардо“, вели тој.
Јенсен рекол дека очекува Министерството за одбрана да преземе мерки за подобрување на безбедноста околу радарскиот систем и за зајакнување на мерките во случај на евакуација.
Министерството за одбрана е свесно за локалните критики, но смета дека радарскиот систем е важен за заштита на Норвешка и нејзините национални интереси. Според високата советничка на Министерството за одбрана, Марита Исаксен Ванберг, модернизацијата, која трае веќе неколку години, нема да ја промени мисијата на радарскиот систем или некако да ги зголеми воените тензии на северот.
Поради својата близина до полуостровот Кола и Баренцовото Море, американскиот радар„ Глобус два“ беше сместен во Вардо. Иако официјално се користи за следење вселенски отпад, неговата можна улога во американскиот противракетен систем и можноста за изградба на база на податоци за руски ракети го направија трн во норвешко-руските односи.
Надградениот и помоќен радар наречен „Глобус III“ е во фаза на изградба уште од 2017 година.
И двата радара се повеќегодишен извор на полемики за жителите на Вардо. И покрај огромната критика, тие обезбедуваат многу потребни работни места за рибарското село, чие население брои 2.100 жители и е преполовено во однос на 1970-тите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Зеленски: Идејата за демилитаризирана зона е мртва

Зборувајќи на прес-конференција во Киев, украинскиот претседател Володимир Зеленски ја отфрли идејата за воспоставување демилитаризирана зона во војната со Русија. Зеленски рече дека оваа идеја е „мртва“ и нагласи дека приоритет е да се обезбеди прекин на огнот, пренесува Европска правда.
Предлогот за демилитаризирана зона како можно решение на конфликтот прв го изнесе специјалниот претставник на САД за Украина, Кит Келог. Во интервју за „Фокс њуз“ на 7 мај, тој рече дека Киев наводно предложил создавање демилитаризирана зона под заедничка контрола на Украина и Русија. Келог го опиша предлогот како безбедносна зона во која двете страни би се повлекле по 15 километри, создавајќи област од 30 километри под мониторинг на набљудувачи од трети земји.
На прес-конференцијата, Зеленски негираше дека Украина предложила такво решение, со што ги доведе во прашање тврдењата на Келог.
„Прашањето за демилитаризираната зона, одвојувањето на силите – слушнав за ова во медиумите и не само во медиумите, туку и од разни луѓе, од разни разузнавачки служби. Украина официјално не добила таков предлог. Но, сите бараат начини да спроведат експерименти врз нас“, рече Зеленски.
Тој, исто така, се осврна на сложеноста на ситуацијата на бојното поле и логистичките пречки што би ги предизвикала таквата зона.
„Ако зборуваме за демилитаризирана зона од 15 километри во двата правци – зошто точно 15? И од која линија го сметаме тоа? Од границата? Од која линија на контакт? Дури и да ги прифатиме тие 15 километри, што ќе правиме со Херсон? Тоа би значело дека таму нема да има наши сили. Ако ги нема нашите сили во Херсон – го немаме Херсон“, рече претседателот.
Според него, воспоставувањето демилитаризирана зона би ја загрозило контролата на Киев врз клучните градови.
„Ако се согласиме на тампон-зона и се повлечеме 15 километри од градови како Херсон, Харков и Суми, на сите ќе им изгледа дека имаме мир, но војната ќе продолжи во нив бидејќи артилеријата ќе лета над нив. Затоа е прерано да се зборува за таа идеја и таа во моментов е мртва“, рече Зеленски.
На истата конференција во Киев, Украина и европските сојузници ја повикаа Русија да прифати безусловно 30-дневно примирје, кое ќе почне на 12 мај. Но, Кремљ изјави дека ќе отфрли какво било примирје сè додека Украина добива оружје од Западот.
Европа
Турција е подготвена да го надгледува потенцијалното примирје во Украина

Турција е подготвена да ја преземе одговорноста за надгледување на потенцијалното примирје во Украина, изјави министерот за надворешни работи Хакан Фидан во разговор со членовите на „коалицијата на волните“ и со партнерите на Киев, соопшти извор од турското Министерство за надворешни работи.
Лидерите на Велика Британија, Франција, Германија и Полска, или таканаречената „коалиција на волните“ и Украина, се состанаа во Киев во саботата и се согласија на безусловно 30-дневно примирје од 12 мај со поддршка на американскиот претседател Доналд Трамп, додека му се заканија на претседателот Владимир Путин со нови „повеќекратни“ санкции доколку Русија не ги почитува.
Турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан се приклучи на „коалицијата на волните“ и ја нагласи посветеноста на Турција на територијалниот интегритет на Украина, изјави извор од турското Министерство за надворешни работи кој сакаше да остане анонимен.
Фидан ја изрази поддршката на Анкара за напорите за воспоставување безусловно примирје и додаде дека Турција е подготвена да ја преземе одговорноста за надгледување на примирјето во Украина, доколку такво биде воспоставено, изјави истиот извор. Турција, членка на НАТО, одржува блиски врски и со Киев и со Москва уште од самиот почеток на руската инвазија на Украина во 2022 година.
Турските власти ја изразија својата поддршка за територијалниот интегритет на Украина и ѝ обезбедија воена помош, а во исто време се спротивставија на воведувањето санкции против Русија.
Европа
Путин: Ќе размислам

Владимир Путин ќе го „разгледа“ западниот предлог за целосно и безусловно примирје во Украина, откако Велика Британија, САД и европските сојузници се заканија дека ќе испратат повеќе оружје во Киев доколку Русија не го почитува тоа.
Кир Стармер му рече на Путин дека повеќе нема место за „ако“ и „но“ и дека мора да се согласи на прекин на огнот или да се соочи со нови санкции насочени кон енергетскиот и банкарскиот сектор на Русија.
Ултиматумот беше издаден по состанокот во Киев, каде што лидерите на Велика Британија, Франција, Германија и Полска, заедно со Володимир Зеленски, разговараа по телефон со американскиот претседател Доналд Трамп.
„Сите ние овде, заедно со САД, го критикуваме Путин. Ако навистина се грижи за мирот, сега е неговата шанса да го покаже тоа“, рече Стармер на прес-конференција.
Кремљ одговори велејќи дека ќе го „разгледа“ предлогот, но не се обврза да потпише ништо.