Европа
(Од час во час) На Мариупол му се заканува епидемија, НАТО е подготвен да ја поддржува Украина со години

Шеесет и четврти ден од војната во Украина
Најжестоките битки се водат во Мариупол околу железарницата „Азовстал“. ОН се подготвуваат да ги евакуираат цивилите од железарницата.
Клучни податоци:
Генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш е во Киев, ќе се сретне со Зеленски. Тој, исто така, ќе ги посети Буча и Ирпин, предградие на Киев, каде што Украинците велат дека Русите извршиле воени злосторства над цивилите.
Експлозија во близина на ТВ кула во окупираниот украински град Херсон. Русите тврдат дека Украинците истрелале три ракети кон градот.
Путин се закани со брза одмазда на сите вклучени во конфликтот во Украина
САД и околу 40 сојузнички земји од Германија соопштија дека испраќаат тешко оружје во Украина
Од час во час:
Украина нема да ги признае референдумите на териториите кои не се контролирани од Киев, изјави претседателот на Украина Владимир Зеленски.
21.10 https://makfax.com.mk/svet/путин-го-обвини-западот-дека-се-обидел/
За време на состанокот во московското Јавно обвинителство во понеделникот, рускиот претседател Владимир Путин упати шокантно обвинение, најавувајќи апсење на неколку обвинети атентатори кои наводно планирале да го убијат познатиот новинар на руската државна телевизија и жесток лојален на Путин, Владимир Соловјов.
21.00 Две експлозии во Киев за време на обраќањето до медиумите на Зеленски и Гутереш
Најмалку две експлозии се слушнале вечерва во главниот град на Украина, Киев, веднаш по средбата меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш.
Локалните власти во украинскиот град Мариупол предупредија дека градот е подложен на епидемии поради ужасните санитарни услови во повеќето делови на градот и фактот што можеби илјадници тела сè уште не се подигнати.
17.40 Бајден: САД не ја напаѓаат Русија, туку и помагаат на Украина да се одбрани
Тој вели дека е од клучно значење Конгресот да одобри дополнителни 33 милијарди долари финансирање што е можно поскоро. Бајден вели дека поддршката за Украина „не е евтина“, но дека САД не можат да „стојат на страна
16.30 Столтенберг: НАТО е подготвен да ја поддржува Украина со години
НАТО е подготвен да ја поддржува Украина со години во војната против Русија, вклучително и обезбедување помош на Киев за да се префрли од старото оружје од советската ера на модерна западна воена опрема, изјави денеска генералниот секретар на Алијансата Јенс Столтенберг.
14:55 ЕУ: Плаќањето во рубли е заобиколување на санкциите
Плаќањето за гас според рускиот декрет, преку две сметки, едната во евра, а другата во рубли, ги заобиколува санкциите на ЕУ наметнати за Русија, изјави висок претставник на ЕУ.
Русија донесе декрет со кој се бара од европските компании кои купуваат гас од „Гаспром“ да отворат една сметка во евра, а друга во рубли. Русија смета дека исплатата е извршена дури откако еврата ќе се претворат во рубли.
14:30 Командантoт на „Азов“ бара итна помош од Киев за ситуацијата во фабриката „Азовстал“
Украинските лидери мора да најдат начин да му помогнат на полкот што ја брани фабриката за челик „Азовстал“ во Мариупол, која е опкружена од руските сили, рече командантот на „Азов“ во емотивното обраќање.
„Го повикувам воено-политичкото раководство да преземе решителни чекори за да ја прекине блокадата или да ги евакуира сите оние што се надеваат и веруваат во својата татковина“, рече заменик-командантот Свјатослав Паламар во видеопораката објавена денеска.
13:15 Две водечки енергетски компании од ЕУ потврдија дека разговораат за плаќање во рубли
Две водечки европски енергетски компании потврдија дека преговараат со рускиот државен енергетски гигант „Гаспром“ за начинот на плаќање на рускиот гас, додека во исто време тврдат дека сакаат да дејствуваат во согласност со санкциите на ЕУ, но и новите руски правила кои бараат од западните земји за гас да плаќаат во рубли.
Германскиот парламент денеска одобри испраќање на тешко оружје и сложени системи во Украина.
Испраќањето оружје го поддржаа пратениците на владејачката коалиција, но и најголемата опозициска партија ЦДУ. Против беше ултрадесничарската партија АФД, која смета дека со испраќање оружје во Украина, Германија е блиску до објавување војна.
11:45 Велика Британија: Руската морнарица сè уште може да нападне цели во Украина
Руската морнарица се уште може да погоди цели во Украина, иако загуби два воени брода, соопшти денеска британското Министерство за одбрана.
11:40 Захарова: Ќе одговориме на сите мерки на САД, па дури и на идиотските
Коментирајќи го предлогот на американскиот Конгрес, Русија да се прогласи за спонзор на тероризмот, портпаролката на руското МНР, Марија Захарова, изјави дека Русија ќе одговори на сите мерки, вклучително и на, како што рече, оние идиотските, пренесува „Спутник“.
11:30 Гроси за состојбата во нуклеарната централа: Тоа е црвено светло што трепка
Ситуацијата во украинската нуклеарна централа Запорожје, која е окупирана од руските сили, е неодржлива и може да се покаже опасна, предупреди генералниот директор на Меѓународната агенција за атомска енергија, Рафаел Гроси.
11:00 Шефот на ОН во Бородјанка: Си го замислувам семејството, внуците како бегаат, војната е лудост
Војната во 21 век е лудило, изјави генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш по пристигнувањето во Бородјанка, предградие на Киев, каде Русите, според Украинците, извршиле злосторства за време на окупацијата на областа во март.
10:40 Големите земји од ЕУ се подготвуваат да го платат рускиот гас во рубли, тврди „Фајненшл тајмс“
Британскиот весник, повикувајќи се на извори запознаени со ситуацијата, пишува дека големите дистрибутери на гас во Германија, Австрија, Унгарија и Словачка планираат да отворат сметки во рубли кај „Гаспромбанк“ во Швајцарија за да го задоволат барањето на Русија за плаќање на гасот во таа валута.
Британската министерка за надворешни работи Лиз Трас на велигденскиот банкет зборуваше за војната во Украина. Таа ја истакна потребата од единство во светот што ја предизвика војната, со посебен акцент на состојбите во Западен Балкан.
Во извештајот на Институтот за војна за состојбата на боиштето во Украина се вели дека Русите бележат мали, но постојани успеси во источна Украина.
09:30 Поранешен командант на НАТО: Западот мора да се подготви за војна
Се пoбројни се реакциите на вчерашната изјава на британската министерка за надворешни работи Лиз Трус која порача дека руските сили треба да бидат протерани од цела Украина, пренесуваат агенциите во светот.
Русија ја предупреди Јапонија и се закани со одмазднички мерки доколку заедничките поморски вежби со САД се прошират во близина на источните граници на Русија, пишува Си-Ен-Ен.
08:15 Силна експлозија во Херсон
Силна експлозија одекна во центарот на окупираниот украински град Херсон. Според странските медиуми, експлозијата се случила во близина на голема ТВ кула.
Strikes reported in Kherson tonight, TV tower was hit pic.twitter.com/p7HRcdqSfX
— OSINTtechnical (@Osinttechnical) April 27, 2022
08:05 Путин се заканува со одмазда
Рускиот претседател Владимир Путин предупреди на молскавична одмазда доколку другите земји се вмешаат во конфликтот во Украина, додека европските лидери ја обвинија Русија за уцена поради нејзината одлука да го прекине снабдувањето со гас за Полска и Бугарија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Детален водич) Сè што треба да знаете за новите правила за влез во ЕУ од 12 октомври

Од 12 октомври официјално стапува во сила новиот систем за влез и излез од ЕУ – наречен EEС. Системот ќе се воведува постепено, а треба целосно да се имплементира до 10 април 2026 година. Овој технолошки систем ќе собира биометриски податоци, како што се отпечатоци од прсти, фотографии од лице и основни информации за патување.
– ЕЕС ќе го модернизира и подобри управувањето со надворешните граници на ЕУ. Ќе обезбедува сигурни податоци за граничните премини, систематски ќе открива случаи на пречекорување на дозволениот престој, како и измама со документи и идентитет. Ова ќе придонесе за спречување на нерегуларната миграција и заштита на безбедноста на граѓаните на Европската Унија – објави претходно Европската комисија.
Како ќе изгледа постапката?
– Пристигнување на граничниот премин
Доколку патувате првпат, односно сè уште не сте се регистрирале во системот, ќе бидат земени ваши биометриски податоци: фотографија од вашето лице + отпечатоци од прсти.
Податоците за внесување (време, место) се евидентираат автоматски во системот.
– Излегување од Шенген
При излегување, системот ќе го регистрира, односно ќе го одреди времето и местото на излегување, а вие ќе го поврзете со внесените податоци.
– Последователни посети/повторен влез
Кога повторно ќе патувате во Шенген, системот ќе ги користи собраните податоци за да ве „препознае“ (лице/отпечатоци) и да провери дали сте влегле/излегле претходно, дали сте го пречекориле дозволениот престој, дали имате активни забрани итн…
Процесот треба да биде побрз бидејќи нема да мора повторно да ги внесувате сите податоци.
Постапката се очекува да трае од 3 до 5 минути по лице, што значи до 20 минути за полн автомобил.
Во преодната фаза (октомври 2025 до април 2026 година), можни се „олеснувања“:
– Некои од граничните премини нема веднаш да бараат биометрија или нема да ги обработуваат сите патници преку EEС.
– Пасошите сè уште може да се печатат во некои случаи.
– Можни се повремени исклучоци за да се избегне метеж.
Кои податоци ги собира системот?
– Податоци за пасош (име, број на пасош, датум на раѓање, итн.).
– Биометриски податоци: отпечатоци од прсти и фотографија од лице.
– Датум и место на влез и излез од Шенген зоната.
– Информации за тоа дали патникот го пречекорил дозволениот престој, како и дали на патникот претходно му бил одбиен влез.
Дали патниците мора да го напуштат возилото за време на постапката?
– Засега нема конкретни информации што потврдуваат дали патниците ќе мора да го напуштат возилото за време на постапката. Сепак, некои експерти сметаат дека ова сепак ќе биде обврска поради задолжителното фотографирање, но и дека веројатно ќе зависи од премин до премин.
Кои земји ќе бараат EEС?
– ЕЕС ќе го применуваат 29 европски земји:
• 25 членки на ЕУ (сите освен Кипар и Ирска): Австрија, Белгија, Бугарија, Хрватска, Чешка, Данска, Естонија, Финска, Франција, Германија, Грција, Унгарија, Италија, Латвија, Литванија, Луксембург, Малта, Холандија, Полска, Португалија, Романија, Словачка, Словенија, Шпанија и Шведска.
• 4 земји кои не се членки на ЕУ, а се дел од Шенген зоната: Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија.
Што ако одбиете?
Доколку одбиете да ги дадете вашите биометриски податоци, ќе ви биде одбиен влез на територијата на европските земји што го користат EEС.
За кого не се применува системот EEС?
EEС не се однесува на:
– Граѓани на европските земји кои користат EEС, како и Кипар и Ирска.
– Граѓани кои не се државјанки на ЕУ кои имаат карта за престој и се тесно поврзани со граѓанин на ЕУ.
– Државјани кои не се членки на ЕУ кои патуваат во Европа како дел од меѓукомпаниски трансфер или за цели на истражување, студирање, обука, волонтерска работа, програми за размена на студенти, образовни проекти и сл.
– Лица ослободени од гранични проверки или на кои им се дадени одредени привилегии во врска со граничните проверки (на пр. шефови на држави, прекугранични работници итн.).
– Лица кои не се должни да ги преминуваат надворешните граници исклучиво на граничните премини и во текот на работното време.
– Лица кои имаат важечка дозвола за локален граничен сообраќај.
– Членови на екипажот на патнички и товарни возови на меѓународни поврзувачки патувања.
– Лица кои поседуваат важечки Документ за олеснет железнички транзит или важечки Документ за олеснет транзит, под услов да патуваат со воз и да не слегуваат од возот на територијата на земја-членка на ЕУ.
Наскоро се воведува и EТИАС
Од следната година, покрај системот EEС, македонските граѓани ќе мора да го користат и EТИАС – електронско овластување, кое бара патниците однапред да се регистрираат преку апликација, да платат такса од 20 евра и да ги достават следните информации:
– Податоците и пасошот се внесуваат онлајн.
– Таксата се плаќа електронски.
– Одобрението овозможува патување во Шенген зоната без дополнителни процедури.
Совети за патниците
– Проверете го вашиот пасош:
Пасошот мора да важи најмалку 3 месеци по датумот кога планирате да ја напуштите ЕУ и мора да биде издаден во последните 10 години.
– Планирајте го вашето време:
Кога се најавувате за прв пат, одвојте уште неколку минути за да ги регистрирате вашите биометриски податоци.
– Останете во тек со новостите:
Информациите за EEС се предмет на промена. Редовно проверувајте ја официјалната веб-страница на ЕУ.
– Бидете подготвени да ги проверите информациите со превозникот со кој патувате:
Авиокомпаниите или другите превозници може да бараат дополнителни информации пред качувањето.
Европа
(Видео) Украинците нападнаа фабрика на рускиот хемиски гигант на 1.700 километри од фронтовската линија

Украинските беспилотни летала синоќа ја нападнаа хемиската фабрика „Азот“ во рускиот Пермски регион, на повеќе од 1.700 километри од украинската граница, потврди регионалниот гувернер Дмитриј Махоњин, објави „Киев Индепендент“.
💥Russian “Uralchem Azot” plant in Berezniki, Perm Krai, was hit — around 1,600km from the frontline, one of the longest-range strikes so far. It’s among Russia’s biggest fertilizer producers, making ammonia, urea and ammonium nitrate.
These chemicals also serve in explosives… pic.twitter.com/33hqqUYZzi
— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) October 2, 2025
Нападот привремено го запре производството во фабриката, која е меѓу најголемите руски производители на азотни ѓубрива, но е и клучен снабдувач на хемикалии што се користат во земјоделството и експлозиви.
Фабриката „Азот“, која се наоѓа на границата помеѓу европскиот и азискиот дел на Русија, произведува амонијак, уреа, амониум нитрат и други хемиски соединенија. Минатата година, компанијата пријави рекордно производство од повеќе од 2,3 милиони тони производи.
Ukrainian drones reportedly struck the Azot chemical plant in Berezniki, Perm Krai overnight. A short disruption to production was confirmed by local authorities. Explosions were heard near the facility, which stores ammonium nitrate. https://t.co/LXcOQYPwpJ pic.twitter.com/3tBuy6Pq46
— WarTranslated (@wartranslated) October 3, 2025
„Според најновите информации, нападот со непријателски беспилотни летала бил извршен ноќе… Имало краток застој во технолошкиот циклус во ‘Азот’“, изјави гувернерот Махоњин.
„Специјалистите за итни служби продолжуваат да работат на местото на настанот, а формиран е и оперативен штаб“.
фото: принтскрин
Европа
Путин се сретна со Додик

Рускиот претседател Владимир Путин се сретна со Милорад Додик на маргините на 22-от годишен форум на Меѓународниот дебатен клуб Валдај во Сочи. За време на состанокот, Путин ја опиша ситуацијата во Република Српска како сложена.
„Многу ми е драго што повторно се сретнав со вас, овој пат во Дебатниот клуб Валдај во Сочи. Неодамна, на 15 септември, го прославивте Денот на српското единство. Би сакал да ви честитам. Знам дека ситуацијата во вашата земја е исклучително тешка. Дури може да се каже дека е сложена“, рече Путин, додавајќи дека сака да ја чуе оценката на Додик.
Во исто време, рускиот лидер нагласи дека неговиот соговорник прави многу за градењето односи со Русија. Пред оваа средба, Путин зборуваше на форумот на дебатниот клуб, а Додик беше почесен гостин.
Додик беше осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност од страна на Судот на Босна и Херцеговина, по што Централната изборна комисија му го одзеде мандатот како претседател на РС. Предвремените избори за негов наследник ќе се одржат на 23 ноември.