Свет
ОН: Ситуацијата во Иран е критична, за два месеца загинаа над 300 луѓе

Претставникот на ОН за човекови права денеска предупреди дека ситуацијата во Иран е критична. Повеќе од 300 луѓе загинаа во последните два месеца поради насилниот одговор на протестите, пренесува „Ројтерс“.
„Бројот на смртни случаи поради протестите во Иран се зголемува, вклучително и две деца, кои починаа минатиот викенд. Ова е знак дека властите зазедоа цврст став, ситуацијата во таа земја стана критична“, рече портпаролот на ОН.
Протестите во земјата беа предизвикани од смртта на 22-годишната курдска девојка Махса Амини, која на 16 септември беше приведена од моралната полиција поради несоодветна облека.
Техеран ја обвинува ситуацијата на странските непријатели и нивните агенти, кои наводно ги организирале протестите и им се придружиле Иранци од сите сфери на животот. Ова е најголемиот предизвик за верските водачи од револуцијата во 1979 година.
Поддршка на протестите добија и фудбалерите на иранската фудбалска репрезентација, кои одбија да ја пеат нивната национална химна на отворањето на Светското првенство.
Советот за човекови права на ОН кон крајот на неделава ќе одржи состанок за протестите, на кој ќе присуствуваат голем број дипломати, како и сведоци и жртви. На средбата ќе се разговара за испраќање мисија, која треба да ги истражи фактите за репресијата во Иран.
Секој потенцијален доказ за злоупотреби пронајден од мисијата подоцна може да се користи пред националните и меѓународните судови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трамп: Ги помирив „Абербајџан“ и Албанија

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера погрешно изјави дека посредувал во мирот меѓу Азербејџан и Албанија. Грешката се случила за време на интервјуто со конзервативниот коментатор Марк Левин во неговата истоимена радио емисија.
Претседателот во живо ги пофали своите мировни напори, повторувајќи го своето тврдење дека завршил седум војни за време на својот втор мандат.
Trump is once again showcasing his high level of geography knowledge: the US president claimed to have reconciled "Aberbaijan" with Albania.
He likely meant the conflict between Azerbaijan and Armenia… https://t.co/hEXoEtUYiX pic.twitter.com/6zDjxQHmeq
— NEXTA (@nexta_tv) August 20, 2025
„Знаете, тоа се многу неверојатни, неверојатни работи“, рече Трамп пред да се обиде да ја спомене неодамна договорената мировна декларација меѓу Азербејџан и Ерменија, која ги доближи земјите до мир – но не го заврши целосно нивниот 37-годишен конфликт.
„Видовте Абер… Баиџан. Тоа беше голем конфликт што траеше 34, 35 години со, хм, Албанија. Размислете за тоа“, рече претседателот.
Трамп не само што погрешно ја изговори Ерменија како „Албанија“, туку неодлучно го изговори и името Азербејџан.
фото: принтскрин
Европа
Си-ен-ен: Путин нема да се сретне со Зеленски, ова се причините

И покрај сигналите од Вашингтон за можна средба меѓу Владимир Путин и Володимир Зеленски, Кремљ засега тоа го отфрла. Си-ен-ен пишува дека рускиот претседател не е, и можеби никогаш нема да биде, подготвен да седне на маса со Зеленски.
Откако Белата куќа објави дека идејата за билатерална средба е договорена, Кремљ веднаш ги намали очекувањата. Советникот на Путин, Јуриј Ушаков, рече дека „се зборувало за подигнување на нивото на претставниците на Русија и Украина“, но без да ги спомене самите лидери.
Министерот за надворешни работи Сергеј Лавров додаде во интервју за државната телевизија дека Москва „не отфрла никаква форма на работа“, но нагласи дека состаноците на високите функционери мора да бидат подготвени „со најголема грижа“. Според жаргонот на Кремљ, средбата Путин-Зеленски нема да се случи наскоро.
Путин ја започна војната со признавање на самопрогласените „републики“ Донецк и Луганск. Оттогаш, тој не ја призна Украина како независна држава, тврдејќи дека таа е дел од руската историја и култура.
Аналитичарката Орисија Луцевич од тинк-тенкот „Чатам Хаус“ вели дека средбата со Зеленски би била еден вид пораз за Путин: „Тој би морал да седне со претседател кого го смета за шега од земја што за него не постои“.
Кремљ систематски ја доведува во прашање легитимноста на украинскиот претседател, а официјалната реторика го нарекува Зеленски само „киевски режим“.
Татјана Становаја, аналитичарка во Центарот Карнеги Русија Евроазија, верува дека Путин го гледа американскиот претседател Доналд Трамп како клучен посредник. Русија очекува Вашингтон да изврши притисок врз Киев да се откаже од територијата што сè уште ја контролира.
Досега, Зеленски јасно ги отфрли ваквите барања. Становаја додава дека Путин нема да ризикува „заседа“ во која сите негови услови би биле одбиени. Наместо тоа, Русија би можела да предложи нови разговори во Истанбул, но со повисоко ниво на делегација.
Трамп напиша на Truth Social во понеделникот дека „започнал подготовки за средба Путин-Зеленски“. Но, следниот ден призна дека за тоа прашање не е постигната согласност: „Јас некако го поставив, но тие се оние што одлучуваат“.
Сепак, Путин нема причина да брза. Тој доби на самитот со Трамп во Алјаска, американскиот претседател се откажа од условите за прекин на огнот пред преговорите, а заканите за санкции исчезнаа. Во меѓувреме, Русија ги засили своите напади – само во понеделникот, лансираше 270 беспилотни летала и 10 ракети кон украинските градови.
Како што заклучува Си-ен-ен, единственото непознато сега е – кого ќе обвини Трамп ако овој обид за преговори пропадне.
фото: принтскрин
Европа
Комарците шират болести, а бројот на заразени лица се зголемува во Европа

Европа годинава потврди рекорден број случаи на болести што се пренесуваат преку комарци, како што се чикунгунија и вирусот Западен Нил, што ги прави „нова нормалност“ поради климатските промени, соопшти во среда Европската агенција за здравје.
Европа е погодена од подолги и поинтензивни сезони за болести што се пренесуваат преку комарци, соопшти Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC).
„Оваа промена е предизвикана од климатски и еколошки фактори како што се зголемувањето на температурите, подолгите лета, поблагите зими и промените во врнежите од дожд – проблеми што се комбинираат за да создадат поволни услови за комарците да напредуваат и да пренесуваат вируси“, според ECDC.
Директорката на агенцијата, Памела Ренди-Вагнер, изјави дека Европа влегува во нова фаза каде што „подолгото, пораспространето и поинтензивно пренесување преку комарци станува новата нормалност“. Комарецот што може да го пренесе вирусот чикунгунија, Aedes albopictus, се воспоставил во 16 европски земји и 369 региони, во споредба со само 114 региони пред една деценија, според ECDC.
Европа потврди 27 случаи на чикунгунија досега оваа година, што е нов рекорд. За прв пат, локално пренесен случај е потврден во Алзас, во североисточна Франција. Тоа е „исклучителен настан на оваа географска ширина, што покажува дека ризикот од пренесување на болеста продолжува да се шири на север“, соопшти агенцијата.
Од 1 јануари до 13 август, осум европски земји потврдија 335 случаи на локално пренесување на вирусот Западен Нил и 19 смртни случаи. Италија е најтешко погодената земја со 274 случаи.
Селин Госнер, раководител на Одделот во ECDC за болести што се пренесуваат преку храна, вода, векторски и зооноза, нагласи дека превенцијата е поважна од кога било, преку координирани јавни иницијативи и мерки за лична заштита. ECDC им советуваше на жителите на погодените региони да се заштитат од каснувања од комарци со користење репеленти, носење долги ракави и панталони и користење мрежи против комарци.
фото: принтскрин