Свет
Париз за потегот на САД и Австралија – лицемерие, презир, лаги

Лицемерие, презир, лаги, се зборовите што ги користи францускиот министер за надворешни работи за да ја опише кризата во односите на неговата земја со САД и Австралија, која го откажа мега-договорот за француските подморници и избра да изгради нуклеарни, а регионот се плаши од можноста дека со ваквиот чекор ќе биде поттикната трка во вооружувањето.
Австралија, Велика Британија и САД во средата објавија формирање на трилатералната безбедносна алијанса „Аукус“, поради зајакнување на одбранбената соработка во Индо-Пацификот, која предвидува флота од нуклеарни подморници што Австралија ќе ги изгради со помош на САД.
Како резултат на таа одлука, Канбера се откажа од договор вреден 40 милијарди долари со француска компанија која требаше да изгради флота од подморници, на што Париз жестоко реагираше и ги повлече своите амбасадори, пренесоа медиумите во светот.
„Факт е дека за првпат во историјата на американско-француските односи го отповикавме нашиот амбасадор на консултации“, изјави францускиот министер за надворешни работи Жан-Ив Ле Дриан.
„Овие настани го покажуваат интензитетот на кризата што постои денес меѓу двете земји, но и Австралија“, додаде францускиот министер за надворешни работи.
„Имаше лицемерие, презир и лаги – не можете така да се однесувате во сојуз“, рече Ле Дриан.
Претседателот Емануел Макрон не разговарал со американскиот колега Џо Бајден за прашањето за подморниците, рече тој.
Договорите за изградба на подморници Канбера и Париз беа потпишани во 2016 година, како дел од договорот за стратешко партнерство меѓу двете земји.
Ле Дриан уште еднаш направи паралела помеѓу постапките на актуелниот американски лидер со непредвидливото однесување на поранешниот републикански претседател Доналд Трамп.
„Овие брутални, еднострани и непредвидливи одлуки силно ме потсетуваат на она што го направи Трамп“, рече Ле Дриан.
Пред да се врати во Париз, францускиот амбасадор во Австралија, Жан Пјер Тебо, одлуката на Канбера да ги набави подморниците ја нарече „огромна“ грешка, бидејќи тоа „не е договор, туку партнерство базирано на доверба, меѓусебно разбирање и искреност“.
Новото трипартитно партнерство беше критикувано и од Кина, најголемата сила во Индо-Пацификот, а премиерот реагираше, предвидувајќи дека тоа ќе ја поттикне регионалната трка за вооружување.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Мерц: Русија не води војна само против Украина, туку и против нас

Германскиот канцелар, Фридрих Мерц, синоќа изјави дека Русија не води војна само против Украина, туку и против Германија. Во интервју за германската телевизија, Мерц предупреди на саботажа, ширење дезинформации и хибридна војна, која, вели тој, веќе влијае на германското општество.
„Тоа не е само војна против Украина. Тоа е војна и против нас“, рече Мерц, додавајќи: „Нè следат, има саботажа, се справуваме со лажни информации во голем обем“.
Германскиот канцелар ги издвои руските пропагандни телевизиски канали како што е „Раша тудеј“ и употребата на вештачка интелигенција во ширењето на лажни вести.
„Нашето население е систематски погрешно информирано – преку ‘Раша тудеј’ и други канали“, рече тој. „Имаме лажни вести комбинирани со вештачка интелигенција. Сето ова се елементи на она што го нарекуваме хибридна војна“.
Според него, нападите врз инфраструктурата веќе се случуваат, вклучително и палежи и напади врз воени објекти. „Неодамна имавме инциденти во касарната. Речиси сите траги водат кон Русија“, рече Мерц. „Затоа мора да се браниме.“
Откако новата влада дојде на власт во Берлин, Германија ја засили својата реторика и мерки против Русија, особено по честите случаи на саботажи и сајбер напади на територијата на ЕУ.
Според „Ројтерс“, германската влада протера неколку руски дипломати и го затвори конзулатот во Лајпциг во мај оваа година, наведувајќи „контраразузнавачка закана“ како главна причина.
„Би-Би-Си“ објави дека германската влада значително ги зголемила инвестициите во воздушната одбрана и сајбер безбедноста оваа година, а „Франс прес“ објави дека Берлин неодамна формирала специјална единица за следење на руските дезинформациски кампањи во рамките на ЕУ.
Во исто време, Германија останува еден од главните сојузници на Украина. Според „Асошиејтед прес“, канцеларот Мерц потврдил континуирана воена и финансиска помош, вклучително и дополнителни системи за воздушна одбрана, за време на неговата прва официјална посета на Киев во април.
(Фото: ЕПА)
Свет
Иран: Американските бомби сериозно го оштетија Фордоу

Американското бомбардирање на клучниот ирански нуклеарен објект Фордоу сериозно го оштети местото, изјави иранскиот министер за надворешни работи, Абас Араки, во интервју за CBS News.
„Никој не знае точно што се случило во Фордоу. Сепак, она што го знаеме досега е дека објектите биле сериозно и сериозно оштетени“, рече Араки во интервју емитувано вчера.
„Организацијата за атомска енергија на Исламската Република Иран во моментов спроведува проценка и анализа, чиј извештај ќе биде доставен до владата“, додаде тој.
Пресретнатите ирански комуникации го минимизираа обемот на штетата предизвикана од американските напади врз нуклеарната програма на Иран, објави „Вашингтон пост“ во неделата, повикувајќи се на четири лица запознаени со доверливи разузнавачки информации што циркулираат во американската влада.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, рече дека нападите „целосно и тотално ја уништиле“ нуклеарната програма на Иран, но американските претставници признаа дека ќе биде потребно време за целосно да се процени штетата предизвикана од американските воени напади.
Ноќта помеѓу 21 и 22 јуни 2025 година, САД извршија воздушни напади врз три клучни ирански нуклеарни објекти – Фордоу, Натанц и Исфахан – како дел од операцијата со кодно име „Полноќен чекан“.
Нападите беа одговор на загриженоста за нуклеарната програма на Иран и следеа по изненадувачките израелски напади врз Иран на 13 јуни, што започна нов бран конфликт меѓу Израел и Иран.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, го нареди нападот, а Пентагон потврди дека е употребена најновата воена технологија, вклучувајќи бомбардери Б-2 Спирит и бомби „разбивачи на бункери“ ГБУ-57/Б и ракети Томахавк испукани од подморници. Целта на операцијата беше да се оневозможи капацитетот за збогатување ураниум на Иран и со тоа значително да се забави нуклеарната програма на Иран.
Врховниот командант на САД истакна дека ова е прва оперативна употреба на толку моќни бомби, а според прелиминарните проценки, нападите сериозно ги оштетиле иранските центрифуги и инфраструктура, иако конечната проценка на штетата сè уште не е објавена. Иранските претставници го намалија обемот на штетата, додека американските извори тврдат дека програмата на Иран е сериозно заостаната, барем за неколку месеци.
Нападите предизвикаа силни реакции од меѓународната заедница, загриженост за можна ескалација и иранска одмазда, како и дискусии во САД за легалноста и долгорочните последици од таков потег. Иран ги осуди нападите, прогласи крај на дипломатијата и го објави правото на самоодбрана, додека американските претставници нагласија дека целта не е промена на режимот, туку неутрализирање на нуклеарната закана.
Свет
Американски извори за Ројтерс: Иран се подготвувал да го минира Ормутскиот теснец

Иранската војска минатиот месец натовари подводни мини на бродови во Персискиот Залив, што предизвика загриженост во Вашингтон дека Техеран се подготвува да го блокира Ормутскиот теснец по израелските напади врз цели низ Иран, изјавија за Ројтерс двајца американски функционери.
Подготовките за минирање на виталниот воден пат, кои претходно не беа објавени, а кои беа откриени од американските разузнавачки служби, се случија по првиот израелски ракетен напад врз ирански цели на 13 јуни, рекоа функционерите, зборувајќи под услов на анонимност бидејќи информациите се чувствителни.
Натоварувањето на мините, кои сè уште не се поставени во теснецот, сугерира дека Техеран можеби сериозно размислувал за затворање на еден од најпрометните водни патишта во светот, што дополнително би го продлабочило конфликтот и сериозно би ја нарушило глобалната трговија.
Околу една петтина од светската трговија со нафта и гас поминува низ Ормутскиот теснец, а блокадата веројатно би предизвикала нагло зголемување на цените на енергијата. Глобалните цени на нафтата паднаа за повеќе од 10% по нападите на САД врз иранските нуклеарни постројки, делумно поради олеснувањето што конфликтот не предизвика значителни прекини во трговијата со „црното злато“.
Иранскиот парламент наводно поддржа мерка за блокирање на теснецот на 22 јуни, кратко откако американската војска бомбардираше три клучни ирански нуклеарни постројки во обид да ја запре нуклеарната програма на Иран.
Одлуката не беше обврзувачка, а конечната одлука за затворањето требаше да ја донесе Врховниот совет за национална безбедност на Иран, објави во тоа време иранската телевизија Прес ТВ. Иран постојано се закануваше дека ќе го затвори теснецот во текот на годините, но никогаш не ја оствари таа закана.
Според Ројтерс, не е познато со сигурност кога Техеран ги натоварил мините за време на израелско-иранската воздушна војна или дали оттогаш биле отстранети.
Двајца функционери изјавија дека американската влада не ја исклучила можноста мините да биле измама. Иранците можеле да ги подготват мините за да го убедат Вашингтон дека сериозно размислуваат за затворање на теснецот, без всушност да имаат намера да го сторат тоа, рекоа функционерите.
Ормутскиот теснец се наоѓа помеѓу Оман и Иран и го поврзува Персискиот Залив со Оманскиот Залив на југ и Арапското Море на исток. Во најтесната област, тој е широк 34 километри, а бродската линија е широка само околу 3 километри во секоја насока.
Членовите на ОПЕК, Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати, Кувајт и Ирак, го извезуваат поголемиот дел од својата нафта преку теснецот, главно во Азија. Катар, еден од најголемите извозници на течен природен гас во светот, го испраќа речиси целиот свој течен природен гас преку него.
Иран, исто така, го извезува поголемиот дел од својата нафта преку преминот, што теоретски ја ограничува неговата склоност да го затвори. Сепак, Техеран посвети значителни ресурси за да се осигури дека може да го стори тоа доколку е потребно.