Свет
Писателот Хандке ја прими Нобеловата награда, додека пред зградата во Стокхолм се одржуваа протести

Австрискиот писател Питер Хандке вечерва ја доби Нобеловата награда за литература во Стокхолм, додека пред зградата се одржува протест. Овогодишниот добитник на Нобелова награда за литература е познат по своите контроверзни ставови за тоа што се случи во регионот, односно го негираше геноцидот во Сребреница и повика на одбрана на Слободан Милошевиќ, поранешниот претседател на Србија и обвинет за воени злосторства во Хаг.
За време на доделувањето на Нобеловата награда се одржа голем протест против Шведската академија и одлуката годинешниот лауреат да биде контроверзниот австриски писател Питер Хандке.
Аднан Махмутовиќ, организатор на денешните протести во шведската престолнина по повод доделувањето на Нобеловата награда за Хандке, рече дека одлуката на Шведската академија може да има огромни последици за сите од балканскиот регион, но и Шведска, Европа и светот.
Речиси сите балкански земји одлучија да го бојкотираат вечерашното доделување на Нобеловата награда за литература на австрискиот писател Петер Хандке, поради неговата поддршка на Милошевиќ.
„Мора да се спротивставиме на негирањето на геноцидот“, порача преку Твитер шефот на македонската дипломатија Никола Димитров. Тој соопшти дека му дал инструкции на амбасадорот на Северна Македонија во Шведска да не учествува на церемонијата во Стокхолм.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Министерка на Трамп до Харвард: Нема потреба повеќе да барате владини пари, нема да ги добиете

Министерството за образование на САД во понеделник го извести Универзитетот Харвард дека ги замрзнува милијардите долари наменети за идни истражувачки проекти и други форми на помош сè додека најстариот и најбогат универзитет во САД не се согласи со низа барања од администрацијата на Трамп.
Ова е само најновиот потег на администрацијата на Трамп да користи финансиски притисок за да ги принуди институциите, од адвокатски фирми до универзитети, да спроведат големи промени или да ризикуваат губење милијарди долари во федерални грантови и договори, објавува Ројтерс.
Во писмо до Харвард, министерката за образование Линда Мекмахон напиша дека универзитетот мора да се справи со загриженоста за антисемитизмот на кампусот, универзитетските политики што ја земаат предвид расата на студентите, како и поплаките од администрацијата дека универзитетот се откажал од својата потрага по „академска извонредност“, а воедно вработил релативно мал број конзервативни наставници.
„Ви пишуваме за да ве информираме дека Харвард повеќе не треба да бара финансирање од федералната влада, бидејќи нема да го добие“, напиша министерката Мекмахон.
Харвард соопшти дека писмото на министерката дополнително ги зајакнува барањата за воведување „невидена и несоодветна контрола“ врз универзитетот и вклучува нови закани за „незаконско“ задржување на средства наменети за истражувања што спасуваат животи.
„Харвард, исто така, ќе продолжи да се брани од незаконско пречекорување на владините мерки насочено кон задушување на истражувањата и иновациите што обезбедуваат поголема безбедност и заштита за Американците“, изјави портпаролот на универзитетот.
Замрзнувањето на идното финансирање претставува делумна промена во тактиката на администрацијата на Трамп, чии претходни обиди за замрзнување на средствата што веќе им се доделени на универзитетите покренаа правни прашања.
Трамп го нападна Харвард поради наводите за антисемитизам на кампусот за време на пропалестинските протести. Тие протести избувнаа по воената офанзива на американскиот сојузник Израел во Газа, која следеше по нападот врз Израел од страна на палестинските милитанти Хамас во октомври 2023 година.
Свет
Мерц положува заклетва: Новиот германски канцелар го чека тешка работа

Конзервативецот Фридрих Мерц денес ќе положи заклетва како нов канцелар на Германија. Тој го презема кормилото на земјата за која аналитичарите велат дека е ослабена од „ураганските“ активности на американскиот претседател Доналд Трамп и се соочува со закана од пораст на крајната десница.
Мерц, победникот на парламентарните избори кон крајот на февруари, кој рече дека „Германија е повторно на вистинскиот пат“, се соочува со огромни предизвици. Тој ги презема кормилата на најголемата економија во Европа во време на геополитички превирања, додека Европа се обидува да се ослободи од военото туторство на непредвидливиот сојузник на САД, а Германија се бори економски од 2018 година.
Лидерот на Христијанско-демократската унија (CDU) Мерц (69), адвокат по професија, е ветеран во германската политика, но никогаш не извршувал извршна функција.
Тој ќе ја преземе функцијата од социјалдемократот Олаф Шолц, кој беше поразен на изборите во февруари откако неговата коалиција се распадна поради непомирливи разлики околу буџетските приоритети.
Мерц вети дека ќе ја врати гордоста во земјата, која се соочува со длабока криза во индустрискиот свет, што трговската војна на Трамп би можела да ја влоши. Тој, исто така, вети ново лидерство во Европа, што вклучува поблиски врски со Париз, но и со Варшава.
Како нов канцелар, Мерц, како и неговите претходници, ќе ја оствари својата прва странска посета во Париз, каде што во среда ќе биде примен од францускиот претседател Емануел Макрон, пред да се упати кон Полска.
Како цврст поддржувач на Украина, новиот канцелар изјави дека е отворен, под одредени услови, за снабдување на Киев со ракети „Таурус“ со долг дострел, и покрај заканите од Русија.
Дома, Мерц ќе мора да постигне брз напредок во своите ветувања, бидејќи некои анкети ја ставаат крајно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) пред неговата партија ЦДУ.
Свет
(Видео) Москва нападната со дронови, затворени сите аеродроми

Русија соопшти дека Украина синоќа извршила напад со беспилотни летала насочени кон Москва. Сите четири главни аеродроми во Москва беа затворени неколку часа од безбедносни причини, но подоцна беа повторно отворени, соопшти руската агенција за надзор на воздухопловството „Росавијација“.
Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, соопшти на социјалните мрежи дека најмалку 19 украински дронови биле уништени пред да стигнат до градот „од различни насоки“. Тој додаде дека дел од остатоците од дронови паднале на клучен автопат, но нема жртви.
Ukrainian drones approached the capital of Russia, Moscow, tonight.
The Russian side claimed the interception of 19 Ukrainian strike drones by Russian air defenses. pic.twitter.com/cOkhmN0MFF
— Status-6 (Military & Conflict News) (BlueSky too) (@Archer83Able) May 5, 2025
Украина сè уште не дала коментар. Но, градоначалникот на Харков тврди дека Русија го нападнал и неговиот град со дронови преку ноќ. Во исто време, гувернерите на руските региони Пенза и Воронеж велат дека биле цел на украински дронови.
Непотврдени извештаи од руски воени блогери сугерираат дека прозорците на еден стан во јужна Москва биле скршени во нападот. Ова е втора ноќ по ред Русија да известува за напади со украински дронови. Вчера, руското Министерство за одбрана објави дека 26 украински дронови биле уништени преку ноќ.
❗️🇺🇦⚔️🇷🇺 – Ukrainian drones attacked Moscow and 13 other Russian regions on May 5, 2025, disrupting three major Moscow airports—Domodedovo, Vnukovo, and Zhukovsky—and targeting military and energy sites up to 700 miles from Ukraine’s front lines.
The strikes, which mark a… pic.twitter.com/UEPZAQMs1O
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) May 5, 2025
Од целосната инвазија на Русија врз Украина пред повеќе од три години, Киев изврши неколку напади со беспилотни летала врз Москва. Три лица беа убиени во најголемиот напад во март.
Најновите напади доаѓаат откако вчера се појавија извештаи за нови обиди на Украина да го нападне Курскиот регион. Киев вчера објави дека погодил командна единица во близина на селото Тјоткино во Курскиот регион.
Москва минатиот месец објави дека ја вратила целосната контрола врз Курскиот регион, девет месеци откако украинските сили започнаа изненадувачка инвазија. Сепак, Киев инсистира дека сè уште има војници кои дејствуваат преку границата.