Свет
Посредниците напредуваат кон договор за прекин на огнот во Газа, пишува израелскиот печат

Посредниците постигнуваат напредок во напорите за постигнување договор за еднонеделен прекин на огнот меѓу Израел и Хамас и ослободување на десетици заложници кои се држат во Газа и палестински затвореници од израелските затвори, јавија денеска израелските медиуми.
Воениот кабинет на Израел доцна синоќа се состана за да разговара за предлогот, но официјално не е соопштено што е одлучено.
Неколку израелски медиуми, повикувајќи се на неименувани функционери, јавија дека договорот е премолчено одобрен, и оти Израел ќе испрати делегација во Катар за продолжување на разговорите.
Хамас соопшти дека сè уште не е вклучен во последниот предлог на САД, Египет и Катар, но рамката на договорот за кој се известува во голема мера се совпаѓа со претходните барања на палестинската исламистичка група за првата фаза од примирјето. Лидерот на политичкото крило на Хамас, Исмаил Ханије, беше во Каиро минатата недела.
Израел во меѓувреме планира да ја прошири својата офанзива кон најјужниот град Рафа, на границата меѓу Египет и Газа, каде што повеќе од половина од 2,3 милиони жители на Газа побегнаа од конфликтот и живеат во шатори, преполни станови и засолништа.
Организациите за помош предупредија на катастрофа, а САД и другите сојузници на Израел рекоа дека мора да се избегне нанесување штета на цивилите.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху најави дека оваа недела ќе свика седница на владата на која „ќе го одобри оперативниот план за акција во Рафа“, вклучително и евакуација на цивили.
Висок функционер од Египет, кој посредува со Катар меѓу Израел и Хамас, вчера изјави дека нацрт-договорот за прекин на огнот вклучува ослободување на 40 жени и постари мажи заложници во замена за околу 300 палестински затвореници, главно жени, малолетници и постари лица.
Анонимен египетски функционер рече дека предложената шестнеделна пауза во конфликтот ќе им овозможи на стотици камиони секој ден да носат помош која е очајно потребна во Газа, вклучувајќи го и северниот дел на опколената територија.
Тој рече дека двете страни се согласиле да ги продолжат преговорите за време на паузата за понатамошно ослободување и траен прекин на огнот.
Кабинетот на израелскиот премиер не одговори на барањето да ги коментира дискусиите одржани во Воениот кабинет, ниту пак на извештаите на израелските медиуми.
Посредниците се соочуваат со неофицијален рок на почетокот на светиот муслимански месец Рамазан кој почнува на 11 март, кога тензиите меѓу Израел и Палестинците често се интензивираат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.