Свет
Руте: Путин не успеа да го подели Западот, заедно ги зголемуваме инвестициите во одбраната
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес изјави дека рускиот претседател Владимир Путин не успеал во своите намери да го подели Западот, посочувајќи дека сите членки на Алијансата се обврзале да ги зголемат инвестициите во одбраната за пет проценти од БДП, како и дека Шведска и Финска неодамна се приклучија на НАТО.
Тој, сепак, предупреди дека Западот не треба да биде „наивен“ кога станува збор за Русија, осврнувајќи се на проценките на европските воени лидери дека Москва би можела да го нападне НАТО за три, пет или седум години, објавува Гардијан.
„Знаеме дека постои закана од Русија, краткорочна, долгорочна, што и да е, но заканата од Русија е таму и мора да се осигураме дека можеме да се одбраниме и затоа го правиме ова“, рече Руте.
Зборувајќи за Украина, Руте ја истакна потребата да се обезбеди сè што е потребно за таа земја да се „одбрани“ од Путин, додека работи на мировен договор.
„Очигледно, сите работиме на постигнување мировен договор или долгорочен прекин на огнот, а потоа мора да се осигураме дека Украина има сè што ѝ е потребно за да го спречи Владимир Владимирович Путин некогаш, некогаш повторно да се обиде да го направи ова во иднина“, рече тој.
Генералниот секретар уште еднаш ја изрази поддршката на НАТО за Украина и целта на таа земја за траен мир, посочувајќи на повеќе од 35 милијарди евра ветени на Киев досега оваа година, со планирано дополнително финансирање.
Руте рече дека договорот, кој беше поддржан од сите членки на НАТО, за зголемување на трошоците за одбрана на пет проценти од БДП до 2035 година, е амбициозна, но неопходна цел.
Тој процени дека овој договор ќе доведе до „квантен скок“ во колективната одбрана.
„Одлуките донесени денес ќе го направат НАТО многу посилно“, рече тој за време на прес-конференцијата одржана по самитот на НАТО во Хаг.
Руте истакна дека Шпанија, исто така, се обврзала на зголемување на трошоците, по обвинувањата дека Мадрид ќе го блокира тој план, додавајќи дека напредокот ќе биде разгледан во 2029 година.
„Како што знаете, тие мислат дека можат да ја достигнат целта од 2,1 процент, НАТО вели дека мора да биде 3,5, како и за сите други сојузници. Сите сојузници ќе известуваат за тоа како ги постигнуваат целите. Значи, ќе видиме, а во 2029 година, во секој случај, ќе имаме преглед на сето ова“, им рече тој на новинарите.
Руте рече дека Член 5 за меѓусебна одбрана на членовите на Алијансата е „апсолутно јасен“, но истакна дека НАТО никогаш не открива кога ќе биде активиран за да не им даде предупредување на непријателите.
Тој, исто така, рече дека има доверба во американскиот претседател Доналд Трамп, за кого рече дека е „силен“ и „човек кој се залага за мир“.
„Тој беше апсолутно во право дека Европа и Канада во основа не му обезбедија на НАТО она што ние треба да го обезбедиме и дека САД потрошија многу повеќе за одбрана отколку Европејците и Канаѓаните. Сега го корегираме тоа“, рече Руте, повторно пофалувајќи ги нападите на Трамп врз нуклеарните постројки на Иран.
Кога беше прашан зошто новата цел од пет проценти се однесува на сите земји, но не и на САД, Руте рече дека САД се „повеќе или помалку блиску до таа цел“ веќе, земајќи го предвид „огромниот капацитет на земјата кога станува збор за сајбер војна, сајбер криминал, хибридни закани, инвестиции во инфраструктура, развој на одбранбената индустриска база“.
Тој истакна дека Трамп е посветен на НАТО, тврдејќи дека „договорените цели покажуваат дека „сојузниците ја препознаваат сериозноста на заканите со кои се соочуваме и, како одговор, се собраа за да се договорат за амбициозна, но суштинска нова обврска за трошење на одбраната“.
Руте рече дека иако Трамп ја изрази својата посветеност на НАТО на тековниот самит, тој исто така истакна дека очекува Европа и Канада да инвестираат повеќе.
Одговарајќи на новинарско прашање за честите пофалби на Трамп, Руте истакна дека американскиот претседател ги „заслужува“ затоа што се залага за поголем одбранбен ангажман на другите сојузници на Алијансата.
Сојузниците на НАТО се согласија значително да ги зголемат трошоците за одбрана до 2035 година, поставувајќи нова колективна цел од пет проценти од бруто домашниот производ (БДП), беше објавено во заедничката декларација усвоена на самитот во Хаг.
Според документот, најмалку 3,5 проценти од БДП ќе бидат наменети за основни одбранбени потреби, додека дополнителни до 1,5 проценти ќе бидат насочени кон безбедносни трошоци како што се заштита на критичната инфраструктура и зајакнување на индустриската одбранбена база на Алијансата, објави Ројтерс.
Декларацијата ја потврди посветеноста на колективната одбрана од Член 5 од Повелбата на НАТО – „напад врз еден е напад врз сите“, но евентуалното членство на Украина во Алијансата беше изоставено, што претходно беше дел од слични документи, пренесува Танјуг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети
Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина
Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади
Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин

