Свет
Руте: Путин не успеа да го подели Западот, заедно ги зголемуваме инвестициите во одбраната

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес изјави дека рускиот претседател Владимир Путин не успеал во своите намери да го подели Западот, посочувајќи дека сите членки на Алијансата се обврзале да ги зголемат инвестициите во одбраната за пет проценти од БДП, како и дека Шведска и Финска неодамна се приклучија на НАТО.
Тој, сепак, предупреди дека Западот не треба да биде „наивен“ кога станува збор за Русија, осврнувајќи се на проценките на европските воени лидери дека Москва би можела да го нападне НАТО за три, пет или седум години, објавува Гардијан.
„Знаеме дека постои закана од Русија, краткорочна, долгорочна, што и да е, но заканата од Русија е таму и мора да се осигураме дека можеме да се одбраниме и затоа го правиме ова“, рече Руте.
Зборувајќи за Украина, Руте ја истакна потребата да се обезбеди сè што е потребно за таа земја да се „одбрани“ од Путин, додека работи на мировен договор.
„Очигледно, сите работиме на постигнување мировен договор или долгорочен прекин на огнот, а потоа мора да се осигураме дека Украина има сè што ѝ е потребно за да го спречи Владимир Владимирович Путин некогаш, некогаш повторно да се обиде да го направи ова во иднина“, рече тој.
Генералниот секретар уште еднаш ја изрази поддршката на НАТО за Украина и целта на таа земја за траен мир, посочувајќи на повеќе од 35 милијарди евра ветени на Киев досега оваа година, со планирано дополнително финансирање.
Руте рече дека договорот, кој беше поддржан од сите членки на НАТО, за зголемување на трошоците за одбрана на пет проценти од БДП до 2035 година, е амбициозна, но неопходна цел.
Тој процени дека овој договор ќе доведе до „квантен скок“ во колективната одбрана.
„Одлуките донесени денес ќе го направат НАТО многу посилно“, рече тој за време на прес-конференцијата одржана по самитот на НАТО во Хаг.
Руте истакна дека Шпанија, исто така, се обврзала на зголемување на трошоците, по обвинувањата дека Мадрид ќе го блокира тој план, додавајќи дека напредокот ќе биде разгледан во 2029 година.
„Како што знаете, тие мислат дека можат да ја достигнат целта од 2,1 процент, НАТО вели дека мора да биде 3,5, како и за сите други сојузници. Сите сојузници ќе известуваат за тоа како ги постигнуваат целите. Значи, ќе видиме, а во 2029 година, во секој случај, ќе имаме преглед на сето ова“, им рече тој на новинарите.
Руте рече дека Член 5 за меѓусебна одбрана на членовите на Алијансата е „апсолутно јасен“, но истакна дека НАТО никогаш не открива кога ќе биде активиран за да не им даде предупредување на непријателите.
Тој, исто така, рече дека има доверба во американскиот претседател Доналд Трамп, за кого рече дека е „силен“ и „човек кој се залага за мир“.
„Тој беше апсолутно во право дека Европа и Канада во основа не му обезбедија на НАТО она што ние треба да го обезбедиме и дека САД потрошија многу повеќе за одбрана отколку Европејците и Канаѓаните. Сега го корегираме тоа“, рече Руте, повторно пофалувајќи ги нападите на Трамп врз нуклеарните постројки на Иран.
Кога беше прашан зошто новата цел од пет проценти се однесува на сите земји, но не и на САД, Руте рече дека САД се „повеќе или помалку блиску до таа цел“ веќе, земајќи го предвид „огромниот капацитет на земјата кога станува збор за сајбер војна, сајбер криминал, хибридни закани, инвестиции во инфраструктура, развој на одбранбената индустриска база“.
Тој истакна дека Трамп е посветен на НАТО, тврдејќи дека „договорените цели покажуваат дека „сојузниците ја препознаваат сериозноста на заканите со кои се соочуваме и, како одговор, се собраа за да се договорат за амбициозна, но суштинска нова обврска за трошење на одбраната“.
Руте рече дека иако Трамп ја изрази својата посветеност на НАТО на тековниот самит, тој исто така истакна дека очекува Европа и Канада да инвестираат повеќе.
Одговарајќи на новинарско прашање за честите пофалби на Трамп, Руте истакна дека американскиот претседател ги „заслужува“ затоа што се залага за поголем одбранбен ангажман на другите сојузници на Алијансата.
Сојузниците на НАТО се согласија значително да ги зголемат трошоците за одбрана до 2035 година, поставувајќи нова колективна цел од пет проценти од бруто домашниот производ (БДП), беше објавено во заедничката декларација усвоена на самитот во Хаг.
Според документот, најмалку 3,5 проценти од БДП ќе бидат наменети за основни одбранбени потреби, додека дополнителни до 1,5 проценти ќе бидат насочени кон безбедносни трошоци како што се заштита на критичната инфраструктура и зајакнување на индустриската одбранбена база на Алијансата, објави Ројтерс.
Декларацијата ја потврди посветеноста на колективната одбрана од Член 5 од Повелбата на НАТО – „напад врз еден е напад врз сите“, но евентуалното членство на Украина во Алијансата беше изоставено, што претходно беше дел од слични документи, пренесува Танјуг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Шпанија со закон го забранува извозот на оружје во Израел: „Сакаме да се стави крај на геноцидот во Газа“

Шпанските пратеници денес гласаа за закон со кој се воведува ембарго за извоз на оружје во Израел, мерка што долго време ја заговараше социјалистичкиот премиер Педро Санчез за „запирање на геноцидот“ во Газа.
„За“ гласаа 178 пратеници, а 169 беа против. Малцинската влада на социјалистичкиот премиер конечно ја доби поддршката од четири пратеници од крајно левичарската партија Подемос, која не откри како ќе гласа до денеска наутро.
Шпанското ембарго е на сила од октомври 2023 година, но социјалистичката влада сакаше да ја „зацврсти правно“ одлуката.
Санчез го објави тоа на 8 септември, по што израелската влада реагираше жестоко, но Израел го повлече својот амбасадор од Шпанија во 2024 година, откако Мадрид ја призна Палестина.
Регион
Вучиќ: Турција сонува повторно да ја обнови Отоманската Империја

По пристигнувањето на турските беспилотни летала во Приштина, имаше остра реакција од српскиот претседател Александар Вучиќ, кој ја обвини Турција дека сонува за обнова на Отоманската Империја. Со овој потег, Србија премина од „златно доба“ во односите со Турција и пријателството со Ердоган на отворени политички тензии за само една година, пишува N1.
Косовскиот премиер Албин Курти претходно објави на Фејсбук дека пристигнале беспилотните летала, додавајќи дека десетици безбедносни сили веќе се обучени да ги користат.
Курти објасни дека договорот со турската компанија Бајкар бил потпишан во декември минатата година, а дроновите биле испорачани три месеци пред предвидениот рок. Тој нагласи дека Косово „продолжува да ја зајакнува ударната моќ на својата армија“ со модерна технологија.
Реагирајќи на веста, Вучиќ остро го осуди потегот на Турција, велејќи дека е „ужасен“ и дека тоа „јасно покажува дека Турција не сака стабилност на Западен Балкан“.
„Згрозен сум од однесувањето на Турција и грубото кршење на Повелбата на ОН и Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН, како и од континуираното вооружување на властите во Приштина. Сега е сосема јасно дека Турција не сака стабилност на Западен Балкан и дека сонува за оживување на Отоманската империја. Србија е мала земја, но ние добро ја разбравме пораката“, рече Александар Вучиќ.
Реагираше и владината Канцеларија за Косово и Метохија, а нејзиниот директор Петар Петковиќ ја повтори оценката на Вучиќ дека Србија „ја разбрала пораката“ и дека „не е случајно“ што беспилотните летала биле доставени во Косово три месеци пред предвиденото.
Турција го направи ова, смета Петковиќ, „само неколку дена пред локалните избори“, со цел да му ја обезбеди на премиерот на Приштина „потребната поддршка пред изборите на 12 октомври, за да може да продолжи да го тероризира српскиот народ“.
Петковиќ рече дека Белград „ќе продолжи одговорно да го зачувува мирот и стабилноста, и покрај вооружените сојузи што се создаваат на штета на мирот и претставуваат директна закана“.
Фото: ЕПА
Свет
Белорусија испраќа рекордни количини бензин во Русија

Белорускиот железнички извоз на бензин во Русија се зголеми за четири пати во септември во однос на претходниот месец, бидејќи Москва се справува со недостиг на гориво предизвикан од украинските напади врз нејзината енергетска инфраструктура, објавија извори од индустријата синоќа, објави „Ројтерс“.
Неколку руски региони беа принудени да воведат мерки за штедење и привремено да ги замрзнат цените на горивата во последните недели. Причината е недостигот на популарни видови бензин предизвикан од напади со беспилотни летала насочени кон рафинерии и други енергетски објекти.
Како одговор, Москва, исто така, го ограничи извозот на бензин и дизел. Ова не е првпат Русија да се потпира на соседна Белорусија, таа, исто така, го зголеми увозот на гориво минатата година за да го покрие недостигот на пазарот.
Според извори, пратките на бензин со железница од белоруските рафинерии до рускиот домашен пазар минатиот месец достигнаа 49.000 метрички тони, што е еквивалентно на 14.500 барели дневно. Заедно со бензинот, испораките на дизел во септември изнесуваа 33.000 тони.