Свет
Руте: Светот станува сè поопасно место, ги зголемуваме средствата за одбрана
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес во Хаг изјави дека 32-те членки на алијансата ќе донесат „смели одлуки“ на самитот оваа недела, вклучително и усвојување на нов инвестициски план што ќе ги зголеми трошоците за одбрана на пет проценти од бруто домашниот производ (БДП).
На прес-конференцијата еден ден пред почетокот на самитот на НАТО, Руте рече дека сите членки на алијансата ќе ја исполнат целта за издвојување на два проценти од БДП за одбрана оваа година, иако на почетокот на 2025 година, „седум-осум сојузници“ не го достигнаа тоа ниво.
„Значи, постигнавме клучен напредок во последните пет, шест месеци. Новиот план за инвестиции во одбраната, за кој сојузниците ќе се договорат на самитот во Хаг, воведува нова основа: ќе инвестираме пет проценти од БДП во одбраната. Тоа е квантен скок што е амбициозен, историски и фундаментален за обезбедување на нашата иднина“, рече Руте.
Тој изјави дека Шпанија, која се спротивстави на зголемувањето на средствата за одбрана на пет проценти од БДП, не е ослободена од оваа обврска.
„НАТО нема клаузула за исклучок“, рече Руте во врска со ставот на Шпанија за обврската да издвои пет проценти од БДП, на што инсистира американскиот претседател Доналд Трамп.
Европските членки на НАТО учествуваат со само 30 проценти од вкупните средства на алијансата за одбрана. Некои европски земји, како што се Полска, Естонија и Литванија, веќе ги зголемија трошоците за одбрана на пет проценти од БДП, додека Шпанија е на заднината, со помалку од два проценти.
Руте, исто така, рече дека самитот во Хаг ќе се одржи „во вистински историски момент, со значајни и растечки безбедносни предизвици“ за НАТО.
„Како што светот станува сè поопасно место, лидерите на сојузничките земји ќе донесат смели одлуки за зајакнување на нашата колективна одбрана, што ќе го направи НАТО посилен, пофер и посмртоносен сојуз“, рече Руте.
Руте рече дека безбедносната ситуација во светот „драматично се променила“ во последните неколку години, уште од руската окупација на Крим во 2014 година, а особено од 2022 година, кога Русија започна целосна инвазија на Украина.
Тој додаде дека членовите на алијансата затоа мора да достигнат значително повисоко ниво на распределба за одбрана од сегашното, за да можат сите да ја бранат територијата во случај на напад.
„Во исто време, Русија работи заедно со Северна Кореја, Кина, Иран. Кина, исто така, брзо ги зајакнува своите вооружени сили на нивоа што никогаш порано не се видени. Безбедносната ситуација драматично се промени и затоа овој самит е важен – сојузниците мора да бидат способни да се одбранат. Ако дојде тој момент, треба да стоиме заедно, обединети, не само во духот, туку и во пракса“, рече Руте кога беше прашан дали граѓаните на Западен Балкан имаат причина да се грижат.
Руте, исто така, рече дека „пет од осумте земји од Западен Балкан се во НАТО“, дека во Косово има мисија КФОР и дека алијансата во БиХ тесно соработува со мисијата ЕУФОР.
„Јас сум во постојан дијалог со претседателот на Србија, се познаваме долго време, сме блиски пријатели, но не секогаш се согласуваме. И важно е да го продолжиме овој разговор“, рече Руте.
Генералниот секретар на НАТО, исто така, рече дека Русија останува „најголемата и најдиректна закана“ со која се соочува алијансата.
„Москва ја продолжува војната против Украина со поддршка на Северна Кореја, Иран, Кина и Белорусија. Мора да продолжиме да ѝ обезбедуваме на Украина она што ѝ е потребно за да се одбрани и да ги одбие нападите во иднина. Нашата поддршка за Украина е непоколеблива и нема да се откажеме од неа“, рече Руте.
Тој изјави дека наместо најавените 20 милијарди евра, сојузниците ќе обезбедат повеќе од 35 милијарди евра дополнителна безбедносна помош за Украина следната година.
Руте, исто така, рече дека Иран „не смее да развива нуклеарно оружје“.
„Кога станува збор за ставот на НАТО кон нуклеарната програма на Иран, сојузниците одамна се согласија дека Иран не смее да развива нуклеарно оружје. Мојот најголем страв е дека Иран поседува и би можел да користи и распореди нуклеарно оружје со цел да ја зајакне својата контрола врз Израел, целиот регион и другите делови од светот“, рече Руте.
Тој ги отфрли обвинувањата дека бомбардирањето на нуклеарните постројки на Иран од страна на САД на 22 јуни е кршење на меѓународното право.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп го критикуваше Бајден: Тој го остави хаосот, јас ја извлеков Америка од работ на пропаст
Во своето обраќање до нацијата во среда вечерта, американскиот претседател Доналд Трамп го критикуваше поранешниот американски претседател Џозеф Бајден за тоа што ја остави земјата во „хаос“, истакнувајќи дека економските политики на сегашната администрација ја извлекоа Америка од „работ на пропаст“.
„Ја враќаме нашата економија од работ на колапс. Претходната администрација и нивните сојузници во Конгресот ги ограбија нашите каси од трилиони долари, зголемувајќи ги цените и сè друго на нивоа што не се видени досега. Ги намалувам тие високи цени многу брзо“, рече американскиот лидер.
Трамп рече дека под администрацијата на Бајден, цените на автомобилите се зголемиле за најмалку 22 проценти, бензинот од 30 до 50 проценти, цените на хотелите за 37 проценти, авионските билети за 31 процент, а цените на хипотеките се зголемиле за 15.000 долари под „демократската власт“.
„Сега, под наше водство, сите цени паѓаат, и тоа брзо. Демократските политичари, исто така, доведоа до скок на цените на храната, но ние го решаваме и тоа“, рече Трамп во обраќањето до нацијата.
Тој истакна дека политичкиот притисок од администрацијата на Бајден сè уште „ја прогонува сегашната економија“.
„Пред единаесет месеци наследив хаос, а сега го поправам. По само една година, постигнавме повеќе отколку што некој можеше да замисли. Кога ја презедов функцијата, инфлацијата беше најлоша во последните 48 години. А некои би рекле во историјата на нашата земја, што предизвика цените да бидат повисоки од кога било досега, правејќи го животот недостапен за милиони и милиони Американци“, рече американскиот лидер.
Трамп објави дека на крајот од оваа година, активните членови на американската војска ќе добијат еднократен бонус во износ од 1.776 долари, таканаречена дивиденда на воинот.
Овој бонус ќе им биде даден на припадници на копнените единици, маринците и припадниците на воздухопловните сили на американската армија со чин полковник и пониски чинови, како и на припадници на морнарицата и крајбрежната стража со чин капетан или понизок, објавува CBS News, наведувајќи дека вкупно околу 1,28 милиони активни припадници на војската и 174.000 резервисти ќе го добијат овој бонус.
Во соопштението на Белата куќа, беше потврдено дека вкупната цена за овие еднократни исплати е околу 2,6 милијарди долари.
Зборувајќи за сегашниот закон за прифатлива здравствена заштита, Трамп рече дека овој правен акт е донесен со цел да се збогатат осигурителните компании.
„Тоа беше лоша здравствена заштита по претерана цена и сега го гледате тоа преку големото зголемување на премиите што го бараат демократите. Тие ги бараат овие зголемувања и тоа е нивна вина. Не е вина на републиканците. Вина на демократите“, рече Трамп.
Тој ги истакна напорите на неговата администрација за запирање на протокот на нелегални мигранти, критикувајќи го поранешниот претседател за начинот на кој се справувал со границата.
„Во изминатите седум месеци, на ниту еден нелегален странец не му е дозволено да влезе во нашата земја, подвиг за кој сите велеа дека е апсолутно невозможен“, рече Трамп.
Американскиот претседател рече дека за една година во Белата куќа, успеал да заврши „дури осум војни“.
Трамп потврди дека наскоро ќе номинира нов претседател на Федералните резерви, ветувајќи „личност која верува во многу пониски каматни стапки“.
Фото: депозитфотос
Свет
Минск е можно место за нова средба меѓу Путин и Трамп
Можна нова средба меѓу рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп би можела да се одржи во Белорусија, според проценките што се појавуваат во политичките кругови на Источна Европа.
Оваа претпоставка ја изнесе пратеникот на Врховната рада на Украина, Александар Дубински, кој во објава на својот Телеграм канал изјави дека има сè повеќе индикации дека Минск би можел да стане место за средба на двајцата лидери.
„Сè е појасно дека средбата меѓу Трамп и Путин ќе се одржи во Минск“, напиша Дубински, посочувајќи ги неодамнешните потези на Вашингтон како можна подготовка на теренот за таков дипломатски развој.
Како еден од клучните аргументи, тој ја наведе одлуката на Соединетите Американски Држави да ги ублажат санкциите кон Белорусија, со проценка дека претседателот на таа земја, Александар Лукашенко, е, од перспектива на американската администрација, „посоодветен и попредвидлив соговорник“ од украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Дополнителна тежина на овие шпекулации им даде изјавата на специјалниот претседателски претставник на САД за Белорусија, Џон Кол, кој на 13 декември објави дека Вашингтон ги укинува санкциите за белорускиот калиум.
„Во согласност со упатствата на претседателот, ги укинуваме санкциите за калиум. Ова е многу добар потег од страна на Соединетите Американски Држави. Како што се нормализираат односите, ќе се укинуваат сè повеќе санкции“, рече Кол.
Иако засега нема официјални потврди за можна средба меѓу Путин и Трамп, аналитичарите проценуваат дека евентуалниот избор на Минск како место за средба би претставувал значаен сигнал во насока на постепена нормализација на односите во поширокиот постсоветски простор, како и новото позиционирање на Белорусија во сложената геополитичка слика.
Фото: депозитфотос
Регион
Шефот на Европскиот совет: Западниот Балкан избира, да остане во минатото или европска иднина
Западен Балкан може да избере да остане заробен во минатото или да продолжи кон заедничка иднина во Европската Унија, изјави претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, по самитот ЕУ-Западен Балкан.
„Да бидеме јасни, покрај техничките детали на процесот, треба да се направи фундаментален политички избор: изборот помеѓу останување заробен во минатото или движење кон заедничка иднина во Европската Унија, изборот помеѓу поделба или помирување и соработка, кои се самите столбови на Европската Унија“, рече Кошта во изјава објавена по самитот, според медиумите во регионот.
Тој рече дека процесот на проширување се движи побрзо отколку што се одвивал во последните 15 години и дека можноста треба да се искористи. Тој рече дека проширувањето е процес базиран на заслуги, а не трка или натпревар меѓу земјите кандидати.
„Оние што се движат побрзо не треба да бидат попречени од оние што се движат побавно. Напротив, тие треба да го одредат темпото и да бидат инспирација за сите“, рече Кошта.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека „за прв пат по повеќе од 10 години, проширувањето стана реална можност“. Таа го пофали „импресивниот напредок“ на Црна Гора и Албанија, кои станаа извор на инспирација за другите земји од Западен Балкан.
Во својата изјава, претседателот на Европскиот совет ги спомена сите земји од Западен Балкан, освен Србија, чиј претседател, Александар Вучиќ, одби да дојде на самитот.
Кошта го истакна брзиот напредок на Црна Гора и Албанија, изразувајќи надеж дека Северна Македонија ќе напредува следната година. Што се однесува до Босна и Херцеговина, тој вели дека оваа година земјата усвои реформска агенда, што е неопходен чекор за приклучување кон Планот за раст и што ќе им овозможи да го искористат целиот потенцијал на поддршката од Европската Унија и постепената интеграција.
Фото: депозитфотос

