Свет
Сателит што беше исклучен во 1967 година почна да емитува сигнал, астрономите збунети

Астрономите во Австралија открија необичен радио сигнал кон средината на јуни, објави CNN. На почетокот, истражувачите мислеа дека откриле нешто необично.
„Бевме навистина возбудени, мислевме дека откривме непознат објект во близина на Земјата“, рече Кленси Џејмс, вонреден професор на Институтот за радиоастрономија Куртин на Универзитетот Куртин во Западна Австралија. Податоците што ги проучуваше Џејмс и неговиот тим дојдоа од радиотелескопот ASKAP – низа од 36 антени високи околу три ката, лоцирани на територијата на народот Ваџари Јамаџи. Телескопот обично се користи за пребарување на таканаречени „брзи радио бранови“ (FRB) – бранови на енергија што доаѓаат од далечни галаксии.
„Ова се неверојатно моќни радио бранови што траат околу милисекунда“, рече Џејмс. „Не знаеме точно што ги произведува и се обидуваме да го откриеме тоа, бидејќи тие ги побиваат познатите закони на физиката, тие се толку силни. Исто така, се обидуваме да ги користиме за да ја проучиме дистрибуцијата на материјата во универзумот.“
Научниците веруваат дека ваквите сигнали може да доаѓаат од магнетари – екстремно густите остатоци од мртви ѕвезди со силни магнетни полиња. „Магнетарите се апсолутно луди“, рече Џејмс. „Тие се најекстремните нешта што постојат во универзумот пред нешто да стане црна дупка.“
Но, сигналот што го снимија дојде многу блиску до Земјата – толку блиску што не можеше да биде астрономски објект. „Успеавме да пресметаме дека доаѓа од околу 2.800 милји оддалеченост. И совршено се совпаѓаше со локацијата на стар сателит наречен Реле 2. Постојат бази на податоци каде што можете да проверите каде е секој сателит, а ниеден друг не беше во близина“, објасни Џејмс.
Краток спој по децении тишина
Во 1964 година, НАСА го лансираше Реле 2, експериментален комуникациски сателит. Тоа беше подобрен модел на Реле 1, кој се користеше за пренесување сигнали помеѓу САД и Европа и за емитување на Олимписките игри во Токио во 1964 година.
Три години по лансирањето, Реле 2 ја заврши својата мисија – двата главни инструменти откажаа и оттогаш бесцелно орбитира околу Земјата како вселенски отпад. Но, на 13 јуни 2025 година, Џејмс и неговиот тим го поврзаа тој стар сателит со чуден сигнал што го детектираа.
Дали „мртов“ сателит одеднаш може да оживее по повеќе од половина век тишина?
За да се обидат да одговорат на тоа прашање, астрономите напишаа научен труд што ќе биде објавен во The Astrophysical Journal Letters. Тие сфатија дека изворот не е некоја галактичка аномалија кога забележаа дека сликата што ја генерираше телескопот е заматена.
„Причината зошто ја добивме заматената слика беше затоа што изворот беше во блиското поле на антената – во рамките на десетици илјади километри“, рече Џејмс. „Кога изворот е толку блиску, сигналот трае малку подолго за да стигне до надворешните антени, создавајќи закривен бранов фронт, за разлика од прав бран кога доаѓа од далеку.“
За да ја изострат сликата, научниците ги исклучија податоците од надворешните антени и го анализираа само внатрешниот дел од телескопот.
„На почетокот, сигналот изгледаше доста слаб. Но, како што зумиравме, стануваше сè посилен и посилен. Целиот сигнал траеше околу 30 наносекунди, а најсилниот дел траеше само три наносекунди, што е токму на границата на она што нашиот инструмент може да го сними“, рече Џејмс. „Сигналот беше околу 2.000 до 3.000 пати посилен од сè друго што сме го детектирале – најсветлата работа на небото.“
Искра во вселената
Научниците веруваат дека блесокот најверојатно бил предизвикан од статички електрицитет насобран на металната површина на сателитот кој одеднаш се испразнил. „Електроните се насобрале на површината на вселенското летало. Тој полека создава електричен полнеж сè додека не се скрати, а потоа одеднаш се појавува искра“, објасни Џејмс.
Друга, помалку веројатна можност е микрометеорит – вселенска карпа со пречник само еден милиметар – да го погоди сателитот. „Ако микрометеорит го погоди вселенското летало со брзина од 12 милји во секунда, добиените остатоци можат да се претворат во плазма – густ, топол гас“, рече Џејмс. „И таа плазма може да емитува краток радио бран“.
Но, за да се случи такво сценарио, треба да се спојат неколку фактори. „Знаеме дека електростатските празнења всушност можат да бидат доста чести“, рече Џејмс. „Тие не се опасни за луѓето, но можат да го оштетат вселенското летало“.
Нова закана за вселенските набљудувања
Бидејќи ваквите феномени се тешки за откривање, Џејмс верува дека настанот покажува како радиотелескопите можат да детектираат необични дефекти на сателитите – и со многу поевтина опрема од големите антенски низи како ASKAP. Тој исто така шпекулира дека постарите сателити како Relay 2 може да бидат направени од материјали кои се посклони кон акумулирање на статички полнежи.
Но, фактот дека сателитите можат да произведат радио бранови што се мешаат во астрономските набљудувања претставува сериозен предизвик – и дополнително го комплицира проблемот со вселенскиот отпад. Од почетокот на вселенската ера, речиси 22.000 сателити се лансирани во орбитата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Во третата рунда директни преговори со Русија ќе инсистирме на три точки

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, изјави дека во третата рунда директни мировни преговори со Русија во Истанбул, Украина ќе инсистира на три клучни точки: враќање на воените заробеници, враќање на децата киднапирани од Русија и подготовка на самит.
„Нашата агенда е јасна: враќање на воените заробеници, враќање на децата киднапирани од Русија и подготовка на состанокот на лидерите“, напиша Зеленски на платформата „Икс“.
„На сите им е јасно дека навистина ефикасни преговори можат да се водат само на ниво на национални лидери“, додаде тој.
Изјавите на Зеленски доаѓаат откако тој пред три дена објави дека Украина предложила продолжување на директните преговори. Новиот секретар на Советот за национална безбедност и одбрана, Рустем Умеров, ѝ понуди на Русија нова средба.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, денес потврди дека Москва го поддржува одржувањето на третата рунда разговори, но нагласи дека сè уште не е договорен датум.
„Од руска страна, нема промени во преговарачката група“, рече Песков.
Руската делегација сè уште ја предводи претседателскиот советник Владимир Медински. Високи функционери како што е шефот на дипломатијата Сергеј Лавров сè уште не учествуваат во преговорите.
Последните директни преговори се одржаа на 2 јуни во Истанбул, по претходната средба на 16 мај. Пред тоа, директните контакти беа замрзнати со години.
Украина предлага безусловно 30-дневно примирје од март – иницијатива поддржана од Соединетите Американски Држави. Во двата претходни круга во Турција, Русија го отфрли предлогот, нудејќи само „прекин на огнот“ од 2 до 3 дена со цел да се соберат телата на загинатите. Не беше постигнат договор.
Со месеци, Зеленски повикува на средба со рускиот претседател Владимир Путин, кој систематски избегнува директно учество во преговорите.
Турција останува една од ретките земји што одржува отворени канали и со Москва и со Киев. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган на 26 јуни изјави дека Анкара работи на организирање средба меѓу Зеленски и Путин, со евентуално учество на американскиот претседател Доналд Трамп.
Еден ден претходно, Песков повтори дека воените цели на Русија „не се променети“ и дека тие ќе бидат постигнати „на бојното поле“, и покрај предупредувањето на Трамп дека ќе воведе „строги“ царини ако Русија не се согласи да ја заврши војната во рок од 50 дена.
Свет
(Видео) Трамп објави видео со вештачка интелигенција од апсење на Обама

Претседателот на САД, Доналд Трамп, сподели на својата социјална мрежа „Тру соушал“ видео генерирано од вештачка интелигенција кое прикажува апсење на поранешниот американски претседател Барак Обама.
Видеото ги прикажува Трамп и Обама како седат и се смеат во Белата куќа, пред агентите на ФБИ да влезат во собата и да го соборат Обама на земја и да му стават лисици. Следната сцена го прикажува Обама како шета низ ќелијата во портокалова затворска униформа. „Никој не е над законот“, рече Трамп.
BREAKING 🚨 Donald Trump posted an Ai video of Obama getting handcuffed and thrown in prison
I ABSOLUTELY VOTED FOR THIS 🔥 pic.twitter.com/ZflRcjRKOc
— MAGA Voice (@MAGAVoice) July 20, 2025
Објавата на Трамп дојде откако директорката на Националното разузнавање, Тулси Габард, се закани дека ќе ги гони службениците на администрацијата на Обама, обвинувајќи ги дека смислиле „предавнички заговор“ за да ја прикажат претседателската победа на Трамп во 2016 година резултат на руско мешање.
Таа предупреди дека Обама и високите функционери во неговата администрација „поставиле темели за повеќегодишен државен удар“ против Трамп по неговата победа над Хилари Клинтон.
Фокс њуз неодамна објави дека поранешниот директор на ЦИА, Џон Бренан, и поранешниот директор на ФБИ, Џејмс Коми, се под истрага за наводни нерегуларности поврзани со минатите владини истраги за тврдењата за руско мешање во изборите во САД.
Во 2017 година, разузнавачките агенции проценија дека „целите на Русија биле да ја поткопаат довербата на јавноста во американскиот демократски процес, да ја оцрнат Хилари Клинтон и да ѝ наштетат на нејзината кандидатура и потенцијално претседателствување“.
Свет
(Видео) Силна бура погоди аеродром во Франција

Подрачјето на аеродромот Тур во францускиот регион Центар-Вал де Лоар беше погодено од силен ветер утрово, оставајќи зад себе значителна материјална штета. Застрашувачките сцени беа снимени околу 10:23 часот наутро, а снимките од вртлогот брзо се проширија на социјалните мрежи.
Овој екстремен феномен се случи во услови на изразена атмосферска нестабилност, за која метеоролозите однапред предупредија.
[Tornade 🌪️ à Tours ce lundi matin]
Images impressionnantes d'une #tornade 🌪️ ayant touché l'aéroport de la @villedetours (@CD37_touraine), ce lundi 21 juillet 2025, à 10h23, sous un #orage ⛈️ actif, circulant rapidement au Nord de la ville !
On voit parfaitement l'aspiration et… pic.twitter.com/cs81MFVXNA— Association Météo Centre – Val de Loire (@AssoMeteoCVDL) July 21, 2025
Кераунос, француската опсерваторија за торнада и бури, конкретно го наведе ризикот од торнада во својата прогноза од 21 јули. Тие предвидоа налети на ветер до 90 км/ч и можност за формирање на пијавици или краткотрајни торнада. Главниот предизвикувач беше нестабилноста на студената воздушна маса, со вредности на MUCAPE, клучен индикатор за достапна енергија за бури, кои достигнуваат до 1000 J/kg северно од реката Лоара, создавајќи идеални услови за развој на бури од суперќелии.
Снимките на социјалните мрежи јасно ја покажуваат целата сила со карактеристичниот вртлог. Аеродромот претрпе значителна штета – силните ветрови корнеа електрични кабли и уништија опрема на теренот. Локалните власти на департманот Индре и Лоара потврдија дека станува збор за метеоролошки настан со исклучителен интензитет.
Здружението „Метео центар – Вал де Лоар“ објави видео на социјалната мрежа „Икс“ со коментар: „Импресивни снимки од торнадото што го погоди аеродромот Тур овој понеделник, 21 јули 2025 година, во 10:23 часот наутро, за време на активна бура што се движеше брзо северно од градот! Вшмукувањето и ротацијата може да се видат совршено…“