Свет
Се тресе земјата, патиштата распукани: на Исланд паника поради вулканската ерупција

Речиси 900 земјотреси го погодија јужниот дел на Исланд во понеделникот, соопштија властите, покрај десетиците илјади потреси што го погодија регионот во последните недели додека земјата се подготвува за можна вулканска ерупција.
„Во моментот сме соочени со огромна неизвесност: дали ќе има ерупција и, доколку е така, каква штета ќе има“, изјави Метју Џејмс Робертс, истражувачки менаџер во Исландскиот метеоролошки институт.
Жителите на градот Гриндавик опишаа дека ги напуштиле своите домови во раните утрински часови во саботата, бидејќи земјата се тресела, патиштата пукнале и зградите претрпеле структурни оштетувања.
Ханс Вера, 56-годишен Белгиец, кој живее на Исланд од 1999 година, рече дека куќата на неговото семејство постојано се тресела.
„Постојано се тресеше, не можеше да се спие,“ изјавил Вера, кој со семејството привремено се преселил во предградијата на главниот град Рејкјавик.
„Не се само луѓето во Гриндавик шокирани од оваа ситуација, туку целиот Исланд“, рече тој.
Речиси сите 3.800 жители на градот успеале да најдат сместување кај членови на семејството или пријателите, а само 50-70 луѓе биле сместени во центрите за евакуација, рече спасувачот.
На некои евакуирани во неделата им беше дозволено да се вратат накратко во градот за да соберат документи, лекови или домашни миленици, но не им беше дозволено сами да возат.
Во говорот пред парламентот, исландската премиерка, Катрин Јакобсдотир, рече дека петочната евакуација на градот била направена имајќи ја предвид безбедноста на жителите, но го споделила своето сочувство со оние што биле принудени да ги напуштат своите домови.
„Како што сите можеме да замислиме, голема одлука е да се замолат луѓето да ги напуштат своите домови на краток рок. Сите чувствуваме колку е тешка оваа неизвесност врз нив. Се прават напори да се создаде простор за жителите да може да ги подигнат најпотребните работи, но безбедноста на луѓето е приоритет“, рече таа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Путин до неговите економисти: Искористете ги глобалните потреси и трговските војни

Рускиот претседател Владимир Путин денес ги повика водечките руски економски претставници да ги искористат можностите што се појавуваат поради турбуленциите на глобалните пазари и интензивирањето на трговските војни, објави Ројтерс.
Изјавите на Путин доаѓаат во време кога Русија се соочува со последиците од долгогодишните западни санкции поради тоталната инвазија на Украина, но во исто време не е засегната од новите американски царини што претседателот Доналд Трамп ги воведе врз голем број други земји.
„Глобалната економска ситуација станува сè посложена бидејќи пазарите на стоки и финансиски производи доживуваат значителни флуктуации поради зголемената глобална конкуренција“, рече Путин, додавајќи дека е потребно „не само да се следат овие фактори, туку да се користат за развој на домашното производство, трговските односи и извозот, со цел зајакнување на националната економија како целина“.
Ова е прв пат Путин јавно да зборува за глобалната економска ситуација откако Трамп најави царини за речиси целиот свет. Иако санкциите силно ја погодија руската трговија со ЕУ и САД, руската економија бележи поотпорен раст од очекуваниот во последните три години, но сега се соочува со пад на цените на нафтата, нејзиниот главен извозен производ, и намалување на буџетските приходи.
Средбата со економските претставници се одржа еден ден пред одлуката на руската централна банка за референтната каматна стапка, која моментално изнесува 21%, што е највисока од првите години на владеењето на Путин. И централната банка и Министерството за финансии, чии раководители беа присутни, предупредија за можните последици од глобалната нестабилност за руската економија.
Свет
Руте до членките на НАТО: Одвојте повеќе средства, вашата слобода и просперитет зависат од тоа

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес ги повика 32-те земји-членки на блокот да одвојат повеќе средства, опрема и политичка енергија за најголемиот воен сојуз, во време кога Соединетите Американски Држави се повлекуваат од својата водечка безбедносна улога во Европа.
„Во 2025 година, мора значително да ги зголемиме нашите напори за да обезбедиме НАТО да остане клучен извор на воена корист за сите наши земји. Нашата понатамошна слобода и просперитет зависат од тоа“, напиша Руте во својот годишен извештај, објавен на веб-страницата на Алијансата, пренесува АП.
Во извештајот се проценува дека 22 земји, членки на НАТО ја постигнале целта за издвојување на најмалку два проценти од БДП за воениот буџет минатата година, додека Белгија, Канада, Хрватска, Италија, Луксембург, Црна Гора, Португалија, Словенија и Шпанија не го сториле тоа.
Во извештајот, Руте исто така напиша дека поддршката на НАТО за Украина останала силна во 2024 година и дека, што се однесува до иднината, членките на НАТО се обединети во својата желба за праведен и траен мир во таа земја.
Американската агенција наведува дека НАТО е во превирања од февруари, кога министерот за одбрана Пит Хегсет предупреди дека американските безбедносни приоритети лежат на друго место – во Азија и на границите на САД, додека Европа треба да се грижи за сопствената безбедност и безбедноста на Украина во иднина, пренесува Танјуг.
Свет
Макрон: Зеленски не може да се согласи на примирје додека ракети паѓаат врз Киев

Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека украинскиот претседател Володимир Зеленски не може да се согласи на прекин на огнот додека Русија продолжува со нападите врз Киев. Зборувајќи за време на посетата на Мадагаскар, Макрон нагласи дека мирот не може да се постигне додека Русија го гранатира украинскиот главен град.
Оваа изјава доаѓа откако Русија го изврши својот најтежок напад врз Киев оваа година, користејќи 145 дронови и 70 ракети, при што загинаа најмалку осум лица, а повеќе од 70 беа повредени. Нападите предизвикаа пожари и уривање згради во пет градски квартови, а спасувачките екипи сè уште бараат преживеани под урнатините.
Изјавата на Макрон дојде откако американскиот претседател Доналд Трамп го критикуваше украинскиот претседател Володимир Зеленски за одбивањето да ја прифати руската контрола врз Крим за време на мировните преговори. Трамп, исто така, го повика рускиот претседател Владимир Путин да ги запре нападите врз Киев, наведувајќи дека „5.000 војници умираат неделно“ и дека е време да се постигне мировен договор.
Украинскиот претседател Зеленски изјави дека Украина е подготвена за мировни преговори со Русија, но само откако ќе се воспостави прекин на огнот и ќе престанат нападите врз цивилни цели. Зеленски, исто така, нагласи дека Украина нема да ја признае руската анексија на Крим, бидејќи тоа би било спротивно на украинскиот устав.