Европа
Си-ен-ен: Нордиските земји се прашуваат дали се следните на листата на Путин
Руската инвазија на Украина ја обедини Европа повеќе од кој било друг настан од крајот на Втората светска војна.
Неутралните држави испратија оружје во Украина, членките на НАТО поодговорно пристапија кон своите обврски кон алијансата, а земјите со силни економски врски со Русија ѝ воведоа строги санкции.
Поради единството на Западот во однос на воените и политичките акции и санкциите, многумина станаа пооптимисти за одржување на безбедноста во Европа. Ова особено се однесува на трите нордиски нации – Норвешка, Шведска и Финска – кои се најдоа во центарот на вниманието поради руската инвазија поради нивната единствена врска и односи со остатокот од Европа и Русија.
И Норвешка и Финска ги делат копнените граници со Русија. Норвешка, најзападната од трите земји, е членка на НАТО, но не и во Европската Унија, а Финска и Шведска се во ЕУ, но не и во НАТО. Сите три земји, поради нивната близина со Русија, поддржаа неутрален став кон таа земја. Исто така, сите три се членки на шенген-зоната на ЕУ, што значи дека патуваат меѓу себе, без да преминат граници.
Но, сега, среде кризата во Украина, се поставува прашањето: Како може да се води политика на неконфронтација ако се дели копнената територија во исто време со Русија?
Еден висок претставник на европската одбрана за Си-ен-ен изјави дека „ако Путин успее во Украина, тогаш се поставува прашањето кој е следен“. Иако до неодамна Шведска и Финска, за да не ја испровоцираат Русија, мавтаа со рака за влез во НАТО, сега и двете земји сериозно разговараат за влез во оваа воена алијанса.
„Ненадејната одлука на Финска и Шведска да стават крај на долгата традиција на неутралност и извоз на оружје и резерви во Украина беше голем шок за Европејците, а можеби и за Путин“, рече Чарли Салониус-Пастернак, експерт за глобална безбедност во Финскиот институт за надворешни работи.
Тој смета дека овие три земји би можеле да направат уште похрабри потези.
„Ако Норвешка, Шведска, Финска, Данска и Исланд испратат оружје и единици во други земји и ги координираат своите акции, тогаш имаме област на воена безбедност што се протега надвор од границите на ЕУ и НАТО, што навистина ќе го отежне животот за Русија“, рече Салониус-Пастернак.
Александар Стуб, поранешниот премиер на Финска, верува дека влезот на земјата во НАТО сега е поверојатен бидејќи Путин ја нарушил рамнотежата што Финска ја одржува со години.
„Стратешки, отсекогаш сакавме да ја оставиме можноста за влез во НАТО како резерва против потенцијалната руска агресија. Одржавме балансирана воена акција, постигнавме дека нашата армија е компатибилна со НАТО и не сме членки на алијансата“, рече Стуб. Постапките на Путин ја нарушија таа рамнотежа.
„Финска ја води она што јас го нарекувам рационален страв. Гледаме дека Русија е агресивна и не сакаме да останеме сами како во Втората светска војна“, додаде Стуб.
Хакон Лунде Сакси од Норвешкиот универзитет за одбрана смета дека „Финска и Шведска со години го ублажуваат фактот што не се во НАТО со зајакнување на врските со САД, Велика Британија и остатокот од трансатлантската заедница“.
Тој вели дека одбранбените организации како NORDEFCO го прават регионот побезбеден.
„Најмоќната порака во последните неколку недели беше единството. Првин Данска и Шведска испратија воена опрема во Украина, а потоа Финска и Норвешка. Поради кризата, таквата соработка се забрзува, што значи дека можеме да се заштитиме од секој непријател“, рече Сакси.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Трамп: Искрено, Украина веќе изгуби територија
Американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека договорот за завршување на војната во Украина е „поблиску од кога било“ откако Вашингтон му понуди на Киев безбедносни гаранции по моделот на НАТО. Трамп, исто така, изрази увереност дека Москва ќе прифати таков договор, објави „Ле Монд“.
Трамп откри дека имал „многу долги и многу добри“ разговори со својот украински колега Володимир Зеленски, како и со лидерите на НАТО и европските земји како што се Велика Британија, Франција и Германија.
„Се обидуваме да го разработиме тоа и мислам дека сега сме поблиску“, им рече Трамп на новинарите во Овалната соба. „Имавме бројни разговори со претседателот Путин на Русија и мислам дека сега сме поблиску од кога било досега, па ќе видиме што можеме да направиме“.
REPORTER: An Article 5-like deal seems to be emerging without NATO membership for Ukraine. If such a security guarantee is offered, what incentive is there for Ukraine to give up any sort of territory?
US PRESIDENT TRUMP: Well, they've already lost the territory, you know, to be… pic.twitter.com/99sx8a6f03
— Status-6 (Military & Conflict News) (@Archer83Able) December 15, 2025
На прашањето дали неодамна разговарал директно со Владимир Путин, Трамп одговори остро: „да, разговарав“, без да навлегува во детали.
Сепак, Трамп се чини дека сугерираше дека во замена за безбедносни гаранции, Украина ќе мора да се согласи да отстапи делови од источниот регион Донбас што сè уште се контролирани од Киев – можност што Зеленски претходно силно ја отфрли.
На прашањето каков поттик ќе има Украина за да се откаже од територија, Трамп одговори: „Па, искрено, тие веќе изгубија територија“.
Тој додаде дека Европа, која и покрај противењето на Русија повторно предложи испраќање мултинационални мировни сили, ќе биде „голем дел“ од секоја безбедносна гаранција.
Европа
Крај на краткорочните изнајмувања станови за туристи во Шпанија, Airbnb казнет
Шпанија го казни Airbnb со огромни 65 милиони евра за рекламирање недвижности за краткорочно изнајмување, без соодветни дозволи. Одлуката доаѓа во време кога расте притисокот врз владата да го ограничи туристичкото сместување во услови на продлабочување на кризата со домувањето, објавува „Евроњуз“.
Шпанското Министерство за заштита на потрошувачите соопшти дека казната е конечна и дека на платформата со седиште во САД ѝ е наредено веднаш да ги отстрани сите нелегални огласи. Официјалните лица изјавија дека повеќе од 65.000 огласи на Airbnb ги прекршуваат шпанските закони за заштита на потрошувачите, вклучително и огласување недвижности, без дозволи или со неважечки броеви за лиценца.
Казната е шестпати поголема од профитот што Airbnb го оствари од спорните огласи помеѓу времето кога властите ја предупредија компанијата и времето кога огласите конечно беа отстранети.
Зошто беше казнет Airbnb?
Според шпанските власти, 65.122 огласи на Airbnb ги прекршиле прописите дизајнирани да ги заштитат закупците и потрошувачите. Многу од овие имоти се наоѓале во региони во кои краткорочните изнајмувања се ограничени или бараат експлицитно одобрение.
Министерството нагласи дека од платформите како Airbnb се очекува да проверат дали имотите рекламирани во Шпанија се во согласност со локалните и регионалните прописи за домување. Кога не го прават тоа, велат, тие изнајмувања остануваат на пазарот подолго отколку што треба намалувајќи го бројот на домови достапни за жителите што бараат долгорочен смештај.
Министерот за права на потрошувачите, Пабло Бустиндуј, рече дека има илјадници семејства што живеат на работ поради кризата со домувањето во земјата, а некои компании профитираат од бизнис-модели што ги принудуваат луѓето да ги напуштат своите домови.
Борбата против нелегалните изнајмувања не е ограничена само на Airbnb. Во јуни Шпанија исто така му наложи на Booking.com да отстрани повеќе од 4.000 нелегални огласи.
Барселона ја предводи борбата против масовниот туризам
Барселона стана епицентар на борбата на Шпанија против краткорочните изнајмувања. Градот оваа година објави планови за постепено укинување на сите туристички станови до 2028 година, со што ефикасно ќе им се забрани на платформи како Airbnb да продаваат приватно сместување во станбени згради.
Градските лидери велат дека краткорочните изнајмувања ги испразнија локалните населби, ги истиснаа жителите од пазарот за изнајмување и ги трансформираа цели населби исклучиво за туризам. Локалните заедници се согласуваат, а протестите – од мирни маршеви до напади со водни топови – се сè почести против масовниот туризам и растечките трошоци за живот.
Другите регионални и национални власти во Шпанија следат сличен пат. Повеќе од 53.000 нелегални туристички станови неодамна беа отстранети од официјалните регистри во целата земја, главно во Андалузија, Канарските Острови, Каталонија и Валенсија.
Шпанија пречека рекордни 94 милиони странски туристи во 2024 година и е на добар пат да го надмине овој рекорд оваа година. Иако туризмот останува клучен економски столб, официјалните лица велат дека построгата регулација на краткорочните изнајмувања е клучна за балансирање на растот на бројот на посетители со квалитетот на животот на локалното население.
Европа
Турски борбени авиони соборија дрон надвор од контрола во близина на брегот на Црното Море
Турција собори беспилотно летало „надвор од контрола“ кое се приближувало до нејзиниот воздушен простор над Црното Море, соопшти Министерството за одбрана. Инцидентот се случува по украинските напади врз руските танкери од „флотата во сенка“ покрај турскиот брег и предупредувањата од турските политичари за опасностите од ширење на војната во Украина, објави АП њуз.
Министерството во соопштението наведува дека борбените авиони Ф-16 биле испратени по откривањето на објектот. „За да се избегне каква било потенцијална штета, тој бил соборен во безбедна зона надвор од населените области“, се додава во соопштението. Во соопштението не се дадени дополнителни детали за локацијата или времето на инцидентот.
Украина соопшти дека нејзините поморски беспилотни летала погодиле два танкери на 28 ноември, додека трет брод бил погоден на 2 декември додека се движел кон турското пристаниште Синоп. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги осуди претходните напади како закана за „безбедноста на навигацијата, животите и животната средина, особено во нашата ексклузивна зона“.

